Język zylingijski: Różnice pomiędzy wersjami
(→Tekst) |
|||
(Nie pokazano 22 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{język | {{język | ||
| kolor = #008080 | | kolor = #008080 | ||
− | | nazwa = Język | + | | nazwa = Język zylingijski |
− | | nazwa własna = | + | | nazwa własna = Do Tala Zilinnenskar |
| alfabet u = Łacińskie | | alfabet u = Łacińskie | ||
| typologia u = Fleksyjny<br/>SVO | | typologia u = Fleksyjny<br/>SVO | ||
Linia 16: | Linia 16: | ||
*j. germańskie | *j. germańskie | ||
**j. swaryjskie | **j. swaryjskie | ||
− | ***'''j. | + | ***'''j. zylingijski''' |
| tekst jaki = | | tekst jaki = | ||
| tekst u = | | tekst u = | ||
Linia 60: | Linia 60: | ||
= Gramatyka = | = Gramatyka = | ||
== Zaimek == | == Zaimek == | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+I i II osoba | ||
+ | ! rowspan="2" | Cas. | ||
+ | ! colspan="2" | Sg. | ||
+ | ! colspan="2" | Pl. | ||
+ | ! rowspan="2" | Refl. | ||
+ | |- | ||
+ | ! I | ||
+ | ! II | ||
+ | ! I | ||
+ | ! II | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | ik | ||
+ | | du | ||
+ | | eiz | ||
+ | | juz | ||
+ | | | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dat. | ||
+ | | meiz | ||
+ | | deiz | ||
+ | | ynziz | ||
+ | | jezweiz | ||
+ | | zeiz | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2" | Acc. | ||
+ | | meik | ||
+ | | deik | ||
+ | | unz | ||
+ | | jenz | ||
+ | | zeik | ||
+ | |- | ||
+ | | mi | ||
+ | | di | ||
+ | | u | ||
+ | | je | ||
+ | | zi | ||
+ | |- | ||
+ | ! Poss. | ||
+ | | min | ||
+ | | din | ||
+ | | ynzer | ||
+ | | jezwer | ||
+ | | zin | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+III osoba | ||
+ | ! rowspan="2" | Cas. | ||
+ | ! colspan="3" | Sg | ||
+ | ! colspan="3" | Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! m | ||
+ | ! f | ||
+ | ! n | ||
+ | ! m | ||
+ | ! f | ||
+ | ! n | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | eiz | ||
+ | | zi | ||
+ | | rowspan="2" | i | ||
+ | | rowspan="2" | jiz | ||
+ | | rowspan="2" | jez | ||
+ | | rowspan="2" | ja | ||
+ | |- | ||
+ | ! Obl. | ||
+ | | ein | ||
+ | | zin | ||
+ | |} | ||
== Rodzajnik == | == Rodzajnik == | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+Rodzajnik Określony | ||
+ | ! rowspan="2" | Cas. | ||
+ | ! colspan="3" | Sg | ||
+ | ! colspan="3" | Pl | ||
+ | |- | ||
+ | ! m | ||
+ | ! f | ||
+ | ! n | ||
+ | ! m | ||
+ | ! f | ||
+ | ! n | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | da | ||
+ | | do | ||
+ | | rowspan="2" |da | ||
+ | | rowspan="2" | dei | ||
+ | | rowspan="2" | dez | ||
+ | | rowspan="2" | do | ||
+ | |- | ||
+ | ! Obl. | ||
+ | | dan | ||
+ | | deiz | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+Rodzajnik nieokreślony | ||
+ | ! rowspan="2" | Cas. | ||
+ | ! colspan="3" | Sg | ||
+ | |- | ||
+ | ! m | ||
+ | ! f | ||
+ | ! n | ||
+ | |- | ||
+ | ! Nom. | ||
+ | | ein | ||
+ | | eina | ||
+ | | rowspan="2" | eine | ||
+ | |- | ||
+ | ! Obl. | ||
+ | | einan | ||
+ | | eineiz | ||
+ | |} | ||
+ | Rodzajnik poprzedza nie sam rzeczownik, ale rzeczownik wraz z przydawką przymiotną. Jeżeli przymiotnik występuje po rzeczowniku (np. w nazwach własnych) do otrzymuje on w mianowniku dodatkową końcówkę -'''r''' lub '''-ar'''. | ||
== Rzeczownik == | == Rzeczownik == | ||
Linia 68: | Linia 186: | ||
|+Deklinacja rzeczownika | |+Deklinacja rzeczownika | ||
! rowspan="2" | Cas. | ! rowspan="2" | Cas. | ||
− | ! I (a) | + | ! colspan="2" | I (a) |
− | |||
! II (i) | ! II (i) | ||
! III (ō) | ! III (ō) | ||
Linia 89: | Linia 206: | ||
| ∅ | | ∅ | ||
| a | | a | ||
− | | s | + | | s, -e |
| e | | e | ||
|- | |- | ||
Linia 120: | Linia 237: | ||
! colspan="3" | III (C) | ! colspan="3" | III (C) | ||
|- | |- | ||
− | + | ! m | |
− | + | ! f | |
− | + | ! n | |
− | + | ! m | |
− | + | ! f | |
− | + | ! n | |
− | + | ! m | |
− | + | ! f | |
− | + | ! n | |
|- | |- | ||
− | + | ! Nom. | |
| rowspan="2" | ∅ | | rowspan="2" | ∅ | ||
| a | | a | ||
Linia 141: | Linia 258: | ||
| e | | e | ||
|- | |- | ||
− | + | ! Obl. | |
| a | | a | ||
| <sup>i</sup>i | | <sup>i</sup>i | ||
Linia 150: | Linia 267: | ||
| e | | e | ||
|- | |- | ||
− | + | ! Nom. | |
| rowspan="2" | z | | rowspan="2" | z | ||
| rowspan="2" | ez | | rowspan="2" | ez | ||
Linia 161: | Linia 278: | ||
| rowspan="2" | <sup>i</sup>iz | | rowspan="2" | <sup>i</sup>iz | ||
|- | |- | ||
− | + | ! Obl. | |
|} | |} | ||
+ | Przymiotnik może też występować w formie słabej - to jest po nieokreślonym rodzajniku. Wtedy wszystkie rodzaje, liczby i przypadki przyjmują formę -'''e'''. | ||
== Przysłówek == | == Przysłówek == | ||
Przysłówki odprzymiotnikowe tworzymy za pomocą końcówki -'''en'''. | Przysłówki odprzymiotnikowe tworzymy za pomocą końcówki -'''en'''. | ||
+ | |||
+ | == Przyimek == | ||
+ | Przyimki łączą się zawsze z przypadkiem zależnym. | ||
+ | *ab – od + GEN, GEN | ||
+ | *after – po + GEN | ||
+ | *an – na + LOC, + ACC | ||
+ | *a – do + GEN, ku + DAT, w stronę + GEN, w celu + GEN | ||
+ | *bei – przy + INS | ||
+ | *en – bez + GEN | ||
+ | *fran – dzięki + DAT | ||
+ | *fyre – przed + INS, przed + ACC | ||
+ | *fyr – dla + GEN | ||
+ | *geggin – przeciwko + DAT, ku + DAT, w stronę + GEN | ||
+ | *hiinder – za + INS, + ACC | ||
+ | *ein – w + LOC | ||
+ | *mei – z + INS | ||
+ | *ta – DAT | ||
+ | *yb – pod + INS, + ACC | ||
+ | *yber – nad + INS, + ACC | ||
+ | *ymbi – obok + GEN | ||
+ | *uz – z + GEN, od + GEN | ||
+ | *djerch – przez + ACC | ||
== Czasownik == | == Czasownik == | ||
− | Występuje tylko jeden czas przeszły. Istnieje też czas przyszły tworzony za pomocą czasownika posiłkowego wraz z bezokolicznikiem, oraz strona bierna tworzona za pomocą czasownika ''' | + | Występuje tylko jeden czas przeszły. Istnieje też czas przyszły tworzony za pomocą czasownika posiłkowego wraz z bezokolicznikiem, oraz strona bierna tworzona za pomocą czasownika '''wjerde''' "''stać się''" w odpowiednim czasie połączonego z imiesłowem biernym. Czasowniki inne niż modalne wymagają od podporządkowanego bezokolicznika przyimka '''a''' przed owym bezokolicznikiem. |
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
|+Koniugacja czasownika | |+Koniugacja czasownika | ||
Linia 175: | Linia 315: | ||
! rowspan="2" colspan="2" | Mocne | ! rowspan="2" colspan="2" | Mocne | ||
|- | |- | ||
− | + | ! Prs | |
! colspan="2" | I | ! colspan="2" | I | ||
! colspan="2" | II | ! colspan="2" | II | ||
Linia 198: | Linia 338: | ||
|- | |- | ||
! II | ! II | ||
− | | | + | | machz |
| makod | | makod | ||
− | | | + | | eizz |
| eizied | | eizied | ||
− | | | + | | bitz |
| bitid | | bitid | ||
|- | |- | ||
Linia 240: | Linia 380: | ||
|- | |- | ||
! III | ! III | ||
− | | | + | | machde |
| machdun | | machdun | ||
− | | | + | | eizde |
| eizdun | | eizdun | ||
| beit | | beit | ||
Linia 307: | Linia 447: | ||
| colspan="2" | machd | | colspan="2" | machd | ||
| colspan="2" | eizd | | colspan="2" | eizd | ||
− | | colspan="2" | | + | | colspan="2" | bit |
|- | |- | ||
! Part. Act. | ! Part. Act. | ||
Linia 331: | Linia 471: | ||
|- | |- | ||
! II | ! II | ||
− | | | + | | sylz |
| syled | | syled | ||
|- | |- | ||
Linia 337: | Linia 477: | ||
| syl | | syl | ||
| sylen | | sylen | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | === Czasowniki mocne === | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+Koniugacje | ||
+ | ! colspan="2" | Kl. | ||
+ | ! Inf. | ||
+ | ! Imp. | ||
+ | ! Perf. | ||
+ | |- | ||
+ | ! I | ||
+ | ! I | ||
+ | | i | ||
+ | | ei | ||
+ | | i | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="3" | II | ||
+ | ! rowspan="3" | II | ||
+ | | jo | ||
+ | | å | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | | i | ||
+ | | å | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | | u | ||
+ | | å | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="4" | III | ||
+ | ! rowspan="2" | III | ||
+ | | ei | ||
+ | | a | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | | je | ||
+ | | a | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2"| IV | ||
+ | | i | ||
+ | | a | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | | je | ||
+ | | a | ||
+ | | u | ||
+ | |- | ||
+ | ! IV | ||
+ | ! V | ||
+ | | i | ||
+ | | e | ||
+ | | i | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2" | V | ||
+ | ! rowspan="2" | V | ||
+ | | i | ||
+ | | a | ||
+ | | i | ||
+ | |- | ||
+ | | e | ||
+ | | a | ||
+ | | e | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2" | VI | ||
+ | ! rowspan="2" | VI | ||
+ | | a | ||
+ | | o | ||
+ | | a | ||
+ | |- | ||
+ | | e | ||
+ | | o | ||
+ | | a | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="5" | VII | ||
+ | ! rowspan="5" | VII | ||
+ | | ei | ||
+ | | ei | ||
+ | | ei | ||
+ | |- | ||
+ | | å | ||
+ | | å | ||
+ | | å | ||
+ | |- | ||
+ | | a | ||
+ | | a | ||
+ | | a | ||
+ | |- | ||
+ | | e | ||
+ | | e | ||
+ | | e | ||
+ | |- | ||
+ | | o | ||
+ | | o | ||
+ | | o | ||
+ | |- | ||
+ | ! VIII | ||
+ | ! VII | ||
+ | | e | ||
+ | | å | ||
+ | | å | ||
+ | |- | ||
+ | ! IX | ||
+ | ! VII | ||
+ | | e | ||
+ | | o | ||
+ | | ei | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | |+Czasowniki mocne | ||
+ | ! Kl. | ||
+ | ! Inf. | ||
+ | ! Imp. | ||
+ | ! Perf. | ||
+ | ! Znaczenie | ||
+ | |- | ||
+ | ! I | ||
+ | | wite | ||
+ | | weit | ||
+ | | wit | ||
+ | | wiedzieć | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="6" | II | ||
+ | | kjoze | ||
+ | | kåz | ||
+ | | kuz | ||
+ | | próbować | ||
+ | |- | ||
+ | | ljode | ||
+ | | låd | ||
+ | | lud | ||
+ | | rosnąć | ||
+ | |- | ||
+ | | kljobe | ||
+ | | klåb | ||
+ | | klub | ||
+ | | pękać | ||
+ | |- | ||
+ | | bjode | ||
+ | | båd | ||
+ | | bud | ||
+ | | kazać | ||
+ | |- | ||
+ | | zriwe | ||
+ | | zrå | ||
+ | | zru | ||
+ | | martwić się | ||
+ | |- | ||
+ | | dube | ||
+ | | dåb | ||
+ | | dub | ||
+ | | nurkować | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="8" | III | ||
+ | | dreinke | ||
+ | | dranch | ||
+ | | drunk | ||
+ | | pić | ||
+ | |- | ||
+ | | sweimme | ||
+ | | swamm | ||
+ | | swumm | ||
+ | | pływać | ||
+ | |- | ||
+ | | hjelpe | ||
+ | | halp | ||
+ | | hulp | ||
+ | | pomagać | ||
+ | |- | ||
+ | | wjerde | ||
+ | | ward | ||
+ | | wurd | ||
+ | | stać się | ||
+ | |- | ||
+ | | bjere | ||
+ | | bar | ||
+ | | bur | ||
+ | | ciągnąć | ||
+ | |- | ||
+ | | brike | ||
+ | | braa | ||
+ | | bruk | ||
+ | | łamać | ||
+ | |- | ||
+ | | nime | ||
+ | | nam | ||
+ | | num | ||
+ | | brać, zabierać | ||
+ | |- | ||
+ | | kime | ||
+ | | kam | ||
+ | | kum | ||
+ | | przyjść | ||
+ | |- | ||
+ | ! IV | ||
+ | | ite | ||
+ | | et | ||
+ | | it | ||
+ | | jeść | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="2" | V | ||
+ | | lidie | ||
+ | | laa | ||
+ | | lig | ||
+ | | leżeć | ||
+ | |- | ||
+ | | zeewe | ||
+ | | zaa | ||
+ | | zee | ||
+ | | widzieć | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="4" | VI | ||
+ | | stande | ||
+ | | stod | ||
+ | | stad | ||
+ | | stać | ||
+ | |- | ||
+ | | hebie | ||
+ | | hob | ||
+ | | hab | ||
+ | | mieć | ||
+ | |- | ||
+ | | dragge | ||
+ | | drogg | ||
+ | | dragg | ||
+ | | dźwigać | ||
+ | |- | ||
+ | | fare | ||
+ | | for | ||
+ | | far | ||
+ | | jechać, wieźć | ||
+ | |- | ||
+ | ! rowspan="8" | VII | ||
+ | | heite | ||
+ | | heit | ||
+ | | heit | ||
+ | | nazwyać się | ||
+ | |- | ||
+ | | åze | ||
+ | | åz | ||
+ | | åz | ||
+ | | kraść | ||
+ | |- | ||
+ | | håwe | ||
+ | | hå | ||
+ | | hå | ||
+ | | bić, uderzać | ||
+ | |- | ||
+ | | walke | ||
+ | | walch | ||
+ | | walk | ||
+ | | chodzić | ||
+ | |- | ||
+ | | bege | ||
+ | | bee | ||
+ | | beeg | ||
+ | | walczyć | ||
+ | |- | ||
+ | | blote | ||
+ | | blot | ||
+ | | blot | ||
+ | | przynieść | ||
+ | |- | ||
+ | | banne | ||
+ | | ban | ||
+ | | bann | ||
+ | | pozwalać | ||
+ | |- | ||
+ | | de | ||
+ | | ded | ||
+ | | den | ||
+ | | robić, czynić | ||
+ | |- | ||
+ | ! VIII | ||
+ | | dewie | ||
+ | | då | ||
+ | | då | ||
+ | | umierać | ||
+ | |- | ||
+ | ! IX | ||
+ | | beie | ||
+ | | bo | ||
+ | | bei | ||
+ | | palić | ||
|} | |} | ||
= Tekst = | = Tekst = | ||
+ | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
+ | !Owca i Konie | ||
+ | !Da sep end dei eewz | ||
+ | |- | ||
+ | |Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę. | ||
+ | |An einan hylli de sep, zwilik ni hob wulla, zaa dei eewz: ein bar einan hebigge wann, ander drogg eine gråe foder, end dreide for einan men ganchen. Da sep zezd a dei eewz: „Da hjerte achd meik, zwanne ik zeewe, zwa ein mane bjozd a de a dei eewz”. Dei eewz andeswerdun: „Håz, sep, do hjerteniz akend u, zwanne eiz zeewim, zwen ein mane, ein fråe, nimd dina wulla a eineiz peida fyr zeik zelb. End de sep ni hefd wulla”. Zwanne i håzde da, da sep dloowde djerch eineiz falen. | ||
+ | |} | ||
[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] | [[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Adnata]] |
Aktualna wersja na dzień 13:38, 18 sty 2019
Język zylingijski Do Tala Zilinnenskar | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie |
Typologia: | Fleksyjny SVO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2019 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. indoeuropejskie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Dźwięki
Samogłoski
Spółgłoski
Zmiany dźwiękowe
- sk > ʃ
- -ô > -e
- -ǭ, -ō > -a
- s_ > ʃ {r, l, n, m, t, p, k, w, f}
- z > z
- hr-, hl-, hn-, hm-, hw- > zr, zl, zn, zm, zw
- i _CC (też _Cj) > ei
- kj, gj > tj, dj
- Rh > Rx
- e > i (za wyjątkiem przed R, H)
- eR > ieR (pod akcentem)
- i-przegłos:
- a, ā, ō > e
- u > y
- ai > ei
- ā, ī, ē, ō, ū > a, i, e, o, u
- wypadnięcie słabych samogłosek
- þ > d
- g V_V > gg /ɣ/
- gn, ng > nn
- CC > C (za wyjątkiem R, L, M, N)
- au > å
- -t > wypada
- Vh > V̄
- iu > jo
- s- > z-
- ʃ > s
- Cj > CC (za wyjątkiem wygłosu i zależnych)
- b, d, k, g _C > f, z, ch, gg
Gramatyka
Zaimek
Cas. | Sg. | Pl. | Refl. | ||
---|---|---|---|---|---|
I | II | I | II | ||
Nom. | ik | du | eiz | juz | |
Dat. | meiz | deiz | ynziz | jezweiz | zeiz |
Acc. | meik | deik | unz | jenz | zeik |
mi | di | u | je | zi | |
Poss. | min | din | ynzer | jezwer | zin |
Cas. | Sg | Pl | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
m | f | n | m | f | n | |
Nom. | eiz | zi | i | jiz | jez | ja |
Obl. | ein | zin |
Rodzajnik
Cas. | Sg | Pl | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
m | f | n | m | f | n | |
Nom. | da | do | da | dei | dez | do |
Obl. | dan | deiz |
Cas. | Sg | ||
---|---|---|---|
m | f | n | |
Nom. | ein | eina | eine |
Obl. | einan | eineiz |
Rodzajnik poprzedza nie sam rzeczownik, ale rzeczownik wraz z przydawką przymiotną. Jeżeli przymiotnik występuje po rzeczowniku (np. w nazwach własnych) do otrzymuje on w mianowniku dodatkową końcówkę -r lub -ar.
Rzeczownik
Rzeczownik występuje w jednej z dwóch form: mianownika lub zależnej.
Cas. | I (a) | II (i) | III (ō) | IV | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | n | m, n, f | f | m, n (u) | f (ǭ) | m, f, n | m, f, n (C) | |
Nom. | ∅ | i | a | ∅ | a | s, -e | e | |
Obl. | ii | iiwi | en | i | Ce | |||
Nom. | z | a | iiz | ez | iiweiz | eniz | iiz | iCiz |
Obl. |
Przymiotnik
Cas. | I (a) | II (i) | III (C) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | f | n | m | f | n | m | f | n | |
Nom. | ∅ | a | ∅ | i | iiwa | i | e | a | e |
Obl. | a | ii | iiwa | ii | e | en | e | ||
Nom. | z | ez | a | iiz | iiwez | iiz | iiz | eniz | iiz |
Obl. |
Przymiotnik może też występować w formie słabej - to jest po nieokreślonym rodzajniku. Wtedy wszystkie rodzaje, liczby i przypadki przyjmują formę -e.
Przysłówek
Przysłówki odprzymiotnikowe tworzymy za pomocą końcówki -en.
Przyimek
Przyimki łączą się zawsze z przypadkiem zależnym.
- ab – od + GEN, GEN
- after – po + GEN
- an – na + LOC, + ACC
- a – do + GEN, ku + DAT, w stronę + GEN, w celu + GEN
- bei – przy + INS
- en – bez + GEN
- fran – dzięki + DAT
- fyre – przed + INS, przed + ACC
- fyr – dla + GEN
- geggin – przeciwko + DAT, ku + DAT, w stronę + GEN
- hiinder – za + INS, + ACC
- ein – w + LOC
- mei – z + INS
- ta – DAT
- yb – pod + INS, + ACC
- yber – nad + INS, + ACC
- ymbi – obok + GEN
- uz – z + GEN, od + GEN
- djerch – przez + ACC
Czasownik
Występuje tylko jeden czas przeszły. Istnieje też czas przyszły tworzony za pomocą czasownika posiłkowego wraz z bezokolicznikiem, oraz strona bierna tworzona za pomocą czasownika wjerde "stać się" w odpowiednim czasie połączonego z imiesłowem biernym. Czasowniki inne niż modalne wymagają od podporządkowanego bezokolicznika przyimka a przed owym bezokolicznikiem.
Czas. | Słabe | Mocne | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Prs | I | II | ||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg. | Pl. |
Prs. | ||||||
I | make | makom | eizie | eiziem | bite | bitim |
II | machz | makod | eizz | eizied | bitz | bitid |
III | machd | makend | eizd | eiziend | bitd | bitend |
Imp. | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg. | Pl. |
I | machd | machdum | eizd | eizdum | beit | beitum |
II | machdez | machdud | eizdez | eizdud | beitez | beitud |
III | machde | machdun | eizde | eizdun | beit | beitun |
Subj. | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg. | Pl. |
I | machdedi | machdedim | eizdedi | eizdedim | beitedi | beitedim |
II | machdediz | machdedid | eizdediz | eizdedid | beitediz | beitedid |
III | machdedi | machdedin | eizdedi | eizdedin | beitedi | beitedin |
Imper. | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg. | Pl. |
II | mak | makod | eiz | eizied | bit | bitid |
Inf. | make | eizie | bite | |||
Part. Perf. | machd | eizd | bit | |||
Part. Act. | makond | eiziend | bitend | |||
Znaczenie | robić | chronić | gryźć |
Pers. | Sg | Pl. |
---|---|---|
I | syl | sylem |
II | sylz | syled |
III | syl | sylen |
Czasowniki mocne
Kl. | Inf. | Imp. | Perf. | |
---|---|---|---|---|
I | I | i | ei | i |
II | II | jo | å | u |
i | å | u | ||
u | å | u | ||
III | III | ei | a | u |
je | a | u | ||
IV | i | a | u | |
je | a | u | ||
IV | V | i | e | i |
V | V | i | a | i |
e | a | e | ||
VI | VI | a | o | a |
e | o | a | ||
VII | VII | ei | ei | ei |
å | å | å | ||
a | a | a | ||
e | e | e | ||
o | o | o | ||
VIII | VII | e | å | å |
IX | VII | e | o | ei |
Kl. | Inf. | Imp. | Perf. | Znaczenie |
---|---|---|---|---|
I | wite | weit | wit | wiedzieć |
II | kjoze | kåz | kuz | próbować |
ljode | låd | lud | rosnąć | |
kljobe | klåb | klub | pękać | |
bjode | båd | bud | kazać | |
zriwe | zrå | zru | martwić się | |
dube | dåb | dub | nurkować | |
III | dreinke | dranch | drunk | pić |
sweimme | swamm | swumm | pływać | |
hjelpe | halp | hulp | pomagać | |
wjerde | ward | wurd | stać się | |
bjere | bar | bur | ciągnąć | |
brike | braa | bruk | łamać | |
nime | nam | num | brać, zabierać | |
kime | kam | kum | przyjść | |
IV | ite | et | it | jeść |
V | lidie | laa | lig | leżeć |
zeewe | zaa | zee | widzieć | |
VI | stande | stod | stad | stać |
hebie | hob | hab | mieć | |
dragge | drogg | dragg | dźwigać | |
fare | for | far | jechać, wieźć | |
VII | heite | heit | heit | nazwyać się |
åze | åz | åz | kraść | |
håwe | hå | hå | bić, uderzać | |
walke | walch | walk | chodzić | |
bege | bee | beeg | walczyć | |
blote | blot | blot | przynieść | |
banne | ban | bann | pozwalać | |
de | ded | den | robić, czynić | |
VIII | dewie | då | då | umierać |
IX | beie | bo | bei | palić |
Tekst
Owca i Konie | Da sep end dei eewz |
---|---|
Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę. | An einan hylli de sep, zwilik ni hob wulla, zaa dei eewz: ein bar einan hebigge wann, ander drogg eine gråe foder, end dreide for einan men ganchen. Da sep zezd a dei eewz: „Da hjerte achd meik, zwanne ik zeewe, zwa ein mane bjozd a de a dei eewz”. Dei eewz andeswerdun: „Håz, sep, do hjerteniz akend u, zwanne eiz zeewim, zwen ein mane, ein fråe, nimd dina wulla a eineiz peida fyr zeik zelb. End de sep ni hefd wulla”. Zwanne i håzde da, da sep dloowde djerch eineiz falen. |