Język stablaski

Стабзлаз (Stabzlaz)
Sposoby zapisu:	cyrylica
Typologia:	SVO, w pytaniach VSO
Faktycznie
Utworzenie:	Spiritus w 2013
Liczba użytkowników	1
Status urzędowy
Oficjalna regulacja:	Spiritus
Kody
Conlanger–3	dnl.stb.spr
W Dianie
Używany w :	Kyremylia
Liczba użytkowników	ok. 700 000
Klasyfikacja:	języki butu języki rapaskie język stablaski
Status urzędowy
Język urzędowy :	Kiremilia
Oficjalna regulacja:	Нападий Кьремлаз Фарагий Пагад
Kody
MTF-5225	BUT-RAP-STB
Przykład
{{{tekst jaki}}} {{{tekst u}}}
Transliteracja {{{transliteracja}}}
Lista conlangów

Fonetyka

Każda samogłoska stablaskiego, prócz и oraz ь posiada wariant zwykły i jotowany - zmiękczający. Dla stablaskiego systemu spółgłoskowego typowym są palatalizajce, dwa sonanty oraz duża liczba afrykat. Spółgłoski tracą dźwięczność w wygłsoie. Fonotaktyka stablaskiego dopuszcza sylaby o budowie (C)(C)(C)V(C)(C)(C)

Samogłoski

Litery	Morfonem	Akcentowane po spółgłosce twardej	Akcentowane po spółgłosce miękkiej	Nieakcentowane po spółgłosce twardej	Nieakcentowane po spółgłosce miękkiej	W wygłosie
а, я	[ä]	[ä]	[ä]	[ʌ]	[ɛ]	[ä]
ь	[ə]	[ɜ]	[ɛ]	[ə]	[ɛ]	[ɨ]
ы, ї	[ɨ]	[ɨ]	[i]	[ɪ̈]	[ɪ]	[ɨ]
е, є	[ɛ]	[ɜ]	[ɛ]	[ə]	[ɛ]	[e]
и	[i]	[ɨ]	[i]	[ɪ̈]	[ɪ]	[ɪ]
о, ё	[ɔ]	[ɔ]	[œ]	[ə]	[œ]	[o]
у, ю	[u]	[u]	[y]	[ʊ]	[ʏ]	[ʊ]

Spółgłoski

	Wargowe	Wargowo-zębowe	Dziąsłowe	Zadziąsłowe	Dziąsłowo-podniebienne	Podniebienne	Miękkopodniebienne	Języczkowe	Krtaniowе
Nosowe	[m] м		[n] н
Boczne aproksymanty			[l] л, [l̩] ьл				[ʟ] љ
Boczne szczelinowe			[ɬ] сл, [ɮ] зл
Zwarto-boczne szczelinowe			[t͡]ɬ] ћ, [d͡ɮ] ђ
Zwarte	[p] п, [b] б		[t] т, [d] д				[k] к, [g] г
zwarto-szczelinowe			[t͡s] ц, [d͡z] ѕ	[t͡ʃ] ч, [d͡ʒ] џ	[t͡ɕ] ць, [d͡ʑ] ѕь	[c͡ç] чь, [ɟ͡ʝ] џь
Szczelinowe		[f] ф, [v] в	[s] с, [z] з	[ʃ] ш, [ʒ] ж	[ɕ] сь, [ʑ] зь	[ç] шь, [ʝ] жь	[x] х	[ʁ] ҁ	[h] һ
Drżące			[r] р, [r̩] ьр
Półotwarte						[j] й, [ɥ] ў

Zapis jerów

Łatwo zauważyć, że spółgłoski palatalizowane zapisywane są z jerem na końcu, a sonanty z jerem na początku. Dodatkowo jerem zapisuje się szuę, jak więc przeczytać słowo np. кабыздасьл (krowa)?

W prastablaszczyźnie palatalizacja mogła być zabarwiona samogłoską (a, e, i, o, u) oraz "neutralna" to jest przyjmować wariant z szuą. Następnie szua z palatalizacją przeszła w samą palatalizację przy spółgłoskach с, з, ш, ж, ц, ѕ, ч, џ, ћ, ђ (by przejść później w spółgłoski miękkie), przed l i r przeszła w sonant oraz przy pozostałych zmieniła się w czystą szuę. Dlatego ь nie ma swojej jotowanej wersji.

Sonantyzacja szuy przed l i r jest starsza od procesu [ʲə] → [ʲ], tak więc sonanty nie zmiękczają.

Przykłady słów z jerami wraz z wymową:

кабыздасьл [kabɪ̈zdasl̩] - krowa цьгап [t͡ɕkap] - powietrze вькар [vəkar] - zwierzę палгысьр [paltɪ̈sr̩] - ręka мукаська [mʊkaɕka] - dół ватахьк [vataxək] - grupa

Udźwięcznianie i ubezdźwięcznianie grup spółgłoskowych

Stablaski ma dość konkretne zasady, co do tego, czy daną głoskę czyta się dźwięcznie, czy bezdźwięcznie:

Zbitki CC

• Jeśli obydwie głoski są dźwięczne, wymawiamy je dźwięcznie.
• Jeśli obydwie głoski są bezdźwięczne, wymawiamy je bezdźwięcznie.
• Jeśli jedna spółgłoska jest dźwięczna, a druga bezdźwięczna wymawiamy je bezdźwięcznie.
• Jeśli w zbitce występuje głoska м, н, л, љ, р, ў, й lub ү, drugą głoskę czytamy tak jak była.
• Jeśli w zbitce występuje ҁ, zbitkę czytamy dźwięcznie
• Jeśli w zbitce występuje x oraz głoska dźwięczna, x udźwięcznia się.
• Jeśli w zbitce występuje h, h przechodzi (także na piśmie) w x, a jeśli w zbitce jest głoska dźwięczna, h, jako x udźwięcznia się.

Zbitki CCC

• Jeśli wszystkie trzy głoski w zbitce są dźwięczne, wymawia się je dźwięcznie
• Jeśli wszystkie trzy głoski w zbitce są bezdźwięczne, czytamy je bezdźwięcznie
• Jeśli w zbitce są dwie głoski dźwięczne, zbitkę czytamy dźwięcznie.
• Jeśli w zbitce są dwie głoski bezdźwięczne, zbitkę czytamy bezdźwięcznie
• Jeśli x występuje w zbitce z dwoma głoskami dźwięcznymi, udźwięcznia się.
• Jeśli h występuje w zbitce, przechodzi w x, a w zbitce z dwoma głoskami dźwięcznymi udźwięcznia się.
• Jeśli w zbitce występuje ҁ, zbitka udźwięcznia się.
• Jeśli w zbitce, między dwoma głoskami występuje м, н, л, љ, р, ў, й lub ү, rozbija się je poprzez ь pomiędzy pierwszą głoską a ww.

Rzeczownik

I Deklinacja

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus	пада, хагє	прадо, дасыю	пади, хати пради, дасый
Ergativus	пад, хать	прад, дасый	пади, хати пради, дасый
Accusativus	пада, хатя	праду, дасыю	падай, хатяй прадай, дасыяй
Dativus	паду, хатю	прадош, дасыёш	падуй, хатюй прадуй, дасыюй
Instrumentalis	падой, хатёй	праду, дасыю	падай, хатяй прадай, дасыяй
Essivus	падєс, хатєс	прадус, дасыюс	падуй, хатюй прадуй, дасыюй
Possesivus	пада, хатя	прада, дасыя	падай, хатяй прадай, дасыяй
Partitivus	паду, хатю	праду, дасыю	падуй, хатюй дасыюй, дасюй
Prepositionalis	падеш, хатєш	прадош, дасыёш	падуш, хатюш прадуш, дасыюш
Vocativus	падо, хатё	прадо, дасыё	пади, хати пради, дасый

II Deklinacja

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus	вазил, пагарош	гарёш, стабак	вазилы, пагарошы гарёшы, стабакы
Ergativus	вазилы, пагарошы	гарёшы, стабакы	вазилы, пагарошы гарёшы, стабакы
Accusativus	вазила, пагароша	гарёшу, стабаку	вазилы, пагарошы гарёшы, пагарошы
Dativus	вазилаш, пагарошаш	гарёшуш, стабакуш	вазилаш, пагарошаш гарёшаш, стабакаш
Instrumentalis	василем, пагарошем	гарёшом, стабаком	вазилум, пагарошум гарёшум, стабакум
Essivus	вазилев, пагарошев	гарёшов, стабаков	вазилав, пагарошав гарёшав, стабакав
Possesivus	вазила, пагароша	гарёша, стабака	вазилав, пагарошав гарёшав, стабакав
Partitivus	вазилу, пагарошу	гарёшу, стабаку	вазилу, пагарошу гарёшу, стабаку
Prepositionalis	вазилаш, пагарошаш	гарёшуш, стабакуш	вазилаш, пагарошаш гарёшаш, стабакаш
Vocativus	вазило, пагарошо	гарёшо, стабако	вазилы, пагарошы гарёшы, стабакы

III Deklinacja

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus	таць, кась	капь, тать	таци, каси капи, тати
Ergativus	тац, кас	кап, тат	таци, каси капи, тати
Accusativus	таця, кася	капи, тати	таци, каси капи, тати
Dativus	тацяш, касяш	капиш, татиш	тациш, касиш капиш, татиш
Instrumentalis	тацєм, кацєм	капєм, татєм	тацим, касим капим, татим
Essivus	тацєй, касєй	капєй, татєй	тацяй, касяй капяй, татяй
Possesivus	таця, кася	капя, татя	тацяй, кася капя, татя
Partitivus	таци, каси	капи, тати	таци, каси капи, таси
Prepositionalis	тацяш, касяш	капиш, татиш	тациш, касиш капиш, татиш
Vocativus	тацє, касє	капє, татє	таци, каси капи, тати

Czasownik

	Liczba pojedyncza									Liczba mnoga
	1.os./			2.os.			3.os.			1.os. Inclusivus			1.os. Exclusivus			2.os.			3.os.
	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze
Bezokolicznik/small>	вадер
Czas teraźniejszy	вада	вадач	вадаш	ваду	вадуч	вадуш	вады	вадыл	вадыт	вад'ав	вадачы	вадашы	вадаву	вадачу	вадашу	вадув	вадучы	вадушы	вадыв	вадыл	вадыт
Czas przeszły dokonany	вадышам	вадышчам	вадышам	вадышув	вадышчув	вадышув	вадыш	вадышч	вадыш	вадышым	вадышчым	вадышым	вадышмы	вадышчы	вадышмы	вадышыв	вадышчыв	вадышыв	вадшы	вадышчы	вадышы
Czas przeszły niedokonany	вадывам	вадывчам	вадывшам	вадывуш	вадывчуш	вадывшуш	вадыв	вадывч	вадывш	вадывым	вадывчым	вадывшым	вадывмы	вадывчы	вадывшы	вадывыш	вадывчыш	вадывшыш	вадывы	вадывчы	вадывшы
Czas przyszły dokonany	вадыгам	вадыгчам	вадыгшам	вадыгуш	вадыгчуш	вадыгшуш	вадыг	вадыгч	вадыгш	вадыгым	вадыгчым	вадыгшым	вадыгмы	вадыгчы	вадыгшы	вадыгыш	вадыгчыш	вадыгшыш	вадыгы	вадыгчы	вадыгшы
Czas przyszły niedokonany	вадыхам	вадыхчам	вадыхшам	вадыхуш	вадыхчуш	вадыхшуш	вадых	вадыхч	вадыхш	вадыхым	вадыхчым	вадыхшым	вадыхмы	вадыхчы	вадыхшы	вадыхыш	вадыхчыш	вадыхшыш	вадыхы	вадыхчы	вадыхшы
	Rodzaj żywotny											Rodzaj nieżywotny
Imiesłów czynny
Imiesłów czynny przeszły dokonany
Imiesłów czynny przyszły dokonany
Imiesłów bierny
Imiesłów bierny przeszły dokonany
Imiesłów bierny przyszły dokonany

	Liczba pojedyncza									Liczba mnoga
	1.os./			2.os.			3.os.			1.os. Inclusivus			1.os. Exclusivus			2.os.			3.os.
	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze	Podmiot	Dopełnienie bliższe	Dopełnienie dalsze
Czas teraźniejszy
Czas przeszły dokonany
Czas przeszły niedokonany
Czas przyszły dokonany
Czas przyszły niedokonany
Imiesłów czynny
Imiesłów czynny przeszły
Imiesłów czynny przyszły
Imiesłów bierny
Imiesłów bierny przeszły
Imiesłów bierny przyszły

Przymiotnik

I Deklinacja

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus	пшадык, вятык	дапядыв, сагвалыв	пшадывы, вятывы дапятывы, сатвалывы
Ergativus	пшадав, вятав	дапядыв, сатвалыв	пшадвы, вятвы папядвы, сатвалвы
Accusativus	пшадав, вятав	дапядав, сатвалав	пшадвы, вятвы папядвы, сатвалвы
Essivus</smsall>	пшадыс, вятыс	дапядыс, сатвалыс	пшадсы, вятсы дапядсы, сатвалсы
Pozostałe	пшадавш, вятавш	дапядувш, сатвалувш	пшадавшы, вятавшы дапядавшы, сатвалавшы

II Deklinacja

	Liczba pojedyncza		Liczba mnoga
	Rodzaj żywotny	Rodzaj nieżywotny	Rodzaj żywotny i nieżywotny
Absolutivus	катик, влазик	лавий, давзий	катє, влазє лавє, давзє
Ergativus	катик, влазик	лавий, давзий	катє, влазє лавє, давзє
Accusativus	катяй, влазяй	лавий, давзий	катє, влазє лав'є, давзє
Essivus</smsall>	катяй, влазяй	лавяй, давзяй	катєй, влазєй, лавєй, давзєй
Pozostałe	катяйш, влазяйш	лавийш, давзийш	катийш, влазийш, лавийш, давзийш