Ergatywność częściowa: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
(Utworzył nową stronę „'''Ergatywność częściowa''' (nazywana też '''rozszczepioną''', ang. ''split ergativity'') to ergatywność cechująca tylko niektóre struktury danego jęz...”) |
m |
||
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
Do kryteriów podziału należą: | Do kryteriów podziału należą: | ||
| − | *typ argumentu czasownika, generalnie w związku z hierarchią żywotności | + | *typ argumentu czasownika, generalnie w związku z [[hierarchia żywotności|hierarchią żywotności]] |
| + | ::<small>Zasadą jest, że jeżeli występuje tu niejednolitość stosunków morfosyntaktycznych, to rzeczownik lub zaimek stojący wyżej w hierarchii żywotności odmienia się biernikowo, a stojący niżej ergatywnie. Granica może przebiegać w różnych miejscach zależnie od języka, np. między zaimkiem pierwszej osoby o odmianie biernikowej a innymi zaimkami i rzeczownikami albo między zaimkami osobowymi a rzeczownikami. Między imionami gramatycznymi o odmianie biernikowej a tymi o odmianie ergatywnej mogą się plasować imiona gramatyczne wykazujące stosunki trójdzielne lub neutralne.</small> | ||
*rodzaj czasownika albo stopień wolicjonalności (patrz: języki aktywne) | *rodzaj czasownika albo stopień wolicjonalności (patrz: języki aktywne) | ||
*czas, aspekt lub tryb czasownika | *czas, aspekt lub tryb czasownika | ||
Aktualna wersja na dzień 19:30, 10 gru 2014
Ergatywność częściowa (nazywana też rozszczepioną, ang. split ergativity) to ergatywność cechująca tylko niektóre struktury danego języka. Są języki, które przejawiają różne rodzaje stosunków morfosyntaktycznych w różnych segmentach gramatyki. Istnieją wśród języków określone tendencje, według których mogą współistnieć w jednym języku stosunki mianownikowo-biernikowe i ergatywno-absolutywne.
Do kryteriów podziału należą:
- typ argumentu czasownika, generalnie w związku z hierarchią żywotności
- Zasadą jest, że jeżeli występuje tu niejednolitość stosunków morfosyntaktycznych, to rzeczownik lub zaimek stojący wyżej w hierarchii żywotności odmienia się biernikowo, a stojący niżej ergatywnie. Granica może przebiegać w różnych miejscach zależnie od języka, np. między zaimkiem pierwszej osoby o odmianie biernikowej a innymi zaimkami i rzeczownikami albo między zaimkami osobowymi a rzeczownikami. Między imionami gramatycznymi o odmianie biernikowej a tymi o odmianie ergatywnej mogą się plasować imiona gramatyczne wykazujące stosunki trójdzielne lub neutralne.
- rodzaj czasownika albo stopień wolicjonalności (patrz: języki aktywne)
- czas, aspekt lub tryb czasownika
- podrzędność lub nadrzędność zdania
- rozłam między systemem przypadków a wykładnikami związku zgody na czasowniku
- rozłam między morfologią a składnią (np. szyk zdania, tworzenie zdań podrzędnych i współrzędnie złożonych)