Język radęcki

Język radęcki Radecko rec
Sposoby zapisu:	łaciński
Typologia:	w znacznej mierze fleksyjny SVO (głównie)
Utworzenie:	Pluur w 2020
Najnowsza wersja:	1
Kody
Conlanger–1	mok.
W alternatywna historia
Używany w :	Radęca
Liczba użytkowników	5.000.000
Klasyfikacja:	Języki indoeuropejskie Języki bało-słowiańskie Języki słowiańskie Języki peryferyjne
Lista conlangów

Język radęcki (mok. radecko rec) - język słowiański należący do grupy języków peryferyjnych. Posiada zarówno cechy języków południowosłowiańskich jak i zachodniosłowiańskich. Posiada silne wpływy języka niemieckiego, połabskiego oraz Słowian Panońskich. Jedną z charakterystycznych cech jest silna dyftongizacja samogłosek oraz geminatyzacja spółgłosek dźwięcznych pomiędzy samogłoskami.

Przybliżony obszar Radęcy.

Historia języka

Język radęcki jest językiem Słowian, którzy osiedlili się we Frankonii nad rzekami: Renem oraz Regnitz (Radęca). To właśnie od tej drugiej zawdzięczają oni swoją nazwę. Język ten oparty był na zmianach fonetycznych, które zostały poświadczone w nazwach miejscowych półnconej Bawarii. Względem fonetyki język ten posiada elementy obecne w języku połabskim (zaokrąglone samogłoski przednie, częściowe mazurzenie, brak uszczelinowienia miękkiego *r i inne), zaś względem leksyki język radęcki (poza słowami z prasłowiańskiego) korzysta zarówno z języka czeskiego, jak i języka niemieckiego.

Procesy fonetyczne

Przed strzałką (→) występuje dźwięk prasłowiański, zaś za nią derywat radęcki. Symbolem C' oraz T oznacza się dowolną spółgłoskę. Symbolem V dowolną samogłoskę.

Samogłoski

1. Rozwój samogłosek
W pryzpadku samogosek *i, *o, *u oraz *y występują trzy warianty (oddzielone ukośnikiem). Pirwszy wariant jest normalnym (spółgłoski wargowe, nagłos i wygłos wyrazu oraz pozostałe), drugi występuje przed spółgłoskami przedniojęzykowymi (*n, *t, *d, *c, *č, *s, *š, *z, *ž, *r, *l), trzeci przed tylnojęzykowymi (*k, *g, *x). W nawiasie kwadratowym występuje wariant harmoniczny, w przypadku wymian związanych z samogłoskami akcentowanymi

• a → a
  
• e → e [ö]
  
• i → ei / i [ü] / i [ü]
  
• o → ö / u [ö] / ou
  
• u → oi / u [ü] / ou
  
• y → ai / e / e
  
• ę → e~en [ö~ön]
  
• ǫ → o~on [ö~ön]
  
• -ę, -ǫ → -a
  
• ě → ie [iö]
  

Wzdłużenie samogłosek następuje w czasie zaniku jerów oraz zlewaniem się zbitek dyftongów (zarówno wywodzących się z samogłosek, jak i połączeń samogłosek z l, j, oraz v. Dość szybko następuje rozwój iloczasu:

• ā → o
  
• ē → ai [ö]
  
• ī → i [ü]
  
• ō → u [ö]
  
• ū → ou [ü]
  
• ȳ → i [öü]
  

3. Akcent
Tym samym ustalają się trzy ogólne reguły przechodzenia prasłowiańskiego akcentu. Występują od nich jednak znaczne odstępstwa:

• *V̂ → akcent przesuwa się sylabę dalej nagłosu. Jeżeli w danym wyrazie występował akcent cyrkumfleksowy (oznaczany ˆ nad samogłoską) to wtedy akcent padał na sylabę następującą po sylabie z cyrkumfleksem.
  
• *V̀ lub *V̏ → akcent przesuwa się sylabę bliżej nagłosu. Jeżeli w danym wyrazie występował akcent krótki (oznaczane ˋ lub ̏ nad samogłoską) to wtedy akcent padał na sylabę poprzedzającą.
  
• *V́ → akcent pozostaje na tym miejscu. Jeżeli w danym wyrazie występował akcent długi lub akutowy (oznaczane ́ lub ̋ nad samogłoską) to wtedy akcent pozostaje na tej sylabie.
  

4. Rozwój jerów oraz sylabotwórczych *r i *l:

• ь → ia~'∅
  
• ъ → a~∅
  
• CьCʙ → CiC [CüC]
  
• CъCʙ → CoC [CöC]
  
• r̩ → eu
  
• l̩ → u
  

Grupy samogłoskowo-spółgłoskowe

1. Rozwój połączeń samogłosek z półsamogłoskami

• e-, je-, a-, ja- → ve-
  
• jь → vi-
  
• -ьje → -ei
  
• ovʙ → -au
  
• -a → -e
  
• -oja → -ue
  
• -eja → -ai
  

2. Rozwój grup typu TorT

• TorT, TerT → TraT
  
• TolT, TelT → TlaT
  
• orT-, olT- → roT-, loT-
  
• ra- → re-
  
• -oro(-) → -arö(-)
  

3. Rozwój grup typu Kvě

• kvě, kvi → kie, ki
• gvě, gvi → gie, gi
• xvě, xvi → hie, hi

4. Inne

• sV- → cV-

Spółgłoski

1. Rozwój miękkości W języku radęckim zmiękczały prasłowiańskie samogłoski *ě, *ę, *i oraz półsamogłoski *j oraz *ь.

• m', n' → ň
• t', d' → t~c, d~j
• p', b', v' → p', b', v' (utrzymanie miękkośi)
• k', g', x', c', s', z', r', l' → k, g, h, c, s, z, r, l (utrata miękkości)

2. Rozwój dźwięczności Trzy spółgłoski dźwięczne: *b, *d oraz *g pomiędzy samogłoskami oraz w wygłosie sylaby ubezdźwięczniały i wzdłużały się, a w wygłosie absolutnym ubezdźwięczniały.

• b, d, g → pp, tt, kk {V_V, CC-_}
• -b, -d, -g → p, t, k

3. Częściowe mazurzenie Język radęcki, podobnie jak połabski przeprowadził mazurzenie. W przeciwieństwie do mazurzenia lechickiego, w języku radęckim mazurzenie zachodziło między samogłoskami oraz w wygłosie sylaby oraz wyrazu. Co więcej przed spółgłoskami: l, m, n, v, p oraz t zachodziło zjawisko odwrotne i po pierwsze utrzymane zostawały brzmienia *č oraz *š, ale takie brzmienie przyjmowały też *c i *s:

• č, š, ž → c, s, z {V_V, CC-_, -_}
• c (č), s (š), z (ž) → č, š, ž {_l, _m, _n, _v, _p, _t}

4. Pozostalę zmiany

• tl-, dl- → tl-, dl-
  • tl, dl → l w pozostałych pozycjach
• tj, dj → j, j
• dz, dž → z, ž
• zdz, ždž → sc, šč
• x → k~f
  • -x → -h [ɦ]
  • xt → ft
• -v, vC → -w, wC
• b → v~p~f
  • bl → fl
  • b- → f-
  • -b → -f
  • VbV → VppV
  • b' → b' (we wszystkich pozycjach)
• l, r → l, r
• kt, gd → pf, v
• čt → št
• sk, st → š~s

Fonologia

Samogłoski

Język radęcki wykształcił siedem samogłosek ustnych oraz jedenaście dyftongów bezpośrednio z pozycji prasłowiańskich samogłosek. Wymowa dyftongiczna zachodzi także w przypadku połączenia dowolnej samogłoski ze spółgłoską j lub w pewnych pozycjach v brzmiącej jako [w]. W tabeli pogrubioną czcionką ukazany jest zapis dźwięku.

	Przednie	Środkowe	Tylne
Przymknięte	i i y ü		u u
Średnie	e e ø ö		o o
Otwarte		a a

IPA	Zapis
ai̯	ai
au̯	au
ei̯	ei
eu̯	eu
oi̯	oi
ou̯	ou
øy̯	öü
i̯a	ia
i̯e	ie
i̯ø	iö
u̯e	ue

Akcent

Akcent w języku radęckim regularnie pada na pierwszą sylabę słowa. Jeżeli jest inaczej oznacza się go akutem pojedynczym (dla: a, e, i, o, u) oraz podwójnym (dla ö oraz ü). W przypadku dyftongu öü stosuje się zapis őű lub őü. W wielu przypadkach całe grupy wyrazów ustalały akcent na sylabie nagłosowej (pierwszej) - nie jest on wtedy zaznaczany.

Harmonia samogłoskowa

W języku radęckim występuje harmonia samogłoskowa, która wpływa na niektóre końcówki fleksyjne (tradycyjnie podawane w nawiasach kwadratowych). Jej ogólną zasadą jest to, że dana końcówka, która posiada wariant harmoniczny musi być zgodna z samogłoską akcentowaną co do zaokrąglenia bądź co do tej samej pozycji na osi tylna-przednia samogłoska. Zasada ta działa także w wyrazach dziedziczonych z języka prasłowiańskiego oraz w pewnym stopniu w zapożyczeniach. Wyróżnia się więc dwa typy samogłosek:

• samogłoski stałe (niepodlegające harmonii): a, ö, ü oraz dyftongi: ai, au, öü, ia i ue
• samogłoski zmienne (podlegające harmonii): e, o, i u oraz dyftongi: ei, eu, oi, ou i ie.

Samogłoska bazowa	Samogłoska zharmonizowana	Opis
e	ö	Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy e przechodzi w ö
o		Jeżeli akcentowana samogłoska jest przednia, wtedy o przechodzi w ö
i	ü	Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy i przechodzi w ü
u		Jeżeli akcentowana samogłoska jest przednia, wtedy u przechodzi w ü
ei	öü	Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy ei i eu przechodzą w öü
eu
oi		Jeżeli akcentowana samogłoska jest przednia, wtedy oi i ou przechodzą w öü
ou
ie	iö	Jeżeli akcentowana samogłoska jest zaokrąglona, wtedy ie przechodzi w iö

Spółgłoski

W języku radęckim występuje dwadzieścia cztery spółgłoski. W tabeli pogrubioną czcionką ukazany jest zapis dźwięku.

		Wargowe	Zębowe	Dziąsłowe	Podniebienne	Miękkopodniebienne
Nosowe		m m	n n		ɲ ň
Zwarte	bezdźwięczne	p p	t t			k k
	długie	p: pp	t: tt			k: kk
	dźwięczne	(b b)	(d d)			(g g)
Afrykaty			t͡s c	t͡ʃ č
Szczelinowe	bezdźwięczne	f f	s s	ʃ š		x~ɦ h
	dźwięczne	v~w v	z z	ʒ ž
Aproksymanty					j j
Drżące			r r
Boczne			l l

Uwagi:

• Spółgłoskę v wymawia się jako [w] w następujących pozycjach:
  • przed inną spółgłoską
  • w wygłosie wyrazu
  • w nagłosie wyrazu przed samogłoskami: o, u, ö, ü.
• Spółgłoska h wymawiana jest inaczej, w zależności od regionu. W standardzie literackim zwykło się realizować ją dźwięcznie jako [ɦ].
• Spółgłoski dźwięczne: b, d, g występują bardzo rzadko i w wygłosie wyrazu ubezdźwięczniają się.
• Pozostałe spółgłoski dźwięczne, w szczególności szczelinowe z, ž w wygłosie pozostają dźwięczne.

Historyczna twardość spółgłosek

Spółgłoski w języku radęckim, podobnie jak w innych językach słowiańskich, dzielą się na spółgłoski twarde i miękkie. W obecnej formie języka radęckiego podział ten wpływa na wybór odmiany wyrazów - w szczególności w rzeczownikach. Poniższa tabela ukazuje szczegółowo ten podział, gdzie j oznacza zmiękczenie historyczne (w zapisie oddawane poprzez j, i lub e):

Spółgłoski twarde	m	n	p	t	k	pp	tt	kk	b	d	g	f	h	v	r	l
Spółgłoski miękkie	ň	pj	kj	bj	gj	hj	c	č	s	š	z	ž	vj	j

Morfologia

Rzeczownik

Rzeczownik w języku radęckim jest odmienny przez przypadki oraz liczby. Występuje sześć przypadków:

• Mianownik
• Dopełniacz
• Celownik
• Biernik
• Narzędnik
• Miejscownik
  

oraz dwie liczby (pojedyncza i mnoga). Posiada ponadto trzy rodzaje i częściowo wyróżnia ożywione, osobowe i nieożywione formy rzeczowników (w rodzaju męskim). Z rzeczowniki osobowe uważane są wszystkie nazwy odnoszące się do ludzi, za ożywione do zwierząt i częściowo roślin, zaś wszystkie pozostałe rzeczowniki należą do grupy rzeczowników nieożywionych. Łącznie wyróżnia się dziesięć wzorców odmian, po cztery dla rodzaju męskiego i żeńskiego oraz dwie dla rodzaju nijakiego.

Odmiana	Męska								Nijaka				Żeńska
	Ożywiona		Os. twarda		Os. miękka		Nieoż.		Twarda		Miękka		Twarda		Miękka		Twarda spółgł.		Miękka spółgł.
Liczba	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.
M.	X	e [ö]	X	övai	X	ei	X	ai	o [ö] a {e}	a	e ei	e	a	ai	e	e	X	ei	X	e
D.	a {e}	X	a {e}	au	a {e}	ij	a {e}	au	a	X	e	X	ai	X	e	X	ei	X	ie	X
C.	oi	em [öm]	oi	um [üm]	oi	im	oi	im	oi	um [üm]	oi	aim	e	om	ei	om	ei	im	ie	om
B.	a {e}	e [ö]	a {e}	ai	a {e}	ei	X	e	ö	a	e	e	a	ai	a	e	X	ei	X	ie
N.	em [öm]	i [ü]	om	ai	im	ei	im	e	um [üm]	ai	em [öm]	ei	ue	amei	ai	amei	a	amei	ia	amei
Ms.	oi	eh [öh]	oi	oh	oi	ih [üh]	oi	ih	oi	eh	im	ih [üh]	e	oh	ei	oh	ei	oh	ie	oh

Legenda:

• Znak X oznacza brak końcówki i zakończenie danej formy tematem, a więc dowolną spółgłoską.
• W nawiasach kwadratowych podano formę oboczną względem harmonii wokalicznej.
• W nawiasach klamrowych podano formę oboczną względem historycznej twardości poprzedzającej spółgłoski (w nawiasie forma po spółgłosce miękkiej).

Przymiotnik

Przymiotniki radęckie odmieniają się przez te same przypadki oraz liczby, co rzeczowniki, poza tym posiadają różne formy w zależności od rodzaju określanego rzeczownika. W liczbie pojedynczej każdy rodzaj posiada osobne formy, zaś w liczbie mnogiej doszło do zlania form w jedną. Co ciekawe, mianownikowa forma przymiotnika rodzaju męskiego i żeńskiego posiada taką samą formę. Spowodowane to jest tym, że długie a jakie powstało z prasłowiańskiej końcówki rodzaju żeńskiego przeszło w radęckie o, zaś formy przymiotników męskich zostały urobione z prasłowiańskiej końcówki *-oj. Poniżej przedstawiona została tabela odmiany przymiotnika.

Liczba	Pojedyncza			Mnoga
Rodzaj	Męski	Żeński	Nijaki	Męski	Żeński	Nijaki
M.	o [ö]	o [ö]	öü	ei
D.	öv	o [ö]	öv	ih [üh]
C.	öümü	ei	öümü	im [üm]
B.	o [ö]	oňa	öü	o [ö]
N.	oiń	oňa	oiń	ejňei
Ms.	oiń	ei	oiń	ih [üh]

Zaimek

Zaimki w języku radęckim odmieniają się analogicznie jak odpowiadające im rzeczowniki i przymiotniki. Znaczy to tyle, że zaimki osobowe posiadają odmianę podobną do rzeczownika, a zaimki dzierżawcze do przymiotnika.

Zaimek osobowy

	JA	TY	ON	ONA	MY	WY	ONI/ONE	SIĘ
M.	ve	tei	vun	vuna	mei	vei	vunei	sa
D.	mene	teppe	vunukka	vunujo	nos	vos	vuňeh	seppe
C.	mei	tei	vunömü	vunü	nai	vai	vuňem	sei
B.	ňa	ca	vun	vuna	nei	vei	vunai	sa
N.	mnöü	toppöü	vuňeň	vunuja	naňei	vaňei	vuňeňei	soppöü
Ms.	mňe	teppé	vunuň	vunü	nos	vos	vuňeh	seppé

Zaimek dzierżawczy

Zaimek dzierżawczy posiada częściowo końcówki przymiotnika. Za rodzaj zbiorowy uznawana jest liczba mnoga określanej frazy nominalnej. Poniżej umieszczone są dwie tabele z zaimkami dzierżawczymi.

Osoba	JA			TY			ON			ONA
Rodzaj	Męski	Żeński	Zbiorowy	Męski	Żeński	Zbiorowy	Męski	Żeński	Zbiorowy	Męski	Żeński	Zbiorowy
M.	muj/mü	mujo	mujei	tvuj/tvü	tvujo	tvujei	vekkö			venei
D.	moujöv>möüv	mujo	mujih	tvöüv	tvujo	tvujih	vekköv			venö
C.	mujömü	mujei	mujim	tvujömü	tvujei	tvujim	vekköümü			venei
B.	muj/mü	mujoňa	mujo	tvuj/tvü	tvujoňa	tvujo	vekkö			venöňa
N.	mujoiň>möüň	mujei	mujńei	tvöüň	tvujei	tvujńei	vekkoiň			venei
Ms.	mujoiň>möüň	mujoňa	mujih	tvöüň	tvujoňa	tvujih	vekkoiň			venöňa

Osoba	MY			WY			ONI/ONE			SIĘ
Rodzaj	Męski	Żeński	Zbiorowy	Męski	Żeński	Zbiorowy	Męski	Żeński	Zbiorowy	Męski	Żeński	Zbiorowy
M.	nos	noso	nosei	vos	voso	vosei	jeih			svuj/svü	svujo	sveih
D.	nosöv	noso	nosih	vosöv	voso	vosih	jeih			svöüv	svujo	sveih
C.	nosöümü	nosei	nosim	vosöümü	vosei	vosim	jeim			svujömü	svujei	sveim
B.	nos	nosoňa	noso	vos	vosoňa	voso	jeih			svü	svujoňa	sveih
N.	nosoiň	nosei	nosih	vosoiň	vosei	vosih	jeiň			svöüň	svujei	sveih
Ms.	nosoiň	nosoňa	nosńei	vosoiň	vosoňa	vosńei	jeih			svöüň	svujoňa	sveih

Czasownik

Czasownik w języku radęckim jest jedną z najbardziej rozbudowanych części mowy. Podstawową formą czasownika radęckiego jest bezokolicznik. Oprócz niego istnieją jeszcze cztery inne formy bezosobowe:

• bezokolicznik - nieodmienny
• rzeczownik odczasownikowy - odmieniany tak samo jak rzeczowniki rodzaju nijakiego miękkie
• imiesłów przeszły - odmieniany przez rodzaje
• imiesłów uprzedni - nieodmienny
• imiesłów bierny - nieodmienny

Poza tymi formami czasownik radęcki odmienia się przez trzy osoby, dwie liczby, cztery czasy, trzy tryby oraz posiada ograniczony system aspektów - odnoszący się właściwie tylko do czasu teraźniejszego. Aspekty w języku radęckim, tak jak w innych językach słowiańskich, są przypisane do danego czasownika. Dawniej występowały także w czasie przeszłym oraz perfekt, które wyrażały uprzedniość czynności - w szczególności dokonany czas przeszły stosowany jako czas zaprzeszły. Obecnie formy dokonane zachowane zostały tylko w czasie teraźniejszym. Czasy, tryby oraz aspekty występujące w języku radęckim:

• Czas teraźniejszy - wyraża czynności teraźniejsze, trwające w chwili mówienia, określające prawdy ogólne i stany obecne, jest tworzony fleksyjnie
  • Czas teraźniejszy niedokonany - wyraża czynność teraźniejszą
  • Czas teraźniejszy dokonany - wyraża czynność przyszłą bliską, a więc taką, co do której mamy pewność, że się wydarzy.
• Czas przyszły - wyraża ogólnie czynności przyszłe. Względem czasu teraźniejszego dokonanego jest czasem przyszłym dalszym, określonym i służącym do wyrażania planów. Tworzony analitycznie poprzez przyszłą formę czasownika fec - być oraz bezokolicznika danego czasownika.
• Czas perfekt - wyraża zależności pomiędzy przeszłością, a teraźniejszością. Jest swego rodzaju odpowiednikiem germańskich perfektów, znanych na przykład z języka angielskiego. Tworzony jest analitycznie poprzez konstrukcję imiesłowu przeszłego w danym rodzaju oraz czasownika fec w czasie teraźniejszym.
• Czas przeszły - wyraża stricte czynność przeszłą, określoną i bez znacznej zależności z teraźniejszością. Polski czas przeszły jest w znacznej mierze jego odpowiednikiem. Podobnie jak dwa wcześniejsze czasy, jest tworzony analitycznie przez imiesłów przeszły i czasownik być - fec w czasie przeszłym.
• Tryb rozkazujący - posiada osobną formę fleksyjną dla każdego czasownika, wyraża rozkazy, nakazy, zakazy i prośby. Tryb ten nie posiada formy 1. osoby liczby pojedynczej oraz 3. osoby liczby mnogiej. Formy 2. osoby liczby pojedynczej i 3. osoby liczby pojedynczej są tożsame.
• Tryb przypuszczający - wyraża przypuszczenia, gdybania, a także - w przeciwieństwie do języka polskiego - także jest odpowiednikiem trybu nieświadka, kiedy jest łączony z partykułą prai - ponoć, rzekomo.

Czasownik fec jako jedyny posiada wszystkie powyższe kategorie w odmianie fleksyjnej. Czasownik viňec - mieć nie posiada jedynie fleksyjnych form czasu przyszłego i trybu przypuszczającego. Wszystkie inne czasowniki posiadają formy fleksyjnie tylko dla czasu teraźniejszego oraz trybu rozkazującego. Tworzą ponadto wszystkie pięć form bezosobowych.

Odmiana czasownika

Czasownik być

Formy bezosobowe:

Bezokolicznik	fec
Gerund	fecei
Imiesłów przesły	bio/biöü/biei
Imiesłów uprzedni	folšai
Imiesłów bierny	fetno

Formy osobowe:

	Czas teraźniejszy		Czas przyszły		Czas perfekt		Czas przeszły		Tryb rozkazujący		Tryb przypuszczający
Liczba	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.
1.	saim	samo	fom	foma	bieh	biehöm	biom	bieima	X	fodmo	bim	biöm
2.	sei	ste	fos	fostö	bie > bies	bieste	bios	bieite	foj	fodtö	fei	feiste
3.	ve	sa	fo	foma	bie	biesa	bio	bieima	foj	X	fei	fa

Czasownik mieć

Formy bezosobowe:

Bezokolicznik	viňec
Gerund	viňeňei
Imiesłów przesły	viňelö/viňelöü/viňelei
Imiesłów uprzedni	viňelšai
Imiesłów bierny	viňeno

Formy osobowe:

	Czas teraźniejszy		Czas przyszły		Czas perfekt		Czas przeszły		Tryb rozkazujący		Tryb przypuszczający
Liczba	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.
1.	vimom	vimamo	fom viňec	foma viňec	viňeh	viňehöm	viňelöm	viňeleima	X	viňmö	viňelö bim	viňelei biöm
2.	vimos	vimate	fos viňec	fostö viňec	viňe > viňes	viňeste	viňelös	viňeleite	viňej	viňejtö	viňelö fei	viňelei feiste
3.	vimo	vima	fo viňec	foma viňec	viňe	viňesa	viňelö	viňeleima	viňej	X	viňelö fei	viňelei fa

Koniugacja innych czasowników

Formy bezosobowe:

Bezokolicznik	Vc
Gerund	(eň)ei
Imiesłów przesły	lö/löü/lei
Imiesłów uprzedni	lšai
Imiesłów bierny	no [nö]

Formy osobowe:

	Czas teraźniejszy		Czas przyszły		Czas perfekt		Czas przeszły		Tryb rozkazujący		Tryb przypuszczający
Liczba	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.
1.	om [öm]	amo [amö]	fom + bezok.	foma + bezok.	im. prze. + saim	im. prze. + samo	im. prze. + biom	im. prze. + bieima	X	mo [mö]	im. prze. + bim	im. prze. + biöm
2.	es [ös]	ete [ötö]	fos + bezok.	fostö + bezok.	im. prze. + sei	im. prze. + ste	im. prze. + bios	im. prze. + bieite	Ø	te [tö]	im. prze. + fei	im. prze. + feiste
3.	e [ö]	a	fo + bezok.	foma + bezok.	im. prze. + ve	im. prze. + sa	im. prze. + bio	im. prze. + bieima	Ø	X	im. prze. + fei	im. prze. + fa

Czasowniki atematyczne

Język radęcki odziedziczył po języku prasłowiańskim kilka czasowników odmienianych nieregularnie. Ich nieregularność wynika głównie z atematyczności. Wszystkie formy, poza czasem teraźniejsyzm i trybem rozkazuącym, tworzy się tak jak podano paragraf wyżej.
Czas teraźniejszy:

Czasownik	dac – dać		viettec – wiedzieć		viösc – jeść
Liczba	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.
1.	dom	damo	viem	viamo	viöm	viamö
2.	dos	daste	vies	vieste	viös	viöstö
3.	do	da	vie	via	viö	viöda

Tryb rozkazujący:

Czasownik	dac – dać		viettec – wiedzieć		viösc – jeść
Liczba	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.	Poj.	Mn.
1.	X	dojmo	X	viejmö	X	viöjmo
2.	doj	dojto	viej	viejtö	viöj	viöjtö
3.	doj	X	viej	X	viöj	X