Ecka rodzina językowa: Różnice pomiędzy wersjami
(ńema "q". jes "k". jes "G".) |
|||
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | '''Ecka rodzina językowa''', '''języki eckie''', '''języki edyckie''' ([[ęmucki|ęm.]] ''(ral')edyt'' - zawierający Etów) - grupa języków sztucznych o wspólnym pochodzeniu. | + | '''Ecka rodzina językowa''', '''języki eckie''', '''języki edyckie''' ([[ęmucki|ęm.]] ''(ral')edyt'' - zawierający Etów) - grupa języków sztucznych o wspólnym pochodzeniu stworzona przez [[User:MilyAMD|Fēlēsa]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
Linia 32: | Linia 32: | ||
!ymnicki | !ymnicki | ||
!mera<br/>zeta | !mera<br/>zeta | ||
+ | !yeng | ||
+ | |- | ||
+ | !colspan=8|Samogłoski czyste | ||
|- | |- | ||
!*a | !*a | ||
Linia 40: | Linia 43: | ||
|e /ɛ/ | |e /ɛ/ | ||
|/ɑ~ɛ/ | |/ɑ~ɛ/ | ||
+ | |a | ||
|- | |- | ||
!*ə | !*ə | ||
Linia 48: | Linia 52: | ||
|a <br/> ä /æ/ | |a <br/> ä /æ/ | ||
|/ɔ/, 0 | |/ɔ/, 0 | ||
+ | |e /ə/ | ||
|- | |- | ||
!*e | !*e | ||
Linia 56: | Linia 61: | ||
|y /e/ | |y /e/ | ||
|/e/ | |/e/ | ||
+ | |ie /e/ | ||
|- | |- | ||
!*o | !*o | ||
Linia 64: | Linia 70: | ||
|o <br/> ö /ø/ | |o <br/> ö /ø/ | ||
|/o/ | |/o/ | ||
+ | |o | ||
|- | |- | ||
!*i | !*i | ||
Linia 72: | Linia 79: | ||
|i | |i | ||
|/i/ | |/i/ | ||
+ | |i | ||
|- | |- | ||
!*u | !*u | ||
Linia 80: | Linia 88: | ||
|u <br/> ü /y/ | |u <br/> ü /y/ | ||
|/ʊ/, 0 | |/ʊ/, 0 | ||
+ | |u, iu /y/ | ||
+ | |- | ||
+ | !colspan=8|Samogłoski z elementem nosowym | ||
|- | |- | ||
!*aN | !*aN | ||
Linia 88: | Linia 99: | ||
|em /ɛm/ | |em /ɛm/ | ||
|/ɑm~ɛm/ | |/ɑm~ɛm/ | ||
+ | |a | ||
|- | |- | ||
!*əN | !*əN | ||
Linia 96: | Linia 108: | ||
|am <br/> äm /æm/ | |am <br/> äm /æm/ | ||
|/ɔm/ | |/ɔm/ | ||
+ | |e /ə/ | ||
|- | |- | ||
!*eN | !*eN | ||
Linia 104: | Linia 117: | ||
|ym /em/ | |ym /em/ | ||
|/em/ | |/em/ | ||
+ | |ie /e/ | ||
|- | |- | ||
!*oN | !*oN | ||
Linia 112: | Linia 126: | ||
|om <br/> öm /øm/ | |om <br/> öm /øm/ | ||
|/om/ | |/om/ | ||
+ | |o | ||
|- | |- | ||
!*iN | !*iN | ||
Linia 120: | Linia 135: | ||
|im | |im | ||
|/im/ | |/im/ | ||
+ | |i | ||
|- | |- | ||
!*uN | !*uN | ||
Linia 128: | Linia 144: | ||
|um <br> üm /ym/ | |um <br> üm /ym/ | ||
|/ʊm/ | |/ʊm/ | ||
+ | |u, iu /y/ | ||
+ | |- | ||
+ | !colspan=8|Samogłoski + *r | ||
|- | |- | ||
!*ar | !*ar | ||
Linia 136: | Linia 155: | ||
|er /ɛr/ | |er /ɛr/ | ||
|/ɑj~ɛj/ | |/ɑj~ɛj/ | ||
+ | |ā /a˥/ | ||
|- | |- | ||
!*ər | !*ər | ||
Linia 144: | Linia 164: | ||
|ar <br> är /ær/ | |ar <br> är /ær/ | ||
|/ɔj/ | |/ɔj/ | ||
+ | |ē /ə˥/ | ||
|- | |- | ||
!*er | !*er | ||
Linia 150: | Linia 171: | ||
|er /eɹ/ | |er /eɹ/ | ||
|er /ɤ˞/ | |er /ɤ˞/ | ||
− | |yr | + | |yr /er/ |
|/ej/ | |/ej/ | ||
+ | |iē /e˥/ | ||
|- | |- | ||
!*or | !*or | ||
Linia 160: | Linia 182: | ||
|or <br> ör /ør/ | |or <br> ör /ør/ | ||
|/oj/ | |/oj/ | ||
+ | |ō /o˥/ | ||
|- | |- | ||
!*ir | !*ir | ||
Linia 168: | Linia 191: | ||
|ir | |ir | ||
|/ij/ | |/ij/ | ||
+ | |ī /i˥/ | ||
|- | |- | ||
!*ur | !*ur | ||
Linia 176: | Linia 200: | ||
|ur, ür /yr/ | |ur, ür /yr/ | ||
|/ʊj/ | |/ʊj/ | ||
+ | |ū /u˥/, iū /y˥/ | ||
+ | |- | ||
+ | !colspan=8|Samogłoski + *j | ||
+ | |- | ||
+ | !*aj | ||
+ | |ai | ||
+ | |aj | ||
+ | |aj | ||
+ | |e | ||
+ | |e /ɛ/ | ||
+ | |/ɑj~ɛj/ | ||
+ | |ai /aɪ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*əj | ||
+ | |ai | ||
+ | |ʌj | ||
+ | |oj /ɜj/ | ||
+ | |e | ||
+ | |ä /æ/ | ||
+ | |/ɔj/ | ||
+ | |ei /eɪ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*ej | ||
+ | |ai | ||
+ | |ej | ||
+ | |ej | ||
+ | |e | ||
+ | |y /e/ | ||
+ | |/ej/ | ||
+ | |i | ||
+ | |- | ||
+ | !*oj | ||
+ | |ai | ||
+ | |oj | ||
+ | |uj /oj/ | ||
+ | |y /ɨ/ | ||
+ | |ö /ø/ | ||
+ | |/oj/ | ||
+ | |ei /eɪ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*ij | ||
+ | |ai | ||
+ | |ij | ||
+ | |ij | ||
+ | |i | ||
+ | |i | ||
+ | |/ij/ | ||
+ | |i | ||
+ | |- | ||
+ | !*uj | ||
+ | |ai | ||
+ | |yj | ||
+ | |yj /ɯj/ | ||
+ | |i <br/> y /ɨ/ | ||
+ | |ü /y/ | ||
+ | |/ʊj/ | ||
+ | |uei /weɪ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !colspan=8|Samogłoski + *w | ||
+ | |- | ||
+ | !*aw | ||
+ | |au | ||
+ | |av | ||
+ | |av | ||
+ | |af | ||
+ | |ev /ɛf/ | ||
+ | |/ɑf~ɛf/ | ||
+ | |au /ɑʊ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*əw | ||
+ | |au | ||
+ | |ʌv | ||
+ | |ov /ɜv/ | ||
+ | |af | ||
+ | |av /af/ <br/> äv /æf/ | ||
+ | |/ɔf/ | ||
+ | |ou /ɤʊ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*ew | ||
+ | |au | ||
+ | |ev | ||
+ | |ev | ||
+ | |ef | ||
+ | |yv /ef/ | ||
+ | |/ef/ | ||
+ | |ou /ɤʊ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*ow | ||
+ | |au | ||
+ | |ov | ||
+ | |uv /ov/ | ||
+ | |uf | ||
+ | |ov /of/ <br/> öv /øf/ | ||
+ | |/of/ | ||
+ | |u | ||
+ | |- | ||
+ | !*iw | ||
+ | |au | ||
+ | |iv | ||
+ | |iv | ||
+ | |if | ||
+ | |iv /if/ | ||
+ | |/if/ | ||
+ | |iou /iɤʊ/ | ||
+ | |- | ||
+ | !*uw | ||
+ | |au | ||
+ | |yv | ||
+ | |yv /ɯv/ | ||
+ | |if <br/> yf /ɨf/ | ||
+ | |uv /uf/ <br/> üv /yf/ | ||
+ | |/ʊf/ | ||
+ | |u | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Linia 188: | Linia 325: | ||
|- | |- | ||
!1. | !1. | ||
− | |* | + | |*ʔeke, *kesə |
|ekk | |ekk | ||
|keh | |keh | ||
Linia 248: | Linia 385: | ||
|- | |- | ||
!15. | !15. | ||
− | |*ke-masə- | + | |*ke-masə-lusə (1+14) <br/> kehoN-mikaGə (3*5) |
|kehumikk | |kehumikk | ||
|kemajryh | |kemajryh | ||
Linia 266: | Linia 403: | ||
|- | |- | ||
!100. | !100. | ||
− | |*sitə | + | |*sitə |
|sid | |sid | ||
|sit | |sit | ||
− | | | + | |sit |
|} | |} | ||
[[Kategoria:Eci]] | [[Kategoria:Eci]] |
Aktualna wersja na dzień 20:36, 22 wrz 2011
Ecka rodzina językowa, języki eckie, języki edyckie (ęm. (ral')edyt - zawierający Etów) - grupa języków sztucznych o wspólnym pochodzeniu stworzona przez Fēlēsa.
Historia
- Poniżej przedstawiona jest historia wewnątrz projektu.
Edycka rodzina językowa należy do grupy środkowoeuremickiej, podobnie jak rodzina darycka i maicka. Rekonstruowany język praęmucki (praecki, praedycki) prawdopodobnie był używany 2000-2500 lat wcześniej i wywodził się z języka praśrodkowoeuremickiego, używanego przed 4000-5000 laty.
Nazwa rodziny pochodzi od ęmuckiego Edyt, tj. mający w sobie Etów (stęm. eƭytə, pręm. *ʔetʕut = *ʔet - istota + *ʕut - sufiks zawierania, powiązania).
Ęmuckie słowo syr'atkan (język) i syr'ą (mówić, rozmawiać; por. biał. ëruhu - przemawiać, bez. sirqan - język/etnolekt, ymn. suren - język, yeng sǔ - mówić), pochodzą od pręm. *surʔatə-kaGə, *surʔaN. Od rdzenia *surʔa- jest wywodzona forma środkowoeuremicka: *thoor-ho, związana z dar. darol i mai. torgasa.
Języki
Pochodzące od języka praęmuckiego, używane w świecie Gruszek Na Wierzbie:
- białodolski - wywodzi się od starobiałodolskiego, stanowi odrębną gałąź;
- staroęmucki - drugi, obok starobiałodolskiego, potomek praęmuckiego;
- ęmucki ogólny - główna odmiana nowoęmuckiego, wywodzi się z dialektów wiejskich, szczególnie zachodnich i południowych;
- ęmucki bezadacki - odmiana stołeczna, wywodzi się z gwar miejskich;
- ymnicki - odłączył się w okresie wczesnego średnioęmuckiego, czasem uważany za odmianę ęmuckiego.
Języki spoza fikcyjnego świata, głównie wywodzone od nowoęmuckiego:
- yeng - przeróbka ęmuckiego na podobieństwo języka chińskiego mandaryńskiego;
- mera zeta - język mera oparty częściowo na ęmuckim.
Dźwięki
Samogłoski
pra- ęmucki |
biało- dolski |
staro- ęmucki |
ęmucki | ęm. bezadacki |
ymnicki | mera zeta |
yeng |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Samogłoski czyste | |||||||
*a | a | a | a | a | e /ɛ/ | /ɑ~ɛ/ | a |
*ə | ë /ə~ɨ/ | ʌ | o /ɜ/ | a | a ä /æ/ |
/ɔ/, 0 | e /ə/ |
*e | e | e | e | e | y /e/ | /e/ | ie /e/ |
*o | o | o | u /o/ | u | o ö /ø/ |
/o/ | o |
*i | i | i | i | i | i | /i/ | i |
*u | u | y | y /ɯ/ | i y /ɨ/ |
u ü /y/ |
/ʊ/, 0 | u, iu /y/ |
Samogłoski z elementem nosowym | |||||||
*aN | u | ã | ą /aɨ̃/ | aw | em /ɛm/ | /ɑm~ɛm/ | a |
*əN | u | ʌ̃ | ǫ /ɜɯ̃/ | aw | am äm /æm/ |
/ɔm/ | e /ə/ |
*eN | i e |
ẽ | ę /eɨ̃/ | ew | ym /em/ | /em/ | ie /e/ |
*oN | u | õ | ų /oũ/ | uw | om öm /øm/ |
/om/ | o |
*iN | i | ĩ | į | iw | im | /im/ | i |
*uN | u | ỹ | ỹ | iw yw /ɨw/ |
um üm /ym/ |
/ʊm/ | u, iu /y/ |
Samogłoski + *r | |||||||
*ar | ra | ar | ar /aɹ/ | ar /ɑ˞/ | er /ɛr/ | /ɑj~ɛj/ | ā /a˥/ |
*ər | rë /rə~rɨ/ | ʌr | or /ɜɹ/ | ar /ɑ˞/ | ar är /ær/ |
/ɔj/ | ē /ə˥/ |
*er | ri re |
er | er /eɹ/ | er /ɤ˞/ | yr /er/ | /ej/ | iē /e˥/ |
*or | ru ro |
or | ur /oɹ/ | ur /u˞/ | or ör /ør/ |
/oj/ | ō /o˥/ |
*ir | ri | ir | ir /iɹ/ | ir /ɯ˞/ | ir | /ij/ | ī /i˥/ |
*ur | ru | yr | yr /ɯɹ/ | ir, yr /ɯ˞/ | ur, ür /yr/ | /ʊj/ | ū /u˥/, iū /y˥/ |
Samogłoski + *j | |||||||
*aj | ai | aj | aj | e | e /ɛ/ | /ɑj~ɛj/ | ai /aɪ/ |
*əj | ai | ʌj | oj /ɜj/ | e | ä /æ/ | /ɔj/ | ei /eɪ/ |
*ej | ai | ej | ej | e | y /e/ | /ej/ | i |
*oj | ai | oj | uj /oj/ | y /ɨ/ | ö /ø/ | /oj/ | ei /eɪ/ |
*ij | ai | ij | ij | i | i | /ij/ | i |
*uj | ai | yj | yj /ɯj/ | i y /ɨ/ |
ü /y/ | /ʊj/ | uei /weɪ/ |
Samogłoski + *w | |||||||
*aw | au | av | av | af | ev /ɛf/ | /ɑf~ɛf/ | au /ɑʊ/ |
*əw | au | ʌv | ov /ɜv/ | af | av /af/ äv /æf/ |
/ɔf/ | ou /ɤʊ/ |
*ew | au | ev | ev | ef | yv /ef/ | /ef/ | ou /ɤʊ/ |
*ow | au | ov | uv /ov/ | uf | ov /of/ öv /øf/ |
/of/ | u |
*iw | au | iv | iv | if | iv /if/ | /if/ | iou /iɤʊ/ |
*uw | au | yv | yv /ɯv/ | if yf /ɨf/ |
uv /uf/ üv /yf/ |
/ʊf/ | u |
Porównanie: liczby
N. | praęmucki | białodolski | ęmucki | ymnicki |
---|---|---|---|---|
1. | *ʔeke, *kesə | ekk | keh | yk(a) |
2. | *gosə | goss | guh | gon |
3. | *ke-kosə, *ke-hosə (1+2) | keh | kekuh | kyk |
4. | *lusə | luss | ryh | run |
5. | *mikaGə (dłoń) | mikk | mikan | miña, min |
6. | *xəsə | sëss | śoh | san |
7. | *ke-xəsə (1+6) *zexə (?) |
zes | keśoh | kysan |
8. | *wesə | wess | veh | vyn |
9. | *ke-wesə (1+8) *rinə (?) |
rinn | keveh | kyvyn |
10. | *masə | mass | mah | men |
15. | *ke-masə-lusə (1+14) kehoN-mikaGə (3*5) |
kehumikk | kemajryh | kykmiña, kykmin |
20. | *go-N-masə | gumass | gųmah | gommen |
25. | *go-N-masə-mikaGə (20+5) *mika-mikaGə (5*5) |
gumass mikk | mikmikan | mimmiña, mimmin |
100. | *sitə | sid | sit | sit |