Język sweński: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(→‎Gramatyka: + rzeczownik)
Linia 164: Linia 164:
 
===Akcent===
 
===Akcent===
  
==Gramatyka==
+
==Morfologia==
 +
 
 +
===Rzeczownik===
 +
 
 
===Czasownik===
 
===Czasownik===
  

Wersja z 00:18, 16 sie 2013

sweński
svenska
Utworzenie: Toivo w 2008
Cel utworzenia: na potrzeby conworldu
Używany w (Unia Krajów Słowiańskich): Swenia (Svenska kungrika)
Sposoby zapisu: łaciński
Klasyfikacja: języki indoeuropejskie
 słowiańskie
  północnosłowiańskie
   sweński
Status urzędowy
Język urzędowy (Unia Krajów Słowiańskich): Swenia
Oficjalna regulacja: Svenske Move Instituten åd Kungske Navukove Akademie
Kody
Conlanger–1 svn
Lista conlangów


Język sweński (svenska (mova)) - język słowiański używany w Swenii.

Cel utworzenia i zamysły

Flaga Swenii.

Mimo że sweński jest językiem słowiańskim, jego brzmienie i gramatyka w założeniu są silnie bazowane na szwedzkim. Język ten powstał do roli "słowiańskiego szwedzkiego". Wiele pomysłów jest współdzielonych z rodzkim.

Upodobnienie się do szwedzkiego oznacza silne zmiany fonetyczne: utratę wielu charakterystycznych dla języków słowiańskich spółgłosek (m. in. /z/, /ʒ/, /x/, /ts/), a jednocześnie znaczne poszerzenie inwentarza samogłosek (/ʉ/, /ə/, samogł. przednie zaokrąglone). W warstwie morfologicznej natomiast relacja sweńskiego do prasłowiańskiego jest mniej więcej taka, jak szwedzkiego do pragermańskiego / staronordyckiego: nastąpiły drastyczne uproszczenia końcówek morfologicznych, spowodowane głównie redukcją samogłosek w tych końcówkach.

Z uwagi na te cechy język mógłby być klasyfikowany w fikcyjnej grupie "północnosłowiańskiej", charakteryzującej się podobnymi cechami, jak języki północnogermańskie w rodzinie germańskiej. W bardziej realistycznej klasyfikacji mógłby natomiast być zaliczony do języków zachodniosłowiańskich.

Rozwój

Poniżej podano najważniejsze procesy fonetyczne, które doprowadziły do wyodrębnienia się języka sweńskiego:

Zachowanie jaci (jako ä /ɛ/)

Przegłos:
a, o, u > ä /ɛ/, ö /ø/, y /y/ przed spółgłoską spalatalizowaną (równocześnie depalatalizacja)

Redukcja iloczasu: (rozwiniętego jak w zachodniosłow.)
ă > a /ɑ/
ā > å /o/
ŏ > o /o/
ō > o /u/
w pozostałych przypadkach - skrócenie samogł.

Usunięcie /ɨ/:
y /ɨ/ > u /ʉ/

Rozwój nosówek:
ę, ǫ > ą > ä
ę:, ǫ: > ą: > å

Redukcja samogłosek w końcówkach:
i, u, e, o > e /ə/
a, ä, å > a /ɑ/

Zmiany spółgłoskowe:
z > s
č /tʃ/ > kj /ɕ/
ž /ʒ/ > /ʝ/, /g/
x /x/ > /h/, /k/
šč > skj /ɕː/

Wałczenie:
l > v po samogł.

Fonologia

Samogłoski

Przednie Centralne Tylne
Przymknięte
Blank vowel trapezoid.png
i
u
ʉ
y
ə
e
ɛ
ø
o
ɑ
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Środkowe
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte

Spółgłoski

  Wargowe Dziąs-
łowe
Zadziąs-
łowe
Podnie-
bienne
Welarne Gardłowe
Nosowe m /m/ n /n/
Zwarte bezdźwięczne p /p/ t /t/ k /k/
dźwięczne b /b/ d /d/ g /g/
Szczelinowe s /s/ sj /ʃ/ kj, tj /ɕ/ h /h/
Sonanty v /ʋ/ r /r/, l /l/ j /ʝ/

Akcent

Morfologia

Rzeczownik

Czasownik

Odmiana czasownika jest w sweńskim bardzo uproszczona w stosunku do innych języków słowiańskich. Brak odmiany przez osoby, natomiast tworzenie różnych form czasowych jest bardzo łatwe i regularne.

Podstawową formą czasownika jest bezokolicznik posiada zawsze jedną z dwóch końcówek: -et lub -at. Wyjątkiem jest kilka czasowników jednosylabowych, np. byt "być", ät "jechać" itp. Odmiana tych czasowników jest nieregularna.

Formę czasu teraźniejszego tworzy się odcinając końcówkę bezokolicznika i dodając -a, np. kjitat "czytać" > kjita, hötet "chcieć" > höta.

Tryb rozkazujący tworzy się dwojako: od bezokoliczników zakończonych na -et odcina się całą końcówkę, zaś w przypadku bezokoliczników zakończonych na -at tryb rozkazujący jest identyczny z formą czasu teraźniejszego (końcówka -a).

Istnieją dwie formy używane do tworzenia czasu przeszłego: imiesłów przeszły czynny tworzy się dodając w zależności od rodzaju końcówkę -v/-va/-ve, a imiesłów przeszły bierny - końcówką -n/-na-/ne.

Poniższa tabela zawiera zestawienie form dla przykładowych czasowników (w tym przykładowe czasowniki nieregularne).

znaczenie bezokolicznik cz. ter. tr. rozk. im. prz. czyn. im. prz. brn.
czytać kjitat kjita kjita kjitav kjitava kjitave kjitan kjitana kjitane
iść idet ida id sjev sjeva sjeve -
mówić mövet möva möv mövev möveva möveve möven mövena mövene

Przykładowe zdania:
Mu kjita kniga. - Czytamy książkę.
Ona höta kjitat kniga. - Ona chce czytać książkę.
Kjita kniga! - Czytaj książkę!
Ås es kjitav kniga. - Czytałem książkę.
Ås mä kjitana kniga. - Przeczytałem książkę.