Słownik:Ahtialański
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Ахтіаљєдаі Ӓлаѵаі Наріаsау кієнау
Ze słownika głównego
- анта - oparcie
- чантє - leżeć
- цє-у - klej
- адікув - ołówek
- бохнуу - buty
- лаур - laur
- хаіна - haina
- љір - lira
- міна - mina
- дєут - mgła
- єча - błyszczeć
- фонка - płomień
- сін таар - w środku
- sєн - "w", podobnie jak сін, хін
- хєнтіs - słownik
- гахтіану - kredki
- хакъ - być, jest
- іран - żelazo
- вар - ja
- љу - ty
- ка, кє, кі - ona, on, ono
- на - my
- sка - wy
- ља, љє, љі - oni, one, one
- дєч - imię
- арта - głodny
- љурі - co?
- sє, sєт - i
- трєно - też
- дар - rano
- атрантє - południe
- нєsт - wieczór
- чату - dzień
- уіканпа - okazało się, wyszło
- харак, хартак - dusza
- драак - smok
- вах - to
- зарівsт - próbować
- зарі - próba
- єт, єєт - z
- мако - powinno, miało być
- фєум - tajemnica
- sаѵдат - żołnierz
- туігєр - kamień
- тєкєр - tutaj
- пурsуі - mistrz
- гадја - robak, robal, glista
- бозуар - wąż; pot. penis
- кшєг (кі-) - 0 zero
- оноз (о-) - 1 jeden
- дуі (ді-) - 2 dwa
- ізна (і-) - 3 trzy
- пає (пі-) - 4 cztery
- јауа (ω-) - 5 pięć
- црє (бі-) - 6 sześć
- варє (ві-) - 7 siedem
- лаѯу (љі-) - 8 osiem
- наі (ні-) - 9 dziewięć
- мєа (мі-) - A (10) dziesięć
- sів (sі-) - B (11) jedenaście
- ӓгє (аі-) - C (12) dwanaście
- дон (до-) - D (13) trzynaście
- шаг (ші-) - E (14) czternaście
- ыљ (ы-) ыљ (ы-) - F (15) piętñaście
- хаӳѯ, кіраја - 10 (16) szesnaście
- сіт, хосіт - proszę
- іртін - przepraszam
- ацрєу, ацрєн - dziękować
- бааs - siła, potęga, moc
- гранті, дранті - wielki, wielkość; podziw
- вєр, вөр - większy, mocniejszy, silniejszy
- та - mniejszy, słabszy
- ір - dawać, brać, mieć, posiadać (dawniejsza, uniwersalna forma); jako ir- oznacza posiadanie; jako osobne słowo stosowane jako stopień najwyższy przymiotniika (np. ir granti)
- фрєо - teraz
- шаро - wygrać
- зуам - przegrać
- юкраі - ostatnii
- хахт - promień
- онтра - mrok
- sарҁа - skrzydło
- фатаљ - atak finalny, fatality
- ціsтірє - sklep
- пра - pół
- прахаді - bułka
- -арт - czas przeszły
- гъ - ok. przycz.
(praktycznie nieużywany)(martwy - ale zostaje w słowniku) - sан (dawniej: sніаљы, sніах) - śnieg
- ітавsт - topnieć
- іканп, ікамп - nowy, tworzyć
- драsт - szok, zdenerwowanie, stres, zaskoczenie
- ніка - widzę
- хєцра - ptak
- утакє - zemsta
- тріа - ochrona, obrona
- ыратаак - kastrat
- јатро (dawniej: діатро) - prawie, nie do końca
- ларє - gdzie?
- аларє - gdzieś
- јака - nigdy
- нє - nie
- нєsіавsт, нєsіан - myśleć
- єт (formalne), єєт - z, o
- доsтрє - dość
- тыіу - kto?
- атыіу - ktoś
- къа - by (wynika, dlatego)
- крудєр (dawniej: грудєр) - hangar, magazyn
- тнає - spokój
- нлокра - diament
- фугід - kurz
- каіда - budynek
- вєрларє - wszędzie
- вєртуsає - sposób, wersja
- кієнау, кинау - język (forma komunikacji)
- тракріа - republika
- -тра - setki
- -ратє - tysiące
- бнікы - liczby
- sір - od (zawsze)
- sар - do (zawsze), od (poza pojęciami abstrakcyjnymi)
- sєртівsт - mieszkać
- јартавsт - żyć
- траівsт - jeść
- отураакавsт - patrzeć
- хаунаакавsтt - widzieć
- юртавsт - mówić
- тєравsт - rozumieć
- фаікєвsт - chcieć
- јаарт - minister
- артіјаарт - arcyjaart
- вєрюртавsт - ogłaszać
- зоутар - prawda
- тазоутар - nieprawda, kłamstwo
- ҳаван - wojna
- sтааб - atak
- ю - od czegoś, przynależy, skądś (odpowiednik polskiego od, angielskiego of)
- кад - rok
- дљавsт - zaczynać
- дља - początek
- пєнтоа - rada
- діака - poniedziałek
- хвака - wtorek
- баукє - środa
- наткє (dawniej: надкє) - czwartek
- ваткє (dawniej: вадкє) - piątek
- дініа - sobota
- цєантіс (цєантік) - niedziela
- тіѵ - miesiąc
- ядока - styczeń
- тєкљіх - luty
- чірљак - marzec
- яѯы - kwiecień
- узутрє - maj
- љаікі - czerwiec
- ҳєгры - lipiec
- тріан - sierpień
- фамакі - wrzesień
- цєоа - październik
- давут - listopad
- міоу (dawniej: міоѵ) - grudzień
- кір - ale
- тікіу - jak?
- атікіу - jakoś
- кантравsт - śpiewać
- ітуавsт - uczyć się
- кіарі - zmuszać; okiwać, oszukać
- таука - ojciec
- шарі - matka
- тіакє - córka
- нєкє - syn
- өљіа - brat
- фаљіа - siostra
- вуа - wujek
- хєа - ciocia
- єнодіака - babcia
- ікіодіака (dawniej: ікіодака) - dziadek
- ікіодака - stary komputer (od pierwszego komputera, który nazwano "ікіодака" wg wtedy aktualnej formy słowa "dziadek", wg przekonania, że komputer - tak jak dziadkowie - będzie wzorem mądrości; dziś raczej rubasznie w znaczeniu "stary, dobry sprzęt")
- єљік - cukier
- sаавsт - czcić
- sаант - święty
- -аак - czas przyszły
- аак - przyszłość
- нєє - król
- нєа - królestwo
- орік - chleb
- аљіакавsт - wybaczyć
- ноор (нор) - wina, grzech
- тірк - człowiek
- тєsіака - hymn
- гіановsт - robić
- таунт - trudny
- хаінт - średni
- яылінт - prosty
- ѵанік - kwiat
- sєіакы - rząd
- sтріан - wyspa
- хнотту - góra
- хал - mapa
- вєрха - wszystko, razem, w sumie
- кіљі - gdy
- таркі - biały
- єкуаті - niebieski
- ѐткі - czarny
- танті - żółty
- љєіккі - zielony
- кадраі - czerwony
- дакадраі - pomarańczowy
- даєкуаті - fioletowy
- датранті - różowy
- sєуарі - szary
- єтранті - szkarłatñy
- є- - bardziej
- да- - mniej
- хінакы - kolory
- фљєт - część
- ітнов - unia, związek; zjednoczenie
- ітновsт - jednoczyć
- sіна - cześć, witaj
- фаравsт - zabijać, mordować
- фарө - morderstwo
- нурі - dlaczego?
- хєнно - ponieważ
- туаак - szturm, uderzenie; włamanie
- нєзоутар - nieprawda, fałsz
- фун - koniec
- аѯа - kolega, kumpel, przyjaciel
- помкі - nowy
- ємтљє - stary
- аткунт - główny, ważny
- путку - kartka, strona (też internetowa); książka
- єљхаунаакавsт - pokazać
- ік - móc
- -ік - móc (cząstka osobowa)
- sаљанкавsт - tłumaczyć
- кљавsт - klonować, kopiować, dublować
- таљєн - tekst; księga
- нудунт - inny
- фљєты - rodzaje, kategorie
- піљік - miejsce
- sафханавsт - ujawniać, pokazywać
- укравsт - zamieniać
- юрт - temat, rozmowa
- sугукувsт - pomoc, przy pomocy
- мувsт - wierzyć (kogo? czego? - pol. komu? czemu?)
- муваљак - wiara
- так - nazwa
- мунік - symbol, litera
- чєдуквsт - używać
- пуду - kontynent
- аак - przeszłość
- удобна - komunikacja
- пкатн - głos
- цунк - system
- іновsт - pamiętać
- іно - pamięć
- 'о - przed
- ω - po
- ѐнобувsт - pisać
- даљу - powinieneś, powinnaś
- ахтіаѵумє - pancernik
- љунык - flaga
- цєуєceue - miasto
- аткунт-цєує - stolica
- буду - kiedy?
- фєљтраб - okupant
- sєл - telefon komórkowy
- падуљівsт - zabierać miejsce, zajmować
- оҙє (одє) - obok, near
- ікіб - wioska; plemię
- оsарі - prawie, nie do końca
- ядуљувsт - wiedzieć
- ван - słowo
- љовнод - który?
- ано - nie być, nie jest
- падан - tytuł, status
- фљєт - jedna z pięciu części Ahtialii
- удат - praca, robota, zajęcie
- ударавsт - pracować
- тєрд - imię i nazwisko (jako jedność; np. dokumentach)
- пољд - partia; ugrupowanie polityczne
- дакбад - zarządca
- љацєд - szkoła
- арт - jedzenie, żywność
- кокорі - pokój, spokój
- торљу - broń, uzbrojenie
- хаљану - ręcznie, odręcznie; ręczne, ręcznie wykonane
- дак - nad
- док - pod
- дєк - lewo
- дук - prawo
- вєрдак - przed wydarzeniem
- удок - rzadko
- дадок - często
- ріря - zwyczaj, wyjątkowy
- дор - taki, jak
- доравsт - porównywać
- мєнољ - problem
- лорінавsт - pisać
- вєрлорінавsт - opisać
- одољан - poparcie
- зунурк - wpływ
- аіу - lud, ludzie, naród (także tirkı)
- внатірк - gościnność
- юморі - pokój (stan bez wojny, braku wojny)
- ратта - kara
- уканікај - terrorysta
- нољан - cmentarz
- наљд - twardy
- овант - miękkie
- паод - wybory
- тандак - fosfor
- нокат - powstaniec
- ібувsт - pewny
- ѯарs - pole
- іѵунаљд - ryba
- даs - północ
- уs - południe
- ноs - wschód
- хаs - zachód
- каккы - kolonie
- уваљѵанєвsт - celować
- уваљва - cel
- ікняк - żart
- дєљіб - kąt
- sтак - pomarańcza
- драгновsт - niszczyć
- інадук - reżyster
- інад - film
- уљікт - niezwykły, poruszający
- юрај - przysłowie
- накл - dosłownie
- пајдо - podobieństwo
- унајдо - różnica
- бљах - znaczenie
- чаљук - wiedza
- нєчаљук - niewiedza
- ҳоду - ignorancja
- фац накъ - zależy od
- шаак - sposób
- зартант - konserwatywność, konserwatywny
- даканхавsт - trząść się
- даканха - wstrząs
- бољтавsт - kraść; konfiskować
- бољтє - kradzież
- нааљавsт - połączyć, łączyć
- кунок - srebro
- љок - ulica
- каљінаы - gramatyka
- кікіановsт - uczyć się
- чаб - forma
- гнах - wzór
- накъ - o czymś, o
- наљю - spółgłoska
- нєнаљю - samogłoska
- аљю - głoska
- ван - słowo
- мунік - litera, znak
- паҙаљјуну (падаљјуну) - rzeczownik
- ікаіљјуну - czasownik
- фахнаљјуну - zaimek
- нєкајуну - przymiotniik
- ібікіјуну - przysłówek
- бнєкајуну - liczebnik
- нолајуну - przyimek
- кнах - czasy
- онолок - deklinacja
- бљаsкны - przypadki
- унуљок - koniugacja
- фљєт - rodzaj
- іљукант - żeński
- ырікант - męski
- бнік - liczba (te-, ver-)
- баљік - regularny
- нєбаљік - nieregularny
- пік - strona
- пік-на - strona czynna
- пік-ба - strona bierna
- кара - tryb
- кара драsт - tryb rozkazujący
- кара овант - tryb oznajmujący
- кара акөнт - tryb przypuszczający
- бљок - imiesłów
- кнак - mianownik
- дунак - dopełniacz
- акнак - celownik
- рунак - biernik
- анакн - narzędnik
- бунак - miejscownik
- ховок - wołacz
- тыіу - kto?
- љурі - co?
- фєіу - kogo?
- фаіу - czego?
- љаіу - komu?
- љоіу - czemu?
- нєіу - kogo?
- наіу - co? (B.)
- єт тыіу - z kim?
- єт љурі - z czym?
- накъ тыіу - o kim?
- накъ љурі - o czym?
- єн - zawołanie, o! (faktycznie słowo utworzone na potrzeby języków, które tego używają)
- ікнаікавsт - odmieniać
- vut - broń
- hecra - ptak
- loh - choroba
- teoxant - ciekawe
- kajg - pokój (pomieszczenie)
- alokavst - utracić, tracić
- alinavst - zyskiwać
- alin - zysk
- alok - strata
- asn - góra (kierunek)
- osn - dół (kierunek)
- grakd - gramatyka
- talin - potrzeba
- talinavst - potrzebować
- vervan - zdanie
- okos - słaby
- nobu - kolejność
- uzu - do widzenia, żegnaj, cześć
- şu - jakiś, jakaś, jakieś
- şag· (dawne formy zapisu: şdraaħ, şah, şaa) - dodawane do pytań
- kazu - wprowadza stronę bierną (został, została)
- molivst - rodzić
- klok - dokładnie
- nyu - dobry
- nya - dobra, dobry (bardziej uniwersalne, pierwotniie tylko żeńskie)
- pan - zawierający, mówiący o
- -ik, ik - móc
- ibikñovst - znaleźć
- ibok - część
- kast - ucieczka
- kastak - uciekinier
- -ak - wykonawca czynności
- moik - razem, wspólnie
- fujaac - granica
- lyeme - pożywienie, żywność
- lyemekavst - jeść (ogólnie)
- adomikavst - jeść śniadanie
- edemakavst - jeść obiad
- udarikavst - jeść podwieczorek, drugi obiad
- haikavst - jeść kolację
- trivna - zawsze
- elionavst - zamykać, zakończyć
- molionavst - otwierać
- peluke - okño
- ekvuno - elektryczność
- unzı - bomba, bomby
- menunt - gotowy
- vontra - huk
- intra yu - zapowiada, zwiastuje, wprowadza; symbolizuje
- uver - więcej
- teter - mniej
- moilu - światło
- viru - już, niedługo, wkrótce; potem, później, wtem
- tlami - wkrótce, niedługo
- vahhñ - klątwa
- zaar - walka
- mekis - torba
- vost - atak nożem, chlaśnięcie
- bivoh - kopnięcie, wykop
- dzona - prędkość, szybkość, sprawność
- kirvai - kryjówka
- hias - brygada, zespół
- kirrara - zamieć
- gevan - samochód
- hain boud - poślizg (na lodzie)
- ergukñevst - przesuwać, przemieszczać
- vöört - lód
- aidayz - beton
- kayza - sprawiedliwość
- semençi - potwór
- hazai - powstawać
- haypayda - sztuczny, nieprawdziwy, fałszywy
- maara - świat
- samoi - tylko, nawet
- varminnas - byk
- webzn - szczur
- asini - grawitacja
- amayn - ciecz
- ho - cały
- sempr (właśc. "sempur", tradycyjnie zapis bez u) - sempr, ahtialańska jednostka temperatury
- ħommun - nienawiść
- porħovst - gwałcić
- porħo - gwałt
- tarja - techniika
- maimori - okaryna; jakiś prymitywny instrument
- nakinakh - gałka oczna
- tirame - klatka piersiowa
- anaz - pies
- rhainar - groźba
- boavst - umierać (paradoks, pierwotniie to znaczyło "rodzić się")
- hoapauvst - urodzić się
- kñami - staranie
- kñamyuk - "staracz"
- simay - cud
- gemo - podziw, respekt
- çunıka - zło
- qai - "ale" (jakieś przeciwieństwo)
- lainivst - ratować
- stau - drogi, droga (w sensie wartości emocjonalnej)
- aida - wczoraj
- spas - jutro
- jaka nesian - nie mam pojęcia (dosłownie: nigdy nie myślę)
- koytau - upał
- estıriavst - zapomnieć
- vermik - wszyscy
- kñeyr - tajny, skrywany
- pıntia - instytut
- laced pıntia - szkoła podstawowa
- laced - szkoła
- ăpyntia - uniwersytet
- şmu - ten, który coś robi
- entint - wiele, liczebny
- fanıtño - pomoc
- untñaiya - nagroda
- boiu - posąg
- boiadu - statuetka
- ımarya - plastik
- vitmr - dziecko
- mualnya - wyobrażać
- mual - wyobraźnia
- panta - spojrzenie
- kirmya - współczucie
- aymu - uczucia
- oym - pełna, pełen, pełne
- hñu - więzień
- smăib - kielich
- tah - krew
- ıst - ciało
- ıstñya - część ciała
- ıstñya-ho - relikwia
- atlipavst - czytać
- potas - czas
- ampi - ważne
- wamine - bezpieczeństwo
- beypas - szczęście
- amiya - legenda, baśń, opowieść
- antkoro - początek, wstęp; prolog
- istaihoro - koniec, zakończenie; epilog
- Aþos - Bóg
- bıse - bezład, chaos
- pa lan - pustynia
- kıunko - powierzchniia; sufit
- pantua - historia
- el - pomiędzy
- taynt - suchy
- milant - mokry
- cuınya - apostrof
- sakko - myślnik
- aikoa - stary (żywotñy: człowiek, roślina, zwierzę)
- amu - młody
- tasku - grafika, obraz, obrazek
- taskunt - obrazowy
- yın yu mahha - pory roku
- yın - pora
- mahha - rok (zespół wydarzeń czasowych, inaczej: kad)
- zır - wiosna
- ħan - lato
- jis - jesień
- wen - zima
- maşi - dzień; dzień+noc; doba
- diaiya - tworzyć, stworzyć
- saima - planeta
- wanen - rośliny
- senki - zwierzęta
- hamanavst - rozmawiać
- kçak’, çak’ - noc
- myo - gwiazdy
- mio - gwiazda
- abadivst - umieszczać, zmieniać położenie, lokować
- abadiv - lokacja
- balivst - przyglądać się
- hımahe - ogólnie
- ħab - powódź
- s”ın - susza
- hal - istota, byt
- mou - życie
- ħan - śmierć
- zimavst - latać
- cedyasıavst - pływać
- ayşa - władza
- ayşavst - panować, władać, sprawować władzę
- alin-ik - dawać
- alok-ik - zabierać, odbierać
- sınsuavst - poruszać się
- skavint - straszne
- çen - serce
- illavst - wierzyć
- illa - wiara
- ema - sztuka
- каљінавsт - odpoczywać
- wen - praca
- gemuvst (dawniej: genoavst) - zmienić coś, zmienić stan, zmieniać
- gemu - zmiana
- untıh - godność
- selid - rozum
- mmys - sumienie
- ıydovst - robić
- eh - jeszcze (np. jeszcze nie)
- hala - rozkaz
- halavst - rozkazywać
- mok - pył
- miyavst - dawać, obdarowywać; wyświadczać przysługę
- avuma - encyklopedia
- sımguver - uniwersalny
- tımmunai - federacja
- ampima - cywilizacja; techniika; rozwój techniiki, postęp
- yempoya - geografia (nie tylko jako nauka)
- İna - Ziemia (planeta)
- ıston - rzeźnia
- ıstontorlu - vu khi huy diet hang loat
- jumljoant - pierwotñy, oryginalny; prymitywny
- numyo - piękñy, piękña
- nuhon - wygląd
- mım - rzeka
- luri z”ait|an - tam! (np. odpowiedź na lare?)
- aluumis - złoto
- ğemana - porządek
- íman - sprytñy
- kñahara - straż
- uykaan - zmrok
- stahanovst - odejść, odchodzić
- dagancaraz - opaść, paść
- mu - "tak, że", "w ten sposób, że"
- hego - sprawa
- vanakñ - dużo, wiele
- sakaí - więcej!
- sevai - mniej!
- taykaavst - szukać
- anvuuvst - znaleźć
- pseıþevst - spać
- kama - zapach
- kamavst - czuć zapach; rzadziej jako: wąchać
- kih - samotñy, samotñość
- lak’ - przez
- kırnant - zmęczony
- un|alivst - sprawdzać, szukać
- aħa - natychmiast
- kalah - właściwy, prawidłowy
- rru - podzielić
- aydaivst - pomnożyć
- navaş - prawo, zasady
- lula - lista
- yza - plan
- men|a - pomysł
- şeledaze - kultura
- wanzu - autor, twórca
- agipsaja - cel
- amma - traktat
- þun - umowa, ugoda
- kkainameene - deklaracja (ew. veryurt)
- viladravst - sprawdzać, testować, badać
- aqwila - porządek, ład; norma; dobro
- paliavst - prowadzić, wodzić, przewodzić, kierować, dowodzić
- kınnadrai - prasa, gazety; opinia mediów
- kasedrai - rycerz
- unami - dowódca
- ípsoah - nadzieja
- fah - diabeł, szatan, demon
- kiaga - nagi, goły
- drame, dramo (właśc. "dramö") - jeż
- kinura - kucharz
- lin sunemu - kołodziej
- lin - koło, okrąg
- ariyamyak - piwowar
- ariya - piwo
- sonbak - garbarz
- son - skóra
- qol - świnia, wieprz
- pali - pasterz
- seħaı - złodziej
- seħa - kradzież
- firane - kołczan
- eyo - pajac, błazen, clown
- kaneuan - krzywa, krzywizna
- ijanrge - koń (ogier)
- rgeiant - klacz
- adro - odpowiedź
- kıne - data
- sayröva - kalendarz
- akai s”u - podpis
- koygo - dziennikarz
- argidraiavst - pracować
- şişe - impreza, festiwal; wydarzenie
- şok’ - korona
- nao - stół
- şerl - wygoda
- luknamavst - kosztować
- şööma - spotkanie, wizyta
- fadro - starożytñość
- kara - szacować ("około")
- hat|am - koło (jako układ bądź większe, np. koło miast, na niebie, kształt jeziora; jako kształt lin)
- igani - transport
- şıkai - źródło asininy
- kumey - źródło
- ki - meteoryt
- vööri - środek, centrum
- ekvuno - prąd, elektryczność; zasilanie
- kadrama - postęp, rozwój; nowoczesność
- dro - piorun, grom
- ver-fonka - grzejnik, kaloryfer
- qeqe - teoria, hipoteza
- fen - niedaleko
- som - cecha
- qırai - czołg
- ħamı - pożar; płomienie
- kkorai - silnik
- agiya - paliwo
- ımenlae - przypadek
- psona - ostrożność, uwaga
- soraamu - zasłonić, zasłonić
- tulıme - jabłko
- hilu - łóżko
- lero - forma, typ
- kalsımıant - mały
- lurhomant - wielki, duży
- howa - państwo, państwowość
- ilmani - Kościół (wspólnota)
- lourmeny - kościół (budynek), świątynia
- tñoni - obywatel, obywatelstwo
- qaaf - kapłan; ksiądz
- seenı - zakonnik, zakonnica
- pnu - oraz, także; "co więcej", "ponadto" (nie to samo co "se" i "pni", używane ze związkiem z poprzednią myślą)
- taharnalu - poczta
- t|on - pomoc medyczna, medycyna; szpital
- toişırı - gospodarka, finanse
- terwukah - pielgrzymka
- hol - istniienie, być, istniieć
- tună - muzeum
- gu - turystyka
- guk - turysta
- tori - mlask (lingwistycznie)
- t”ul - długi
- so - krótki
- mıkñe - wolność
- mıkñavst - wypuszczać, uwalniać
- eyz - znaczek pocztowy
- şır - giełda, rynek
- granti şırı - giełda (większa, jak np. w Londynie)
- ılivarnivst - zbierać, kolekcjonować
- kölvis - matematyka; rachunek
- kıyrme - przepowiednia, proroctwo
- tarinayavst - przenikać
- tarinayant - przezroczysty
- delı - kupić
- sarı - płacić
- камєєры - sprzedać
- gokaa - grać (na instrumencie)
- fo - albo, lub
- hel - wiara w coś (niereligijnie, ew. prześmiewczo o religii, "zabobon")
- royri - odpowiedzialność
- nın - dźwięk
- sokon - pałac
- muaa - decyzja, głos (w głosowaniu)
- sakıre - poziomo
- ızuugon (dawniej: izudron) - pionowo
- qaiçaan - wrogość, przeciwieństwo, spór, kłótniia
- tornya - gwarancja, obietniica, przysięga
- naumi - ogród
- aakaaru - mur obronny
- dun - mauzoleum, grobowiec (także: boa)
- sanvöi - zamek
- tomınuu - wracać, powrót, cofać
- durħa - gruzy, ruiny
- tala - biblioteka
- cen - następny
- çon - poprzedni
- rırzo - upór, uparty (+ant)
- rırzaiavst - kontynuować
- şohi - kaplica
- çella - wieża
- öönö - przedmiot
- kalpnă - kategoria
- kylmi - porada, rada, pomoc; przewodnik
- nec’mi - wolność, swoboda
- tolmony - lubić, polubić
- yn - "to znaczy", tzn. "to jest" (wyjaśnia)
- tom - jeśli, jeżeli
- vaajs - sieć
- kíní - narzędzia; program komputerowy
- tñome - bufet, karcza, bar
- zöönere - plac
- daanömy - wystawa, galeria
- pnasa - nauka (ogólnie); badania
- sylmayni - fontanna
- tíra - schody
- çella kasın - kopuła wieży
- kiní - sława, popularność, powszechñość
- ynve - malunek, obraz
- weler - absolut, istota wyższa, bóg (ogólnie), fatum
- öönakñ - brama, wrota
- çomen|ai - dzwon
- haalí - orzeł
- wamu - ołtarz
- kolhmyanaaravst - organizować
- tönoyel - matematyka
- teyrı - przyroda
- of - tablica
- t|esevst - wiązać, związywać
- fuhey - doktryna, pogląd
- alvö - obrzęd, rytuał
- tuöle - drzwi
- þu - czy, jeśli
- ywu - poznawać, dowiadywać się
- nur - okño, szyba
- ferle - ocena ←
- surmi - aktywność ←
- kunga - poezja ←
- pnukı - zamiast
- fñeröörent - podobny
- teltñorevst - wyróżniać się, być charakterystycznym, nietypowym
- yırevevst - znikać, zanikać; rozpuszczać się
- tyr - niemy
- þyn - przód, przedni
- ir - tył, tylni
- lyini - styk, zwarcie; połączenie
- safir - szczelina
- kunaake - mieszanina, mieszanka, mieszać (-vst), mikstura
- vaareekel - partykuła gramatyczna
- tñopn - cząsteczka, atom
- sontñopn - pierwiastek chemiczny
- sörhe - przybieranie formy, zmienianie kształtu
- lokanyurt (dosł. "mowa ulicy") - język potoczny, kolokwialny
- pentoayurt (dosł. "mowa rady") - język oficjalny; język urzędowy
- henu - tron
- surö - słowo służy do odwracania czasownika do zewnątrz, np. karısavst: budzić, ale karısavst surö - budzić mnie
- karısavst - budzić się
- ħör - jebany, pierdolone; działa też jak polskie "kurwa" czy angielskie "fuck"
- vör ~ her - więcej ~ niż ~
- jö - poza, z wyjątkiem, wyjątkowo
- harer - zamkniij się!
- sura - pierwszy (np. w szeregu), przodownik, "ten, który jest z przodu"; gram. przedrostek, prefiks
- yar - ostatnii; dostawka, przyrostek, sufiks
- ynymi үнүмі - modlitwa
- paryu - spośród, pomiędzy, "z"
- ver- - naj... (↑)
- ta- - naj... (↓)
- psefño Ѱєһо - pomimo, mimo; "pomijająć"
- talavarnavst - pozostaje, zostaje, jest do dziś (rdzeń: talavar-)
- pni - "a także", "co więcej" (wyrafinowana forma "se")
- dou-çuni - wbrew, pomimo opinii, chociąż, choć
- pahyqeravst (fori?) - buntować się (przeciw czemu?), sprzeciwiać się, niezgadzać się
- fori - przeciwko, przeciw
- jou - dziś, dzisiaj
- kahou, kaħou - "to", zaimek wskazujący
- şatörmönant - oficjalnie
- ıppan - świecki
- sak - myśl
- fy - zasady wewnętrzne, moralne
- Harak Jy - opinia
- wat - wieść, informacja
- korgeħow - ból
- qerletñavst - pozwalać, dopuszczać
- teçak - pytanie
- hutau - tłum
- kerenavst - śmieć, mieć czelność
- vat| - dla kogoś, dla czegoś
- koypa - przyjemność
- snaħay - rozpusta
- pusħa - pożądanie, żądza; pusha chciwość
- çu - płacz
- swapen - kołyska
- kapçak - ściek
- alöp-il - dostać
- taljök”a - podczas, jednocześnie, gdy
- şanşynavst - zgadzać się
- fayşan - założenie; dogmat
- reçsen - być możliwym, możliwe, wykonalne
- sow”t|enavst - zakłócać; wtrącać się
- wasiq - możliwe, może tak było, prawdopodobnie
- pkatha (z makr.) - książę, męski dziedzic tronu
- niuwa - łuk
- şppartħat - spustoszenie, zniszczenie, pobojowisko
- pisferö - uprowadzać, porywać (kogoś)
- trispenevst - chwytać, łapać
- çtaa - stać się, stawać się
- korkıa - wdowa
- fñurdren - wdowiec
- ppun - daleko
- c’in - blisko
- sörkelve - filozofia
- ön - mądry
- özremu - pierwiastek
- nehert - powietrze
- ökere - pytanie
- hys - doświadczenie
- wame - ruch
- ösın - bogaty, bogactwo
- ízi - iść, zmierzać, chodzić
- tyz - powinien, powinna
- хєрєнєвsт - czekać, oczekiwać
- wöw - nauka (okres edukacji; pobieranie nauk); szkolenie
- ízuvni - podejść blisko, zbliżyć się
- tokendaivst - czytać na głos
- ynymi - modlitwa
- ynymivst - modlić się
- aytenkorvavst - bawić się
- aytenkor - rozrywka, zabawa
- kñyrnevst - sprzątać
- runtee - definicja
- ħayı - pusty; próżnia
- önkerevst - mierzyć
- haary - skala
- syn - daleko
- ur - blisko
- hö - szeroko
- şi - wąsko
- ö - może, możliwe
- -hur - jakieś założenie, "musiałoby"
- torhey - "na przykład"
- pan”a - hobby (pisane przez "n”")
- tte - religia
- tori - "wymieniam" (jak "na przykład", ale wymieniając wszystkie bądź większość elementów)
- pporfavst - rozpowszechniiać, szerzyć
- göxecen - wartość
- göxecenavst - być wartym
- tñoniaccad (tñoni accad) - piechota, siły lądowe
- qıraibaas - siły pancerne, zmotoryzowane
- bjonde - siły powietrzne, lotniictwo ← słowo odrestaurowane
- accad - armia ← słowo odrestaurowane
- axow - artyleria ← słowo odrestaurowane
- waobaas - marynarka wojenna
- psalvada - siły specjalne
- nerde - żandarmeria
- powmu - wywiad wojskowy
- döömac - prawo (w sensie prawniczym, ogólnie)
- kal-ör - ustawa
- aeo - system prawny państwa ← słowo odrestaurowane
- c’eta - prawo stanowe ← słowo odrestaurowane (z cceta)
- eccokos - parlament ← słowo odrestaurowane
- eaxis - dokument ← słowo odrestaurowane
- torka - komisja
- tyja - zebranie (jakiekolwiek ważniejsze i bardziej oficjalne)
- kyy - polityka (ogólnie)
- ylka - tydzień
- ah - później, po wydarzeniu
- ny - wcześniej
- kjadö - wysoko, wyżej, ponad
- g’ede - nisko, niżej, poniżej
- şelva - śledztwo, dochodzenie
- ppente - zachowanie
- ''kur - maniery
- paqa - wydarzenie (ogólnie)
- ħren - wypadek
- fñeri - przyczyna
- bjare - skutek
- ren - błąd, pomyłka
- söö - pogoda
- jadjamenoant - zepsuty, uszkodzony
- feyrav - nacisk, presja
- c’erev - pogrzeb
- pel - chmura, obłok
- toroka - wulkan
- teniyart - erupcja
- kerdavst - odwołać, anulować
- jatı - nikt
- rınyukavst - spieszyć się, śpieszyć się
- seifao - bateria, ogniwo
- k’elenivst - rozładowywać się
- ttameldei - wyczerpywać się (również o baterii, ale i o człowieku: wyczerpany)
- rayçın - cytat, wspomnienie cudzego słowa, przytoczenie myśli innego
- rayçını - zbiór cytatów
- kazınavst - słuchać (czego, np. muzyki, wiatru, szumu, ćwierkania, osoby jak coś robi)
- sörökvevst - słuchać (kogo, osoby - tego, co mówi)
- sörök - "słucham!"
- mönavst - dotrzeć, dobić, osiągnąć cel
- u- - na (na stół, na krzesło)
- seter - jajko, jajo
- kykev - osoba, persona
- temi - litość, łaska
- spi - ponieważ, bo; albowiem
- fotjadevst - ukrywać, chować kogoś, coś
- sönılevst - ukrywać się, kryć się, chować się
- palty - sabotaż
- porbe - kłamstwo, fałsz; propaganda
- itar, sakka - list
- ıstant - konkretñy, treściwy, precyzyjny
- torkenytant - wyraźny, jasny, przejrzysty
- ıv - przekaz, sygnał, kontakt z kimś lub czymś
- ħırve - krzywda; uszkodzenie
- vator - podczas, w czasie, "w międzyczasie"
- satin - dlatego, że (nie "ponieważ" w sensie "z powodu")
- kelamine - głowica
- peryok - towarzysz broni, współżołnierz
- pirok - rakieta, pocisk
- föhan - dawno
- ysti - niedawno
- c’era - miotacz; wyrzutniia
- fokö - nóż
- đaarevst - budować (budynki)
- đaoreavst - konstruować
- k”us - okolica
- qađan - szerokość
- qat|ul - długość
- ykan - wysokość
- fawıntauvst - szlifować, ciosać
- su - w pobliżu
- sustan” - dzieło, sztuka
- ietaoeıen - wsparcie
- negim - wtedy
- t|wai - mocno, silnie; bardzo
- kkalemivst - wypełniać, zapełniać; uszczelniać
- şurkunsuvst - obmyślać, planować
- şar Invars! - "nie" bądź "lecz", "ale"
- ízđuun - fabuła, treść; historia, "to, o co chodzi"
- pat|ar - taniec, tańczenie
- p’uus - postać, bohater, "sylwetka"
- ↑ m’uus Invars!
- na, ta Invars! - i, oraz (zamiennie z "se"/"set"), generalnie typowe dla invarsu, ale spotykane i w tekstach bardzo oficjalnych; obu raczej używa się do wskazywania dwóch czy trzech powiązanych elementów, np. "łao ta lan na naart" (woda i ziemia, i niebo), przy większej liczbie używając już "se".
- has [hɑs] - to znaczy, to jest (do wyjaśniania bądź poprawiania się)
- şeoau - opowieść obrazkowa, powiązana tematycznie galeria, zestaw obrazów, tryptyk, komiks
- şeçnad - podstawa, podłoga
- vuh - zaledwie, tylko, choćby nawet to
- on - spójnik, zamienny z "se" (separator zdań podrzędnych)
- çöryk - parada, triumf, defilada, pochód
- nuş - równina, równiny, nizina
- elpsısavst - znajdować się, być w położeniu, w miejscu
- elpsıs - miejsce, lokacja
- şan - przyszli, przyszedł (iść w czasie przeszłym)
- gemiş - potomek
- wanku - przodek
- notraam - pochwała, chwalić
- notraavst - chwalić
- heriane - iskra
- wan - drzewo
- daş - futro
- aanvivst - uważać za coś, myśleć, że coś jest
- alkaħ - pamiętliwość, zawiść
- đaars - pieczęć, pieczątka
- ahta - zupa
- hyan - kichniięcie
- gu - szpik kostny
- atina - wdzięczność
- yanavst - czuć, wyczuwać
- ħared - rozpacz
- etqan - smutek
- muuna - marzenie
- imi - małżeństwo, związek
- edenaivst - przychodzić, nadchodzić
- ner - o (czymś), na temat < dialektalne
- sa - o coś (prosić)
- yunirant - wierny
- kin seitavst - przestać, przerwać
- taħri - hałas
- naj - nic, nicość
- oru - oprócz
- ıvıvst - upadać
- eñe - kaczka
- ırkın - stal
- jáb - jaskinia, pieczara
- obita - rower
- hanaa - wiewiórka
- roşı - gaz
- şavo - palenie ognia, rozpalanie ognia (czynność, procedura)
- toux - młot
- wayp - rura, rurka
- xëlofone - cymbałki
- ket|avst - nosić, nieść
- sonu - czuć się
- anak kar - pokolenie
- Nariasau - szept, taniec szeptu, taniec dechu, tj. język ahtialański
- hanevst - dominować, przeważać, stanowić większość
- yoru - prototyp
- xarovst - produkować, wytwarzać
- oatu - bitwa, bójka, bój
- irẑi - kilka
- narjaou - przyjmować, absorbować, wchłaniać
- arħavst - poddać się
- litan - jako
- ka-anmunik cunk - czcionka
- kerue - kij, patyk; słup
- dani-u - kod, szyfr
- dani-u yu kerue - kod kreskowy
- андано - przezwisko, ksywka
- миран - cień
- акіявsт - pojawiać się, pokazywać się
- хату - każdy, każda, każde
- sєн хату - za każdym razem
- тарєро - zjawisko, fenomen
- кароонт - nieświadomie
- ібаан - rdzeń
- ' -
Tematyczne
- Człowiek: tirk
- teikı - chłopiec, chłopak
- amu kanea - dziewczynka
- kanea - dziewczyna
- amu maxe - młody mężczyzna
- sila - młoda kobieta
- maxe - mężczyzna
- кіаѯє - kobieta
- aikoakiaxe - starsza kobieta
- aikoamaxe - starszy mężczyna
- seı - płeć
- kia - kobieta
- şöz - mężczyzna
- Cześci ciała: istniiaı
- kaalan - głowa
- eite - włosy
- tapa - czoło
- tasak - twarz
- eitepaimı - brwi
- namo - powieki
- waimati - źrenica
- tiun-a - policzki
- fan - zmarszczki
- baidouı - piegi
- minı - usta
- karr - dziąsła
- toxur - języczek
- aharfñar - język
- önvö - krtań
- lize - palec (u ręki)
- pailize - kciuk
- yolize - palec wskazujący
- hñelize - palec środkowy
- ulize - palec serdeczny
- talize - mały palec
- zila - palec (u nogi)
- ezila - duży palec
- kezila - drugi palec
- unezila - trzeci palec
- kekñuazila - czwarty palec
- poin - mały palec
- sakun - skóra
- gagorn - pieprzyk
- ceçiw - broda (część twarzy)
- uval - szczęka
- sıhon - nozdrze
- paim - oko
- qmnya - ucho
- poin-ka - nos
- stuuwan - szyja
- tainai - kark
- tozd - ząb
- jatto - kość
- minu - wargi
- stır - kręgosłup
- asa - ręka
- henu - ramię
- ayseno - sutek
- aji - łokieć
- tongu - nadgarsek
- ebvna - dłoń
- kampt - pępek
- son - podbrzusze
- syön - żebro
- yolize - palec
- wenho - biodro
- cihñzai - noga
- kyıma - udo
- sakñosua - kolano
- çuicı - łydka
- lakia - kostka
- takun - pięta
- kabus - stopa
- Kobieta: kiaxe
- stywan - szyja
- liuyu - pierś
- meima - talia
- lan-ua - brzuch
- hallaipata - łono
- vyna - dłoń
- taibar - pośladki
- ınoil - plecy
- raikadı - łopatki
- imrogia - tył kolan
- Mężczyzna: maxe
- stuuwan - szyja
- aiao - klatka piersiowa
- ıfñotta-ua - brzuch
- ırat - penis
- kly - jądra
- jortes - plecy
- kööre - dłoń
- tilop - pośladki
- fñaten - łopatki
- xere - tył kolan
- Rodzina: Meqpa
- zaizai - wnuczek
- seizai - wnuczka
- aliok, xaiya - żona
- sëntuk (dawniej: senatuk) - mąż
- Dom: Kaida
- satta - blok mieszkalny
- samor - mieszkanie
- lanta - balkon
- mădrani - hol
- romıyara - gabinet
- waoznı - umywalka
- şavoz - łazienka
- kafrlas - kuchniia
- zaçahis - jadalnia
- feiras xars - salon
- kniikza - sufit
- bward - podłoga
- çamya - ściana
- nikak - okño
- sces - drzwi
- span yu kaida - wyposażenie mieszkania
- lakis hin taar - wnętrze domu
- yetñox maiba - biurko
- pyluk - krzesło
- verpyluk - fotel
- san - półka
- şohau - lampa biurowa
- verpylik - kanapa
- karvma - stół
- sımprat kosan - telewizor
- fanhdu - radio
- kasthandai - telefon
- lıkma - budzik
- şamhu - duży zegar
- taşamhu - zegarek na rękę
- zlomps - torebka
- papa - portfel
- keunwa - walizka
- buntyuanta - parasol
- Wszechświat: Haitaarvööri
- tyfey - księżyc
- ayliyg - galaktyka
- haltır - materia
- Xar - gwiazda macierzysta Haivööri
Funkcyjne
- şaa· - pytająca
- fñuba· - "chcę"
- ki-ari· - "musisz", rzadziej "żądam"
- mrah· - "gdyby"
- hastiha· - "niewykonalne", "niemożliwe"
- namir· - "wykonalne", "do zrobienia", "mogło być"
- ne· - przeczenie
- ha· - wskazuje
- sıa· - przeznaczenie czegoś lub kogoś do czegoś
- şi-amu· - "niestety", wyraża żal
- açema· - "mam nadzieję"
- ħaj· - "nie wolno"
- juy· - traktować, mieć coś za jakieś coś, kogoś za kogoś
- py·, pyy· - "wygląda na to, że", "wszystko wskazuje na to, że"
- ' -
Z dziennika podróżniczego
- dranl - godzina
- şıulen - dworzec
- keliz - arsenał
- halayyo - ulga, obniżka ceny
- aviya - okño
- qara - jutro
- surra - budynek
- t|aurant - skrytka, kryjówka (nie dla człowieka, lecz dla przedmiotów)
- íru - świątynia
- kol - hotel
- kewawdae - żóraw
- kamişavst - pakować się
- umma - pociąg
- su - minuta
- şau - podróż
- ame - wieża
- tır - wczoraj
- kariadu - pies
- fıl - koła
- sermezeu - duszność, duchota, bezdech, brak oddechu
- kavali - ściana
- ol - ulica
- zexo - żołądek
- gameavst - słyszeć
- zecelivst - jechać
- tabayta - potrzebować
- apsıdavst - wiedzieć
- ava - iść
- kiakay - leżeć
- şurievst - zatrzymać, zatrzymywać
- ıkkunaivst - błagać
- gavianovst - bać się
- domialavst - walczyć
- kemivst - ocaleć
- fonevst - pluć
- pikyonday - świecić
- gameavst - słyszeć
- teydorovst - wstawać
- şiavst - kupić
- ыхєвsт - sprzedawać
- katavst - chodzić
Strona ze zwrotami
- Hit luna dai? - możesz powiedzieć?
- hant - grzeczny
- vol - niegrzeczny
- eentak - komputer
- saka - adres
- Dunna - tygrys
- ıpsadavst - myć się
- şaakrıban - kurwa (jako urozmaicenie wypowiedzi, nie jako prostytutka)
- psara - sucz, suka (obraźliwie o kobiecie)
- finda - rezygnacja, "jebać to"
- kiar - zdrowy
- uħer - chory
- şeek - poranek, rano
- om - brak czegoś, bez czegoś
- buku - debil, cymbał, dureń, kretyn, idiota
- suyant - otwarty
- halk’ayant - zamkniięty
- zinu - ranny, ranna
- şen vol - widok
- agivst - całować
- Ṣaa· akima irlu uma? - ile masz lat? (pytanie o wiek)
- kırai - pusty (brak ludzi, zwięrząt, itd.)
- verkeliakant - zatłoczony, tag: tłok
- aħa - natychmiast
- zo - przez
- zec - otwarta przestrzeń, teren, "dwór"
- şon - most
- hlıant - ciężki
- siant - lekki
- iyaħ - zaledwie
- şıniarant - zaniedbany
- eloyant - czysty
- koihant - brudny
Terminologia wojskowa
- ҁыраі - czołg...
- аінант ҁыраі, sіант ҁыраі - czołg lekki
- науsу ҁыраі - czołg średni
- хљыант ҁыраі - czołg ciężki
- норау - wieża
- харот-норау - wieża oscylacyjna
- о-ку (czyt. jak -oku, tzn. ['ʔɔku]) - działo
- янарк - maszyna
- ' -
- ' -
- ' -
- ' -
- ' -
АМѮ50 100. Удар ю sу хљыант ҁыраі Франs дљавsтарт sєн 1945 кады, зунурквsтаран ю Дӧјч мєнъа ханєвsтӧд. Ωру хат харот-норау sє 100мм о-ку. Sу янарк јака хатарт ѯаровsт, sє јака хатарт чєдуквsтаран sєн оату.
Wydzielona lista zapożyczeń
- draak - smok (z nid. draak - smok)
- fur, fır, fir - ogień pochodzący ze spalania paliw płynnych (z nid. vuur - ogień)
- granti - wielki, wspaniały (z łac. grandis - wielki; przez angielski grand)
- iran - żelazo (z ang. iron - żelazo)
- kataigida - burza (z gr. καταιγίδα - burza)
- naki - broń jądrowa (z ang. nuke, skrót od nuclear - atomowy)
- orkaan - huragan (z nid. orkaan - typ cyklonu)
- sawdat - żołnierz (z ros. солдат - żołnierz)
- sniag - śnieg (z pol. śnieg)