Język armorycki

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Język armorycki
Lenfe aermourcine
Sposoby zapisu: Łacińskie
Typologia: Fleksyjny
VSO
Faktycznie
Utworzenie: Henryk Pruthenia w 2018
W Adnacie
Używany w : brak
Klasyfikacja: j. indoeuropejskie
  • j. romańskie
    • j. armorycki
Lista conlangów
Zobacz też słownik tego języka.

Język armorycki - język używany przez Armoryków zamieszkujących Adnatę.

Zapis

A a Ae ae Au au B b C c CC cc Ch ch D d Dh dh E e
[a] [aə]~[æ] [aʊ] [b] [k] [x] [ʃ] [d] [ð] [e]~[ə]
Eu eu É é F f G g GG gg Gn gn H h I i J j K k
[eʊ]~[œ] [ɛ] [f] [g] [ɣ] [ɲ] [h], [x], ∅ [i], [j] [ʒ] [k]
L l LL ll M m N n O o Ou ou Ô ô Œ œ P p Q q
[l] [ʎ] [m] [n] [o] [u] [ɔ] [œ] [p] [kf]
R r S s SS ss T t Th th U u Ui ui V v W w X x
[r] [s], [z] [s] [t] [θ] [u] [y] [v] [v] [ks], [gz]
Y y Z z
[j], [i], [y] [z]

Dwuznaki ae i eu w zależności od dialektu mogą być wymawiane jako jedna samogłoska, lub jako dyftongi. Znaki h, k, q, w i x występują jedynie w zapożyczeniach.

Ortografia

Przeczenie nou z przymiotnikami piszemy przy pomocy łącznika .

Zmiany fonetyczne

  • iV, eV > jV
  • a, ā > a
  • e, ae > ɛ
  • ē, oe > e
  • i, y > ɪ > e
  • ī, ȳ > i
  • o > ɔ
  • ō > o
  • u > ʊ > o
  • ū > u
  • au > au
  • -m > -0
  • h > 0
  • ns > s
  • VrsV > ss
  • LvV > LbV
  • -er, -or > -re, -ro
  • kj, gj > k', g' ?
  • kt, ks > jt, js
  • I dyfotngizajca (w akcentowanych sylabach otwartych i przed zmiękczonymi i Cj:
    • ɛ > ie
    • ɔ > uo > eu (reinterpretacja w nagłosie uo > vo)
  • Lenicja (V_V, w wygłosie, przed /r/)
    • b, d, g > v, ð, ɣ
    • p, t, k > b, d, g
  • gn, ng > ɲ
  • kl, gl > ʎ
  • upadek nieakcentowanych (nie w wygłosie)
  • jC > jC'
  • ssj, ss', js' > ʃ
  • II dyftongizacja (w otwartej sylabie, nie przed palatalizowaną):
    • e > ei > oi
    • o > ou
    • a > ae
    • u > ue > ui
  • ɣ_ > 0
  • -Cs > -Cθ
  • f, p, k > 0 (przed wygłosowym s, t, θ)
  • p, t, k, g > f, θ, x, ɣ (R_V, Z_V, S_)
  • VlC, VrC > VwC, VeC (przed zwartymi)
  • p', b', m' VV > pʃ, bʒ, ɲʒ
  • 'a > ɛ
  • a (po nieakcentowanej, w sylabie otwartej) > ɛ (za wyjątkiem wygłosu)
  • u > ɛ (w sylabie akcentowanej zamkniętej przed miękką)
  • Cj > CC' (zwarte)
  • akcent na pierwszą sylabę
  • depalatalizacja spółgłosek w sylabach nieakcentowanych
  • ttj, tt', ddj, dd' > th', dh'
  • VsC, VɣC, > VC
  • k', g', j- > ʃ, ʒ, dz-
  • ɣ', x' > dʒ, tʃ > j, s
  • ka-, ga- > ʃa, ʒa
  • CC > C (zwarte)
  • sc, sx > ʃ
  • dz > z
  • wypadnięcie nieakcentowanego ɛ, e (nieregularne, czasem zachowane, jeżeli powstaje trudna zbitka, czasem to zbitka jest uproszczana).
  • wypadnięcie -s
  • p, b, t, d, k, g V_SC > 0
  • -i, -u, -a > -ə [e]
  • -v, -dh, -ɣ, -z > -f [f], -dh [th], -x [gg], -z [ss]
  • C' > C (za wyjątkiem /ʎ/, /ɲ/)
  • oi > oe [œ]

Gramatyka

Zaimki

Zaimki osobowe

Cas. Sg Pl Zwrotny
1. 2. 1. 2.
Nom. zœo tui nou vou
Gen. mieye tuye neuthro véthro soye
Dat. mi tœf nove vove sœf
Acc. nou vou
mie tie ne ve se
Loc. mi tœf nove vove sœf
Poss. mie tou nothér véthér sou
Odmiana III osoby
Cas. Sg Pl
m f n
Nom. œll œlle œllod elle
Gen. ello oyor
Dat. elle ellef
Acc. elle œlle œllod œllo
'(e)l 'le 'de 'lo
Loc. œllo œlle œllo ellef
Poss. ellér œllér œllér œllour

Zaimki wskazujące

Odmiana "e" ten
Cas. Sg Pl
m f n
Nom. e zœe ed zee
Gen. zeo zœor
Dat. zee zeef
Acc. zœo zœe ed zœo
Loc. zœo zœe zœo zeef
Voc. e zœe ed zee

Rodzajnik

W języku armoryckim występuje jedynie rodzajnik nieokreślony. Częstym zjawiskiem jest ściąganie się przyimka i rodzajnika.

Cas. Sg Pl
m f n
Nom. un ne une ugne
n' n' n' gn'
Gen. ugne unour
Dat. ugne ugne
Acc. uno ne uno ugne
n' n' n' n'
Abl. uno une uno ugne

Rzeczownik

Tablica Deklinacyjna
Cas. I II III IV V
f m n m f n m n f
Sg Nom. -e -∅, -e -o, -e -∅ -e -∅ -∅ -e -e
Voc. e e e
Acc. o o e
Dat. o e oy ey
Loc. e e
Gen. e e e e ey
Pl Nom. -∅ -e -e -fe -e
Voc.
Acc.
Dat. ef ef ef fef œf
Loc.
Gen. aer or o fou œr
Deklinacja I
acfe "woda"
Cas. Sg Pl
Nom. acfe acf
Gen. acf acfaer
Dat. acf acfef
Acc. acfe acf
Loc. acf acfef
Voc. acfe acf
Deklinacja II
deumen "pan"
Cas. Sg Pl
Nom. deumen deumne
Gen. deumne deumnor
Dat. deumno deumnef
Acc. deumno deumne
Loc. deumne deumnef
Voc. deumne deumne
Deklinacja II
fille "syn"
Cas. Sg Pl
Nom. fille fille
Gen. fille fillor
Dat. fillo fillef
Acc. fillo fille
Loc. fille fillef
Voc. fille fille
Deklinacja II
bielo "wojna"
Cas. Sg Pl
Nom. bielo biele
Gen. biele bielor
Dat. bielo bielef
Acc. bielo biele
Loc. biele bielef
Voc. biele biele
Deklinacja II
eusello "pomoc"
Cas. Sg Pl
Nom. eusello euselle
Gen. eusello eusellor
Dat. eusello eusellef
Acc. euselle euselle
Loc. euselle eusellef
Voc. eusello euselle
Deklinacja III
doy "dowódca"
Cas. Sg Pl
Nom. doy douge
Gen. douge dougo
Dat. douge dougef
Acc. doug douge
Loc. douge dougef
Voc. douge douge
Deklinacja IV
pôeth "port"
Cas. Sg Pl
Nom. pôeth pôethfe
Gen. pôethe pôethfou
Dat. pôethoy pôethfef
Acc. pôetho pôethfe
Loc. pôethoy pôethfef
Voc. pôeth pôethfe
Deklinacja IV
côrne "róg"
Cas. Sg Pl
Nom. côrne côrnfe
Gen. côrne côrnfou
Dat. côrnoy côrnfef
Acc. côrne côrnfe
Loc. côrnoy côrnfef
Voc. côrne côrnfe
Deklinacja V
dye "dzień"
Cas. Sg Pl
Nom. dye dye
Gen. dyey dyœr
Dat. dyey dyœf
Acc. dye dye
Loc. dye dyœf
Voc. dye dye

Czasownik

Wszystkie łacińskie koniugacje zachowały się we współczesnym języku armoryckim.

Bezokolicznik

W j. armoryckim bezokolicznik przyjmuje końcówki:

  • -aer dla I koniugacji, np. aemaer "kochać"
  • -œr dla II koniugacji, np. aevœr "mieć"
  • -œr dla III koniugacji, np. lieyœr "czytać"
  • -ir dla IV koniugacji, np. audhir "słyszeć"

Imiesłów czynny

W j. armoryckim imiesłów czynny przyjmuje końcówki:

  • -as, dla I koniugacji, np. aemas "kochający"
  • -es dla II koniugacji, np. aeves "posiadający"
  • -os dla III koniugacji, np. lieyos "czytający"
  • -(y)os dla IV koniugacji, np. audhyos "słyszący"

Odmieniają się one jak standardowe przymiotniki I deklinacji. Jedynym wyjątkiem jest rozszerzenie tematu o -nd-, np. aemas "kochający", ale aemande "kochająca.

Czas teraźniejszy prosty

Opisuje on zdarzenia mające miejsce w teraźniejszości.

Konstrukcja:
PRS
Pers. I II III IV
Sg Pl Sg Pl Sg Pl Sg Pl
1. -∅ aem e œm -∅ em e im
2. th aet th œt th et th it
3. at an t en t ont t yon

W formie 2. i 3. osoby liczby pojedynczej, gdzie występująca końcówka nie zawiera samogłoski, czasami, przy obecności trudnych do wymówienia zbitek, zostaje dodana samogłoska é.

Czas teraźniejszy złożony

Opisuje prawdy ogólne, zdarzenia powtarzalne.

Konstrukcja:
BYĆ-PRS + IMIESŁÓW TERAŹNIEJSZY CZYNNY

Czas przeszły niedokonany

Opisuje:

  • zdarzenia przeszłe, które nie zostały zakończone;
  • zdarzenia przeszłe, których trwanie było rozciągnięte w czasie;
  • zdarzenia przeszłe, na tle których dochodziło do innych wydarzeń.


IMP

Czas przeszły dokonany prosty

Opisuje:

  • zdarzenia przeszłe, które zostały zakończone
  • zdarzenia przeszłe, które wydarzyły się tylko raz
  • zdarzenia przeszłe, które miały miejsce kolejno po sobie


Konstrukcja:
PERF

Czas przeszły niedokonany złożony

Opisuje powtarzalne zdarzenia przeszłe, dawne zwyczaje.

Konstrukcja:
BYĆ-IMP + IMIESŁÓW TERAŹNIEJSZY CZYNNY

Czas przeszły dokonany złożony

Opisuje wykonane czynności, w wyniku których doszło do zmiany stanu.

Konstrukcja:
BYĆ-PERF + IMIESŁÓW PRZESZŁY CZYNNY

Czas zaprzeszły niedokonany

Opisuje zdarzenia przeszłe, które miały miejsce przed innym zdarzeniem przeszłym, przy czym, posiadające rozciągnięty w czasie charakter.

Konstrukcja:
BYĆ-PPERF + IMIESŁÓW TERAŹNIEJSZY CZYNNY

Czas zaprzeszły dokonany

Opisuje zdarzenia przeszłe, które miały miejsce przed innym zdarzeniem przeszłym.

Konstrukcja:
PPERF

Czas przyszły niedokonany

Opisuje:

  • zdarzenia przyszłe, które nie mają ograniczonego czasu trwania;
  • zdarzenia przyszłe, których zaistnienie nie jest pewne;
  • plany przyszłych działań;
  • chęci przyszłych działań.


Konstrukcja:
BYĆ-FUT + IMIESŁÓW TERAŹNIEJSZY CZYNNY

Czas przyszły dokonany

Opisuje zdarzenia przyszłe, które maja mieć jednokrotny charakter lub których prawdopodobieństwo wydarzenia się jest uznawane za pewne.

Konstrukcja:
BYĆ-FUTPERF + IMIESŁÓW TERAŹNIEJSZY CZYNNY

Tryb łączący prosty

Za jego pomocą wyraża się:

  • rozkazy wobec osób starszych, a także nieznanych i wyżej postawionych;
  • używany w zdaniach podrzędnych;
  • używany w mowie zależnej.


Konstrukcja:
SUB

Czas łączący złożony

Za jego pomocą wyraża się chęci, życzenia, a także możliwe zdarzenia. Używany też jest w zdaniach warunkowych.

Konstrukcja:
BYĆ-SUB + IMIESŁÓW TERAŹNIEJSZY CZYNNY

Leksyka

Kalendarz

Nazwy miesięcy

Miesiąc Armorycki
Styczeń Zanoarie
Luty Févroarie
Marzec Marthe
Kwiecień Abrile
Maj Maeye
Czerwiec Zuigne
Lipiec Cfintile
Sierpień Séchile
Wrzesień Séténvrée
Październik Ôdhovrée
Listopad Neumvrée
Grudzień Dhœmvrée

Dni tygodnia

Dzień tygodnia Forma dzierżawcza
Poniedziałek Lunée lunaere
Wtorek Maetée maethaere
Środa Méycre méycriaele
Czwartek Zeuve zôviéle
Piątek Viœnre viœnriaele
Sobota Sadoyne sadoynaele
Niedziela Soulée soulére