Feldzki: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „{{j|a posteriori=tak|diachroniczny=tak|artystyczny=tak}} thumb|Feldzka flaga '''Język feldzki''', ''Fielniska tunga'' (niem. ''Feldnisch...”) |
m (→Przykłady) |
||
Linia 219: | Linia 219: | ||
!pole | !pole | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |stuk |
|''(piece)'' | |''(piece)'' | ||
|stuk | |stuk |
Wersja z 13:28, 10 kwi 2012
Typ: | a posteriori |
---|---|
Grupa: | diachroniczny |
Rodzaj: | artystyczny |
Lista conlangów |
Język feldzki, Fielniska tunga (niem. Feldnische Sprache, ang. Fieldish language) – język germański używany w środkowej Europie, język urzędowy Feldzki (Fieldan).
Jest to eksperyment, jak mógłby wyglądać język terenów rzeczywistej Polski, gdyby między VIII a X wiekiem zostały one zajęte przez Sasów. Język wywodzi się od starosaksońskiego.
Mimo wszystko język feldzki – w przeciwieństwie do wenedyku – nie jest dokładnym rzutowaniem germańskiego superstratu na przedpolski substrat i stawia większy nacisk na naturalizm, zamysł twórczy i widzimisię autora. Wynikiem posiada kilka cech swoistych.
Historia
Etap staro-wschodnio-saksoński (starofeldzki)
|
|
- b > v (po samogłoskach)
- θ > d
- g > j (po samogłoskach)
- h > j (po sam. przednich)
- h > 0 (na początku wyrazu)
Etap średniofeldzki
- as? > ɑ: (końc.)
- i > 0 (końc.)
- u > ɨ ‹y› (końc.)
- uo > o:
- V > V: (w akc. syl. otw.)
- ijV > iV:
- VjV, VwV > V:
- przed /r/
- i, i: > e, e:
- ie, e:, ɛ, æ: > ia
- s, st > ʃ ‹sz› (na końcu wyrazów)
- v, w > v ‹w›
- C > Cʲ (przed /i e æ/), w szczególności
- 0 > j
- n > nʲ > ɲ
- t > tsʲ > tɕ
- d > dzʲ > dʑ
- s > sʲ > ɕ
- r > rʲ > ʒ ‹rz› (twarde)
Etap nowofeldzki
- i: > i
- ie, e: > e ‹é›
- æ: > ɛ, a (przed twardymi)
- u: > u
- o: > o ‹ó›
- ɑ: > ɞ ‹á›
- ã: > ɞ̃ ‹ą›
W większości dialektów:
- e > ɛ
- o, ɞ > ɔ
- i, iɛ > ɨ, ɛ (po zadziąsł.)
- ɨ, a, ã > ə (końc, nieakc.)
- ã ‹ę› > ɛm, ɛn, ɛ
- ɞ̃ > ɔm, ɔn, ɔ
Fonologia
Spółgłoski | wargowe | zębowe | zadziąsłowe | podnieb. | tylnojęz. |
---|---|---|---|---|---|
nosowe | m | n | – | ɲ | – |
zwarte | p b | t d (ts) |
– | tɕ dʑ | k g |
szczelinowe | f v | s (z) | ʃ ʒ | ɕ (ʑ) | x |
płynne | w | r l | – | j | – |
Najbardziej uderzającą rzeczą jest brak głosek [tʃ dʒ] (z prostej przyczyny - w starosaksońskim nie było głosek, z których mogłyby się rozwinąć; chyba, że doszłoby do wtórnej, kaszubskopodobnej palatalizacji, ale tej autor wolał uniknąć). W zapożyczeniach są one oddawane przez [tɕ dʑ], rzadziej [ʃ ʒ], np. mikrocip (czip), ciáj (herbata), Szomolungma (Czomolungma).
Również, miękkość jest zapisywana rzadziej niż w polskim, np. scik [ɕtɕik].
Samogłoski | przednie | środkowe | tylne |
---|---|---|---|
wysokie | i | ɨ | u |
średnie | (e) ɛ |
(ə) (ɞ) |
ɔ |
niskie | – | a | – |
‹e› to [e] między miękkimi, [ɛ] w pozostałych przypadkach.
‹a ę y› w końcowych, nieakcentowanych sylabach redukują się do [ə].
‹á› w dialektach środkowych i wschodnich zlało się z ‹o› [ɔ], w pozostałych jest wymawiane [ɞ]. W niektórych gwarach można znaleźć resztki pozostałych głosek ścieśnionych [e o], jednak występują one niekonsekwentnie.
Przykłady
feldzki | angielski | holenderski | niemiecki | polski |
---|---|---|---|---|
się | (be) | zijn | sein | być |
donę | do | doen | tun | robić |
frzosę | freeze | vriezen | frieren | mrozić |
usz | house | huis | Haus | dom |
ut | out | uit | aus | na zewnątrz |
twie | two | twee | zwei | dwa |
wiel | wheel | wiel | (Rad) | koło |
field | field | veld | Feld | pole |
stuk | (piece) | stuk | Stück | kawałek, sztuka |