Język āhora
Język āhora Ka i āhora / Ка и аагора | |
---|---|
Sposoby zapisu: | łacińskie, cyrylica |
Typologia: | analityczny VSO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Ulfurinn w 2018 |
W | |
Używany w : | Wyspy Ogasawara pod althistorycznym panowaniem rosyjskim |
Klasyfikacja: | języki austronezyjskie
|
Lista conlangów |
Język āhorański (āh. Ka i āhora, Ка и аагора) - język polinezyjski, wyprowadzony z języka proto-malajsko-polinezyjskiego. Używany na althistorycznie rosyjskich Wyspy Ogasawara (nazwa do zmiany na rosyjską). Zapisywany cyrylicą, opcjonalnie łacinką język znajduje się pod wpływem języka rosyjskiego i zawiera wiele slawizmów.
Fonologia
Tak, jak inne języki polinezyjskie, ahorański ma bardzo uproszczony system fonologiczny. Liczy tylko 10 spółgłosek i 5 samogłosek (pojawiających się w wariancie krótkim oraz długim). Zapisywany jest prostym alfabetem cyrylicznym lub łacińskim:
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
| ||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Morfologia
Język ahorański jest analityczny, podobnie jak inne języki polinezyjskie.
Rzeczownik
Rzeczownik jest nieodmienny, otrzymuje jedynie rodzajniki, które pokazują, w jakiej liczbie (pojedynczej, podwójnej lub mnogiej) się znajduje, oraz czy jest określony lub nieokreślony.
Rodzajniki | |||
---|---|---|---|
l. poj. | l. pod. | l. mn. | |
nieokreślony | и i |
пару paru | |
określony | ка и ka i |
ату и atu i |
тууıа и tūʻa i |
Dodanie przed rodzajnikiem partykuły hu oznacza, że słowo jest dopełnieniem. Rodzajnik może występować również w formie dopełniacza.
Rodzajniki | |||
---|---|---|---|
l. poj. | l. pod. | l. mn. | |
nieokreślony | o o |
пару o paru o | |
określony | ка o ka o |
ату o atu o |
тууıа o tūʻa o |
Czasownik
Czasownik również jest nieodmienny. Występuje w dziewięciu czasach oraz trzech aspektach.
Aspekt
Aspekt może być pojedynczy, podwójny lub mnogi i odnosi się do powtarzalności danej czynności. Aspekt pojedynczy pełni również zadanie aspektu dokonanego, natomiast mnogi - niedokonanego. Charakterystyczny jest aspekt podwójny, którego celem jest zaakcentowanie, że czynność została wykonana dwa razy.
Czas
W ahorańskim występuje dziewięć czasów:
- teraźniejszo-ogólny
- imperfekt
- perfekt
- wczorajszy
- przedwczorajszy
- jutrzejszy
- pojutrzejszy
- przyszły
- nowa czynność
Przykładowa odmiana przez czasy i aspekty czasownika ааıу/āʻu (jeść):
Czasownik ааıу/āʻu | |||
---|---|---|---|
Czas/Aspekt | Aspekt pojedynczy | Aspekt podwójny | Aspekt mnogi |
Teraźniejszy | инати ааıу inati āʻu |
нита ааıу nita āʻu |
ни ааıу ni āʻu |
Imperfekt | на куру ааıу na kuru āʻu |
та куру ааıу ta kuru āʻu |
куру ааıу kuru āʻu |
Perfekt | ина ааıу ina āʻu |
та па ааıу ta pa āʻu |
па ааıу pa āʻu |
Wczorajszy | рана ааıу rana āʻu |
рата ааıу rata āʻu |
ра ааıу ra āʻu |
Przedwczorajszy | таря на ааıу taria na āʻu |
таря та ааıу taria ta āʻu |
таря ааıу taria āʻu |
Jutrzejszy | акоо на ааıу akō na āʻu |
акоо та ааıу akō ta āʻu |
акоо ааıу akō āʻu |
Pojutrzejszy | акаа на ааıу akā na āʻu |
акаа та ааıу akā ta āʻu |
акаа ааıу akā āʻu |
Przyszły | ну на ааıу nu na āʻu |
ну та ааıу nu ta āʻu |
ну ааıу nu āʻu |
Nowa czynność | еганy ааıу ehanu āʻu |
егатy ааıу ehatu āʻu |
ега ааıу eha āʻu |
Teksty
Kraby
Тууıа и кара
Па ги тууıа и кара шани ıи парипа кераа ру тара, паıаа иıава аку па ара у пее маıанаа. Ни ааıу каму а ида. Па рикуıаатута ау гу туа и кара, паı куру пя ау, па ну темее ида у вера, ии ни вата ру кути ıи иıава шани ıи парипа аку и шатиıи шати ıи кена.
Tū‘a i kara
Pa hi tū‘a i kara šani ‘i paripa kerā ru tara, pa’ā i‘awa aku pa ara u pē ma‘anā. Ni ā‘u kamu a ida. Pa riku’ātuta au hu tua i kara, pa‘ kuru pia au, pa nu temē ida u wera, ī ni wata ru kuti ‘i i‘awa šani ‘i paripa aku i šati‘i šati ‘i kena.
Słownik
Polski | Ahora (cyr.) | Ahora (łac.) | Etymologia |
---|---|---|---|
krab | и кара | i kara | pmp. *gaRaŋ |
daleko | шаук | šauk | pmp. *zauq |
iść | ракау | rakau | pmp. *lakaw |
ja | аку | aku | pmp. *aku |
ty | кааıу | kā‘u | pmp. *kahu |
on | я | ia | pmp. *ia |
my inkl. | аами | āmi | pmp. *taami |
my ekskl. | ами | ami | pmp. *ami |
wy | ку | ku | pmp. *kamu |
oni | ита | ita | pmp. *ida |
nie (neg.) | -ат | -at | pmp. *ati |
wyjść przeciwko | рапан | rapan | pmp. *laban |
móc | мош | moš | ros. мочь |
książę | и кяш | i kiaš | ros. князь |
jeden | ага | aha | pmp. *asa |
dwa | дууıа | dū‘a | pmp. *duha |
trzy | теру | teru | pmp. *telu |
cztery | епаа | epā | pmp. *epat |
pięć | има | ima | pmp. *ima |
jeden (człowiek) | аıега | a‘eha | pmp. *a-esa |
dwóch (ludzi) | таıуга | ta‘uha | pmp. *da-duha |
trzech (ludzi) | таıеру | ta‘eru | pmp. *ta-telu |
czterech (ludzi) | аıепаа | a‘epā | pmp. *a-epat |
pięciu (ludzi) | раıима | ra‘ima | pmp. *la-lima |
tylko | тора | tora | ros. то́лько |
prosić | неи | nei | pmp. *ŋeni |
prośba | и неи | i nei | pmp. *ŋeni |
wuj | и мама | i mama | pmp. *mama |
pięciu (ludzi) | раıима | ra‘ima | pmp. *la-lima |
tylko | тора | tora | ros. то́лько |
prosić | неи | nei | pmp. *ŋeni |
prośba | и неи | i nei | pmp. *ŋeni |
wuj | и мама | i mama | pmp. *mama |
mój | ıу | ‘u | pmp. *-ku |
twój | каıю | ka‘iu | pmp. *kamu-yu |
jego | ни | ni | pmp. *ni |
nasz inkl. | ıа | ‘a | pmp. *-ta |
nasz ekskl. | ıами | ‘ami | pmp. *m-ami |
wasz | ıаму | ‘amu | pmp. *n-amu |
ich | куу | kū | pmp. *qu |
wysłać | кату | katu | pmp. *kadu |
i | маи | mai | pmp. *mai |
mówić | паяк | paiak | pmp. *bajaq |
patrzeć | ирау | irau | pmp. *ilaw |
gotowy | гатоуıии | hatou‘ī | ros. гото́вый |
wsystko | апа угё | apa uhio | pmp. *apa + ros. всё |
bardzo | маıугак | ma‘uhak | pmp. *ma-tuhaq |
przechwalać się | гуагатигя | huahatihia | ros. хва́статься |
a | а | a | ros. *a |
wiedzieć | такуıа | taku‘a | pmp. taqu-an |
że | ин | in | pmp. *in |
Bóg | Пог | Poh | ros. Бог |
hardy | кории | korī | ros. го́рдый |
do | па | pa | pmp. *ba |
łaska | и мират | i mirat | ros. ми́лость |
pokorny | пакории | pakorī | ros. поко́рный |
żeby | ока | oka | |
siła | и кегер | i keher | pmp. *keseR |
w | паа | pā | pmp. *ba |
przyszłość | и утеги | i utehi | pmp. *udehi |
przy | ри | ri | ros. при |
wioska | и рипук | i ripuk | pmp. *lipuq |
przeszłość | и каı | i ka‘ | pmp. *ka- |
z | тена | tena | pmp. *deŋan |
zacząć | кешу | kešu | pmp. *kezut |
walczyć | тук | tuk | pmp. *tug |
walka | и парипа | i paripa | ros. борьба́ |
okrutny | шигокии | šihokī | ros. жесто́кий |
najpierw | пунаа | punā | pmp. *buŋas |
zabić | паıатаи | pa‘atai | pmp. *pa-p-atay |
kiedy | каииıа | kaī‘a | pmp. *kaija |
między | герет | heret | pmp. *selet |
wojownik | и паıунук | i pa‘unuk | pmp. *pa-bunuq |
uderzyć | пару | paru | pmp. *palu |
plecy | и пури | i puri | pmp. *burit |
ktoś | тума | tuma | pmp. *duma |