Język iszarski: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 173 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 7: | Linia 7: | ||
| państwa = [[Iszaria]] (urzędowy)<br /> | | państwa = [[Iszaria]] (urzędowy)<br /> | ||
| mówiący = ''Do ustalenia'' | | mówiący = ''Do ustalenia'' | ||
− | | alfabet = alfabet łaciński | + | | alfabet = pismo iszarskie, alfabet łaciński |
− | | typologia = fleksyjno-aglutynacyjny, | + | | typologia = fleksyjno-aglutynacyjny, OVS/SOV |
| klasyfikacja = | | klasyfikacja = | ||
[[Języki iszarsko-affairskie]] | [[Języki iszarsko-affairskie]] | ||
− | *[[ | + | *[[Język proto-iszarsko-affairski]] |
**[[Język proto-iszarski]] | **[[Język proto-iszarski]] | ||
***'''Język iszarski''' | ***'''Język iszarski''' | ||
}} | }} | ||
− | '''Język iszarski''' - język z rodziny [[języki iszarsko-affairskie|języków iszarsko-affairskich]]. Wywodzi się z [[język proto-iszarski|języka proto-iszarskiego]]. Jest to język fleksyjno-aglutynacyjny. | + | {{słownik|Słownik:Język iszarski}} |
+ | '''Język iszarski''' (isz. Íxàirou dùar [ˈi˩˥ʃʲɐ˥˩iɾɯw ˈdu˥˩ɐɾ]) - język z rodziny [[języki iszarsko-affairskie|języków iszarsko-affairskich]] używany w [[Iszaria|Republice Iszarii]] położonej w północnej [[Ajdyniriana|Ajdynirianie]]. Wywodzi się z [[język proto-iszarski|języka proto-iszarskiego]]. Jest to język fleksyjno-aglutynacyjny, o ludowym szyku zdania OVS i poetyckim SOV. | ||
=Fonologia= | =Fonologia= | ||
+ | ==Akcent== | ||
+ | W iszarskim akcent zawsze pada na pierwszą sylabę. | ||
==Spółgłoski== | ==Spółgłoski== | ||
+ | {| class="wikitable" style=text-align:center | ||
+ | ! colspan="2" | | ||
+ | !Wargowe | ||
+ | !Zębowe | ||
+ | !Dziąsłowe | ||
+ | !Podnieb. | ||
+ | !Welarne | ||
+ | !Języczkowe | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Nosowe | ||
+ | |{{IPA|m}} | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|n}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" |Zwarte | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|t}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|k}} | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|b}} | ||
+ | |{{IPA|d}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" |Afrykaty | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|t͡s}} • {{IPA|t͡ʃ}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|d͡ʒ}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" | Szczelinowe | ||
+ | !<small>bezdźwięczne</small> | ||
+ | |{{IPA|f}} | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|s}} • {{IPA|ʃʲ}} | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|x}} | ||
+ | |{{IPA|χ}} | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>dźwięczne</small> | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|z}} • {{IPA|ʒʲ}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Drżące | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | {{IPA|ʀ}} | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2" | Uderzeniowe | ||
+ | | | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|ɾ}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2" | Aproksymanty | ||
+ | |{{IPA|ʋ}} | ||
+ | | colspan=2 align=center | {{IPA|l}} | ||
+ | |{{IPA|j}} | ||
+ | |{{IPA|w}} | ||
+ | | | ||
+ | |} | ||
+ | |||
==Samogłoski== | ==Samogłoski== | ||
{|class=wikitable style="text-align:center" | {|class=wikitable style="text-align:center" | ||
Linia 28: | Linia 122: | ||
|- | |- | ||
!Przymknięte | !Przymknięte | ||
− | |{{IPA|i}} | + | | {{IPA|i}} |
| | | | ||
− | |{{IPA|ɯ}} • {{IPA|u}} | + | | {{IPA|ɯ}} • {{IPA|u}} |
|- | |- | ||
!Półprzymknięte | !Półprzymknięte | ||
− | |{{IPA|e}} | + | | {{IPA|e}} |
| | | | ||
| | | | ||
Linia 40: | Linia 134: | ||
| | | | ||
| {{IPA|ə}} | | {{IPA|ə}} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
| | | | ||
|- | |- | ||
Linia 50: | Linia 139: | ||
| | | | ||
| {{IPA|ɐ}} | | {{IPA|ɐ}} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
| | | | ||
|} | |} | ||
+ | |||
==Dyftongi== | ==Dyftongi== | ||
+ | W języku iszarskim występuje 16 dyftongów. | ||
+ | *'''ae''' - /ɐe/ | ||
+ | *'''ao''' - /ɐɯ/ | ||
+ | *'''ai''' - /ɐj/ | ||
+ | *'''au''' - /ɐw/ | ||
+ | *'''ea''' - /eɐ/ | ||
+ | *'''eo''' - /eɯ/ | ||
+ | *'''ei''' - /ej/ | ||
+ | *'''eu''' - /ew/ | ||
+ | *'''oe''' - /ɯe/ | ||
+ | *'''oi''' - /ɯj/ | ||
+ | *'''ou''' - /ɯw/ | ||
+ | *'''oa''' - /ɯɐ/ | ||
+ | *'''ue''' - /ue/ | ||
+ | *'''uo''' - /uɯ/ | ||
+ | *'''ui''' - /uj/ | ||
+ | *'''ua''' - /uɐ/ | ||
+ | |||
+ | ==Struktura sylaby== | ||
=Alfabet= | =Alfabet= | ||
==Zapis łaciński== | ==Zapis łaciński== | ||
+ | Do zapisu języka iszarskiego używa się rodzimego pisma. Używa się też zapisu alfabetem łacińskim, gdzie występują 32 litery i 6 dwuznaków. | ||
{| cellspacing="10" style="text-align: center;" | {| cellspacing="10" style="text-align: center;" | ||
|- style="font-size: 2.0em;" | |- style="font-size: 2.0em;" | ||
− | | a || á || à || b || d || | + | | a || á || à || b || d || dj || e || é || è || ê || ph || qx || kh || h || i || í || ì || y || c |
|- | |- | ||
− | | [{{IPA|ɐ}}] || [{{IPA|ɐ˩˥}}] || [{{IPA|ɐ˥˩}}] || [{{IPA| | + | | [{{IPA|ɐ}}] || [{{IPA|ɐ˩˥}}] || [{{IPA|ɐ˥˩}}] || [{{IPA|b}}] || [{{IPA|d}}] || [{{IPA|d͡ʒ}}] || [{{IPA|e}}] || [{{IPA|e˩˥}}] || [{{IPA|e˥˩}}] || [{{IPA|ə}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|ʇ}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|χ}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|i˩˥}}] || [{{IPA|i˥˩}}] || [{{IPA|j}}] || [{{IPA|k}}] |
|- style="font-size: 2.0em;" | |- style="font-size: 2.0em;" | ||
− | | l || m || n || o || ó || ò || r || rh || s || x || t || tx || u || ú || ù || w || v || z || | + | | l || m || n || o || ó || ò || r || rh || s || x || t || tx || u || ú || ù || w || v || z || j |
|- | |- | ||
− | | [{{IPA|l}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] ||[{{IPA|ɯ}}] ||[{{IPA|ɯ˩˥}}] || [{{IPA|ɯ˥˩}}] || [{{IPA|ɾ}}] || [{{IPA|ʀ}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|ʃʲ}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|t͡ʃ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|u˩˥}}] || [{{IPA|u˥˩}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA| | + | | [{{IPA|l}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] ||[{{IPA|ɯ}}] ||[{{IPA|ɯ˩˥}}] || [{{IPA|ɯ˥˩}}] || [{{IPA|ɾ}}] || [{{IPA|ʀ}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|ʃʲ}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|t͡ʃ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|u˩˥}}] || [{{IPA|u˥˩}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|ʋ}}] || [{{IPA|z}}] || [{{IPA|ʒʲ}}] |
|} | |} | ||
+ | |||
+ | =Gramatyka= | ||
+ | ==Czasownik== | ||
+ | ===Odmiana czasowników=== | ||
+ | Czasowniki regularne odmienia się przez osoby poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu. Wszystkie czasowniki regularne w bezokoliczniku kończą się na '''-we'''. | ||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | |- | ||
+ | ! osoba | ||
+ | ! sufiks | ||
+ | ! ìtxáwe - pływać | ||
+ | ! phèawe - mówić | ||
+ | ! béixèwe - chodzić | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | ja - '''xàn''' | ||
+ | | align="center" | '''-rè''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''rè''' - pływam | ||
+ | | align="center" | phèawe'''rè''' - mówię | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''rè''' - chodzę | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | ty - '''khér''' | ||
+ | | align="center" | '''-hó''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''hó''' - pływasz | ||
+ | | align="center" | phèawe'''hó''' - mówisz | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''hó''' - chodzisz | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | on - '''tèav''' | ||
+ | | align="center" | '''-txá''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''txá''' - on pływa | ||
+ | | align="center" | phèawe'''txá''' - on mówi | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''txà''' - on chodzi | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | ona - '''phaòn''' | ||
+ | | align="center" | '''-xrà''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''xrà''' - ona pływa | ||
+ | | align="center" | phèawe'''xrà''' - ona mówi | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''xrà''' - ona chodzi | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | ono - '''chás''' | ||
+ | | align="center" | '''-phò''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''phò''' - ono pływa | ||
+ | | align="center" | phèawe'''phò''' - ono mówi | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''phò''' - ono chodzi | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | my - '''zúer''' | ||
+ | | align="center" | '''-zá''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''zá''' - pływamy | ||
+ | | align="center" | phèawe'''zá''' - mówimy | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''zá''' - chodzimy | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | wy - '''txoàr''' | ||
+ | | align="center" | '''-lé''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''lé''' - pływacie | ||
+ | | align="center" | phèawe'''lé''' - mówicie | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''lé''' - chodzicie | ||
+ | |- | ||
+ | | align="center" | oni - '''vuác''' | ||
+ | | align="center" | '''-cì''' | ||
+ | | align="center" | ìtxáwe'''cì''' - pływają | ||
+ | | align="center" | phèawe'''cì''' - mówią | ||
+ | | align="center" | béixèwe'''cì''' - chodzą | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==Zaimek== | ||
+ | *'''xàn''' /ˈʃʲɐ˥˩n/ - ja | ||
+ | *'''khér''' /ˈxe˩˥ɾ/ - ty | ||
+ | *'''tèav''' /ˈte˥˩ɐʋ/ - on | ||
+ | *'''phaòn''' /ˈfɐɯ˥˩n/ - ona | ||
+ | *'''chás''' /ˈkχɐ˩˥s/ - ono | ||
+ | *'''zúer''' /ˈzu˩˥eɾ/ - my | ||
+ | *'''txoàr''' /ˈt͡ʃɯɐ˥˩ɾ/ - wy | ||
+ | *'''vuác''' /ˈʋuɐ˩˥k/ - oni[e] | ||
+ | |||
+ | ==Przypadki== | ||
+ | Odmiana spółgłoskowa: | ||
+ | *Mianownik/[-ø]/'''txaàln''' | ||
+ | *Dopełniacz/[-ou]/'''txaàlnou''' | ||
+ | *Celownik/[-wo]/'''txaàlnwo''' | ||
+ | *Biernik/[-khu]/'''txaàlnkhu''' | ||
+ | *Wołacz/[-ec]/'''txaàlnec''' | ||
+ | Odmiana samogłoskowa: | ||
+ | *Mianownik/[-ø]/'''raìtxá''' | ||
+ | *Dopełniacz/[-sav]/'''raìtxásav''' | ||
+ | *Celownik/[-he]/'''raìtxáhe''' | ||
+ | *Biernik/[-wan]/'''raìtxáwan''' | ||
+ | *Wołacz/[-cu]/'''raìtxácu''' | ||
+ | |||
+ | =Dialekty= | ||
+ | |||
+ | =Słowniczek= | ||
+ | #'''txaàln''' /ˈt͡ʃɐː˥˩ln/ - republika [stara wym. /t͡ʃa.əln˥˩/] | ||
+ | #'''Íxàir''' /ˈi˩˥ʃʲɐ˥˩iɾ/ - Iszaria [stara wym. /i˩˥ʃʲɪi̯˥˩ɾ/] | ||
+ | #'''raìtxá''' /ˈɾɐi˥˩t͡ʃɐ˩˥/ - port | ||
+ | #'''lákhrè''' /ˈlɐ˩˥xɾe˥˩/ - statek | ||
+ | #'''ìtxáwe''' /ˈi˥˩t͡ʃɐ˩˥we/ - pływać | ||
+ | #'''phèawe''' /ˈfe˥˩ɐwe/ - mówić | ||
+ | #'''béixèwe''' /ˈbe˩˥iʃʲe˥˩we/ - chodzić | ||
+ | #'''airàwe''' /ˈɐiɾɐ˥˩we/ - lubić | ||
+ | #'''teàri''' /ˈteɐ˥˩ɾi/ - morze | ||
+ | #'''aéveln''' /ˈɐe˩˥ʋeln/ - królestwo | ||
+ | #'''bóylaè''' /ˈbɯ˩˥jlɐe˥˩/ - | ||
+ | #'''coàwe''' /ˈkɯɐ˥˩we/ - być | ||
+ | #'''dorèwe''' /ˈdɯɾe˥˩we/ - mieć | ||
+ | #'''dùar''' /ˈdu˥˩ɐɾ/ - język/mowa |
Aktualna wersja na dzień 12:20, 25 wrz 2020
Język iszarski | |
---|---|
Utworzenie: | F1req w 2020 |
Używany w (Kyon): | Iszaria (urzędowy) |
Liczba użytkowników (Kyon) | Do ustalenia |
Sposoby zapisu: | pismo iszarskie, alfabet łaciński |
Typologia: | fleksyjno-aglutynacyjny, OVS/SOV |
Klasyfikacja: | Języki iszarsko-affairskie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Język iszarski (isz. Íxàirou dùar [ˈi˩˥ʃʲɐ˥˩iɾɯw ˈdu˥˩ɐɾ]) - język z rodziny języków iszarsko-affairskich używany w Republice Iszarii położonej w północnej Ajdynirianie. Wywodzi się z języka proto-iszarskiego. Jest to język fleksyjno-aglutynacyjny, o ludowym szyku zdania OVS i poetyckim SOV.
Fonologia
Akcent
W iszarskim akcent zawsze pada na pierwszą sylabę.
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Podnieb. | Welarne | Języczkowe | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m | n | |||||
Zwarte | bezdźwięczne | t | k | ||||
dźwięczne | b | d | |||||
Afrykaty | bezdźwięczne | t͡s • t͡ʃ | |||||
dźwięczne | d͡ʒ | ||||||
Szczelinowe | bezdźwięczne | f | s • ʃʲ | x | χ | ||
dźwięczne | z • ʒʲ | ||||||
Drżące | ʀ | ||||||
Uderzeniowe | ɾ | ||||||
Aproksymanty | ʋ | l | j | w |
Samogłoski
Przednie | Centralne | Tylne | |
---|---|---|---|
Przymknięte | i | ɯ • u | |
Półprzymknięte | e | ||
Średnie | ə | ||
Prawie otwarte | ɐ |
Dyftongi
W języku iszarskim występuje 16 dyftongów.
- ae - /ɐe/
- ao - /ɐɯ/
- ai - /ɐj/
- au - /ɐw/
- ea - /eɐ/
- eo - /eɯ/
- ei - /ej/
- eu - /ew/
- oe - /ɯe/
- oi - /ɯj/
- ou - /ɯw/
- oa - /ɯɐ/
- ue - /ue/
- uo - /uɯ/
- ui - /uj/
- ua - /uɐ/
Struktura sylaby
Alfabet
Zapis łaciński
Do zapisu języka iszarskiego używa się rodzimego pisma. Używa się też zapisu alfabetem łacińskim, gdzie występują 32 litery i 6 dwuznaków.
a | á | à | b | d | dj | e | é | è | ê | ph | qx | kh | h | i | í | ì | y | c |
[ɐ] | [ɐ˩˥] | [ɐ˥˩] | [b] | [d] | [d͡ʒ] | [e] | [e˩˥] | [e˥˩] | [ə] | [f] | [ʇ] | [x] | [χ] | [i] | [i˩˥] | [i˥˩] | [j] | [k] |
l | m | n | o | ó | ò | r | rh | s | x | t | tx | u | ú | ù | w | v | z | j |
[l] | [m] | [n] | [ɯ] | [ɯ˩˥] | [ɯ˥˩] | [ɾ] | [ʀ] | [s] | [ʃʲ] | [t] | [t͡ʃ] | [u] | [u˩˥] | [u˥˩] | [w] | [ʋ] | [z] | [ʒʲ] |
Gramatyka
Czasownik
Odmiana czasowników
Czasowniki regularne odmienia się przez osoby poprzez dodanie odpowiedniego sufiksu. Wszystkie czasowniki regularne w bezokoliczniku kończą się na -we.
osoba | sufiks | ìtxáwe - pływać | phèawe - mówić | béixèwe - chodzić |
---|---|---|---|---|
ja - xàn | -rè | ìtxáwerè - pływam | phèawerè - mówię | béixèwerè - chodzę |
ty - khér | -hó | ìtxáwehó - pływasz | phèawehó - mówisz | béixèwehó - chodzisz |
on - tèav | -txá | ìtxáwetxá - on pływa | phèawetxá - on mówi | béixèwetxà - on chodzi |
ona - phaòn | -xrà | ìtxáwexrà - ona pływa | phèawexrà - ona mówi | béixèwexrà - ona chodzi |
ono - chás | -phò | ìtxáwephò - ono pływa | phèawephò - ono mówi | béixèwephò - ono chodzi |
my - zúer | -zá | ìtxáwezá - pływamy | phèawezá - mówimy | béixèwezá - chodzimy |
wy - txoàr | -lé | ìtxáwelé - pływacie | phèawelé - mówicie | béixèwelé - chodzicie |
oni - vuác | -cì | ìtxáwecì - pływają | phèawecì - mówią | béixèwecì - chodzą |
Zaimek
- xàn /ˈʃʲɐ˥˩n/ - ja
- khér /ˈxe˩˥ɾ/ - ty
- tèav /ˈte˥˩ɐʋ/ - on
- phaòn /ˈfɐɯ˥˩n/ - ona
- chás /ˈkχɐ˩˥s/ - ono
- zúer /ˈzu˩˥eɾ/ - my
- txoàr /ˈt͡ʃɯɐ˥˩ɾ/ - wy
- vuác /ˈʋuɐ˩˥k/ - oni[e]
Przypadki
Odmiana spółgłoskowa:
- Mianownik/[-ø]/txaàln
- Dopełniacz/[-ou]/txaàlnou
- Celownik/[-wo]/txaàlnwo
- Biernik/[-khu]/txaàlnkhu
- Wołacz/[-ec]/txaàlnec
Odmiana samogłoskowa:
- Mianownik/[-ø]/raìtxá
- Dopełniacz/[-sav]/raìtxásav
- Celownik/[-he]/raìtxáhe
- Biernik/[-wan]/raìtxáwan
- Wołacz/[-cu]/raìtxácu
Dialekty
Słowniczek
- txaàln /ˈt͡ʃɐː˥˩ln/ - republika [stara wym. /t͡ʃa.əln˥˩/]
- Íxàir /ˈi˩˥ʃʲɐ˥˩iɾ/ - Iszaria [stara wym. /i˩˥ʃʲɪi̯˥˩ɾ/]
- raìtxá /ˈɾɐi˥˩t͡ʃɐ˩˥/ - port
- lákhrè /ˈlɐ˩˥xɾe˥˩/ - statek
- ìtxáwe /ˈi˥˩t͡ʃɐ˩˥we/ - pływać
- phèawe /ˈfe˥˩ɐwe/ - mówić
- béixèwe /ˈbe˩˥iʃʲe˥˩we/ - chodzić
- airàwe /ˈɐiɾɐ˥˩we/ - lubić
- teàri /ˈteɐ˥˩ɾi/ - morze
- aéveln /ˈɐe˩˥ʋeln/ - królestwo
- bóylaè /ˈbɯ˩˥jlɐe˥˩/ -
- coàwe /ˈkɯɐ˥˩we/ - być
- dorèwe /ˈdɯɾe˥˩we/ - mieć
- dùar /ˈdu˥˩ɐɾ/ - język/mowa