Użytkownik:Vilén/Słownik:Rodzki

Objaśnienia:

• nom. – rzeczownik
• adj. – przymiotnik
• vb. – czasownik

---

• m – rodzaj męski
• f – rodzaj żeński
• n – rodzaj nijaki

---

• I, Ia, Ib, II, IIa, IIb, III, IV, Va, Vb, Vc – numer wzorca deklinacji/koniugacji
• irr. – czasownik nieregularny
• pl. – plurale tantum
• pf. – forma dokonana
• (v) – słowo, w którym zachodzi w odmianie mutacja udźwięcznienia
• (d) – słowo, w którym w odmianie wypada ostatnie å bądź e
• (p) – słowo, które w odmianie traci przegłos

A

• abecenik nom. m I — alfabet

B

• baba nom. f III — babcia
• becela nom. f III — pszczoła
• biluk nom. m I — czosnek
• bilu adj. — biały
• bišit vb. III — biegać
• bit vb. Va — bić
• bolvu adj. — jasnoniebieski
• bog nom. m I — bóg
• boguslyšeba nom. f III — nabożeństwo (słowa)
• böj nom. m I — bitwa
• böjevos nom. m I(v) — czołg
• bratår nom. m I(d) — brat
• brät (bera-) vb. Ia — brać
• bråv nom. f IV — brew
• brev nom. m I — list
• brunu adj. — brązowy

C

• cånåk nom. m I(d) — członek
• celvik nom. m I — człowiek
• cernu adj. — czarny
• cikät vb. IIa — czekać
• cis nom. m I — czas
• cisnika nom. f III — kalendarz
• cität vb. IIa — czytać

CH

• chiru adj. — szary
• chölpek nom. m I — chłopak

D

• dåkter nom. f IV — córka
• dåboku adj. — głęboki
• dåg nom. m I — dług
• dågu adj. — długi
• dåšnik nom. m I — dłużnik
• den nom. m I — dzień
• deškerva nom. f III — dżdżownica
• devät vb. Ia — robić
• did nom. m I — dziadek
• ditenåk nom. m I(d) — dziecko
• diva nom. f III — dziewczyna
• dom nom. m I — dom
  • doma — w domu
• dorga nom. f III — droga
• dräšit vb. III — denerwować
• dryšnika nom. f III — satelita
• duch nom. m I — duch
• dver nom. f IV — drzwi

G

• gogär nom. m I — nie-Rodriak, obcokrajowiec
• golva nom. f III — głowa
• gord nom. m I — gród
• gödeba nom. f III — muzyka
• gödeboznastvo nom. f III — muzykologia
• gränika nom. f III — granica
• grom nom. m I — grom
• grözit vb. III — grozić
• gukävika nom. f III — kukułka
• gvisda nom. f III — gwiazda

J

• jablo nom. n II — jabłko
• jakol nom. m I — rekin
• jater nom. m I — ojciec
• jegrät vb. IIa — bawić się
• jemät vb. IIa — mieć
• jemene nom. n II — imię
• jemenuvät vb. IIa — nazywać się
• jesbävit vb. III — zbawić
• jeskyšene nom. n II — pokuszenie
• jezämenu adj. — wzajemny
• jett vb. IV(v) — iść
  • ~ jes [neceg] — pochodzić od [czegoś]
• jezuk nom. m I — język
• jo — tak
• jögla nom. f III — jaszczurka
• jögo nom. n II — jajko
• jölk nom. m I — łoś
• jöške — jeszcze

K

• kal nom. m I – kapusta
• kirka nom. f III — kościół
• knega nom. f III — książka
• kolkan nom. m I — indyk
• kön nom. m I – koń
• köncitel nom. m I — absolwent
• kösnika nom. f III — kometa
• kräj nom. m I — kraj
• kräjöstvo nom. n II — polityka
• kräsnu adj. — czerwony / piękny
• kråv nom. f IV — krew
• krona nom. f III — korona
• kröšek nom. m I(d) — pierścień
• kung nom. m I — król
• kungestvo nom. n II — królestwo
• kvit nom. m I — kwiat

L

• lagåv nom. f IV(d) — butelka
• låšika nom. f III — łyżka
• letniške nom. n II — lotnisko
• levovik nom. m I — sfinks
• lib nom. m I — chleb
• lito nom. n II — lato
• litomyš nom. f IV — nietoperz
• livogord nom. m I — stodoła
• luk nom. m I — cebula
• lybit vb. III — kochać
• lydztvo nom. n II — republika

M

• malu adj. — mały
• mark nom. m I — znak
• mäter nom. f IV — matka
• månoj — wiele / bardzo
• mårkåv nom. f IV(d) — marchew
• medzu — między
• merät vb. IIa — umierać
• merku adj. — ciemny
• mertvu adj. — martwy
• mesa nom. f III — msza (katolicka), nabożeństwo spowiednio-komunijne
• miloserde nom. n II — miłosierdzie
• mirövina nom. f III — emerytura
• misec nom. m I — księżyc
• misto nom. n II — miasto
• modru adj. — ciemnoniebieski
• molda nom. f III — panna młoda
• moldošen nom. m I — pan młody
• moldu adj. — młody
• motorvega nom. f III — autostrada
• möglit se vb. III — modlić się
• mögliteba nom. f III — modlitwa
• mökt (mog-) vb. IV(v) — móc
• möre nom. n II — morze
• mörekrad nom. m I — pirat
• mörva nom. f III — mrówka
• mosg nom. m I — mózg
• möš nom. m I — mąż
• möšbi — (być) może
• möškina nom. m III — mężczyzna
  • rzeczownik posiada nieregularną odmianę określoną: Nsing. möškinat, Gsing. möškinitoj, Dsing. möškinitom, Asing. möškinot.
• myslit vb. III — myśleć

N

• najet vb. Vc — najmować
• najmovos nom. m I(v) — taksówka
• naräšät vb. IIa — zakażać
  • pf.: naräzit vb. III
• narice nom. n II — dialekt
• narod nom. m I — naród
• našil — niestety
• näzim nom. m I — jesień
• nebo nom. n II — niebo
• neš — niż (w porównaniach)
• nökt nom. f IV — noc
• novu adj. — nowy
• növinär nom. m I — dziennikarz
• növinik nom. m I — gazeta, dziennik

O

• ogo nom. n II — oko
• ojmig nom. m I — chwila
• ol nom. m I — piwo
• ombisgnika nom. f III — obwodnica
• ombišnika nom. f III — planeta
• omcinät vb. IIa — zaczynać
• omkröšoväne nom. n II — rondo
• omyslit vb. III — lubić
• orbotät vb. IIa — pracować
• orzum nom. m I — rozum
• orzymet vb. IIb — rozumieć
• osprava nom. f III — dyskusja
• ostävät vb. IIa — porzucać
  • pf.: ostävit vb. III
• otåv nom. f IV(d) — kaczka
• ozric nom. f III — rozmowa
• ozricnika nom. f III — forum
• ozrikät vb. Ia — rozmawiać

Ö

• örmene nom. n II — ramię
• örvenobišnu adj. — równoległy

P

• pacina nom. f III — ocean
• pavok nom. m I — pająk
• pånu adj. — pełny
• påtåk nom. m I(d) — ptak
• pocistit vb. III — sprzątać
• pekärika nom. f III – pielęgniarka
• pekål nom. m I — piekło
• peret vb. Vc — przejąć
• perkryšoväne nom. n II — skrzyżowanie
• permet nom. m I — temat
• persidnik nom. m I — prezydent
• pertegät vb. IIa — woleć, preferować
• pervödnik nom. m I — tłumacz
• pervödit vb. III — tłumaczyć
• pervölit vb. III — przepraszać
• pes nom. m I — pies
• pinegi nom. f IV pl. — pieniądze
• pisät vb. Ia — pisać
• pisät vb. IIa — szczać
• pit (pe-) vb. III — pić
• plesät vb. IIa — tańczyć
• pomors nom. m I(v) — wiosna
• pomökt nom. f IV — pomoc
• pöredåk nom. m I(d) — porządek
• pörsenåk nom. m I(d) — prosiak
• povyšene nom. n II — promocja
• prirögnöst nom. f IV — przyroda, natura
• prodavät vb. IIa — odpuszczać
  • pf.: prodät vb. Iarr.
• prošekt nom. m I — projekt
• pröti — przeciw
• prötinik nom. m I — wróg

R

• redir nom. m I — renifer
• rikät vb. Ia — mówić
• roka nom. f III — ręka
• roša nom. f III — róża
• rotåv nom. f IV(d) — szczur
• rudu adj. — czerwony

S

• samojisd nom. m I — samochód
• sådörgnik nom. m I — obywatel
• sågörene nom. n II — pasmo górskie
• sånce nom. n II — słońce
• såpät vb. Ia — spać
• såsät vb. IIa — ssać
• såvölsknöst nom. f III — specjalizacja
• serdce nom. n II — serce
• sestra nom. f III — siostra
• sidät vb. IIa — siadać
• silobräne nom. n II — gwałt
• simstvo nom. n II — rodzina
• slobögnu adj. — wolny
• slovo nom. n II — słowo
• snecha nom. f III — synowa
• snilåk nom. m I(d) — ślimak
• socisnu adj. — współczesny
• sogörde nom. n II — aglomeracja
• solöšit vb. III – odbywać stosunek płciowy
• sozemec nom. m I(d) — rodak
• staru adj. — stary
• stälna nom. f III — stajnia
• steklo nom. n II — szkło
• stekloga nom. n II pl. — okulary
• stina nom. f III — ściana
• strand nom. m I — plaża
• sträšnu adj. — straszny
• sun nom. m I — syn
• svetit vb. III — święcić
• svet nom. m I — weekend
• svetu adj. — święty
• sviklo nom. n II — światło
• sviklena nom. f III — latarnia
• sviklenu adj. — jasny
• svina nom. f III — świnia
• svinec nom. m I(d) — chlew
• svit nom. m I — świat

Š

• šåtu adj. — żółty
• šena nom. f III — żona
• šenskina nom. f III — kobieta
• šiba nom. f III — żaba
• šilit se vb. III — narzekać
• šit vb. irr. — żyć
• škesknu adj. — szczęśliwy
• šuklad nom. m I — czekolada

T

• täjenstvo nom. n II — tajemnica
• tårg nom. m I — plac
• test nom. m I — teść
• tessa nom. f III — teściowa
• teta nom. f III — ciotka
• tölik — tylko
• töpit se vb. III — tonąć
• tusökräsnika nom. f III — stokrotka

U

• uden — dziś
• unker nom. m I — wuj

V

• våsik nom. m I — owad
• vecer nom. m I — wieczór
• vechegnu adj. — powszedni
• vechejisd nom. m I — autobus
• vechenika nom. f III — uniwersytet
• vegla — zbyt
• veliku adj. — wielki
• venuk nom. m I — wnuk
• venycka nom. f III — wnuczka
• vespet — znowu
• vidät vb. IIa — wiedzieć
• vidit vb. III — widzieć
• vik nom. m I — wiek
• vikt nom. f IV — rzecz
• vira nom. f III — wiara
• virit vb. III — wierzyć
• vitåv nom. f IV(d) — gałąź
• vlasknu adj. — własny
• vorbål nom. m I(d) — wróbel
• vorg nom. m I — wilk
• vost nom. m I — ogon
• vyšecis nom. m I — święto

Y

• ycilna nom. f III — szkoła
• ycit vb. III — uczyć
• ylica nom. f III — ulica
• ymenodanu adj. — sztuczny
• yš — już

Z

• zägnika nom. f III — okolica pośladkowa
• zålu adj. — zły
• zåvat vb. Ia — nazywać
• zelenovikt nom. f IV — warzywo
• zelenu adj. — zielony
• zema nom. f III — ziemia
• zemablåko nom. n II — kartofel
• zet nom. m I — zięć
• zima nom. f III — zima
• znäcene nom. n II — zdanie, znaczenie
• znänec nom. m I(d) — znawca
• znänika nom. f III — encyklopedia
• znät vb. IIa — znać
• zolto nom. n II — złoto
• zvon nom. m I — dzwon, zegar

Etymologie pokrętniejszych wyrazów

• deškerva — kalka z niemieckiego Regenwurm (nie pytajcie się, skąd wziął się niemiecki na Jawii, ale sądząc po substracie w szindadzkim, na pewno istniał), skrócenie od *deždženuj červ > *deždžčerv > *deščerv > deškerva.
• jezämenu — przekształcenie dawnego vezäjemenu — przejście początkowego vez- w jez- przez analogię do zmieszania dawnych przedrostków ves- i jes-, a następnie uproszczenie trudnego w wymowie wyrazu.