Ergatywność częściowa
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Ergatywność częściowa (nazywana też rozszczepioną, ang. split ergativity) to ergatywność cechująca tylko niektóre struktury danego języka. Są języki, które przejawiają różne rodzaje stosunków morfosyntaktycznych w różnych segmentach gramatyki. Istnieją wśród języków określone tendencje, według których mogą współistnieć w jednym języku stosunki mianownikowo-biernikowe i ergatywno-absolutywne.
Do kryteriów podziału należą:
- typ argumentu czasownika, generalnie w związku z hierarchią żywotności
- Zasadą jest, że jeżeli występuje tu niejednolitość stosunków morfosyntaktycznych, to rzeczownik lub zaimek stojący wyżej w hierarchii żywotności odmienia się biernikowo, a stojący niżej ergatywnie. Granica może przebiegać w różnych miejscach zależnie od języka, np. między zaimkiem pierwszej osoby o odmianie biernikowej a innymi zaimkami i rzeczownikami albo między zaimkami osobowymi a rzeczownikami. Między imionami gramatycznymi o odmianie biernikowej a tymi o odmianie ergatywnej mogą się plasować imiona gramatyczne wykazujące stosunki trójdzielne lub neutralne.
- rodzaj czasownika albo stopień wolicjonalności (patrz: języki aktywne)
- czas, aspekt lub tryb czasownika
- podrzędność lub nadrzędność zdania
- rozłam między systemem przypadków a wykładnikami związku zgody na czasowniku
- rozłam między morfologią a składnią (np. szyk zdania, tworzenie zdań podrzędnych i współrzędnie złożonych)