Język zylingijski

Z Conlanger
Wersja z dnia 13:38, 18 sty 2019 autorstwa Henryk Pruthenia (dyskusja | edycje) (→‎Tekst)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Język zylingijski
Do Tala Zilinnenskar
Sposoby zapisu: Łacińskie
Typologia: Fleksyjny
SVO
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2019
W Adnacie
Używany w : brak
Klasyfikacja: j. indoeuropejskie
  • j. germańskie
    • j. swaryjskie
      • j. zylingijski
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Dźwięki

Samogłoski

Spółgłoski

Zmiany dźwiękowe

  • sk > ʃ
  • -ô > -e
  • -ǭ, -ō > -a
  • s_ > ʃ {r, l, n, m, t, p, k, w, f}
  • z > z
  • hr-, hl-, hn-, hm-, hw- > zr, zl, zn, zm, zw
  • i _CC (też _Cj) > ei
  • kj, gj > tj, dj
  • Rh > Rx
  • e > i (za wyjątkiem przed R, H)
  • eR > ieR (pod akcentem)
  • i-przegłos:
    • a, ā, ō > e
    • u > y
  • ai > ei
  • ā, ī, ē, ō, ū > a, i, e, o, u
  • wypadnięcie słabych samogłosek
  • þ > d
  • g V_V > gg /ɣ/
  • gn, ng > nn
  • CC > C (za wyjątkiem R, L, M, N)
  • au > å
  • -t > wypada
  • Vh > V̄
  • iu > jo
  • s- > z-
  • ʃ > s
  • Cj > CC (za wyjątkiem wygłosu i zależnych)
  • b, d, k, g _C > f, z, ch, gg

Gramatyka

Zaimek

I i II osoba
Cas. Sg. Pl. Refl.
I II I II
Nom. ik du eiz juz
Dat. meiz deiz ynziz jezweiz zeiz
Acc. meik deik unz jenz zeik
mi di u je zi
Poss. min din ynzer jezwer zin


III osoba
Cas. Sg Pl
m f n m f n
Nom. eiz zi i jiz jez ja
Obl. ein zin

Rodzajnik

Rodzajnik Określony
Cas. Sg Pl
m f n m f n
Nom. da do da dei dez do
Obl. dan deiz
Rodzajnik nieokreślony
Cas. Sg
m f n
Nom. ein eina eine
Obl. einan eineiz

Rodzajnik poprzedza nie sam rzeczownik, ale rzeczownik wraz z przydawką przymiotną. Jeżeli przymiotnik występuje po rzeczowniku (np. w nazwach własnych) do otrzymuje on w mianowniku dodatkową końcówkę -r lub -ar.

Rzeczownik

Rzeczownik występuje w jednej z dwóch form: mianownika lub zależnej.

Deklinacja rzeczownika
Cas. I (a) II (i) III (ō) IV
m n m, n, f f m, n (u) f (ǭ) m, f, n m, f, n (C)
Nom. i a a s, -e e
Obl. ii iiwi en i Ce
Nom. z a iiz ez iiweiz eniz iiz iCiz
Obl.

Przymiotnik

Deklinacja przymiotnika
Cas. I (a) II (i) III (C)
m f n m f n m f n
Nom. a i iiwa i e a e
Obl. a ii iiwa ii e en e
Nom. z ez a iiz iiwez iiz iiz eniz iiz
Obl.

Przymiotnik może też występować w formie słabej - to jest po nieokreślonym rodzajniku. Wtedy wszystkie rodzaje, liczby i przypadki przyjmują formę -e.

Przysłówek

Przysłówki odprzymiotnikowe tworzymy za pomocą końcówki -en.

Przyimek

Przyimki łączą się zawsze z przypadkiem zależnym.

  • ab – od + GEN, GEN
  • after – po + GEN
  • an – na + LOC, + ACC
  • a – do + GEN, ku + DAT, w stronę + GEN, w celu + GEN
  • bei – przy + INS
  • en – bez + GEN
  • fran – dzięki + DAT
  • fyre – przed + INS, przed + ACC
  • fyr – dla + GEN
  • geggin – przeciwko + DAT, ku + DAT, w stronę + GEN
  • hiinder – za + INS, + ACC
  • ein – w + LOC
  • mei – z + INS
  • ta – DAT
  • yb – pod + INS, + ACC
  • yber – nad + INS, + ACC
  • ymbi – obok + GEN
  • uz – z + GEN, od + GEN
  • djerch – przez + ACC

Czasownik

Występuje tylko jeden czas przeszły. Istnieje też czas przyszły tworzony za pomocą czasownika posiłkowego wraz z bezokolicznikiem, oraz strona bierna tworzona za pomocą czasownika wjerde "stać się" w odpowiednim czasie połączonego z imiesłowem biernym. Czasowniki inne niż modalne wymagają od podporządkowanego bezokolicznika przyimka a przed owym bezokolicznikiem.

Koniugacja czasownika
Czas. Słabe Mocne
Prs I II
Pers. Sg Pl. Sg Pl. Sg. Pl.
Prs.
I make makom eizie eiziem bite bitim
II machz makod eizz eizied bitz bitid
III machd makend eizd eiziend bitd bitend
Imp.
Pers. Sg Pl. Sg Pl. Sg. Pl.
I machd machdum eizd eizdum beit beitum
II machdez machdud eizdez eizdud beitez beitud
III machde machdun eizde eizdun beit beitun
Subj.
Pers. Sg Pl. Sg Pl. Sg. Pl.
I machdedi machdedim eizdedi eizdedim beitedi beitedim
II machdediz machdedid eizdediz eizdedid beitediz beitedid
III machdedi machdedin eizdedi eizdedin beitedi beitedin
Imper.
Pers. Sg Pl. Sg Pl. Sg. Pl.
II mak makod eiz eizied bit bitid
Inf. make eizie bite
Part. Perf. machd eizd bit
Part. Act. makond eiziend bitend
Znaczenie robić chronić gryźć
Czasownik posiłkowy czasu przyszłego
Pers. Sg Pl.
I syl sylem
II sylz syled
III syl sylen

Czasowniki mocne

Koniugacje
Kl. Inf. Imp. Perf.
I I i ei i
II II jo å u
i å u
u å u
III III ei a u
je a u
IV i a u
je a u
IV V i e i
V V i a i
e a e
VI VI a o a
e o a
VII VII ei ei ei
å å å
a a a
e e e
o o o
VIII VII e å å
IX VII e o ei
Czasowniki mocne
Kl. Inf. Imp. Perf. Znaczenie
I wite weit wit wiedzieć
II kjoze kåz kuz próbować
ljode låd lud rosnąć
kljobe klåb klub pękać
bjode båd bud kazać
zriwe zrå zru martwić się
dube dåb dub nurkować
III dreinke dranch drunk pić
sweimme swamm swumm pływać
hjelpe halp hulp pomagać
wjerde ward wurd stać się
bjere bar bur ciągnąć
brike braa bruk łamać
nime nam num brać, zabierać
kime kam kum przyjść
IV ite et it jeść
V lidie laa lig leżeć
zeewe zaa zee widzieć
VI stande stod stad stać
hebie hob hab mieć
dragge drogg dragg dźwigać
fare for far jechać, wieźć
VII heite heit heit nazwyać się
åze åz åz kraść
håwe bić, uderzać
walke walch walk chodzić
bege bee beeg walczyć
blote blot blot przynieść
banne ban bann pozwalać
de ded den robić, czynić
VIII dewie umierać
IX beie bo bei palić

Tekst

Owca i Konie Da sep end dei eewz
Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę. An einan hylli de sep, zwilik ni hob wulla, zaa dei eewz: ein bar einan hebigge wann, ander drogg eine gråe foder, end dreide for einan men ganchen. Da sep zezd a dei eewz: „Da hjerte achd meik, zwanne ik zeewe, zwa ein mane bjozd a de a dei eewz”. Dei eewz andeswerdun: „Håz, sep, do hjerteniz akend u, zwanne eiz zeewim, zwen ein mane, ein fråe, nimd dina wulla a eineiz peida fyr zeik zelb. End de sep ni hefd wulla”. Zwanne i håzde da, da sep dloowde djerch eineiz falen.