Język dwaliniecki
| Język dwaliniecki Soin dwelinkasô bakt | |
|---|---|
| Utworzenie: | Terrus w 2022 |
| Używany w : | Republika Dwaliniecka |
| Regiony : | Mog Aplun (Falster), Bigesk (Møn) |
| Liczba użytkowników | 46041[1] |
| Liczba użytkowników (faktyczna) | ok. 56000 |
| Sposoby zapisu: | łacinka |
| Typologia: | SVO, język fleksyjny |
| Klasyfikacja: | wiwaryjskie
|
| Status urzędowy | |
| Język urzędowy : | Republika Dwaliniecka |
| Oficjalna regulacja: | przez Soin Dwelinkasô Baktos Kaubêdom |
| Kody | |
| Conlanger–1 | dwl. |
| Przykład | |
| Ojcze Nasz Nos Potjêr, wotar an Nabe se, Tabe Anom adje kwent, Tabe Kunenkt ômtja, Tabe Bôchu adje, ane soine Dagun, do ose an soine Nabe. Nos achden bom tonden uns do. Nos grikois uns bodo, leg be ose nos grikurm bodom. A kodote ane gôses na lêda, a atje soinos dusos kauba. Amen. | |
| Lista conlangów | |
Język dwaliniecki (bh. soin dwelinkasô bakt /ˈsɔɪ̯n ˈdwɛ.lɪŋ.kɑ.so bɑˀt/- język z grupy południowowiwaryjskiej będący urzędowym w Republice Dwalinieckiej. Jako pierwszym językiem włada nim ok. 24300 ludzi głównie w Rep. Dwalinieckiej i Danii.
Historia
Języka używano na wyspie Falster od około 900 r. Duńscy misjonarze używali dwalinieckiego, by nawracać pogańskich mieszkańców wyspy. Wyspa zawsze należała do Danii, jednak sama nacja żyła dość odrębnie na przestrzeni stuleci, niechętna do asymilacji. Władze Danii nie naciskały mocno na dunifikację Dwalinków, dlatego język się rozwijał.
Dwaliniecki był językiem klas niższych, słabo wykształconych, zmieniło się to dopiero w XIX wieku, gdy duńscy romantyczni pisarze zainspirowani folklorem, a często pochodzący z bogatych rodzin, uczyli się dwalinieckiego i promowali go. Pojawiały się nawet teorie, jakoby Duńczycy pochodzili od Dwalinków, tylko przejęli od Wikingów język.[2]
W 1945 dwaliniecki stał się jednym z trzech urzędowych języków Unii Dwalinieckiej, jedynym urzędowym na wyspie Bigesk (duń. Møn). Mimo to dwaliniecki rzadko był używany poza domem, na ulicach było go rzadko słychać, popularniejszy był bowiem duński.
W 1958, po uzyskaniu niepodległości przez Rep. Dwaliniecką, aż do 1968 był to jedyny język urzędowy, czemu przeciwstawiała się duża liczba duńskojęzycznych obywateli (których było więcej niż dwalinieckojęzycznych). Od 1968 utrzymywany był stan podobny, jak w Kanadzie, oba języki były urzędowe i uznawane na równym stopniu w całym kraju. Zauważano jednak, że liczba osób deklarujących używanie języka dwalinieckiego na co dzień spadała na rzecz duńskiego, a więc w 1987, na wyspie Bigesk, zamieszkanej w 85% przez etnicznych Dwalinków wprowadzono dwaliniecki jako jedyny język urzędowy, zaś na Mog Aplun (duń. Falster), zaczęto prowadzić różne akcje mające na celu cofnięcie degradacji języka. Sprawiły one, że duma z ojczystego języka wzrosła i zaczął być delikatnie szerzej używany.
Obecnie Dwalinkowie traktują swój język jako cenny skarb kultury i są bardzo dumni z niego. Praktycznie każdy w kraju, oprócz najstarszych Duńczyków, zna język dwaliniecki w mniejszym lub większym stopniu, jednak są regiony gdzie zdecydowanie przeważa duński. Mimo wszystko, Duńczycy używają często duńskiego, nawet rozmawiając z Dwalinkiem.
Sytuacja przypomina tą z Rosjanami na Łotwie.
Gramatyka
Szyk zdania
Język jest SVO oraz ma szyk przydawka rzeczownik.
Deklinacja
Język ma trzy przypadki (dwl. kodom):
- mianownik (nominatib)
- dopełniacz (genitib)
- celownik (datib)
Funkcję biernika pełni mianownik, by rozróżnić dopełnienie od podmiotu potrzebne jest używanie szyku SO.