Język prachamski: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Język prachamski''' (pch. '''ra qāmasas eyqor''' [{{IPA|ra ˈɣaːmazʱazʱ~t̚ eɪ̯ˈɣɔl}}]), — prajęzyk, będący przodkiem wszystkich innych języków chamskich, sam natomiast wywodzi się z [[Język protogamajski|języka pragamajskiego]]. Został utworzony przez [[Użytkownik:Kazimierz|Kazimierza]] w 2020 roku na potrzeby [[Języki gamajskie|wspólnego projektu forumowego]]. Charakteryzuje się przede wszystkim zarzuceniem kontrastu dźwięczności spółgłosek i zastąpieniem go rozróżnieniem na spółgłoski przydechowe i nieprzydechowe. | '''Język prachamski''' (pch. '''ra qāmasas eyqor''' [{{IPA|ra ˈɣaːmazʱazʱ~t̚ eɪ̯ˈɣɔl}}]), — prajęzyk, będący przodkiem wszystkich innych języków chamskich, sam natomiast wywodzi się z [[Język protogamajski|języka pragamajskiego]]. Został utworzony przez [[Użytkownik:Kazimierz|Kazimierza]] w 2020 roku na potrzeby [[Języki gamajskie|wspólnego projektu forumowego]]. Charakteryzuje się przede wszystkim zarzuceniem kontrastu dźwięczności spółgłosek i zastąpieniem go rozróżnieniem na spółgłoski przydechowe i nieprzydechowe. | ||
− | == Zmiany fonetyczne od pragamajskiego == | + | ==Fonologia== |
+ | |||
+ | ===Spółgłoski=== | ||
+ | {| class="wikitable" style=text-align:center | ||
+ | ! colspan="2" | | ||
+ | !Wargowe | ||
+ | !Zębowe | ||
+ | !Dziąsłowe | ||
+ | !Podniebienne | ||
+ | !Welarne | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Nosowe | ||
+ | |{{IPA|m}} | ||
+ | |colspan="2"|{{IPA|n}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" |Zwarte | ||
+ | !<small>przydechowe</small> | ||
+ | |{{IPA|pʰ}} | ||
+ | |colspan="2"|{{IPA|tʰ}} | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|kʰ}} | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>nieprzydechowe</small> | ||
+ | |{{IPA|p}} | ||
+ | |colspan="2"|{{IPA|t}} | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|k}} | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! rowspan="2" | Szczelinowe | ||
+ | !<small>przydechowe</small> | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|sʰ}} | ||
+ | |{{IPA|ɬʰ}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | !<small>nieprzydechowe</small> | ||
+ | |{{IPA|f}} | ||
+ | |{{IPA|s}} | ||
+ | |{{IPA|ɬ}} | ||
+ | | | ||
+ | |{{IPA|x}} | ||
+ | |- align="center" | ||
+ | ! colspan="2" | Drżące | ||
+ | | | ||
+ | |colspan="2" | {{IPA|r}} | ||
+ | | | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! colspan="2" | Boczne, Półsamogłoski | ||
+ | | | ||
+ | |colspan="2" | {{IPA|l}} | ||
+ | |{{IPA|j}} | ||
+ | |{{IPA|w}} | ||
+ | |} | ||
+ | ==Zmiany fonetyczne od pragamajskiego== | ||
===Samogłoski=== | ===Samogłoski=== | ||
/i/ → /ɪ/ ⟨i⟩ <br> | /i/ → /ɪ/ ⟨i⟩ <br> |
Wersja z 18:53, 8 lip 2020
Język prachamski (pch. ra qāmasas eyqor [ra ˈɣaːmazʱazʱ~t̚ eɪ̯ˈɣɔl]), — prajęzyk, będący przodkiem wszystkich innych języków chamskich, sam natomiast wywodzi się z języka pragamajskiego. Został utworzony przez Kazimierza w 2020 roku na potrzeby wspólnego projektu forumowego. Charakteryzuje się przede wszystkim zarzuceniem kontrastu dźwięczności spółgłosek i zastąpieniem go rozróżnieniem na spółgłoski przydechowe i nieprzydechowe.
Fonologia
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Welarne | ||
---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m | n | ||||
Zwarte | przydechowe | pʰ | tʰ | kʰ | ||
nieprzydechowe | p | t | k | |||
Szczelinowe | przydechowe | sʰ | ɬʰ | |||
nieprzydechowe | f | s | ɬ | x | ||
Drżące | r | |||||
Boczne, Półsamogłoski | l | j | w |
Zmiany fonetyczne od pragamajskiego
Samogłoski
/i/ → /ɪ/ ⟨i⟩
/iː/ → /eɪ̯/ ⟨ey⟩
/u/ → /ʊ/ ⟨u⟩
/uː/ → /oʊ̯/ ⟨ow⟩
/a/ → /a/ ⟨a⟩
/aː/ → /ɔ/ ⟨o⟩
/aj/ → /ɛ/ ⟨e⟩
/aw/ → /ɔ/ ⟨o⟩
Ściągnięcia
(/J/ = /w, j, h, ħ/)
Poza nagłosem:
/VJV/ → /Vː/ ⟨(makron nad samogłoską, w dyftongach tylko nad pierwszą)⟩
/VJi/ → /Vɪ̯/ ⟨Vy⟩ (dyftong)
/VJu/ → /Vʊ̯/ ⟨Vw⟩ (dyftong)
Jeśli samogłoska ulegające skróceniu było w pragamajskim akcentowana, akcent przesuwa się na stojącą wcześniej samogłoskę.
Również w nagłosie:
/iJV/ → /jV/ ⟨yV⟩
/uJV, aːJV, awJV/ → /wV/ ⟨wV⟩
W tym przypadku jeśli samogłoska ulegające skróceniu było w pragamajskim akcentowana, akcent przesuwa się na stojącą po niej samogłoskę.
Spółgłoski
/m/ → /m/ ⟨m⟩; /-Vm/
/n/ → /n/ ⟨n⟩
W wygłosie i przed spółgłoską spółgłoski nosowe przechodzą w unosowienie poprzedzającej samogłoski) zapisywane w wygłosie etymologicznie, przed spółgłoskami wargowymi jako ⟨m⟩, natomiast przed pozostałymi jako ⟨n⟩.
/p/ → /pʰ/ [pʰ~bʱ~p̚] (nagłos~śródgłos~ wygłos) ⟨p⟩
/b/ → /p/ [p~b~p̚] ⟨b⟩
/f/ → /f/ [f~v~p̚] ⟨f⟩
/t/ → /tʰ/ [tʰ~dʱ~t̚] ⟨t⟩
/d/ → /t/ [t~d~t̚] ⟨d⟩
/θ/ → /ɬʰ/ [ɬʰ~ɮʱ~t̚] ⟨ł⟩
/ð/ → /ɬ/ [ɬ~ɮ~t̚] ⟨c⟩
/s/ → /sʰ/ [sʰ~zʱ~t̚] ⟨s⟩
/z/ → /s/ [s~z~t̚] ⟨z⟩
/k/ → /kʰ/ [kʰ~ɡʱ~k̚] ⟨k⟩
/ɡ/ → /k/ [k~ɡ~k̚] ⟨g⟩
/ɣ/ → /x/ [x~ɣ~k̚] ⟨q⟩
/q/ → /kː/ [kː~kː~k̚] ⟨kk⟩
/ħ, h/ → /∅/
/w/ → /w/ ⟨w⟩
/j/ → /j/ ⟨y⟩
/r/ → /r/ [r~r~l] ⟨r⟩
/l/ → /l/ ⟨l⟩