Język zongepajcki/Zongepajcka korelacja miękkości: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "'''Zongepajcka korelacja miękkości''' (zon. kla. '''Żongěpaizaiz churwoǩin''' {{IPA|['zonɣɛpajt͡sajt͡s 'xuɾwoçin]}}, dosłownie ''Zongepajcka miękkość'') j...")
 
(UWAGA! Usunięcie treści (strona pozostała pusta)!)
Znacznik: Usunięcie całej zawartości strony
 
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
−
'''Zongepajcka korelacja miękkości''' (zon. kla. '''Żongěpaizaiz churwoǩin''' {{IPA|['zonɣɛpajt͡sajt͡s 'xuɾwoçin]}}, dosłownie ''Zongepajcka miękkość'') jest prawem polegającym na odróżnianiu dwóch typów samogłosek: miękkich i twardych. Pojawiła się w momencie I palatalizacji i wpłynęła na kilka procesów. Obecnie w większości języków zongepajckich zanikła, ale zostawiła ślady.
 
  
−
== Ogólny opis ==
 
−
Zongepajcka korelacja miękkości polega na istnieniu dwóch grup samogłosek – miękkich ('''ě e i ai''') oraz twardych ('''a o u au'''). Opozycja ta funkcjonuje w zongepajckim klasycznym równolegle do opozycji głosek funkcjonalnie krótkich ('''a o i u''') oraz długich ('''ě e ai au'''). Samogłoski miękkie mogły przeprowadzić ewentualne palatalizacje, zaś twarde nie.
 
−
 
−
Jednak prawo to początkowo nie było stabilne. Nawet podczas trwania I palatalizacji dopiero się rozwijało i efektem było jej konsekwentne przeprowadzenie tylko przed '''i''', zaś '''ě''' (wówczas jeszcze funkcjonalnie głoska centralna) i '''ai''' nigdy nie zmiękczały. Natomiast '''e''' miękczyło niekonsekwentnie, przez co występują równocześnie formy ''šesľim'' (miękkie š) i ''chełax'' (twarde ch). Prawo to później się ustabilizowało w zongepajckim ludowym (poprzez monoftongizacje '''ai > è''' i obniżenie '''ě > ä'''), lecz palatalizacja już nie funkcjonowała i korelacja została różnie potraktowana.
 
−
 
−
== Rozwój korelacji ==
 
−
=== Grupa wschodnia ===
 
−
Grupa wschodnia odrzuciła korelacje miękkości i podział tam nie istnieje. Śladem jej jest to, że zawsze miękkie głoski '''c, č, dz, dž, ǩ, ľ, ň, š, ž''' mogą się pojawić się tylko przed '''e''' oraz '''i''' (i długimi wariantami).
 
−
 
−
=== Grupa północna ===
 
−
Zongepajcka korelacja miękkości przez długi czas nadal istniała w grupie północnej, co umożliwiło przeprowadzenie II palatalizacji (w odmianie północnej). Objęła jednak ona tylko welarne '''g, ch, kh, k''' i te spółgłoski przed '''ä è e i''' dały odpowiednio '''ǧ''' ({{IPA|[ʑ]}}, '''ǩ''', '''ǩ''', '''c'''. Później jednak w wyniku ściągnięcia grup VwV, VjV i VhV po spółgłoskach miękkich mogły się pojawić także długie samogłoski twarde, przez co prawo przestało działać.
 
−
 
−
=== Grupa zachodnia ===
 
−
Rozwój tam się odbył jak w grupie wschodniej lub południowej w zależności od języka.
 
−
 
−
=== Grupa południowa ===
 

Aktualna wersja na dzień 13:44, 9 kwi 2020

Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_zongepajcki/Zongepajcka_korelacja_miękkości&oldid=30844”