CeltoSlavia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 16: Linia 16:
 
******języki wschodniosłowiańskie
 
******języki wschodniosłowiańskie
 
******języki peryferyjne:
 
******języki peryferyjne:
*******''język tywerski/duźlejbski''
+
*******''język tywerski/duźlejbski'' (obszar między Karpatami a Morzém Czarném)
*******''język nowogrodzki''  
+
*******''język nowogrodzki'' (peryferje północnéj Rusi)
 
******języki ruskie:
 
******języki ruskie:
*******''język rusiński''
+
*******''język rusiński'' (południowa Ruś)
*******''język moskiewski''
+
*******''język moskiewski'' (północnowschodni obszar Rusi)
 
*****języki zachodniosłowiańskie (prawie po Ren)
 
*****języki zachodniosłowiańskie (prawie po Ren)
*****języki panońskosłowiańskie (Węgry, Rumunja, północna Serbja, Chorwacja, BiH, Słowenja - silne wpływy celtyckie)
+
******języki lechickie:
 +
*******''język lechicki/polski''
 +
*******''język połabski''
 +
*******''język pomorski''
 +
*******''język (biało)chorwacki'' (obszar Rusi Czerwonéj)
 +
******języki czeskie:
 +
*******''język czeski''
 +
*******''język morawski''
 +
*******''język słowacki''
 +
******języki nadłabańskie:
 +
*******''język serbski (łużycki)''
 +
*******''język [[Język_zapadni|zapadni]]''
 +
*****języki [[Język_prapanoński|panońskosłowiańskie]] (Węgry, Rumunja, północna Serbja, Chorwacja, BiH, Słowenja - silne wpływy celtyckie)
 
***języki indoirańskie:
 
***języki indoirańskie:
 
****języki irańskie:
 
****języki irańskie:
Linia 59: Linia 71:
 
Przed rokiem 400 p.n.e. plemiona Celtów, zwanych przez Rzymian Galami opuściły swoje dotychczasowe siedliska nad górnym Renem i Dunajem i powędrowały na południe. Po dotarciu w okolice górnej Italii plemiona osiedliły się w okolicy równin nad Padem.
 
Przed rokiem 400 p.n.e. plemiona Celtów, zwanych przez Rzymian Galami opuściły swoje dotychczasowe siedliska nad górnym Renem i Dunajem i powędrowały na południe. Po dotarciu w okolice górnej Italii plemiona osiedliły się w okolicy równin nad Padem.
  
W roku 390 p.n.e. pod Clusjum doszło do pierwszego starcia z siłami rzymskimi. Wojna z Celtami przybrała dla Rzymu bardzo zły obrót, po tém jak ich armja została unicestwiona w bitwie pod Allją. Celtowie dowodzeni przez księcia Brennusa zdobyli Rzym, paląc go doszczętnie i oblegając Kapitol. Zmęczeni i zdesperowani Rzymianie zdecydowali poddać się Celtom, którzy spalili miasto. Jednak już około roku 385 p.n.e. miasto zostało odbudowane, i zasiedlone przez mieszankę celtycko-romanską. Nowy, celtycki Rzym przy pomocy sprzymierzonech Celtów Padonskiech i Etrusków (będącech wasalami tech pierwszech) szybko odbudował swoje państwo, kierując się na południe. Wielu Celtów z doliny Padu ruszyło na podbite przez sojusznika tereny południa Italji, gdzie się osiedliło na stałe, i wymieszało z tamtéjszą ludnością. Mniéj więcéj od roku 343 p.n.e., gdy celtycki Rzym osiągnął Kalabrję, do roku 264 p.n.e. trwał okres pokoju i rozwoju w Italji. UStalił się wtedy trwający do dziś podział na czystoceltycką północ, i romanskoceltyckie południe. W roku 264 p.n.e. doszło do wojen o Sycylję, z Kartaginą. Wojna (z przerwami) trwała do roku 146 p.n.e., gdy Kartagina została pokonana, i włączona do Rzymu. Lata 146 p.n.e. - 43 n.e. były okresém największéj potęgi Rzymu, który w swojech granicach posiadał wshodnie wybrzeża Iberji, południowę Italję, Kartaginę, wyspy zachodniéj części Morza Śródziemnego. Obszary te zostały także objęte językiém celtoromańskiém.
+
W roku 390 p.n.e. pod Clusjum doszło do pierwszego starcia z siłami rzymskimi. Wojna z Celtami przybrała dla Rzymu bardzo zły obrót, po tém jak ich armja została unicestwiona w bitwie pod Allją. Celtowie dowodzeni przez księcia Brennusa zdobyli Rzym, paląc go doszczętnie i oblegając Kapitol. Zmęczeni i zdesperowani Rzymianie zdecydowali poddać się Celtom, którzy spalili miasto. Jednak już około roku 385 p.n.e. miasto zostało odbudowane, i zasiedlone przez mieszankę celtycko-romanską. Nowy, celtycki Rzym przy pomocy sprzymierzonech Celtów Padonskiech i Etrusków (będącech wasalami tech pierwszech) szybko odbudował swoje państwo, kierując się na południe. Wielu Celtów z doliny Padu ruszyło na podbite przez sojusznika tereny południa Italji, gdzie się osiedliło na stałe, i wymieszało z tamtéjszą ludnością. Mniéj więcéj od roku 343 p.n.e., gdy celtycki Rzym osiągnął Kalabrję, do roku 264 p.n.e. trwał okres pokoju i rozwoju w Italji. Ustalił się wtedy trwający do dziś podział na czystoceltycką północ, i romanskoceltyckie południe. W roku 264 p.n.e. doszło do wojen o Sycylję, z Kartaginą. Wojna (z przerwami) trwała do roku 146 p.n.e., gdy Kartagina została pokonana, i włączona do Rzymu. Lata 146 p.n.e. - 43 n.e. były okresém największéj potęgi Rzymu, który w swojech granicach posiadał wshodnie wybrzeża Iberji, południowę Italję, Kartaginę, wyspy zachodniéj części Morza Śródziemnego. Obszary te zostały także objęte językiém celtoromańskiém.
  
 
W latach dwudziestech, trzydziestech I wieku n.e. w afrykanskiéj i iberyjskiéj części Rzymu doszło do wybuchu niezadowolenia społeczeństwa - większość mieszkańców tech prowincyj, choć uważała się za Rzymian, nie posiadała obywatelstwa rzymskiego, a nowonałożone podatki obejmowały właśnie nieobywateli Rzymian. Podatki były nałożone ze względu na wojnę w Iberji z zajmującymi południe ludami semickimi, w większości potomkami Kartaginczyków. Początkowo Rzym nie przywiązywał do tego większéj uwagi, aż do roku 36 n.e., gdy Rzym został zmuyszony wysłać ekspedycję karną - ludność Iberji oraz Kartaginy odmówiła płacenia podatków. Doszło do masakry ludności Kartaginy. W latach 37 n.e. - 42 n.e. trwało regularne powstanie, wspierane przez Kartagińczyków z Iberji. Późniéj w ślad za Kartaginą i Iberją poszła Sycylja - któréj ludności było bliżéj do Kartaginy, niż Rzymu. Od tego czasu, aż do czasów nowożytnech, Rzym nie wyszedł poza obszar Italji.
 
W latach dwudziestech, trzydziestech I wieku n.e. w afrykanskiéj i iberyjskiéj części Rzymu doszło do wybuchu niezadowolenia społeczeństwa - większość mieszkańców tech prowincyj, choć uważała się za Rzymian, nie posiadała obywatelstwa rzymskiego, a nowonałożone podatki obejmowały właśnie nieobywateli Rzymian. Podatki były nałożone ze względu na wojnę w Iberji z zajmującymi południe ludami semickimi, w większości potomkami Kartaginczyków. Początkowo Rzym nie przywiązywał do tego większéj uwagi, aż do roku 36 n.e., gdy Rzym został zmuyszony wysłać ekspedycję karną - ludność Iberji oraz Kartaginy odmówiła płacenia podatków. Doszło do masakry ludności Kartaginy. W latach 37 n.e. - 42 n.e. trwało regularne powstanie, wspierane przez Kartagińczyków z Iberji. Późniéj w ślad za Kartaginą i Iberją poszła Sycylja - któréj ludności było bliżéj do Kartaginy, niż Rzymu. Od tego czasu, aż do czasów nowożytnech, Rzym nie wyszedł poza obszar Italji.
 +
 +
W tém czasie z plemion celtyckiech zamieszkującech Dolinę Padu na prowadzenie wysunęło się plemię Bojów, którech najwiekszém miastém była Felsina. Jednoczenie plemion Celtyckiech Doliny Padu rozpoczęli na początku III stulecia przed naszą erą, a zakonczyli około roku 120 p.n.e. Wtedy to Państwo Bojów obejmowało obszar Doliny Padu, Słowenji, zachodniéj i północnéj Austrji, Bawarji, południowech Czech. Tereny te zostały utracone pod koniec I wieku p.n.e. pod naporém plemion jemrańskiech (głównie Kwadów i Markomanów) i utworzenia ich państw. Okres ten został wykorzystany przez plemię Etrusków, które wtedy to uniezależniło się od Bojów.
 +
 +
Pod koniec I wieku naszéj ery obszar Italji był opanowany przez trzy panństwa: celtyckie Państwo Bojów w dolinie Padu, nieindoeuropejskie (acz coraz bardziéj ulegające kulturze celtów) Państwo Etrusków (Toskanja), i romanskoceltyckie Państwo Rzymu. Ten układ sił trwał do początku V wieku, gdy uciekające przed Hunami i Słowianami plemiona germańskie zalały północną Italję. Ookres ten zakończył się bitwą pod Felsiną w roku 515 n.e., którą Kwadowie obrali za stolicę i masakrą ludności jermańskiéj zamieszkującą Italję oraz obszary nad Adjatrykiém (jest to jedna z pierwszech zaświadczonech czystek etnicznech w historji świata).
 +
 +
== Galja, Jermanja ==
 +
 +
W IV wieku przed naszą erą obszar Galji, Helwecji oraz całego biegu Renu i górnego biegu Dunaju zajmowały plemiona celtyckie. Plemiona jermańskie zajmowały tylko wybrzeża Morza Północnego i Bałtyckiego, obszary położone daléj na północny-wschód od Renu. Okres od IV wieku p.n.e. do II wieku p.n.e. to czas dalszego parcia Celtów na południowy-wschód, w kierunku Bałkanów.
 +
 +
[[Kategoria:Conworldy]][[Kategoria:CeltoSlavia]][[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]]

Aktualna wersja na dzień 22:12, 14 lip 2012

Celtoslavia, ew. Europa Celtyckosłowiańskia - konŭorld utworzyny i prowadzony przez Henryka Pruthenję w celu pomieszania wszystkiego tak, by głowa bolała; jak i oczywiście umiejscowienia części konlangów, do téj pory bezdomnech. Ma także on pokazać różne możliwe drogi rozwoju języków celtyckiech, gdyby to one przetrwały na zachodzie.

Języki

Ze względu na inny rozwój historji, nigdy nie rozwinęła się romańska rodzina językowa, a języki italskie wyginęły (zostały wchłonięte przez języki celtyckie, które przejęły część ich cech i tak powstała celtoromańska gałęź języków celtyckiech). Język baskijski wyginął, choć jego śkady (głównie leksyka) pozostały w języku iberyjskiém. Język etruski nie wymarł, częściowo zatracił swój nieindoeuropejski charakter pod wpływami języków celtyckiech, i jest wciąż używany na terenie północnéj Italji. Języki bałtyckie nie przetrwały, uległy na początku silnéj ugrofinizacji, a potém zostały wchłonięte przez uciekającech ze Skandynawji jermanów, by około III w.n.e. całkowicie wyginąć. Języki jermańskie są słabe, choć wyjątkowo zróżnicowane. Większość języków jermańskiech jest zagrożona wyginięciém. Rolę normanów przejęły ludy finsie, a więc Islandję, i wyspy Morza Północnego opanowały ich języki. Na Szetlandach ludy finskie spotkały się z językami celtyckimi, i poddały ich język swojém wpływom (ale nie doszło do pełnéj finizacji języka. język ów jest nadal celtycki). Powstała nowa gałęź języków słowiańskiech, która oddzieliła się od słowiańskiego korzenia na przełomie er, a więc jeszcze przed palatalizacjami. Język tech słowian, zachował także praindoeuropejską budowę czasu przyszłego. W czasie podbojów słowianskiech w wiekach V-X powstała także nowa grupa języków: języki panonskie. Cechują się brakiém rodzaju nijakiego (który wszedł do rodzaju mężskiego), mniéjszą liczbą przypadków, jak i masą celtyckiech i jermańskiech zapożyczeń (w leksyce i gramatyce).

Podział języków

Drzewo rodzin językowech w Europie przedstawia się w następujący sposób:

  • języki indoeuropejskie:
    • języki anatolijskie
    • języki satemowe:
      • języki słowiańskie:
        • języki bałtyckosłowiańskie (obszar Finlandji, Estonji, Ingrji, Karelji)
        • właściwe języki słowiańskie:
            • języki wschodniosłowiańskie
            • języki peryferyjne:
              • język tywerski/duźlejbski (obszar między Karpatami a Morzém Czarném)
              • język nowogrodzki (peryferje północnéj Rusi)
            • języki ruskie:
              • język rusiński (południowa Ruś)
              • język moskiewski (północnowschodni obszar Rusi)
          • języki zachodniosłowiańskie (prawie po Ren)
            • języki lechickie:
              • język lechicki/polski
              • język połabski
              • język pomorski
              • język (biało)chorwacki (obszar Rusi Czerwonéj)
            • języki czeskie:
              • język czeski
              • język morawski
              • język słowacki
            • języki nadłabańskie:
              • język serbski (łużycki)
              • język zapadni
          • języki panońskosłowiańskie (Węgry, Rumunja, północna Serbja, Chorwacja, BiH, Słowenja - silne wpływy celtyckie)
      • języki indoirańskie:
        • języki irańskie:
          • języki wschodnioirańskie (obszar od Morza Czarnego po centralny Kazachstan)
          • języki zachodnioirańskie (Persja, Żyzny Półksiężyc)
    • języki kentumowe:
      • języki germańskie:
        • języki północnogermańskie:
          • języki bałtogermańskie (obszar Łotwy, Litwy, Kaliningrad)
          • języki skandynawskie (obszar południowéj Danji, północno-wschodnie Niemcy)
        • języki zachodniogermańskie (dolny bieg Renu)
        • języki wschodniogermańskie (Krym, wschodnie peryferja Europy, wybrzeża jeziora Ładoga etc.)
      • języki celtyckie:
        • języki wyspowe (Wyspy Brytyjskie)
        • języki kontynentalne:
          • języki galijskie (Iberja, Galja, Padonja, górny bieg Renu)
          • języki celtoromańskie (Italja, Tunezja, południowa Iberja (wybrzeże południowe) )
          • języki bałkonskoceltyckie (Grecja kontynentalna, Bułgarja, Azja Mniéjsza, Macedonja, Albanja, południowa Serbja, Czarnogóra)
      • helleńskie (wyspy greckie, Cypr, Kreta)
  • języki semickie:
    • język południowoiberyjski
  • języki ugrofińskie:
    • języki fińskie
      • języki skandynawskie
      • języki południowouralskie
    • języki ugryjskie (północnouralskie)

Historja

Historja zaczyna się rozwidlać dość wcześnie, bowiém już w IV wieku przed naszą erą.

Starożytność

Italja

Przed rokiem 400 p.n.e. plemiona Celtów, zwanych przez Rzymian Galami opuściły swoje dotychczasowe siedliska nad górnym Renem i Dunajem i powędrowały na południe. Po dotarciu w okolice górnej Italii plemiona osiedliły się w okolicy równin nad Padem.

W roku 390 p.n.e. pod Clusjum doszło do pierwszego starcia z siłami rzymskimi. Wojna z Celtami przybrała dla Rzymu bardzo zły obrót, po tém jak ich armja została unicestwiona w bitwie pod Allją. Celtowie dowodzeni przez księcia Brennusa zdobyli Rzym, paląc go doszczętnie i oblegając Kapitol. Zmęczeni i zdesperowani Rzymianie zdecydowali poddać się Celtom, którzy spalili miasto. Jednak już około roku 385 p.n.e. miasto zostało odbudowane, i zasiedlone przez mieszankę celtycko-romanską. Nowy, celtycki Rzym przy pomocy sprzymierzonech Celtów Padonskiech i Etrusków (będącech wasalami tech pierwszech) szybko odbudował swoje państwo, kierując się na południe. Wielu Celtów z doliny Padu ruszyło na podbite przez sojusznika tereny południa Italji, gdzie się osiedliło na stałe, i wymieszało z tamtéjszą ludnością. Mniéj więcéj od roku 343 p.n.e., gdy celtycki Rzym osiągnął Kalabrję, do roku 264 p.n.e. trwał okres pokoju i rozwoju w Italji. Ustalił się wtedy trwający do dziś podział na czystoceltycką północ, i romanskoceltyckie południe. W roku 264 p.n.e. doszło do wojen o Sycylję, z Kartaginą. Wojna (z przerwami) trwała do roku 146 p.n.e., gdy Kartagina została pokonana, i włączona do Rzymu. Lata 146 p.n.e. - 43 n.e. były okresém największéj potęgi Rzymu, który w swojech granicach posiadał wshodnie wybrzeża Iberji, południowę Italję, Kartaginę, wyspy zachodniéj części Morza Śródziemnego. Obszary te zostały także objęte językiém celtoromańskiém.

W latach dwudziestech, trzydziestech I wieku n.e. w afrykanskiéj i iberyjskiéj części Rzymu doszło do wybuchu niezadowolenia społeczeństwa - większość mieszkańców tech prowincyj, choć uważała się za Rzymian, nie posiadała obywatelstwa rzymskiego, a nowonałożone podatki obejmowały właśnie nieobywateli Rzymian. Podatki były nałożone ze względu na wojnę w Iberji z zajmującymi południe ludami semickimi, w większości potomkami Kartaginczyków. Początkowo Rzym nie przywiązywał do tego większéj uwagi, aż do roku 36 n.e., gdy Rzym został zmuyszony wysłać ekspedycję karną - ludność Iberji oraz Kartaginy odmówiła płacenia podatków. Doszło do masakry ludności Kartaginy. W latach 37 n.e. - 42 n.e. trwało regularne powstanie, wspierane przez Kartagińczyków z Iberji. Późniéj w ślad za Kartaginą i Iberją poszła Sycylja - któréj ludności było bliżéj do Kartaginy, niż Rzymu. Od tego czasu, aż do czasów nowożytnech, Rzym nie wyszedł poza obszar Italji.

W tém czasie z plemion celtyckiech zamieszkującech Dolinę Padu na prowadzenie wysunęło się plemię Bojów, którech najwiekszém miastém była Felsina. Jednoczenie plemion Celtyckiech Doliny Padu rozpoczęli na początku III stulecia przed naszą erą, a zakonczyli około roku 120 p.n.e. Wtedy to Państwo Bojów obejmowało obszar Doliny Padu, Słowenji, zachodniéj i północnéj Austrji, Bawarji, południowech Czech. Tereny te zostały utracone pod koniec I wieku p.n.e. pod naporém plemion jemrańskiech (głównie Kwadów i Markomanów) i utworzenia ich państw. Okres ten został wykorzystany przez plemię Etrusków, które wtedy to uniezależniło się od Bojów.

Pod koniec I wieku naszéj ery obszar Italji był opanowany przez trzy panństwa: celtyckie Państwo Bojów w dolinie Padu, nieindoeuropejskie (acz coraz bardziéj ulegające kulturze celtów) Państwo Etrusków (Toskanja), i romanskoceltyckie Państwo Rzymu. Ten układ sił trwał do początku V wieku, gdy uciekające przed Hunami i Słowianami plemiona germańskie zalały północną Italję. Ookres ten zakończył się bitwą pod Felsiną w roku 515 n.e., którą Kwadowie obrali za stolicę i masakrą ludności jermańskiéj zamieszkującą Italję oraz obszary nad Adjatrykiém (jest to jedna z pierwszech zaświadczonech czystek etnicznech w historji świata).

Galja, Jermanja

W IV wieku przed naszą erą obszar Galji, Helwecji oraz całego biegu Renu i górnego biegu Dunaju zajmowały plemiona celtyckie. Plemiona jermańskie zajmowały tylko wybrzeża Morza Północnego i Bałtyckiego, obszary położone daléj na północny-wschód od Renu. Okres od IV wieku p.n.e. do II wieku p.n.e. to czas dalszego parcia Celtów na południowy-wschód, w kierunku Bałkanów.