Przejdź do zawartości

Kalendarze Kyonu

Z Conlanger
K Y O N
Czytasz artykuł z serii Kyon.
Narzędzia: Space Engine · AI · Inkscape · Kartografia
Kynografia: Projekt Kyon (Rozszerzenia i alternatywy) · Planeta Kyon · Astronomia · Paleokynologia · Klimat Kyonu (Wielbłąd i Rekin) · biologia · historia (Wielka linia czasu) · Nazewnictwo chronologiczne
Listy: państw (analogie do Ziemi) · regionów · języków · imion · postaci · miejsc · ludów · topograficzne · miast · cywilizacji · religii · ras · kontrowersji
Cywilizacja: nauka i technika · systemy miar · historia po 8973 · historia piśmiennictwa · kalendarze · kyońska twórczość · ciekawostki
Najlepiej opisane państwa: Tangia · Ajdynir · Państwo Neszów · Siedmiomieście · Monarchia Olsów · Erutia · Tarum · Muria · Nuaria · Cywilizacja Enenków
Dziesięć Cudów Kyonu

Tu będą opisane sposoby liczenia dat przez poszczególne narody Kyonu.

Kalendarze stosowane

Kalendarz Qin

Naliczanie lat sposobem Qin stało się podstawą wspólnego kalendarza, dlatego rok 1 w historiografii tej cywilizacji, oznaczający proklamację Jian, zwanego Pierwszym Cesarstwem, jest także pierwszym rokiem w kalendarzu wspólnym – wydarzenie to miało miejsce około 3350 ziemskich lat temu.

Rok kalendarzowy rozpoczyna się u Qin w dzień przesilenia letniego (夏至 luánghè [lwɐŋ˦˥hɛː˥˩]) i dzieli się na cztery cykle, odpowiadające okresom pomiędzy kolejnymi równonocami i przesileniami, nazywane tak samo jak te dni, ale inaczej zapisywanymi. Dni przestępne doliczane są do poszczególnych okresów w zgodzie z obserwacjami astronomicznymi i stanowią w obszarze kulturowym Qin wielkie święta.

Okres Nazwa cyklu Odpowiadające święto
od przesilenia letniego do równonocy jesiennej 夏典 luánghè [lɯ̯ɐŋ˦˥hɛː˥˩] 夏至 luánghè [lɯ̯ɐŋ˦˥hɛː˥˩]
od równonocy jesiennej do przesilenia zimowego 秋典 qiàshēng [t͡ɕʰɑː˥˩ʃɛːŋ˧] 秋分 qiàshēng [t͡ɕʰɑː˥˩ʃɛːŋ˧]
od przesilenia zimowego do równonocy wiosennej 冬典 bùthè [pʊt˥˩hɛː˥˩] 冬至 bùthè [pʊt˥˩hɛː˥˩]
od równonocy wiosennej do przesilenia letniego 春典 nâoshēng [nɑːo̯˧˦˧ʃɛːŋ˧] 春分 nâoshēng [nɑːo̯˧˦˧ʃɛːŋ˧]

W periodyzacji Qin istotny jest także podział na Ery (世 shì [ʃiː˥˩]), z którego bierze się podwójna numeracja lat. Daty w lokalnych kronikach podawane są według następującego wzoru:

7343 (汗70) 14秋典
rok od założenia Jian (skrócona nazwa Ery i rok Ery) dzień i nazwa cyklu

W codziennym uzusie powszechne jest podawanie wyłącznie roku Ery. Poszczególne dni nie mają swoich nazw, nie funkcjonuje też żaden odpowiednik ziemskiego cyklu tygodniowego.

Ery Qin

Od Nazwa Skrót Do Uwagi
Era Zacienionej Drogi
樾落後世
xiâo wóhēng shì
[ɕɑːo̯˦˥ wɔː˦˥həŋ˧ ʃiː˥˩]

xiâo
-1 W tej Erze lata liczone są ujemnie.
1 Era Dynastii Jian
朝扽世
dá jiân shì
[tɑː˦˥ t͡ɕɐn˧˦˧ ʃiː˥˩]

jiân
445
445 Era Dynastii Long
朝冏世
dá lōng shì
[tɑː˦˥ lɵŋ˧ ʃiː˥˩]

lōng
1050
1050 Era Ośmiu Królów
王八世
héi tò shì
[hɘɪ̯˦˥ tʰɔː˥˩ ʃiː˥˩]

1246
1246 Era Dynastii Hua
朝蛺世
dá huá shì
[tɑː˦˥ hɯ̯ɑː˦˥ ʃiː˥˩]

huá
2077
2077 Era Cichej Śmierci
終睦世
buēyún shì
[pɯ̯ɛː˧juːn˦˥ ʃiː˥˩]

yún
2149
2149 Era Dynastii Guang
朝光世
dá guàng shì
[tɑː˦˥ kɯ̯ɐŋ˥˩ ʃiː˥˩]

guàng
3503
3503 Era Zamkniętych Wrót
关闭门世
tàpqià nìn shì
[tʰɐp˥˩t͡ɕʰɑː˥˩ niːn˥˩ ʃiː˥˩]

tàp
3811
3811 Era Nowej Dynastii Guang
朝异光世
dá sínguàng shì
[tɑː˦˥ siːn˦˥kɯ̯ɐŋ˥˩ ʃiː˥˩]

sín
4186
4186 Era Jednego Qin
民一世
qînwèn shì
[t͡ɕiːnwɛːn˥˩ ʃiː˥˩]

wèn
4470
4470 Era Siedmiu Masek
假七世
lèklāng shì
[lək˥˩lɑːŋ˧ ʃiː˥˩]

lèk
4862
4862 Era Obcej Władzy
番规世
làiyé shì
[lɐɪ̯˥˩jɛː˦˥ ʃiː˥˩]

lài
5762
5762 Era Powtórzonego Porządku
井又世
zhōng hàpxiâ shì
[t͡ʃɔːŋ˧ hɑːp˥˩ɕɑː˧˦˧ ʃiː˥˩]

zhōng
7274
7274 Era Chana Tarolaugra
牛汗世
táluó'èr bêi shì
[tʰɐ˦˥lɯ̯ɵ˦˥ʔɛːr˥˩ bɘɪ̯˧˦˧ ʃiː˥˩]

7402
7402 Era Wschodzącego Słońca
日出世
shàyōu shì
[ʃɑː˥˩jɵʊ̯˧ ʃiː˥˩]

shà
7629
7629 Era Nowej Unii
异会一世
sín nīngwèn shì
[siːn˦˥ niːŋ˧wɛːn˥˩ ʃiː˥˩]

nīng
8074
8074 Era Przebudzenia
稣世
tuōluòní shì
[tʰɯ̯ɵ˧lɯ̯ɔː˥˩niː˦˥ ʃiː˥˩]

tuō
Trwająca obecnie Era.

Kalendarz Miteński

Kalendarz Neszyjski

Kalendarz Sechtoński

Kalendarz Olseski

Kalendarz olseski liczy się od 6280 roku wspólnego kalendarza. Pierwszy dzień roku wypada w równonoc wiosenną, a dni przestępne występują co 5 lat (1 dzień dodatkowy) i 150 lat (2 dni dodatkowe). Lata liczy się od początku ery olseskiej (przejęcie władzy przez Sefriego, 1005 lat ziemskich temu). Kalendarz olseski ma 5 miesięcy (Rúhehĭn, Túhĭn, Pynohĭn, Xelhĭn, Paxahĭn). Miesiąc dzieli się na 3 tygodnie (rojăseb, téb, lodeb), zaś każdy tydzień ma 5 dni (fíjan, otón, huorá, faudva, jedér). Dodatkowe okresy przestępne nazywają się odpowiednio: sáuh síkpsy̆g oraz sáuh fokpsy̆g. Czasami na nazwę tego jednego, lub dwóch dni spotyka się nazwę miesiąca Kĭn psy̆g.

Kalendarz Ajdyniriański

Główny artykuł: Vezdāŝaular

Współczesny kalendarz ajdyniriański określa się jako Vezdāŝaular [vɛzdaɬau'lar]. Wywodzi się on z ajniadańskiej spuścizny Starożytnego Wschodu. Historia podzielona jest na kilka Er, w których lata liczone są od 1 wzwyż. Po zakończeniu każdej Ery lata zerują się a kolejna rozpoczyna się na powrót od roku 1. Za symboliczny początek obecnej Ery uznaje się tradycyjną datę założenia miasta Djyazhoar. Rok wspólny, to znaczy rok 8973 wspólnego kalendarza kyońskiego, przypada na rok 5360 Czwartej Ery według kalendarza Vezdāŝaular.

Kalendarz Mokucki

Dawne kalendarze

Kalendarz edejski

Kalendarz hareński