Gardłowe R: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
'''''Uwaga:''' ze względu na <del>butthurt</del> obiekcje osób z brakiem jakiegokolwiek poczucia humoru, artykuł posiada dwie wersje. Ministerstwo Zdrowia ostrzega: jeżeli także należysz do w/w grupy, czytanie wersji pierwszej może spowodować rozstrój żołądka, raka, a także [[preskryptywizm]].''
+
'''Gardłowe R''' — nieistniejąca głoska, której istnienie jest postulowane najczęściej przez <del>laików</del> początkujących entuzjastów językoznawstwa.
 +
[[grafika:Różnica.gif|right|thumb|200px|Różnica w miejscu artykulacji języczkowym/uwularnym i gardłowym.]]
 +
 
 +
Pojęcie najczęściej używane jest jednak jako błędna i niepoprawna nazwa na [ʁ] języczkowe (uwularne), czyli głoskę języczkową drżącą lub dźwięczną języczkową szczelinową, występujące m.in. w języku francuskim. Najczęstszą przyczyną tego błędu jest, przynajmniej częściowa, nieznajomość fonetyki.
 +
 
 +
Wiara w istnieje ''R gardłowego'' przez osoby niezaznajomione z fonetyką, w tym też logopedów i początkujących conlangerów, wynika z nieodróżniania miejsca artykulacji gardłowego od języczkowego, i założenia, że wszystko, co jest z tyłu jamy gębowej, to gardło. W rzeczywistości [[spółgłoski gardłowe]] są wymawiane (oraz brzmią) zupełnie inaczej.
 +
 
 +
==W innych językach==
 +
Określenie ''gardłowe R'' nie jest wybitnie polskie, w angielskim funkcjonuje np. "wszechobejmujący" termin ''guttural r'', oznaczające jakąkolwiek wymowę fonemicznego ''r'' dalszą od dziąsłowej. W językach pozbawionych spółgłosek tylnych szczelinowych, może to nawet oznaczać /{{IPA|ɣ}}/ lub nawet /{{IPA|x}}/ (czyli polskie ''ch''). Często jest to też wiązane z czysto subiektywnym wrażeniem, że spółgłoski tego typu brzmią "nieprzyjemnie", a wymowa ''r'' w taki niestandardowy sposób jest często krytykowana (np. w portugalskim).
  
−
==Wersja dla ludzi z poczuciem humoru==
+
==Różnica pomiędzy R języczkowym a gardłowym==
−
[[grafika:ipa_real.gif|right|thumb|312px|Tak wygląda fragment tabeli IPA.]]'''Gardłowe R''' (zwane także ''głębokie gardłowe R'') – mityczna głoska, znana głównie z tego, że nie istnieje. Istnienie tej głoski postulowane jest najczęściej przez <del>nooblangerów</del> początkujących conlangerów, jednakże mało kto teorię tę traktuje poważnie.
+
Gardłowe R nie istnieje. Spółgłoska gardłowa nie jest rotyczna, więc gardłowa spółgłoska nie może być literą R.
 +
{| class="article-table"
 +
!
 +
!R języczkowe
 +
!R gardłowe
 +
!Spółgłoska gardłowa
 +
|-
 +
|Rotyczność
 +
|Tak
 +
|Tak
 +
|Nie
 +
|-
 +
|Gardłowość
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|Tak
 +
|-
 +
|Symbol IPA
 +
|ʁ
 +
|'''TA GŁOSKA NIE ISTNIEJE'''
 +
|ʕ
 +
|}
  
−
Pojęcie najczęściej używane jest jednak jako błędna i niepoprawna nazwa na [ʁ] języczkowe (także wśród conlangerów zaawansowanych), słynne z racji jego występowania w języku francuskim. Najczęstszą przyczyną tego błędu jest <del>generalna ignorancja i arogancja</del>, przynajmniej częściowa, nieznajomość dziedziny językoznawstwa zwanej fonetyką.
 
  
−
[[grafika:ipa_unreal.gif|right|thumb|312px|A tak wyglądałaby tabela IPA, gdyby zwolennicy istnienia ''gardłowego r'' mieli rację.]]Jak postuluje J. Zavadzki ([http://www.conlanger.fora.pl/inne,6/ot-jakie-to-r,637.html#6232 #6232]), prawdopodobnie Francuzi wolą R języczkowe od gardłowego, co oczywiście pozbawione jest [[bez skojarzeń|podtekstów]].
+
==Trivia==
 +
'''''Uwaga:''' poniższa sekcja nie powinna i '''nie może''' być traktowana poważnie. Przez nikogo. Jeżeli nie posiadasz jakiegokolwiek poczucia humoru, czytanie jej może spowodować rozstrój żołądka, raka, a także [[preskryptywizm]].''
  
−
Odbiór społeczny "gardłowego R" jest schizofreniczny. Z jednej strony temu mitycznemu dźwiękowi język francuski zawdzięcza swe rzekome "wyrafinowane i zmysłowe brzmienie".&nbsp; Z drugiej strony istnienie [ʁ] w języku niemieckim czy arabskim przyczynia się w powszechnej opinii do charkotliwości tych języków. Według rodzimych antysemitów po tym dźwięku można też poznać Żyda.
+
----
  
−
==Wersja typu ''serious business''==
+
Zwane także ''głębokie gardłowe R''. Jak postuluje J. Zavadzki ([http://www.conlanger.fora.pl/inne,6/ot-jakie-to-r,637.html#6232 #6232]), prawdopodobnie Francuzi wolą R języczkowe od gardłowego, co oczywiście pozbawione jest [[bez skojarzeń|podtekstów]].
−
[[grafika:Różnica.gif|right|thumb|200px|Różnica w miejscu artykulacji języczkowym/uwularnym i gardłowym.]]
 
  
−
'''Gardłowe R''' - nieistniejąca głoska, której istnienie jest postulowane przez <del>laików</del> początkujących entuzjastów językoznawstwa. Najczęściej odnosi się ona do ''r'' języczkowego (uwularnego), czyli głoski języczkowej drżącej lub dźwięcznej języczkowej szczelinowej. Wiara w istnieje ''R gardłowego'' przez osoby niezaznajomione z fonetyką, w tym też logopedów i początkujących conlangerów, wynika z nieodróżniania miejsca artykulacji gardłowego od języczkowego, i założenia, że wszystko, co jest z tyłu jamy gębowej, to gardło. W rzeczywistości [[spółgłoski gardłowe]] są wymawiane (oraz brzmią) zupełnie inaczej.
+
Odbiór społeczny "gardłowego R" jest schizofreniczny. Z jednej strony temu mitycznemu dźwiękowi język francuski zawdzięcza swe rzekome "wyrafinowane i zmysłowe brzmienie".&nbsp; Z drugiej strony istnienie [ʁ] w języku niemieckim czy arabskim przyczynia się w powszechnej opinii do charkotliwości tych języków. Według rodzimych antysemitów po tym dźwięku można też poznać Żyda.
  
−
===W innych językach===
+
Niektóre osoby próbują [[Użytkownik:BartekChom/obrona gardłowego R|bronić niniejszego terminu]]. Oczywiście, szanujemy ich zdanie na ten temat.
  
−
Określenie ''gardłowe R'' nie jest wybitnie polskie, w angielskim funkcjonuje np. "wszechobejmujący" termin ''guttural r'', oznaczające jakąkolwiek wymowę fonemicznego ''r'' dalszą od dziąsłowej. W językach pozbawionych spółgłosek tylnych szczelinowych, może to nawet oznaczać /{{IPA|ɣ}}/ lub nawet /{{IPA|x}}/ (czyli polskie ''h''). Często jest to też wiązane z czysto subiektywnym wrażeniem, że spółgłoski tego typu brzmią "nieprzyjemnie", a wymowa ''r'' w taki niestandardowy sposób jest często krytykowana (np. w portugalskim).
+
<gallery>
 +
Grafika:ipa_real.gif|Tak wygląda fragment tabeli IPA.
 +
Grafika:ipa_unreal.gif|A tak wyglądałaby tabela IPA, gdyby zwolennicy istnienia ''gardłowego r'' mieli rację.
 +
</gallery>
  
 
==Zobacz też:==
 
==Zobacz też:==
−
*[[taoistyczna fonetyka]]
+
* [[taoistyczna fonetyka]]
−
*[[Użytkownik:BartekChom/obrona gardłowego R]]
+
 
 
[[Kategoria:Kultura forum językotwórców]]
 
[[Kategoria:Kultura forum językotwórców]]

Wersja z 16:16, 13 sty 2021

Gardłowe R — nieistniejąca głoska, której istnienie jest postulowane najczęściej przez laików początkujących entuzjastów językoznawstwa.

Różnica w miejscu artykulacji języczkowym/uwularnym i gardłowym.

Pojęcie najczęściej używane jest jednak jako błędna i niepoprawna nazwa na [ʁ] języczkowe (uwularne), czyli głoskę języczkową drżącą lub dźwięczną języczkową szczelinową, występujące m.in. w języku francuskim. Najczęstszą przyczyną tego błędu jest, przynajmniej częściowa, nieznajomość fonetyki.

Wiara w istnieje R gardłowego przez osoby niezaznajomione z fonetyką, w tym też logopedów i początkujących conlangerów, wynika z nieodróżniania miejsca artykulacji gardłowego od języczkowego, i założenia, że wszystko, co jest z tyłu jamy gębowej, to gardło. W rzeczywistości spółgłoski gardłowe są wymawiane (oraz brzmią) zupełnie inaczej.

W innych językach

Określenie gardłowe R nie jest wybitnie polskie, w angielskim funkcjonuje np. "wszechobejmujący" termin guttural r, oznaczające jakąkolwiek wymowę fonemicznego r dalszą od dziąsłowej. W językach pozbawionych spółgłosek tylnych szczelinowych, może to nawet oznaczać /ɣ/ lub nawet /x/ (czyli polskie ch). Często jest to też wiązane z czysto subiektywnym wrażeniem, że spółgłoski tego typu brzmią "nieprzyjemnie", a wymowa r w taki niestandardowy sposób jest często krytykowana (np. w portugalskim).

Różnica pomiędzy R języczkowym a gardłowym

Gardłowe R nie istnieje. Spółgłoska gardłowa nie jest rotyczna, więc gardłowa spółgłoska nie może być literą R.

R języczkowe R gardłowe Spółgłoska gardłowa
Rotyczność Tak Tak Nie
Gardłowość Nie Tak Tak
Symbol IPA ʁ TA GŁOSKA NIE ISTNIEJE ʕ


Trivia

Uwaga: poniższa sekcja nie powinna i nie może być traktowana poważnie. Przez nikogo. Jeżeli nie posiadasz jakiegokolwiek poczucia humoru, czytanie jej może spowodować rozstrój żołądka, raka, a także preskryptywizm.

Zwane także głębokie gardłowe R. Jak postuluje J. Zavadzki (#6232), prawdopodobnie Francuzi wolą R języczkowe od gardłowego, co oczywiście pozbawione jest podtekstów.

Odbiór społeczny "gardłowego R" jest schizofreniczny. Z jednej strony temu mitycznemu dźwiękowi język francuski zawdzięcza swe rzekome "wyrafinowane i zmysłowe brzmienie".  Z drugiej strony istnienie [ʁ] w języku niemieckim czy arabskim przyczynia się w powszechnej opinii do charkotliwości tych języków. Według rodzimych antysemitów po tym dźwięku można też poznać Żyda.

Niektóre osoby próbują bronić niniejszego terminu. Oczywiście, szanujemy ich zdanie na ten temat.

  • Tak wygląda fragment tabeli IPA.

  • A tak wyglądałaby tabela IPA, gdyby zwolennicy istnienia gardłowego r mieli rację.

Zobacz też:

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Gardłowe_R&oldid=41661”