Język ozarnijski

Język ozarnijski Θem Ozara সেম ওসার​ ['θem 'ozaʁa]
Sposoby zapisu:	ozarijskie, łacińskie, bengalskie
Typologia:	aglutynacyjny, VSO
Faktycznie
Utworzenie:	Henryk Pruthenia w 2017
W ?
Używany w :	Ozar
Klasyfikacja:	J. ozarnijskie ozarnijski
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język ozarnijski - starożytny język Ozaru. Znany z inskrypcji tamtego okresu. Nie wykazano pokrewieństwa z żadnym innym językiem. Charakteryzował się dużym stopniem analityczności i częstym użyciem słów zależnych (konstrukcji analitycznych, przyimków, czasowników posiłkowych). Niektórzy ajdyniriańscy badacze postulują pokrewieństwo z językami Ludów Lasu.

Dźwięki

Spółgłoski

• m n ɳ (m n nh)
• p t ʈ ( p t th)
• f θ s z ʁ (f θ s z r)
• l ɭ (l lh)

Samogłoski

• i (i)
• e o (e o)
• a (a)

Akcent

Akcent padał na pierwszą sylabę wyrazu.

Budowa sylaby

Dominującą strukturą sylaby było CV, rzadziej CVN, gdzie C - każda możliwa spółgłoska, V - każda możliwa samogłoska, N - każda spółgłoska sonorna, lub podobna.

Zapis

Zapis ozarnijski

Ozarowie dla zapisu swojego języka pierwotnie stosowali sylabariusz oparty o piśmiennictwo klinowe. Posiadał on wiele znaków dla sylab zamkniętych, a także wiele wersji znaków dla tej samej sylaby.

Zapis łaciński

Zapis łaciński to zmodyfikowany alfabet łaciński, przystosowany do fonetyki języka ozarnijskiego. Istnieje także szereg dwuznaków dla zapisu spółgłosek refleksyjnych: nh, th, lh. Dodatkowo alfabet został rozszerzony o tetę (θ) dla zapisu spółgłoski [θ].

Zapis bengalski

Język ozarnijski posiada także abugidowy zapis oparty na piśmie bengalskim.

Dla szybkiej transliteracji używana jest klawiatura Lexilogos[1], z jedną modyfikacją: dla samodzielnej samogłoski /a/ używany jest odpowiednik bengalskiej samogłoski /ā/; dodatkowo, dla /nh/ używa się /ṇ/, a dla /th/ znaku /ṭ/. Dźwięk /f/ zapisywany jest za pomocą znaku /b/. Zapis bengalski nie rozróżnia par /l/ : /lh/, /s/ : /z/ : /θ/.

Samogłoski

Samogłoski są de facto diakrytykami modyfikującymi spółgłoski. Samogłoska /o/ jest inherentna, to jest każdy znak spółgłoskowy zawiera ją domyślnie w sobie.

Samogłoska	/i/	/u/	/e/	/o/	/a/
Samodzielnie	ই	উ	এ	ও	আ
Diakrytyk	ি	ু	ে	—	া

Spółgłoski

ম	ন	ণ
/m/	/n/	/nh/
প	ত	ট
/p/	/t/	/th/
ব	স			র​
/f/	/θ/	/s/	/z/	/r/
ল
/l/	/lh/

Jako, że zapis bengalski jest abugidą spółgłoski zawierają w sobie samogłoskę /o/. Język ozarnijski przewiduje jednak możliwość istnienia sylab zamkniętych spółgłoska sonorną. Zamykającą sylabę spółgłoskę można wtedy zapisać w dwójnasób: "ওসার​" /osaro/, lub "ওসার্" /osar/, gdzie dla usunięcia samogłoski używa się specjalnego znaku diakrytycznego.

C
্	—
ম্	ম​
/m/

Gramatyka

Zaimki

Zaimki osobowe

Osoba	Sg	Pl
1.	unh	inmu
2.	zen	thi
3.	utha	ilhθel

Przedstawiona forma równa się formie absolutywu. W formie ergatywu, a także w innych przypadkach, zaimki osobowe odmieniają się jak rzeczowniki klasy I i II (w zależności od obecności w wygłosie samogłoski, bądź nie), przy czym w formach przypadków zależnych samogłoska nagłosowa wypada.

Rzeczownik

W język ozarnijskim wystęują trzy liczby i cztery przypadki. Dodatkowo, rozróżnia się kategorię żywotności (obejmuje ona ludzi i wszystkie zwierzęta, z wyjątkiem ryb i bezkręgowców).

Kategorie gramatyczne

Przypadki

W języku ozarnijskim występują cztery przypadki:

• absolutyw - podmiot zdania nieprzechodniego i dopełnienie zdania przechodniego; podstawowa forma rzeczowników;
• ergatyw - podmiot zdania przechodniego;
• dopełniacz - używany dla wyrażania posiadania; może też zastąpić absolutyw w funkcji dopełnienia w konstrukcji partytywnej;
• miejscownik - używany z przyimkami; be z przyimków wyraża lokatywność.

Liczby

W języku ozarnijskim występują trzy liczby:

• pojedyncza - pojedyncze przedmioty;
• podwójna - pary przedmiotów;
• mnoga - większa, lub nieokreślona liczba przedmiotów.

Żywotność

Rzeczowniki w języku ozarnijskim posiadają przypisaną do swojego znaczenia cechę żywotności. Za rzeczowniki żywotne uznaje się słowa, opisujące ludzi i zwierzęta (za wyjątkiem bezkręgówców i ryb), a rzadziej też oznaczające twory mitologiczne. Wszystkie inne rzeczowniki przynależą do klasy rzeczowników nieżywotnych. Żywotność jest też wyrażana we fleksji: dopełniacz i ergatyw rzeczowników nieżywotnych są sobie tożsame.

Deklinacja

W języku ozarnijskim występują tylko trzy wzory deklinacyjne.

Deklinacja I

Do deklinacji I przynależą rzeczowniki, których tematy zakańczają się spółgłoską.

Deklinacja Ia θomanh "człowiek"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	θomanh	θomanhithel	θomanhun
Erg.	θomanho	θomanholo	θomanhero
Dop.	θomanhiti	θomanhulu	θomanhenhu
Loc.	θomanhala		θomanhalh

Deklinacja Ib thapin "ręka"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	thapin	thapinithel	thapinun
Erg.	thapino	thapinolo	thapinero
Dop.
Loc.	thapinala		thapinalh

Deklinacja II

Do deklinacji II należą rzeczowniki, które odmieniają się według wzoru samogłoskowego.

Deklinacja IIa thulha "kobieta"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	thulha	thulhal	thulhan
Erg.	thulhaf	thulhalo	thulharo
Dop.	thulhate	thulhalu	thulhanhu
Loc.	thulhala		thulhalh

Deklinacja IIb tulhme "dom"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	tulhme	tulhmel	tulhmen
Erg.	tulhmef	tulhmelo	tulhmero
Dop.
Loc.	tulhmela		tulhmelh

Deklinacja III

Do deklinacji III należy część rzeczowników, których temat kończy się spółgłoską. Stanowią one około 15% wszystkich rzeczowników spółgłoskotematowych.

Deklinacja IIIa thalh "mąż"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	thalh	thalhel	thalhen
Erg.	thalhi	thalhilo	thalhihe
Dop.	thalhit	thalhite	thalhinhu
Loc.	thalhela	thalhel	thalhelh

Deklinacja IIIb zunh "ząb"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	zunh	zunhel	zunhen
Erg.	zunhi	zunhilo	zunhihe
Dop.
Loc.	zunhela	zunhel	zunhelh

Przymiotnik

Przymiotnik w język ozarnijskim zgadza się co do przypadku z rzeczownikiem. Przymiotnik zgadza się co do żywotności z rzeczownikiem. Przymiotniki odmieniają się jak rzeczowniki I i II deklinacji.

Deklinacja I pothun "wielki"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	pothun	pothunithel	pothunun
Erg.	pothuno	pothunolo	pothunero
Dop.	pothuniti /pothuno	pothunulu /pothunolo	pothunenhu /pothunero
Loc.	pothunala		pothunalh

Deklinacja II thinhe "mały"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	thinhe	thinhel	thinhen
Erg.	thinhef	thinhelo	thinhero
Dop.	thinhete /thinhef	thinhelu /thinhelo	thinhenhu /thinhero
Loc.	thinhela		thinhelh

Stopniowanie

W języku ozarnijskim występuje fleksyjnie wyrażony stopień wyższy przymiotnika. Jeżeli występuje bez żadnych porównań, pełni wtedy funkcję analogiczną do polskiego

Deklinacja I pothun "wielki"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	pothunu	pothunuzithel	pothunuzun
Erg.	pothunuzo	pothunuzolo	pothunuzero
Dop.	pothunuziti /pothunuzo	pothunuzulu /pothunuzolo	pothunuzenhu /pothunuzero
Loc.	pothunuzala		pothunuzalh

Deklinacja II thinhe "mały"
Przypadek	Sg.	Du.	Pl.
Abs.	thinhezu	thinhezil	thinhezin
Erg.	thinhezif	thinhezilo	thinheziro
Dop.	thinhezite /thinhezif	thinhezilu /thinhezilo	thinhezinhu /thinheziro
Loc.	thinhezila		thinhezilh

Liczebniki

W języku ozarnijskim występował system 12.

Liczba	L. główny	L. porządkowy
1	pon	ponal
2	ulh	ulhal
3	ri	rifal

Poimki

Poimki łączą się z miejscownikiem. Najczęściej używanymi poimkami są:

• lhi - ku, w stronę, do
• pa - na

Czasownik

Czasownik w języku ozarnijskim odmienia się tylko przez trzy aspekty i tryby.

Kategorie czasownika

W języku ozarnijskim występuje rozbudowana kategoria aspektu i trybu. Jednocześnie nie występuje kategoria czasu, jak i odmiana przez osoby. Ponadto występuje wielostopniowa kategoria grzeczności.

Aspekt

W języku ozarnijskim można wydzielić 5 aspektów:

• aspekt duratywny - opisujący zjawiska długo trwające, lub też powtarzające się, -∅;
• aspekt efektywny - opisuje zjawisko zakończone, -e;
• aspekt perfektywny - opisuje zjawisko zakończone, które doprowadziło do zmiany stanu, -fo;
• aspekt ingresywne - sygnalizuje rozpoczęcie wykonywania zjawiska, -to;
• aspekt deminutywney - opisuje zjawisko słabo natężone, wykonane raz, -tha.

Tryb

W języku ozarnijskim występują następujące tryby:

• tryb oznajmujący - mówiący uznaje opisywaną czynność za prawdziwą, -∅-;
• tryb rozkazujący - mówiący chce, by opisywana czynność miała miejsce, -(k)i-;
• tryb nieświadka - mówiący podkreśla, że nie był obecny przy wykonywaniu czynności, -fa-;
• tryb warunkowy - używany w konstrukcjach warunkowych, -re-.

Grzeczność

W języku ozarnijskim występują trzy stopnie grzeczności:

• poufałe - używane w stosunku do rodziny i przyjaciół przy formułowaniu próśb, a także dla nadania bliskości, za-;
• neutralne - używane w stosunku do obcych osób podobnego statusu społecznego, ∅-;
• uprzejme - używane w stosunku do osób wyższego statusu społecznego, rul-.

Koniugacja

Czasownik zbudowany jest na zasadzie stopniowania sufiksów aglutynacyjnych:

I Stopień	Temat	II Stopień	Spójka	III Stopień
Grzeczność		Tryb		Aspekt
rul-	opunh	-fa-	-z-	-e
Rulopunhfaze "Podobno Pan zjadł"

Słowotwórstwo

Ozarnijskie słowotwórstwo, tak jak i morfologia, oparte jest o aglutynację. Jest też w dużej mierze regularne.

Lista częstszych sufiksów

• -a - częsty sufiks tworzący przymiotniki. Używany przede wszystkim dla miejsc i przedmiotów.
• -alh - mieszkaniec jakiegoś obszaru, używany także dla tworzenia etnonimów;

Składnia

Szyk zdania to VSO, czasownik rzadko jest poprzedzany okolicznikiem. Przydawki stoją po opisywanym rzeczowniku, wyjątkiem jest dookreślenie zdaniem podrzędnym, wtedy to zdanie przydawkowe stoi przed zaimkiem względnym. Jeżeli całe zdanie (lub część) jest negowane, to negacja stoi na końcu zdania, w innym przypadku,tuż po zaprzeczanym słowie. Dodatkowo występują poimki.

Przykładowe Teksty

Owca i konie

Owca i konie
	Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę.
- owca - koń - i - nie - wzgórze - który - mieć - wełna - widzieć - jeden - ciągnąć - ciężki - wóz - drugi - dźwigać - wielki - ładunek - trzeci - wieźć - szybko - człowiek - mówić - serce - boleć - co - kazać - robić - odpowiedzieć - słuchać - kiedy - pan - zabierać - płaszcz - sam - pobiec - równina