Język Twekrów
Język Twekrów, język twekierski - starożytny język używany w przeszłości przez Twekrów na wyspie Makit. Znany jest z nielicznych inskrypcji, prawdopodobnych zapożyczeń do języka narukińskiego oraz nazw własnych (tak imion, hydronimów, jak i z toponimii). Zapisywany był za pomocą pisma miteńskiego. Znaczenie większości zapisów pozostaje nieznane. Był to język aglutynacyjny.
Dźwięki
Samogłoski
- i u~ʊ~o? (i u)
- ɛ ɔ? (e o)
- a (a)
Samogłoski /o/ i /u/
Nie jest do końca pewne, czy w języku twekierskim istniała samogłoska /ɔ/. Znaki CO i CU często występują zamiennie w tych samych słowach. W narukińskich zapożyczeniach (przede wszystkich w nazwach własnych) konsekwentnie rozróżnia się te samogłoski, przez co najprawdopodobniej samogłoska /o/ występowała tylko w słowach zapożyczonych, a dźwięk /u/ był bardziej otwarty.
Spółgłoski
- m n (m n)
- p t k (p t k)
- s~z¹ (s)
- ʋ l r j (v l r j)
- ¹dźwięk [z] występuje jako alofon /s/ między samogłoskami.
Budowa sylaby
Ogólna możliwa struktura sylaby to CRV(CR), z zastrzeżeniem, że wygłosowe -CR może występować tylko w wygłosie słowa (historycznie była tu sylaba otwarta, ale doszło do redukcji samogłoski). W wśródgłosie mogą występować tylko sylaby otwarte.
Zapis
Język był zapisywany za pomocą znaków pisma miteńskiego. Ze względu na inną strukturę sylaby, dla twekierskich zbitek używano znaków o wartościach sylab otwartych, i tak mra "my" było zazwyczaj zapisywane jako MA-RA (zgodność "samogłosek").
Gramatyka
Zaimki
Osoba | Sg | Pl |
---|---|---|
1. | ka | mra |
2. | ra | sit |
3. | i | itri |
Rzeczownik
Rzeczownik odmienia się przez rodzaje, dwa przypadki, trzy liczby.
Budowa Rzeczownika
Temat | Rodzaj | Przypadek | Liczba |
---|---|---|---|
sva- | -na- | -te | -ma- |
"dziecko" | r. ż. | akk. | du |
svanatema "Dwóm córkom" |
Rodzaj
Rzeczowniki określające ludzi oraz zwierzęta mogą przyjąć jeden z trzech rodzajów:
- neutralny - niezaznaczony - używany, gdy informacja o płci jest zbędna, są to zazwyczaj nazwy grup zawodowych, klas, gatunków;
- męski - re - dla mężczyzn;
- żeński - na - dla kobiet.
Przypadek
Występują dwa przypadki:
- mianownik - niezaznaczony - funkcja podmiotu, orzecznika, a także lokatywna, łączy się z częścią przyimków.
- biernik - te - funkcja dopełnienia bliższego i dalszego, a także allatyw, łączy się z częścią przyimków.
Liczba
Występują trzy liczby:
- pojedyncza - niezaznaczana - dla przedmiotów i ludzi występujących pojedynczo, lub dla nazw zbiorowości;
- podwójna - ma - dla przedmiotów i ludzi występujących w parach.
- mnoga- kr - dla osób i przedmiotów występujących w większej liczbie, także dla części zbiorowości.
Przymiotnik
Przymiotnik zgadza się co do rodzaju z rzeczownikiem.
Czasownik
Czasownik odmienia się za pomocą sufiksów nadających czasownikowi aspekt, czas oraz rodzaj.
Aspekt
Występują czy rodzaje aspektu w języku twekierskim:
- niedokonany - niezaznaczany - dla czynności, które były wykonywane dłużej, lub nie zostały zakończone sukcesem; używany także, kiedy informacja o aspekcie jest zbędna;
- dokonany - ki - używany dla czynności, która została zakończona, lub była krótka;
- powtarzalny - tre - używany dla czynności stałych, powtarzających się przez długi czas, a także dla określonego przedziału czasowego.
Czas
Występuje pięć czasów w języku twekierskim:
- teraźniejszy - niezaznaczany - dla czynności powtarzających się, lub trwających w czasie mówienia;
- przeszły - va - dla czynności, które odbyły się w przeszłości;
- zaprzeszły - pra - dla czynności, które odbyły się przed określoną sytuacją w przeszłości;
- przyszły - vla - dla czynności, które odbędą się w przyszłości;
- przedprzyszły - si - dla czynności, które odbędą się w przyszłości przed innym opisywanym zdarzeniem.
Rodzaj
Czasowniki, których podmiotami są ludzie lub zwierzęta, mogą przyjąć jeden z trzech rodzajów:
- neutralny - niezaznaczony - używany, gdy informacja o płci jest zbędna, są to zazwyczaj nazwy grup zawodowych, klas, gatunków;
- męski - re - dla mężczyzn;
- żeński - na - dla kobiet.
Składnia
Szyk zdania to VSO, przydawki występują po określonych rzeczownikach.
Inskrypcje
- Svanatema (SA-VA-NA-TE-MA) "Dwóm córkom"
- Tla Kraseterete sukrere, trurete kvare ni Kusitrute. Mekra kamure Kasvare. (TA-LA-KA-RA-SA-TE-RE-TE-SO-KE-RE-RE | TO-RU-RE-TE-KA-VA-RE-NI-KU-SI-TU-RU-TE | ME-KA-RA-KA-MU-RE-KA-SA-VA-RE) "Do Starego Krasetere, wielkiego człowieka z Kusitru. W Mekrze jest Kasvare."
- Mu sutukisi mi, takivla likra mrate rare (MO-SU-TU-KI-SI-MI | TA-KI-VA-LA-LI-KA-RA-MA-RA-TE-RA-RE) "Jeżeli nie spadnie deszcz, głód zabierze nas wszystkich."
Słownik
- tve - Twekr
- sva - dziecko
- svana - córka
- svare - syn
- tla + ACC - do + GEN
- sukre - stary
- kva - wielki
- tru - człowiek
- ni + ACC - od + GEN, z + GEN
- kam, kamu - być
- mu - jeżeli
- sut, sutu - padać (o deszczu)
- su - deszcz
- mi - nie
- likra - głód
- ta - wziąć, zabrać
- ra - wszystko