Język neru
Język neru (dosł. nasz język) to język ergatywno-absulatywny używany gdzieś-kiedyś w świecie Ziemli, która też gdzieś-kiedyś.
Dźwięki
Spółgłoski
- β n ʀ (v n r)
- tʰ ɗ kʰ qʰ (t d k q )
- s zˤ ɕ~ʑ χ h (s z ś ħ h)
- t͡s t͡sʰ (c c')
- t͡ɬ d͡ɮ (x x')
Samogłoski
- i u (i u)
- e o (e o)
- ɛː ə ɔː(ē ə ō)
- a (a)
- ɐː (ā)
Konjugacja
Czasownik odmienia się de facto przez następujące kategorie:
- Czas
- Określoność
Czasów nie będę tłumaczył, ale określoność wypada: opisuje ona czy słowo dotyczy tego samego podmiotu.
Koniugacja
Określoność | Teraźniejszy | "Perfect" | "Imperfect" | Statywny |
Określony | -os | -eβ | -iʀ | -n |
Nieokreślony | -on | -et | -it | - |
Czas statywny to nie czas, gdyż nie umiejscawia on czynności w czasie, tylko określa rzeczownik stałą cechą. Coś jak połączenie przymiotnika z angielskim present simple.
Inne kategorie czasownika
Istnieją jeszcze takie kategorie czasownika jak:
- Bezokolicznik/Rzeczownik odczasownikowy -i
- Imiesłów bierny -ni
- Imiesłów czynny -əti
Rzeczownik
W języku neru istnieją dwa rodzaje deklinacji:
- prefiksalna
- sufiksalnaObie deklinacje mogą się łączyć.
Deklinacja Prefiksalna
Określa głównie stosunek rzeczownika do czasownika, a więc odmienia się przez osoby.
Osoba | I | II | III |
Ergatyw | n- | s- | t- |
Absolutyw | na- | sa- | ta- |
Pegatyw | nus- | sus- | tus- |
Genetyw | ne- | se- | te- |
Instrumental | nē- | sē- | tē- |
Poszczególne przypadki (w szczególności genetyw na ergatyw i absolutyw i pegatyw oraz ergatyw i pegatyw) mogą się ze sobą łączyć.
Deklinacja sufiksalna
Opisują głównie położenie w czasie i przestrzeni.
Położenie w przestrzeni
- | Statywne | Ruch do | Ruch od | Ruch przez |
W | -is | -eh | -it | -issi |
Na | -e | -en | -et | -etti |
Przy/u | -u | -un | -ut | -utti |
Za | -ne | -nen | -net | -nenni |
Przed | -er | -eren | -eħt | -erri |
Pod | -ā | -ān | -āt | -ātti |
Nad | -ōn | -ōnen | -ōt | -ōtti |
Umiejscowienie w czasie
Kiedy? | Odkiedy? | Dokiedy? | Przez ile? |
-an | -atet | -anet | -anni |
Inne zjawiska
Abessivus | Bez czego? | -ote |
Causalis | Po co? | -əś |
Sociativus | Z czym? | -āc |
Essivus-Wokatyw | Jako kto? | -i |
Translativus | Stając się kim? | -as |
Partytyw | Ile czego? | -eti |
Partytyw używany jest z liczebnikami, essivus jako orzecznik w sytuacji statywnej (Riczard Petru jest oszustem), a translativus to orzecznik w sytuacji dynamicznej (Riczard Petru został oszustem).
Przedimek-Klasyfikator
Ważnym zjawiskiem językowym w języku neru są przedimki. Pełnią one funkcję nie tylko przedimka, ale też klasyfikatorów jak i zaimków. Jako jedyne posiadają też kategorię rodzaju (ale nie odmieniają się przez tę kategorię, niektóre są mnogie, a niektóre po prostu na stałe pojedyncze). W języku neru nie ma naszych zaimków, przez co niektóre odmienne przez osoby klasyfikatory (człowiek, grupa ludzi, zwierzę, roślina, narzędzie, drzewo, stado, władca, płyn, abstrakcja) pełnią ich funkcję.