Język stablaski

Стабзлаз (Stabzlaz)

Sposoby zapisu:	cyrylica
Typologia:	SVO, w pytaniach VSO
Faktycznie
Utworzenie:	Spiritus w 2013
Liczba użytkowników	1
Status urzędowy
Oficjalna regulacja:	Spiritus
Kody
Conlanger–3	`dnl.stb.spr`
W Dianie
Używany w :	Kyremylia
Liczba użytkowników	ok. 700 000
Klasyfikacja:	języki butu języki rapaskie język stablaski
Status urzędowy
Język urzędowy :	Kiremilia
Oficjalna regulacja:	Нападий Кьремлаз Фарагий Пагад
Kody
MTF-5225	`BUT-RAP-STB`
Przykład
{{{tekst jaki}}} {{{tekst u}}}
Transliteracja {{{transliteracja}}}
Lista conlangów

Blablabla

Fonetyka

Każda samogłoska stablaskiego, prócz и oraz ь posiada wariant zwykły i jotowany - zmiękczający. Dla stablaskiego systemu spółgłoskowego typowym są palatalizajce, dwa sonanty oraz duża liczba afrykat. Spółgłoski tracą dźwięczność w wygłsoie. Fonotaktyka stablaskiego dopuszcza sylaby o budowie (C)(C)(C)V(C)(C)(C)

Samogłoski

Litery	Morfonem	Akcentowane po spółgłosce twardej	Akcentowane po spółgłosce miękkiej	Nieakcentowane po spółgłosce twardej	Nieakcentowane po spółgłosce miękkiej	W wygłosie o budowie CV
а, я	[ä]	[ä]	[ä]	[ʌ]	[ɛ]	[ä]
ь	[ə]	[ɜ]	[ɛ]	[ə]	[ɛ]	[ɨ]
ы, ї	[ɨ]	[ɨ]	[i]	[ɪ̈]	[ɪ]	[ɨ]
е, є	[ɛ]	[ɜ]	[ɛ]	[ə]	[ɛ]	[e]
и	[i]	[ɨ]	[i]	[ɪ̈]	[ɪ]	[ɪ]
о, ё	[ɔ]	[ɔ]	[œ]	[ə]	[œ]	[o]
у, ю	[u]	[u]	[y]	[ʊ]	[ʏ]	[ʊ]

Spółgłoski

	Wargowe	Wargowo-zębowe	Dziąsłowe	Zadziąsłowe	Dziąsłowo-podniebienne	Podniebienne	Miękkopodniebienne	Języczkowe	Krtaniowе
Nosowe	[m] м		[n] н
Boczne aproksymanty			[l] л, [l̩] ьл				[ʟ] љ
Boczne szczelinowe			[ɬ] сл, [ɮ] зл
Zwarto-boczne szczelinowe			[t͡]ɬ] ћ, [d͡ɮ] ђ
Zwarte	[p] п, [b] б		[t] т, [d] д			[c] ть, [ɟ] дь	[k] к, [g] г
zwarto-szczelinowe			[t͡s] ц, [d͡z] ѕ	[t͡ʃ] ч, [d͡ʒ] џ	[t͡ɕ] ць, [d͡ʑ] ѕь	[c͡ç] чь, [ɟ͡ʝ] џь
Szczelinowe		[f] ф, [v] в	[s] с, [z] з	[ʃ] ш, [ʒ] ж	[ɕ] сь, [ʑ] зь	[ç] шь, [ʝ] жь	[x] х	[ʁ] ҁ	[h] һ
Drżące			[r] р, [r̩] ьр
Półotwarte	[w] ў					[j] й, [ɥ] ү

Zapis jerów

Łatwo zauważyć, że spółgłoski palatalizowane zapisywane są z jerem na końcu, a sonanty z jerem na początku. Dodatkowo jerem zapisuje się szuę, jak więc przeczytać słowo np. кабыздасьл (krowa)?

W prastablaszczyźnie palatalizacja mogła być zabarwiona samogłoską (a, e, i, o, u) oraz "neutralna" to jest przyjmować wariant z szuą. Następnie szua z palatalizacją przeszła w samą palatalizację przy spółgłoskach с, з, ш, ж, ц, ѕ, ч, џ, ћ, ђ (by przejść później w spółgłoski miękkie), przed l i r przeszła w sonant oraz przy pozostałych zmieniła się w czystą szuę. Dlatego ь nie ma swojej jotowanej wersji.

Sonantyzacja szuy przed l i r jest starsza od procesu [ʲə] → [ʲ], tak więc sonanty nie zmiękczają.

Przykłady słów z jerami wraz z wymową:

кабыздасьл [kabɪ̈zdasl̩] - krowa цьгап [t͡ɕkap] - powietrze вькар [vəkar] - zwierzę палгысьр [paltɪ̈sr̩] - ręka мукаська [mʊkaɕka] - dół ватахьк [vataxək] - grupa

Udźwięcznianie i ubezdźwięcznianie grup spółgłoskowych

Stablaski ma dość konkretne zasady, co do tego, czy daną głoskę czyta się dźwięcznie, czy bezdźwięcznie:

Zbitki CC

Jeśli obydwie głoski są dźwięczne, wymawiamy je dźwięcznie.
Jeśli obydwie głoski są bezdźwięczne, wymawiamy je bezdźwięcznie.
Jeśli jedna spółgłoska jest dźwięczna, a druga bezdźwięczna wymawiamy je bezdźwięcznie.
Jeśli w zbitce występuje głoska м, н, л, љ, р, ў, й lub ү, drugą głoskę czytamy tak jak była.
Jeśli w zbitce występuje ҁ, zbitkę czytamy dźwięcznie
Jeśli w zbitce występuje x oraz głoska dźwięczna, x udźwięcznia się.
Jeśli w zbitce występuje h, h przechodzi (także na piśmie) w x, a jeśli w zbitce jest głoska dźwięczna, h, jako x udźwięcznia się.

Zbitki CCC

Jeśli wszystkie trzy głoski w zbitce są dźwięczne, wymawia się je dźwięcznie
Jeśli wszystkie trzy głoski w zbitce są bezdźwięczne, czytamy je bezdźwięcznie
Jeśli w zbitce są dwie głoski dźwięczne, zbitkę czytamy dźwięcznie.
Jeśli w zbitce są dwie głoski bezdźwięczne, zbitkę czytamy bezdźwięcznie
Jeśli x występuje w zbitce z dwoma głoskami dźwięcznymi, udźwięcznia się.
Jeśli h występuje w zbitce, przechodzi w x, a w zbitce z dwoma głoskami dźwięcznymi udźwięcznia się.
Jeśli w zbitce występuje ҁ, zbitka udźwięcznia się.
Jeśli w zbitce, między dwoma głoskami występuje м, н, л, љ, р, ў, й lub ү, rozbija się je poprzez ь pomiędzy pierwszą głoską a ww.

Rzeczownik

I Deklinacja

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Nominativus	пада, хагє	прадо дасыю	пади, хати пради, дасый
Ergativus	пад, хат	прад, дасый	пади, хати пради, дасый
Accusativus	пада, хатя	праду, дасыю	падай, хатяй прадай, дасыяй
Dativus	паду, хатю	прадош, дасыёш	падуй, хатюй прадуй, дасыюй
Instrumentalis	падой, хатёй	праду, дасыю	падай, хатяй прадай, дасыяй
Essivus	падєс, хатєс	прадус, дасыюс	падуй, хатюй прадуй, дасыюй
Possesivus	пада, хатя	прада, дасыя	падай, хатяй прадай, дасыяй
Partitivus	паду, хатю	праду, дасыю	падуй, хатюй дасыюй, дасюй
Prepositionalis	падеш, хатєш	прадош, дасыёш	падуш, хатюш прадуш, дасыюш
Vocativus	падо, хатё	прадо, дасыё	пади, хати пради, дасый

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus</smaстаl>	вазил, пагарош	гарёш, стабак	вазилы, пагарошы гарёшы, стабакы
Ergativus	вазил, пагарош	гарёш, стабак	вазилы, пагарошы гарёшы, стабакы
Accusativus	вазила, пагароша	гарёшу, стабаку	вазилы, пагарошы гарёшы, пагарошы
Dativus	вазилаш, пагарошаш	гарёшуш, стабакуш	вазилаш, пагарошаш гарёшаш, стабакаш
Instrumentalis	василем, пагарошем	гарёшом, стабаком	вазилум, пагарошум гарёшум, стабакум
Essivus	вазилеў, пагарошеў	гарёшоў, стабакоў	вазилаў, пагарошаў гарёшаў, стабакаў
Possesivus	вазила, пагароша	гарёша, стабака	вазилаў, пагарошаў гарёшаў, стабакаў
Partitivus	вазилу, пагарошу	гарёшу, стабаку	вазилу, пагарошу гарёшу, стабаку
Prepositionalis	вазилаш, пагарошаш	гарёшуш, стабакуш	вазилаш, пагарошаш гарёшаш, стабакаш
Vocativus	вазило, пагарошо	гарёшо, стабако	вазилы, пагарошы гарёшы, стабакы

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus
Ergativus
Accusativus
Dativus
Instrumentalis
Essivus
Possesivus
Partitivus
Prepositionalis
Vocativus