Kalendarze Kyonu: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 3: | Linia 3: | ||
=== Kalendarz Qin === | === Kalendarz Qin === | ||
− | + | Naliczanie lat sposobem [[cywilizacja Qin|Qin]] stało się podstawą wspólnego kalendarza, dlatego rok 1 w historiografii tej cywilizacji, oznaczający proklamację [[Cesarstwo Jian|Jian]], zwanego Pierwszym Cesarstwem, jest także pierwszym rokiem w kalendarzu wspólnym – wydarzenie to miało miejsce około 3350 ziemskich lat temu. | |
+ | |||
+ | Rok kalendarzowy rozpoczyna się u Qin w dzień przesilenia letniego (夏至 ''luánghè'' [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩]) i dzieli się na cztery cykle, odpowiadające okresom pomiędzy kolejnymi równonocami i przesileniami, nazywane tak samo jak te dni, ale inaczej zapisywanymi. Dni przestępne doliczane są do poszczególnych okresów w zgodzie z obserwacjami astronomicznymi i stanowią w obszarze kulturowym Qin wielkie święta. | ||
+ | |||
+ | {| class="wikitable" | ||
+ | |- | ||
+ | ! Okres | ||
+ | ! Nazwa cyklu | ||
+ | ! Odpowiadające święto | ||
+ | |- | ||
+ | | od przesilenia letniego do równonocy jesiennej | ||
+ | | 夏典 ''luánghè'' [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩] | ||
+ | | 夏至 ''luánghè'' [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩] | ||
+ | |- | ||
+ | | od równonocy jesiennej do przesilenia zimowego | ||
+ | | 秋典 ''qiàshēng'' [t͡ɕʰɑː˥˩ʃɛːŋ˧] | ||
+ | | 秋分 ''qiàshēng'' [t͡ɕʰɑː˥˩ʃɛːŋ˧] | ||
+ | |- | ||
+ | | od przesilenia zimowego do równonocy wiosennej | ||
+ | | 冬典 ''bùthè'' [pʊt˥˩hɛː˥˩] | ||
+ | | 冬至 ''bùthè'' [pʊt˥˩hɛː˥˩] | ||
+ | |- | ||
+ | | od równonocy wiosennej do przesilenia letniego | ||
+ | | 春典 ''nâoshēng'' [nɑːo̯˧˦˧ʃɛːŋ˧] | ||
+ | | 春分 ''nâoshēng'' [nɑːo̯˧˦˧ʃɛːŋ˧] | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | W periodyzacji Qin istotny jest także podział na Ery (世 ''shì'' [ʃiː˥˩]), z którego bierze się podwójna numeracja lat. Daty w lokalnych kronikach podawane są według następującego wzoru: | ||
+ | |||
+ | <center><big>7343 (汗70) 14秋典</big><br />rok od założenia Jian (skrócona nazwa Ery i rok Ery) dzień i nazwa cyklu</center> | ||
=== Kalendarz Miteński === | === Kalendarz Miteński === |
Wersja z 19:04, 3 lip 2017
- Główny artykuł: Kyon
Tu będą opisane sposoby liczenia dat przez poszczególne narody Kyonu.
Kalendarz Qin
Naliczanie lat sposobem Qin stało się podstawą wspólnego kalendarza, dlatego rok 1 w historiografii tej cywilizacji, oznaczający proklamację Jian, zwanego Pierwszym Cesarstwem, jest także pierwszym rokiem w kalendarzu wspólnym – wydarzenie to miało miejsce około 3350 ziemskich lat temu.
Rok kalendarzowy rozpoczyna się u Qin w dzień przesilenia letniego (夏至 luánghè [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩]) i dzieli się na cztery cykle, odpowiadające okresom pomiędzy kolejnymi równonocami i przesileniami, nazywane tak samo jak te dni, ale inaczej zapisywanymi. Dni przestępne doliczane są do poszczególnych okresów w zgodzie z obserwacjami astronomicznymi i stanowią w obszarze kulturowym Qin wielkie święta.
Okres | Nazwa cyklu | Odpowiadające święto |
---|---|---|
od przesilenia letniego do równonocy jesiennej | 夏典 luánghè [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩] | 夏至 luánghè [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩] |
od równonocy jesiennej do przesilenia zimowego | 秋典 qiàshēng [t͡ɕʰɑː˥˩ʃɛːŋ˧] | 秋分 qiàshēng [t͡ɕʰɑː˥˩ʃɛːŋ˧] |
od przesilenia zimowego do równonocy wiosennej | 冬典 bùthè [pʊt˥˩hɛː˥˩] | 冬至 bùthè [pʊt˥˩hɛː˥˩] |
od równonocy wiosennej do przesilenia letniego | 春典 nâoshēng [nɑːo̯˧˦˧ʃɛːŋ˧] | 春分 nâoshēng [nɑːo̯˧˦˧ʃɛːŋ˧] |
W periodyzacji Qin istotny jest także podział na Ery (世 shì [ʃiː˥˩]), z którego bierze się podwójna numeracja lat. Daty w lokalnych kronikach podawane są według następującego wzoru:
rok od założenia Jian (skrócona nazwa Ery i rok Ery) dzień i nazwa cyklu
Kalendarz Miteński
Kalendarz Neszyjski
Kalendarz Sechtoński
Kalendarz Olseski
Kalendarz olseski liczy się od 2693 roku wspólnego kalendarza. Pierwszy dzień roku wypada w równonoc wiosenną, a dni przestępne występują co 5 lat (1 dzień dodatkowy) i 150 lat (2 dni dodatkowe). Lata liczy się od początku ery olseskiej (przejęcie władzy przez Sefriego, 1005 lat ziemskich temu). Kalendarz olseski ma 5 miesięcy (Rúhehĭn, Túhĭn, Pynohĭn, Xelhĭn, Paxahĭn). Miesiąc dzieli się na 3 tygodnie (rojăseb, téb, lodeb), zaś każdy tydzień ma 5 dni (fíjan, otón, huorá, faudva, jedér). Dodatkowe okresy przestępne nazywają się odpowiednio: sáuh síkpsy̆g oraz sáuh fokpsy̆g. Czasami na nazwę tego jednego, lub dwóch dni spotyka się nazwę miesiąca Kĭn psy̆g.