Feldzki

Typ:	a posteriori
Grupa:	diachroniczny
Rodzaj:	artystyczny
Lista conlangów

Feldzka flaga

Język feldzki, Fielniska tunga (niem. Feldnische Sprache, ang. Fieldish language) – język germański używany w środkowej Europie, język urzędowy Feldzki (Fieldan).

Jest to eksperyment, jak mógłby wyglądać język terenów rzeczywistej Polski, gdyby między VIII a X wiekiem zostały one zajęte przez Sasów. Język wywodzi się od starosaksońskiego.

Mimo wszystko język feldzki – w przeciwieństwie do wenedyku – nie jest dokładnym rzutowaniem germańskiego superstratu na przedpolski substrat i stawia większy nacisk na naturalizm, zamysł twórczy i widzimisię autora. Wynikiem posiada kilka cech swoistych.

Historia

Etap staro-wschodnio-saksoński (starofeldzki)

m n ŋg p b t d k g f θ s h w l r

i i: u u: iu ɛ e: ɔ o: ie io uo ã æ: a

• b > v (po samogłoskach)
• θ > d
• g > j (po samogłoskach)
• h > j (po sam. przednich)
• h > 0 (na początku wyrazu)

Etap średniofeldzki

• as? > ɑ: (końc.)
• i > 0 (końc.)
• u > ɨ ‹y› (końc.)
• uo > o:
• V > V: (w akc. syl. otw.)
• ijV > iV:
• VjV, VwV > V:

• przed /r/
  • i, i: > e, e:
  • ie, e:, ɛ, æ: > ia

• s, st > ʃ ‹sz› (na końcu wyrazów)
• v, w > v ‹w›

• C > Cʲ (przed /i e æ/), w szczególności
  • 0 > j
  • n > nʲ > ɲ
  • t > tsʲ > tɕ
  • d > dzʲ > dʑ
  • s > sʲ > ɕ
  • r > rʲ > ʒ ‹rz› (twarde)

Etap nowofeldzki

• i: > i
• ie, e: > e ‹é›
• æ: > ɛ, a (przed twardymi)
• u: > u
• o: > o ‹ó›
• ɑ: > ɞ ‹á›
• ã: > ɞ̃ ‹ą›

W większości dialektów:

• e > ɛ
• o, ɞ > ɔ
• i, iɛ > ɨ, ɛ (po zadziąsł.)
• ɨ, a, ã > ə (końc, nieakc.)
• ã ‹ę› > ɛm, ɛn, ɛ
• ɞ̃ > ɔm, ɔn, ɔ

Fonologia

Spółgłoski	wargowe	zębowe	zadziąsłowe	podnieb.	tylnojęz.
nosowe	m	n	–	ɲ	–
zwarte	p b	t d (ts)	–	tɕ dʑ	k g
szczelinowe	f v	s (z)	ʃ ʒ	ɕ (ʑ)	x
płynne	w	r l	–	j	–

Najbardziej uderzającą rzeczą jest brak głosek [tʃ dʒ] (z prostej przyczyny - w starosaksońskim nie było głosek, z których mogłyby się rozwinąć; chyba, że doszłoby do wtórnej, kaszubskopodobnej palatalizacji, ale tej autor wolał uniknąć). W zapożyczeniach są one oddawane przez [tɕ dʑ], rzadziej [ʃ ʒ], np. mikrocip (czip), ciáj (herbata), Szomolungma (Czomolungma).

Również, miękkość jest zapisywana rzadziej niż w polskim, np. scik [ɕtɕik].

Samogłoski	przednie	środkowe	tylne
wysokie	i	ɨ	u
średnie	(e) ɛ	(ə) (ɞ)	ɔ
niskie	–	a	–

‹e› to [e] między miękkimi, [ɛ] w pozostałych przypadkach.

‹a ę y› w końcowych, nieakcentowanych sylabach redukują się do [ə].

‹á› w dialektach środkowych i wschodnich zlało się z ‹o› [ɔ], w pozostałych jest wymawiane [ɞ]. W niektórych gwarach można znaleźć resztki pozostałych głosek ścieśnionych [e o], jednak występują one niekonsekwentnie.

Przykłady

feldzki	angielski	holenderski	niemiecki	polski
się	(be)	zijn	sein	być
donę	do	doen	tun	robić
frzosę	freeze	vriezen	frieren	mrozić
usz	house	huis	Haus	dom
ut	out	uit	aus	na zewnątrz
twie	two	twee	zwei	dwa
wiel	wheel	wiel	(Rad)	koło
field	field	veld	Feld	pole
stuk	(piece)	stuk	Stück	kawałek, sztuka