Język atoariański: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 36 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
| kolor = #008080
 
| kolor = #008080
 
| nazwa = Język atoariański
 
| nazwa = Język atoariański
−
| nazwa własna = ????
+
| nazwa własna = So Attoeuriche Praye
−
| alfabet u = Cyrylica
+
[ˈsɔ attɔˈɛʊriʃə ˈprɑjə]
−
| typologia u = Fleksyjny<br/>VSO
+
| alfabet u = Łacińskie
 +
| typologia u = Fleksyjny<br/>SVO
 
| faktycznie = tak
 
| faktycznie = tak
 
| twórca f = [[Użytkownik:Henryk Pruthenia|Henryk Pruthenia]]
 
| twórca f = [[Użytkownik:Henryk Pruthenia|Henryk Pruthenia]]
Linia 18: Linia 19:
 
}}
 
}}
 
{{słownik}}
 
{{słownik}}
−
'''Język atoariański''' - język używany w [[Adnata|Adnacie]].  
+
'''Język atoariański''' (at. '''So Attoeuriche Praye''' [ˈsɔ attɔˈɛʊriʃə ˈprɑjə]) - język używany w [[Adnata|Adnacie]].  
  
 
= Zmiany dźwiękowe =
 
= Zmiany dźwiękowe =
−
*-ō, -ô > -a, -ō
+
*-ō, -ô > -a, -ō
 
*ū > ō
 
*ū > ō
 
*ŭ́ > ŏ́ (u > o pod akcentem)
 
*ŭ́ > ŏ́ (u > o pod akcentem)
 
*eu, au, ai > io, o, ai
 
*eu, au, ai > io, o, ai
−
*-ą, -ǭ > a
+
*-ą, -ǭ > a
 
*-jį > -i
 
*-jį > -i
 +
*ô > ō
 
*ē > ā
 
*ē > ā
 
*-uz, -az > -∅
 
*-uz, -az > -∅
Linia 56: Linia 58:
 
*V -k, -g > V̄
 
*V -k, -g > V̄
 
*VsC > V̄C
 
*VsC > V̄C
 +
*sC- > C- (nieregularne, czasem zachowywane)
 
*ttj > ss
 
*ttj > ss
 
*h > ∅
 
*h > ∅
Linia 63: Linia 66:
 
*-g-, -k- > ∅, y
 
*-g-, -k- > ∅, y
 
*î, ô, ê > ai, u, ie
 
*î, ô, ê > ai, u, ie
−
*-a, u- > e
+
*-a, -u > e
 
*Cj > C
 
*Cj > C
 
*VwC > VC
 
*VwC > VC
Linia 71: Linia 74:
 
= Gramatyka =
 
= Gramatyka =
 
== Zaimek ==
 
== Zaimek ==
 +
Funkcję zaimków osobowych 3. osoby pełnią rodzajniki określone i nieokreślone
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Zaimki osobowe
 +
|-
 +
!rowspan=2| Przypadek
 +
!colspan=3| Sg
 +
!colspan=2| Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
!2.
 +
!Zwrotny
 +
!1.
 +
!2.
 +
|-
 +
!Nom.
 +
| iê
 +
| do
 +
|
 +
| gier
 +
| yor
 +
|-
 +
!Gen.
 +
| miene
 +
| diene
 +
| siene
 +
| ounsier
 +
| irier
 +
|-
 +
!Dat..
 +
| mir
 +
| dir
 +
| sir
 +
| ounsi
 +
| iri
 +
|-
 +
!Acc.
 +
| miê
 +
| diê
 +
| siê
 +
| oun
 +
| iri
 +
|-
 +
!Ins.
 +
| mir
 +
| dir
 +
| sir
 +
| ounsi
 +
| iri
 +
|}
 +
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Zaimki osobowe pytające
 +
|-
 +
! Przypadek
 +
! ''kto?''
 +
! ''co?''
 +
|-
 +
|-
 +
!Nom.
 +
| vaur
 +
| vat
 +
|-
 +
!Gen.
 +
| va
 +
| vas
 +
|-
 +
!Dat..
 +
| vaumai
 +
| vaumai
 +
|-
 +
!Acc.
 +
| vaune
 +
| vat
 +
|-
 +
!Ins.
 +
| vaune
 +
| vaune
 +
|}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Zaimki osobowe dzierżawcze
 +
|-
 +
!colspan=3| Sg
 +
!colspan=2| Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
!2.
 +
!Zwrotny
 +
!1.
 +
!2.
 +
|-
 +
| mien
 +
| dien
 +
| sien
 +
| ounsier
 +
| irier
 +
|}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Zaimek osobowy pytający dzierżawczy
 +
|-
 +
!''czyj?''
 +
|-
 +
| vas
 +
|}
  
 
== Rodzajnik ==
 
== Rodzajnik ==
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Rodzajnik określony
 +
|-
 +
!rowspan=2| Przypadek
 +
!colspan=6| Sg
 +
!colspan=2 rowspan=2| Pl
 +
|-
 +
!colspan=2| ''m''
 +
!colspan=2| ''f''
 +
!colspan=2| ''n''
 +
|-
 +
!Nom.
 +
| da
 +
| d'
 +
| so
 +
| s'
 +
| dat
 +
| dt'
 +
| dour
 +
| dr'
 +
|-
 +
!Gen.
 +
| da
 +
| d'
 +
| dairo
 +
| dr'
 +
| das
 +
| ds'
 +
| dairo
 +
| dr'
 +
|-
 +
!Dat..
 +
| daumai
 +
| dm'
 +
| dairy
 +
| dr'
 +
| daumai
 +
| dm'
 +
| daime
 +
| dm'
 +
|-
 +
!Acc.
 +
| daune
 +
| dn'
 +
| do
 +
| d'
 +
| dat
 +
| dt'
 +
| dour
 +
| dr'
 +
|-
 +
!Ins.
 +
| daune
 +
| dn'
 +
| daire
 +
| dr'
 +
| daune
 +
| dn'
 +
| daime
 +
| dm'
 +
|}
 +
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Rodzajnik nieokreślony
 +
|-
 +
!rowspan=2| Przypadek
 +
!colspan=6| Sg
 +
!colspan=2 rowspan=2| Pl
 +
|-
 +
!colspan=2| ''m''
 +
!colspan=2| ''f''
 +
!colspan=2| ''n''
 +
|-
 +
!Nom.
 +
| ain
 +
| n'
 +
| aine
 +
| n'
 +
| ainat
 +
| nt'
 +
| aino
 +
| ain'
 +
|-
 +
!Gen.
 +
| aini
 +
| n'
 +
| ainaire
 +
| ainr'
 +
| aini
 +
| n'
 +
| ainaire
 +
| ainr'
 +
|-
 +
!Dat..
 +
| ainaumai
 +
| aim'
 +
| ainairy
 +
| ainr'
 +
| ainaumai
 +
| aim'
 +
| ainaime
 +
| aim'
 +
|-
 +
!Acc.
 +
| ainaun
 +
| ain'
 +
| aine
 +
| n'
 +
| ainat
 +
| nt'
 +
| aino
 +
| ain'
 +
|-
 +
!Ins.
 +
| ainaune
 +
| ain'
 +
| ainaire
 +
| ainr'
 +
| ainane
 +
| ain'
 +
| ainaire
 +
| ainr'
 +
|}
  
 
== Rzeczownik ==
 
== Rzeczownik ==
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Deklinacja -a- ''m''
 +
! Przypadek
 +
! Sg
 +
! Pl
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| gouf
 +
| goufa
 +
|-
 +
! Gen.
 +
| goufe
 +
| goufe
 +
|-
 +
! Dat.
 +
| goufai
 +
| goufaume
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| goufe
 +
| goufaun
 +
|-
 +
! Ins.
 +
| goufe
 +
| goufaumi
 +
|}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Deklinacja -ja- ''m''
 +
! Przypadek
 +
! Sg
 +
! Pl
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| attoaurari
 +
| attoaurara
 +
|-
 +
! Gen.
 +
| attoaurare
 +
| attoaurare
 +
|-
 +
! Dat.
 +
| attoaurarai
 +
| attoauraraume
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| attoaurare
 +
| attoauraraun
 +
|-
 +
! Ins.
 +
| attoaurare
 +
| attoauraraumi
 +
|}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Deklinacja -i- ''m''
 +
! Przypadek
 +
! Sg
 +
! Pl
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| gât
 +
| gassie
 +
|-
 +
! Gen.
 +
| gassie
 +
| gassie
 +
|-
 +
! Dat.
 +
| gassie
 +
| gassime
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| gassi
 +
| gassin
 +
|-
 +
! Ins.
 +
| gassie
 +
| gassimi
 +
|}
 +
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Deklinacja -ō- ''f''
 +
! Przypadek
 +
! Sg
 +
! Pl
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| goule
 +
| goulo
 +
|-
 +
! Gen.
 +
| goulo
 +
| goulo
 +
|-
 +
! Dat.
 +
| gouly
 +
| goulome
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| goule
 +
| goulo
 +
|-
 +
! Ins.
 +
| goule
 +
| goulomi
 +
|}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Deklinacja -ô- ''n''
 +
! Przypadek
 +
! Sg
 +
! Pl
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| yerto
 +
| yirtone
 +
|-
 +
! Gen.
 +
| yirtini
 +
| yirtauno
 +
|-
 +
! Dat.
 +
| yirtini
 +
| yirtaume
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| yirto
 +
| yirtone
 +
|-
 +
! Ins.
 +
| yirtine
 +
| yirtaumi
 +
|}
 +
 +
== Przymiotnik ==
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Przymiotnik
 +
!rowspan=2| Przypadek
 +
!colspan=3| Sg
 +
!rowspan=2| Pl
 +
|-
 +
!''m''
 +
!''f''
 +
!''n''
 +
|-
 +
! Nom.
 +
| car
 +
| car'''e'''
 +
| car'''at'''
 +
| car'''ai'''
 +
|-
 +
! Gen.
 +
| car'''i '''
 +
| car'''airo'''
 +
| car'''i '''
 +
| car'''auno'''
 +
|-
 +
! Dat.
 +
| car'''aumai'''
 +
| car'''airy'''
 +
| car'''aumai'''
 +
| car'''aume'''
 +
|-
 +
! Acc.
 +
| car'''aune'''
 +
| car'''e'''
 +
| car'''e'''
 +
| car'''aunun'''
 +
|-
 +
! Ins.
 +
| car'''aune'''
 +
| car'''aire'''
 +
| car'''aune'''
 +
| car'''aumi'''
 +
|}
 +
 +
=== Przysłówek ===
 +
Przysłówki odprzymiotnikowe tożsame są z formą przymiotnika w rodzaju nijakim. Inne przymiotniki mogą być tworzone od wielu różnych form, takich jak skrócone wyrażenia przyimkowe, przysłówki odziedziczone, etc.
 +
 +
Imiesłowy w funkcji przysłówkowej tworzone są od męskiej formy imiesłowu.
  
 
== Czasownik ==
 
== Czasownik ==
 +
Czasowniki odmieniają się przez osoby, czasy, liczby, strony, i tryby. Wydziela się dwa rodzaje czasowników: mocne i słabe.
 +
 +
=== Formy czasowników ===
 +
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 
|+Czasowniki Mocne
 
|+Czasowniki Mocne
Linia 162: Linia 573:
 
|}
 
|}
  
 +
==== Lista odmiany czasowników mocnych ====
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+Czasowniki Mocne
 +
!colspan=2| Koniugacja
 +
!colspan=3| Samogłoska
 +
!rowspan=2| Znaczenie
 +
|-
 +
! PG
 +
! AT
 +
! I
 +
! II
 +
! III
 +
|-
 +
!I
 +
!I
 +
| giete<br>giet
 +
| gait
 +
| gitâu
 +
| wiedzieć
 +
|-
 +
!rowspan=3|II
 +
!rowspan=3|II
 +
| biesse<br>bied
 +
| bod
 +
| bossâu
 +
| proponować
 +
|-
 +
| bleve<br>blev
 +
| blo
 +
| bloâu
 +
| bić, uderzać
 +
|-
 +
| loye<br>lô
 +
| lô
 +
| loyâu
 +
| zamknąć
 +
|-
 +
!rowspan=3| III
 +
!rowspan=5| III
 +
| sigve<br>sîg
 +
| sâu
 +
| sôugâu
 +
| śpiewać
 +
|-
 +
| iepe<br>iep
 +
| aup
 +
| oupâu
 +
| pomagać
 +
|-
 +
| mriete<br>mriet
 +
| mraut
 +
| mroutâu
 +
| boleć
 +
|-
 +
!rowspan=2| IV
 +
| breye<br>briê
 +
| brâ<br>bray-
 +
| broyâu
 +
| łamać
 +
|-
 +
| trosse<br>trod
 +
| trad
 +
| trossâu
 +
| kroczyć, iść
 +
|-
 +
!rowspan=3| V
 +
!rowspan=3| IV
 +
| ete<br>et
 +
| at
 +
| etâu
 +
| jeść
 +
|-
 +
| deve<br>dev
 +
| dav
 +
| devâu
 +
| umierać
 +
|-
 +
| seve<br>sev
 +
| sav
 +
| sevâu
 +
| widzieć
 +
|-
 +
! VI
 +
! V
 +
| fare<br>far
 +
| for
 +
| farâu
 +
| jechać
 +
|-
 +
!rowspan=6|VII
 +
!rowspan=6| VI
 +
| haite<br>hait
 +
| het
 +
| haitâu
 +
| nazywać
 +
|-
 +
| iyye<br>yê
 +
| iec<br>iey-
 +
| oyâu
 +
| rosnąć, wzrastać
 +
|-
 +
| faule<br>faul
 +
| fefaul
 +
| faulâu
 +
| upaść
 +
|-
 +
| brae<br>bra
 +
| bebr
 +
| brâu
 +
| wąchać
 +
|-
 +
| brasse<br>brad
 +
| bebrad
 +
| bradâu
 +
| ostrzegać
 +
|-
 +
| blote<br>blot
 +
| beblot
 +
| blotâu
 +
| ofiarować
 +
|}
 +
 +
=== Czas teraźniejszy ===
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Koniugacja w czasie teraźniejszym
 +
!rowspan=3| Osoba
 +
!colspan=2 rowspan=2|Mocne
 +
!colspan=4|Słabe
 +
|-
 +
!colspan=2|I<br> -j-
 +
!colspan=2|II<br> -v-
 +
|-
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| e
 +
| aume
 +
| e
 +
| aume
 +
| e
 +
| ome
 +
|-
 +
!2.
 +
| ir'''¹'''
 +
| it'''¹'''
 +
| ier
 +
| iet
 +
| œr
 +
| ot
 +
|-
 +
!3.
 +
| '''¹'''
 +
| aud
 +
| ie
 +
| aud
 +
| œ
 +
| od
 +
|}
 +
*'''¹'''przed tymi końcówkami dochodzi do i-przegłosu.
 +
 +
=== Imperfekt ===
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Koniugacja w imperfekcie
 +
!rowspan=3| Osoba
 +
!colspan=2 rowspan=2|Mocne
 +
!colspan=4|Słabe
 +
|-
 +
!colspan=2|I<br> -j-
 +
!colspan=2|II<br> -v-
 +
|-
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
|
 +
| um
 +
| de
 +
| dasse
 +
| osse
 +
| ossas
 +
|-
 +
!2.
 +
| r
 +
| ut
 +
| dier
 +
| dassut
 +
| ossier
 +
| ossat
 +
|-
 +
!3.
 +
|
 +
| un
 +
| die
 +
| dassun
 +
| ossie
 +
| ossun
 +
|}
 +
 +
=== Perfekt ===
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ Perfekt
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| abe + III
 +
| abaume + III
 +
|-
 +
!2.
 +
| abier + III
 +
| abiet + III
 +
|-
 +
!3.
 +
| abie + III
 +
| abaud + III
 +
|}
 +
 +
=== Tryb rozkazujący ===
 +
Formę trybu rozkazującego tworzy się od drugiej osoby czasu teraźniejszego (przy czym pod wpływem analogii zachowuje się przegłos). Czasowniki mocne i słabe II koniugacji przyjmują końcówkę zerową, podczas gdy czasowniki słabe I koniugacji przyjmują końcówkę -ie.
 +
 +
=== Bezokolicznik ===
 +
Bezokolicznik może przyjąć jedną z dwóch końcówek:
 +
*-au - dla zdecydowanej większości czasowników;
 +
*-o - dla małej części czasowników, przynależących przede wszystkim do II słabej koniugacji.
 +
 +
=== Imiesłowy ===
 +
W języku atoariańskim występują dwa imiesłowy:
 +
*czynny - tworzony poprzez dodanie końcówki '''-d''' do bezokolicznika;
 +
*bierny - tworzony różnie w zależności od klasy czasownika; czasowniki mocne przyjmują III formę w funkcji przysłówkowej, a także w funkcji orzecznika i nom. sg. m., a w reszcie przypadków zależnych ich temat rozszerzany jest o '''-ss''', a dla czasowników słabych w obu funkcjach występuje końcówka '''-iss'''.
 +
 +
=== Czasowniki nieregularne ===
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ '''vesau''' ''być''
 +
!colspan=3| Czas teraźniejszy
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| im
 +
| irum
 +
|-
 +
!2.
 +
| ir
 +
| irut
 +
|-
 +
!3.
 +
| issi
 +
| siêd
 +
|-
 +
!colspan=3| Imperfekt
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| vas
 +
| varum
 +
|-
 +
!2.
 +
| vât
 +
| varut
 +
|-
 +
!3.
 +
| vas
 +
| varun
 +
|-
 +
!colspan=3| Imiesłów czynny
 +
|-
 +
|colspan=3| vesaud
 +
|}
 +
{| class="wikitable" style="text-align:center"
 +
|+ '''do''' ''robić''
 +
!colspan=3| Czas teraźniejszy
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| dœm
 +
| dom
 +
|-
 +
!2.
 +
| dœs
 +
| dot
 +
|-
 +
!3.
 +
| dœ
 +
| don
 +
|-
 +
!colspan=3| Imperfekt
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| desse
 +
| dassum
 +
|-
 +
!2.
 +
| desser
 +
| dassut
 +
|-
 +
!3.
 +
| desse
 +
| dassun
 +
|-
 +
!colspan=3| Perfekt
 +
|-
 +
!Osoba
 +
!Sg
 +
!Pl
 +
|-
 +
!1.
 +
| abe dâu
 +
| abaume dâu
 +
|-
 +
!2.
 +
| abier dâu
 +
| abiet dâu
 +
|-
 +
!3.
 +
| abie dâu
 +
| abaud dâu
 +
|-
 +
!colspan=3| Imiesłów czynny
 +
|-
 +
|colspan=3| dod
 +
|-
 +
!colspan=3| Imiesłów bierny
 +
|-
 +
|colspan=3| dâu
 +
|}
 +
 +
= Teksty =
 +
== Owca i konie ==
 +
{| class="wikitable" style="text-align:left"
 +
!Dat chape o dr'eva
 +
!Owca i konie
 +
|-
 +
| Op oulie dt'chape, yiliê ne abdie goule, sav dr'evaun: ain drû ain'caraune gaugne, tvây hof ain'grotaune gaunaumi, o drîd feurdie chvaivat ain'maune. Dat chape sagdie dm'evaume: „Yirtine mriet miê, sevaud, vat n'maun bid mayo dm'evaume.” Dr'eva aundreudossun: Yrie, chape, yirtaumi oun mrietaud, sevaud, vo n'maun, maïsser, nim dienaune goule sir siebaumai. O dt'chape ne abie goule.” Yriss dat, dt'chape raun dour ain'eviene.
 +
| Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.
 +
|}
 
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]]
 
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]]

Aktualna wersja na dzień 08:35, 14 kwi 2018

Język atoariański
So Attoeuriche Praye

[ˈsɔ attɔˈɛʊriʃə ˈprɑjə]

Sposoby zapisu: Łacińskie
Typologia: Fleksyjny
SVO
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2018
W Adnacie
Używany w : brak
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Język atoariański (at. So Attoeuriche Praye [ˈsɔ attɔˈɛʊriʃə ˈprɑjə]) - język używany w Adnacie.

Zmiany dźwiękowe

  • -ō, -ô > -a, -ō
  • ū > ō
  • ŭ́ > ŏ́ (u > o pod akcentem)
  • eu, au, ai > io, o, ai
  • -ą, -ǭ > a
  • -jį > -i
  • ô > ō
  • ē > ā
  • -uz, -az > -∅
  • wC- > C-
  • VwV > VV
  • z > r
  • Vt_ (r, l, n, m, j, w) > d
  • -ij- > -j-
  • th > d-, -d-
  • hr, hl, hm, hn > fr, fl, fm, fn
  • w- > g-
  • io > ie
  • o, a, e > ou, au, ie (przed l, r, n, m)
  • āw, ōj > ōw, ūj
  • -b-, -d- > v, ss
  • kj, kk, k_{i, e} > ʃ
  • skN, skR > kN, kR
  • sk > ʃ
  • V̄́m, V̄́n > V́mb, V́nd
  • ā, ō, ī > a, o, ie
  • ūj > ȳ > y
  • jotyzacja (przed i, j, Cj):
    • o > œ
    • ou > y
    • au > eu
  • sw > hw > k
  • st > ss
  • eV > iV
  • V -k, -g > V̄
  • VsC > V̄C
  • sC- > C- (nieregularne, czasem zachowywane)
  • ttj > ss
  • h > ∅
  • orC > œrC
  • VlC > VC
  • CVrC > CrVC
  • -g-, -k- > ∅, y
  • î, ô, ê > ai, u, ie
  • -a, -u > e
  • Cj > C
  • VwC > VC
  • wi > ji
  • w > v

Gramatyka

Zaimek

Funkcję zaimków osobowych 3. osoby pełnią rodzajniki określone i nieokreślone

Zaimki osobowe
Przypadek Sg Pl
1. 2. Zwrotny 1. 2.
Nom. iê do gier yor
Gen. miene diene siene ounsier irier
Dat.. mir dir sir ounsi iri
Acc. miê diê siê oun iri
Ins. mir dir sir ounsi iri
Zaimki osobowe pytające
Przypadek kto? co?
Nom. vaur vat
Gen. va vas
Dat.. vaumai vaumai
Acc. vaune vat
Ins. vaune vaune
Zaimki osobowe dzierżawcze
Sg Pl
1. 2. Zwrotny 1. 2.
mien dien sien ounsier irier
Zaimek osobowy pytający dzierżawczy
czyj?
vas

Rodzajnik

Rodzajnik określony
Przypadek Sg Pl
m f n
Nom. da d' so s' dat dt' dour dr'
Gen. da d' dairo dr' das ds' dairo dr'
Dat.. daumai dm' dairy dr' daumai dm' daime dm'
Acc. daune dn' do d' dat dt' dour dr'
Ins. daune dn' daire dr' daune dn' daime dm'
Rodzajnik nieokreślony
Przypadek Sg Pl
m f n
Nom. ain n' aine n' ainat nt' aino ain'
Gen. aini n' ainaire ainr' aini n' ainaire ainr'
Dat.. ainaumai aim' ainairy ainr' ainaumai aim' ainaime aim'
Acc. ainaun ain' aine n' ainat nt' aino ain'
Ins. ainaune ain' ainaire ainr' ainane ain' ainaire ainr'

Rzeczownik

Deklinacja -a- m
Przypadek Sg Pl
Nom. gouf goufa
Gen. goufe goufe
Dat. goufai goufaume
Acc. goufe goufaun
Ins. goufe goufaumi
Deklinacja -ja- m
Przypadek Sg Pl
Nom. attoaurari attoaurara
Gen. attoaurare attoaurare
Dat. attoaurarai attoauraraume
Acc. attoaurare attoauraraun
Ins. attoaurare attoauraraumi
Deklinacja -i- m
Przypadek Sg Pl
Nom. gât gassie
Gen. gassie gassie
Dat. gassie gassime
Acc. gassi gassin
Ins. gassie gassimi
Deklinacja -ō- f
Przypadek Sg Pl
Nom. goule goulo
Gen. goulo goulo
Dat. gouly goulome
Acc. goule goulo
Ins. goule goulomi
Deklinacja -ô- n
Przypadek Sg Pl
Nom. yerto yirtone
Gen. yirtini yirtauno
Dat. yirtini yirtaume
Acc. yirto yirtone
Ins. yirtine yirtaumi

Przymiotnik

Przymiotnik
Przypadek Sg Pl
m f n
Nom. car care carat carai
Gen. cari carairo cari carauno
Dat. caraumai carairy caraumai caraume
Acc. caraune care care caraunun
Ins. caraune caraire caraune caraumi

Przysłówek

Przysłówki odprzymiotnikowe tożsame są z formą przymiotnika w rodzaju nijakim. Inne przymiotniki mogą być tworzone od wielu różnych form, takich jak skrócone wyrażenia przyimkowe, przysłówki odziedziczone, etc.

Imiesłowy w funkcji przysłówkowej tworzone są od męskiej formy imiesłowu.

Czasownik

Czasowniki odmieniają się przez osoby, czasy, liczby, strony, i tryby. Wydziela się dwa rodzaje czasowników: mocne i słabe.

Formy czasowników

Czasowniki Mocne
Koniugacja Samogłoska
PG AT I II III
I I ie ai i
II II ie o o
e o o
o o o
III III i a o
i au ou
e a o
ie au ou
IV e a o
o a o
V IV e a e
VI V a o a
VII VI ai e ai
o e o
V e V

Lista odmiany czasowników mocnych

Czasowniki Mocne
Koniugacja Samogłoska Znaczenie
PG AT I II III
I I giete
giet 		gait gitâu wiedzieć
II II biesse
bied 		bod bossâu proponować
bleve
blev 		blo bloâu bić, uderzać
loye
lô 		lô loyâu zamknąć
III III sigve
sîg 		sâu sôugâu śpiewać
iepe
iep 		aup oupâu pomagać
mriete
mriet 		mraut mroutâu boleć
IV breye
briê 		brâ
bray- 		broyâu łamać
trosse
trod 		trad trossâu kroczyć, iść
V IV ete
et 		at etâu jeść
deve
dev 		dav devâu umierać
seve
sev 		sav sevâu widzieć
VI V fare
far 		for farâu jechać
VII VI haite
hait 		het haitâu nazywać
iyye
yê 		iec
iey- 		oyâu rosnąć, wzrastać
faule
faul 		fefaul faulâu upaść
brae
bra 		bebr brâu wąchać
brasse
brad 		bebrad bradâu ostrzegać
blote
blot 		beblot blotâu ofiarować

Czas teraźniejszy

Koniugacja w czasie teraźniejszym
Osoba Mocne Słabe
I
-j- 		II
-v-
Sg Pl Sg Pl Sg Pl
1. e aume e aume e ome
2. ir¹ it¹ ier iet œr ot
3. ¹ aud ie aud œ od
  • ¹przed tymi końcówkami dochodzi do i-przegłosu.

Imperfekt

Koniugacja w imperfekcie
Osoba Mocne Słabe
I
-j- 		II
-v-
Sg Pl Sg Pl Sg Pl
1. um de dasse osse ossas
2. r ut dier dassut ossier ossat
3. un die dassun ossie ossun

Perfekt

Perfekt
Osoba Sg Pl
1. abe + III abaume + III
2. abier + III abiet + III
3. abie + III abaud + III

Tryb rozkazujący

Formę trybu rozkazującego tworzy się od drugiej osoby czasu teraźniejszego (przy czym pod wpływem analogii zachowuje się przegłos). Czasowniki mocne i słabe II koniugacji przyjmują końcówkę zerową, podczas gdy czasowniki słabe I koniugacji przyjmują końcówkę -ie.

Bezokolicznik

Bezokolicznik może przyjąć jedną z dwóch końcówek:

  • -au - dla zdecydowanej większości czasowników;
  • -o - dla małej części czasowników, przynależących przede wszystkim do II słabej koniugacji.

Imiesłowy

W języku atoariańskim występują dwa imiesłowy:

  • czynny - tworzony poprzez dodanie końcówki -d do bezokolicznika;
  • bierny - tworzony różnie w zależności od klasy czasownika; czasowniki mocne przyjmują III formę w funkcji przysłówkowej, a także w funkcji orzecznika i nom. sg. m., a w reszcie przypadków zależnych ich temat rozszerzany jest o -ss, a dla czasowników słabych w obu funkcjach występuje końcówka -iss.

Czasowniki nieregularne

vesau być
Czas teraźniejszy
Osoba Sg Pl
1. im irum
2. ir irut
3. issi siêd
Imperfekt
Osoba Sg Pl
1. vas varum
2. vât varut
3. vas varun
Imiesłów czynny
vesaud
do robić
Czas teraźniejszy
Osoba Sg Pl
1. dœm dom
2. dœs dot
3. dœ don
Imperfekt
Osoba Sg Pl
1. desse dassum
2. desser dassut
3. desse dassun
Perfekt
Osoba Sg Pl
1. abe dâu abaume dâu
2. abier dâu abiet dâu
3. abie dâu abaud dâu
Imiesłów czynny
dod
Imiesłów bierny
dâu

Teksty

Owca i konie

Dat chape o dr'eva Owca i konie
Op oulie dt'chape, yiliê ne abdie goule, sav dr'evaun: ain drû ain'caraune gaugne, tvây hof ain'grotaune gaunaumi, o drîd feurdie chvaivat ain'maune. Dat chape sagdie dm'evaume: „Yirtine mriet miê, sevaud, vat n'maun bid mayo dm'evaume.” Dr'eva aundreudossun: Yrie, chape, yirtaumi oun mrietaud, sevaud, vo n'maun, maïsser, nim dienaune goule sir siebaumai. O dt'chape ne abie goule.” Yriss dat, dt'chape raun dour ain'eviene. Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_atoariański&oldid=24598”