Język dewoński: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
(Brak różnic)
|
Aktualna wersja na dzień 14:56, 6 lip 2019
Język dewoński | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie |
Typologia: | Fleksyjny VSO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2018 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. indoeuropejskie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Dźwięki
Samogłoski
- i u (i u)
- ɛ ə~ɜ ɔ (e y o)
- a (a)
Spółgłoski
- m n (m n)
- p b t d k g (p b t d c g)
- f v s ʃ ʒ x h (f v s ch j gh h)
- tʃ dʒ (tch dj)
- w l r j (w l r i)
Zapis
A a | Ai ai | Au au | B b | C c | Ch ch | D d | Dj dj | E e | Ei ei |
[ɑ] | [ɑɪ] | [ɑʊ] | [b] | [k] | [ʃ] | [d] | [dʒ͡] | [ɛ] | [ɛɪ] |
Eu eu | F f | G g | Gh gh | H h | I i | J j | L l | M m | N n |
[ɛʊ] | [f] | [g] | [x]~∅ | [h] | [i]~[j] | [ʒ] | [l] | [m] | [n] |
O o | Ou ou | P p | R r | S s | T t | Tch tch | U u | V v | W w |
[ɔ] | [ɔʊ] | [p] | [r] | [s] | [t] | [tʃ͡] | [u] | [v] | [w] |
X x | Y y | ỳ | |||||||
[ks] | [ə]~[ɜ] | [ə] |
Zmiany dźwiękowe
- CeV, CiV > CjV
- a, ā > a
- e, ae > ɛ
- ē, oe > e
- i, ī > ɪ, i
- o, ō > ɔ, o
- u, ū > ʊ, u
- au > u
- LvV > LbV
- h > ∅
- ns, rs > s, ss
- -m > -∅
- v > w
- k', g' > ʃ, ʒ
- kl, ʃj, gl > tʃ, dʒ
- jV > ʒV
- quV, guV > k, g
- nd, mb > nn, mm
- nk, ng > nn, mm
- -g-, -w- > ∅ (dość nieregularne, często pod wpływem form zależnych spółgłoska się zachowuje)
- tt, kt, ks > xt, xt, x
- wzdłużenie: _CV, _SCV, _RCV
- dyftongizacja:
- a: > ei
- ɪ:, ɛ:, e: > i
- i: > ai
- ɔ:, o: > ou, u
- ʊ:, u: > au
- wypadnięcie nieakcentowanych
- fV > hV
- ClV, lj > j
- ɔ, o > o
- ɛ, e > e
- jotacja:
- o, a > e
- u, ʊ > y
- ou, au > eu
- ʊ, ɪ > ə (nieakcentowane)
- y > ɜ, ə
- eR > ɜR
- mn, rn > mm, nn
- SC- > əSC-
- ll, rr > l, r
- str > sr
- tt, ks > ss, x
- kk, gg > ks, x
- lw > w
- ɪ, ʊ > i, u
- CRV, CLV, CNV > RV, LV, NV
- b, d, g > m, n, n
- p, t, k > b, d, s
- st, zd > sk, sg
- ps > f
- sʃ > tʃ
- -w > -∅, -u
- pt > ʃt
Gramatyka
Zaimek
Cas. | Sg | Pl | Refl. | ||
---|---|---|---|---|---|
I | II | I | II | ||
Nom. | ju | tau | nu | u | — |
Obj. | me | te | nube | ube | se |
Poss. | mi | tau | nouscyr | uscyr | sau |
Cas. | Sg | Pl | |
---|---|---|---|
m | f | m, f | |
Nom. | i | jei | ji |
Obj. | jau |
Rzeczownik
Cas. | I | II | III | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
f | m | m, f | ||||||||
Sg | Pl | Sg | Pl | Sg | Pl | Sg | Pl | Sg | Pl | |
Nom. | hamiie | hamiia | deumm | deummi | bile | daugh | dauche | nume | nymme | |
Obj. | deumme | dauche |
Przymiotnik
Cas. | Sg | Pl. | |
---|---|---|---|
m | f | ||
Nom. | blin | bline | blini |
Obj. | bline |
Cas. | Sg | Pl. | |
---|---|---|---|
m | f | ||
Nom. | wirdy | wirde | |
Obj. |
Przysłówek odprzymiotnikowy
Tworzony jest za pomocą sufiksu -e.
Rodzajnik
Cas. | Sg | Pl | ||
---|---|---|---|---|
m | f | m | f | |
Nom. | yl | le | lai | |
Obj. | lu | ylur | yleir |
Czasownik
System czasowny uległ wielkim zmianom. Prawie wszędzie zanikła odmiana przez osoby, powstały nowe czasy, które wymagają czasowników posiłkowych. W języku dewońskim występują następujące formy:
- bezokolicznik - jedna z podstawowych form czasownika, jego nieokreślona forma. Tworzona za pomocą cząstki ac, często w mowie potocznej skracanej do a’ przed spółgłoską, np. a’tijen, lub ac’ przed samogłoską, np. ac’essen.
- czas teraźniejszy prosty - wyraża czynność współczesną mówiącemu, a także jego przyszłe plany.
- czas teraźniejszy złożony - tworzony jest za pomocą posiłkowego czasownika być. Opisuje ogólne, powtarzalne czynności, zjawiska. Cząstka ac może być zredukowana do ’c po samogłosce, np. Ju sy’c eiman te. "Kocham Cię".
- czas przeszły prosty - opisuje zjawiska przeszłe, nie mające wpływu na współczesność, czas narracyjny. Jest to druga podstawowa forma czasownika.
- czas przeszły perfekt - opisuje czynności przeszłe, w wyniku których doszło do jakiejś zmiany stanu.
- tryb łączący - używany w mowie zależnej, wyraża też niepewność i wątpliwość, używany też jako tryb przypuszczający i w zdaniach warunkowych. Z jego pomocą tworzy się też uprzejmą formę trybu rozkazującego.
- tryb rozkazujący - wyraża rozkazy.
- imiesłów czynny - przymiotnikowa czynna postać czasownika.
- imiesłów bierny - przymiotnikowa bierna postać czasownika.
System koniugacji
Conj. | I | II | III | IV | Irr. | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Inf | ac eiman
"kochać" |
ac mounen
"ostrzegać" |
ac tijen
"chować" |
ac eudien
"słyszeć" |
ac eiben
"mieć" |
ac essen
"być" | |
Pres. | I | eime | moune | tiji | eudi | eibe | esc |
II | esc ac eiman | esc ac mounen | esc ac tijen | esc ac eudien | esc ac eiben | — | |
Aor. | ameibe | monibe | tejibe | ydibe | ibe | ire | |
Perf. | ei’amad | ei’monid | ei’teghd | ei’eudid | ei’eibid | ei’essd | |
Subj. | si’ac eiman | si’ac mounen | si’ac tijen | si’ac eudien | si’ac eiben | si | |
Imp. | eime | moune | tige | eudi | eibe | is | |
Part. | Act. | eiman | mounen | tijen | eudien | eiben | essen |
Perf. | amad | monid | teghd | eudid | eibid | — |
Czasowniki nieregularne
Pers. | Sg | Pl |
---|---|---|
I | sau, sy | sunt, syn |
II | e | sunti, syn |
III | esc | sunt, syn |
Czasownik być w czasie teraźniejszym odmienia się przez osoby. Posiada on dwie formy: akcentowaną i nieakcentowaną.
Pers. | Sg | Pl |
---|---|---|
I | eibe | eibe |
II | eibe | eibe |
III | ei | eibe |
Leksyka
Nazwy miesięcy
Miesiąc | Dewoński |
---|---|
Styczeń | Janweir |
Luty | Hemrweir |
Marzec | Meirt |
Kwiecień | Aprail |
Maj | Meimis |
Czerwiec | Jeun |
Lipiec | Cintail |
Sierpień | Seghtail |
Wrzesień | Sechtemyr |
Październik | Oghtybyr |
Listopad | Noumyr |
Grudzień | Dichemyr |