Język zaedraski

Zasięg dawnego języka zaedraskiego.

Język zaedraski - język dawnej Cywilizacji Jeziora Szmaragdowego. W świecie Kyonu jest on znany jedynie z nieodczytanych inskrypcji.

W Kyonie

Na temat języka zaedraskiego na terenie Kyonu wiadomo niewiele. Znaczenia niektórych znaków można się łatwo domyślić, nawet można postarać się przetłumaczyć powyrywane frazy. Jednak nieznane są wartości fonetyczne słów. Ze względu na piśmiennictwo można łatwo się domyślić, że język zaedraski jest językiem aglutynacyjnym. Możliwe, że do języka ajdyniriańskiego przedostały się jakieś pojedyncze słowa i toponimy.

Kyońska nazwa pochodzi od ajd. zaedrah "kamień".

Dźwięki

Samogłoski

• i u (i u)
• a (a)

Dyftongi

W języku zaedraskim samogłoski tworzą często dyftongi. Szczególną cechą języka zaedraskiego jest obecność silniejszego akcentu na jeden z elementów, w wyniku czego de facto dyftongi można rozróżnić na podstawie tonu.

Dyfotngi
Samogłoska nagłosowa	Samogłoska wygłosowa
	A	I	U
A	-	ái aí	áu aú
I	ía iá	-	íu iú
U	úa uá	úi uí	-

Spółgłoski

• m n (m n)
• t k (t k)
• ɸ s h (f s h)
• w l r y (w l r y)

Akcent

Akcent pada na pierwszą sylabę. Jeżeli w słowie jest dyftong, akcent może przyjąć jeden z tonów: opadająco-wznoszący, lub wznosząco-opadający - przy czym dynamicznie akcentowana jest tylko część wznosząca, a część opadająca jest wymawiana krócej i bardziej płasko.

Struktura Sylaby

Ogólna struktura sylaby to (C)V, przy czym możliwe jest zamknięcie sylaby spółgłoskami szczelinowymi i płynnymi, które zdarza się rzadko. Bardzo rzadko dochodzi do zamknięcia sylaby przez spółgłoskę zwartą. Dochodzi do tego głównie w zapożyczeniach.

Zapis

Pismo zaedraskie oparte jest o znaki przedstawiające idee. Jeden znak może posiadać wiele znaczeń, wywodzących się na podstawia podobieństwa znaczeniowego lub fonetycznego z głównego znaczenia (pierwotnego słowa). Często występują znaki modyfikujące znaczenie. Mogą one występować:

• od razu po rdzeniu - są to w większości złożenia morfologiczne. Rzadziej modyfikatory nadające nowe znaczenie.
• jako postgrafem - nieczytany znak będący zawsze na końcu morfologicznego słowa, w zdecydowanej większości przypadków jest to modyfikator.
• jako cyrkumfleks - rozbity znak łączący się ze słowem - słowa złożone mogą oznaczać albo morfologiczne złożenia, albo sufiks zmieniający znacznie.

Wykaz znaków

Znak	Znaczenie	Wartość fonetyczna	Modyfikator	Słowa
	biec krok krok (jednostka miary, ~79cm)
	Bóg		Bóg Bogini związany z Bogiem
	budować kuć naprawiać
	but oraz, i dawać
	być
	cały, wszystko liczba, liczyć napełniać
	chcieć
	człowiek		wykonawca czynności
	dom odpoczywać
	droga długi
	drób ptak
	drzewo drewniany		związany z drzewem, drewnem las (przy nazwach miejsc)
	słoń duży, dużo, wiele		związany z wielkością
	dwa powtarzać		para (cyrkumfleks)
	dzień trwać		związany z dniem związany z jasnością
	głowa góra imię na	"na"	imię (nazwa własna ludzi)
	góra wzgórze		góra (przy nazwach miejsc)
	iść		długotrwały proces czasownik nieprzechodni
	ja
	jeden
	język kultura
	kobieta krzyk		r. żeński
,	koło powtarzać normalny, codzienny		kulisty
	koń jechać konno bogaty
	koza
	krowa ciągnąć
	król pan władca
	królik szybki, szybko
	księżyc		wykonawca czynności
	kupić
	ładować ładunek rzecz naczynie
	materiał powtarzać
	miasto zbiór
	miecz ciąć
	mieć, posiadać		posiadacz, właściciel
	miejsce ziemia		miejsce obszar
	morze gwiazda
	móc ogień		bycie nietrwałym
	mówić usta		związany z mową
	myśleć leżeć
	nad na
	?	ASD
	nie zakaz zakazywać		negacja
	niebo owoc
	noc spać ale
	nóż zabić		coś ostrego
	odpowiadać
	oko patrzeć zobaczyć
	on, ona, ono
	owca wełna
	pies pilnować, strzec ochraniać, bronić
	piękny dobry
	pisać litera
	płaski równy taki sam
	płaszcz wiatr
	prawda szczery przysięga
	przyjść stać się
	pytać
	robić pracować praca
	robić tworzyć		nazwy profesji
	płynąć odejść umrzeć
	serce lubić
	Słońce rok
	słowo wołać, wzywać
	sól ból boleć
	sprzedać dać podać dłoń
	stopa mały za
	strona kraj ku, do, w stronę
	świnia kraść
	tamten, tamta, tamto
	ten, ta, to
	trzymać ręka
	twarz znak
	ty
	ucho słyszeć słuchać przyjąć, przyjmować, odbierać
	uczyć się nauczać się
	używać brać zabierać
	środek w
	walczyć
	woda pić
	wóź wozić wieźć
	wstać zacząć początek poranek, świt, rano
	lew wygrać
	zboże
	żołnierz kazać

Gramatyka

Zaimek

Osoba	Sg	Pl
1.	máu	yu
2.	ka	wía
3.	túa m n túami f	túa-wa m, n, túami-wi f

Rzeczownik

Rzeczownik jest zbudowany na zasadzie aglutynacyjnej. Podstawowe znaczenie często jest modyfikowane za pomocą sufiksów aglutynacyjnych. Częste są złożenia dwóch rzeczowników.

Budowa Rzeczownika

Temat	Spójka	Modyfikator	Przypadek	Poimek	Liczba
Morfem noszący podstawowe znaczenie rzeczownika.	Możliwa spójka łącząca dwa rzeczowniki.	Sufiks słowotwórczy, często są to poimki, inne rzeczowniki lub nawet czasowniki.	Sufiks nadająca rzeczownikowi przypadek.	Poimek, łączy się z przypadkiem zależnym.	Sufiks nadający liczbę.

Złożenia i Spójka

Słowa złożone składają się z członu nadrzędnego i członu podrzędnego. Ważne jest, że inaczej niż w języku polskim, człon nadrzędny znajduje się przed członem podrzędnym (modyfikującym znaczenie). Możliwa jest też konstrukcja dzierżawcza, wtedy łączy się oba człony za pomocą spójki dzierżawczej: człon nadrzędny + zaimek trzeciej osoby w konstrukcji dzierżawczej + człon podrzędny.

Modyfikatory rzeczownika

Modyfikatorem rzeczownika może być sufiks słowotwórczy, lub człon podrzędny.

Przypadek

W języku zaedraskim występują dwa przypadki:

• mianownik - nie zaznaczany;
• zależny - zaznaczany, jeżeli występuje bez sufiksów posiada też znaczenie dzierżawcze.

Występują trzy grupy deklinacyjne:

Deklinacja
Przypadek	I	II	III
Nom.
Obl.		-u, -wu	-i, -yi

Mianownik pełni funkcję tak samo mianownika jak i biernika (a więc zaznacza podmiot i dopełnienie bliższe), ale dopełnienie dalsze jest budowane za pomocą przypadku zależnego i odpowiedniego poimka.

Poimek

Poimki u rzeczowników są sufiksami zmieniającymi znaczenie. Często dochodzi do wypadnięcia poimka, w szczególności, jeżeli

Liczba

W języku zaedraskim występują dwie liczby:

• pojedyncza;
• mnoga.

Liczba pojedyncza jest liczbą domyślną i nie jest zaznaczana. Ze względu jednak na to, że liczba jest zaznaczana w pierwszej kolejności na czasowniku (a nie na rzeczowniku), to w sytuacjach gdy liczba orzeczenia i podmiotu są różne, dochodzi do zaznaczenia liczby pojedynczej.

Liczba	Deklinacja
	I	II	III
Sg (ozn.)	-ta		-ti
Pl	-wa		-wi

Przymiotnik

Nie ma żadnej cechy formalnej za pomocą której można by odróżnić przymiotnik od rzeczownika. Rzeczownik i przymiotnik tworzą związek zgody - są zawsze w tym samym przypadku i liczbie.

Czasownik

Czasownik jest zbudowany na zasadzie aglutynacyjnej. Odmienia się przez rodzaje, czasy i przechodniość.

Budowa Czasownika

W języku zaedraskim poszczególne sufiksy czasownika posiadają określoną kolejność:

Temat	Modyfikator czas.	Rodzaj	Czas	Poimek	Oznaczenie przechodniości.
Morfem noszący podstawowe znaczenie.	Sufiks słowotwórczy, często są to poimki, inne czasownik, lub rzeczowniki.	Sufiks rodzaju (m i f)	Sufiks czasu. Czas teraźniejszy jest nieoznaczony.	Poimek.	Postfiks oznaczający przechodniość czasownika. Nieprzechodniość nie jest zaznaczana.

Poimek

Poimek nie występuje jako niezależne słowo - jest zawsze doczepiany do czasownika, lub rzeczownika.

Lista Poimków
Poimek	Zapis	Znaczenie
-lya-		datyw, dla, aby, w calu
		w, gdzieś
		do, ku, w stronę
		za
		na coś (ruch)

Składnia

Ogólny szyk zdania to VSO. Okoliczniki zazwyczaj poprzedzają czasownik, a przydawki znajdują się po rzeczowniku.

Zgodność

Ze względu na to, że niektóre zjawiska, jak np. liczba, czy konstrukcje poimkowe, mogą być zaznaczone na czasowniku, rzeczowniku i przymiotniku, język zaedraski stara się uniknąć niepotrzebnego powtarzania sufiksów - i użycia go przy budowie pierwszego możliwego słowa. W wyniku tego w praktyce dochodzi do tego, że liczba i konstrukcje poimkowe zaznaczone są na czasowniku, a przypadek zaznaczony jest na rzeczwoniku, gdy przydawka pozostaje pozornie nieodmieniona.