Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
|
wielkopolski wjelkôpôlyś śpraucha
|
Regiony :
|
Wielkopolska
|
Liczba użytkowników
|
ok. 8 000
|
Sposoby zapisu:
|
łaciński
|
Klasyfikacja:
|
języki indoeuropejskie
- języki germańskie
- języki zachodniogermańskie
- język wielkopolski
|
Status urzędowy
|
Język urzędowy :
|
jeden z języków pomocniczych w Polsce
|
Oficjalna regulacja:
|
-
|
Kody
|
Conlanger–1
|
wp, wpl
|
Lista conlangów
|
Język wielkopolski to język zachodniogermański wywodzący się z języka niemieckiego, z silnymi wpływami języka polskiego oraz jego dialektów wielkopolskich w fonologii, gramatyce i słownictwie, używany głównie na terenie zachodniej Wielkopolski.
Alfabet i fonetyka
a |
b |
c |
ć |
d |
e |
ë |
f |
g |
h |
i |
j
|
[a] |
[b] |
[ts] |
[tʃʲ] |
[d] |
[ɛ] |
[ə] |
[f] |
[g] |
[h] |
[i] |
[j]
|
k |
l |
ł |
m |
n |
o |
ô |
p |
r |
s |
ś |
t
|
[k] |
[l] |
[w] |
[m] |
[n] |
[ɔ] |
[wɔ] |
[p] |
[r] |
[s] |
[ʃʲ] |
[t]
|
u |
w |
y |
z |
ź |
(au) |
(ch) |
(dź) |
(ng) |
(ou) |
(ôu)
|
[u] |
[v] |
[ɨ] |
[z] |
[ʒʲ] |
[aʊ] |
[x] |
[dʒʲ] |
[ŋ] |
[ɔʊ] |
[wɨ]
|
- i przed samogłoską wymawiane jest jako [ij]
- w przed ô nie jest wymawiane
- półspółgłoski zapisywane podwójnie czyta się pojedynczo
Ewolucja z języka niemieckiego
Zmiany fonetyczne
- skrócenie długich [iː], [uː] oraz [yː] (ale [iː] przes samogłoskami → [ij])
- przejście długiego [ɛː], [eː], [øː] oraz [aɪ̯] w ej
- przejście długiego [oː] oraz [aʊ] w ou
- przejście długiego [aː] w au
- przejście [y] w y
- przejście krótkiego [i] po zębowych w y
- przejście [eːɐ] w ië
- przejście końcowego [ə] w a
- zmieszanie [ɐ] oraz [ə]
- dyftongizacja o oraz ou na początku wyrazu, po samogłosce oraz po spółgłoskach p, b, f, w, m, k, g, h, ch
- wypadnięcie w przed samogłoskami zdyftongizowanymi
- przejście [ʃ] oraz [ç] w ś, a także dopasowanie innych szumiących do jego miejsca artykulacji
- przejście [l] w ł przed spółgłoskami i na końcu wyrazu – z wyjątkiem pozycji, gdzie ta spółgłoska jest sylabiczna
- przejście [pf] w f
Zmiany gramatyczne
- zanik rodzajników, uogólnienie dopełniacza liczby pojedynczej rzeczowników męskich i nijakich na wszystkie rzeczowniki
- uogólnienie końcówki liczby mnogiej -n na wszystkie rzeczowniki
- uproszczenie odmieny przymiotników do jedynie formy predykatywnej, formy nie-predykatywnej liczby mnogiej i formy nie-predykatywnej liczby pojedynczej
- wyrównanie niektórych alternacyj rzeczownika przy pluralizacji i czasownika przy odmianie (ale nie wszystkich)
- swoboda umiejscowienia przedrostków rzeczowników rozdzielnie złożonych w zdaniu
- zanik czasów Imperfekt/Präteritum, Plusquamperfekt oraz Futur II
- zastąpienie form grzecznościowych zaimków poprzez rzeczowniki Hërr i Frou
Przykładowe teksty
Modlitwa Pańska
Z prawej strony zamieszczono dla porównania tekst niemiecki
Fautë unzë, wi ist in himml,
|
Vater unser im Himmel,
|
hejlyś wiëda dejn nauma.
|
geheiligt werde dein Name.
|
Dejn rejś kômma.
|
Dein Reich komme.
|
Dejn willa wiëda,
|
Dein Wille geschehe,
|
wi in himml, zou ôuf iëda.
|
wie im Himmel so auf Erden.
|
Unzë tejglyśa brout gib unz hôjta.
|
Unser tägliches Brot gib uns heute.
|
Und fëgib unz unzë śułdn,
|
Und vergib uns unsere Schuld,
|
wi ôuch wië fëgejbn unzën śułdygën.
|
wie auch wir vergeben unsern Schuldigern.
|
Und nyśt fyra unz in fëzuchung,
|
Und führe uns nicht in Versuchung,
|
zondën ëlejza unz fôn śleśtn.
|
sondern erlöse uns von dem Bösen.
|
Amen.
|
Amen.
|