Język kotyński został poddany silnym wpływom sąsiadujących języków, takich jak rumuński, słowiańskie, a w dawnych czasach – gocki czy łacina. Jest to język p-celtycki, ale zmiana musiała zajść dość późno, na co wskazują zapożycenia z łaciny, w których łacińskei *qu dawała współczesne *p. Fleksja uległa silnym uproszczeniom, rzeczownik zachował szczątkowe przypadki, rozwinęła się kategoria określoności. Czasownik charakteryzuje się daleko posuniętą analitycznością i innowacyjnością.
Sami Kotynowie są ludem przede wszystkim góralskim i bitnym, są wyznawcami Kościoła Prawosławnego. Nie są zorganizowani w państwo, choć w przeszłości istniały małe kotyńskie księstwa. Stanowią za to dużą dolę ludności regionu Karpat.
Dźwięki
Samogłoski
- i ɨ u (i â u)
- ɛ ɔ (e o)
- ə ʌ (ĕ ă)
- a (a)
- ai̯ ɨi̯ ei̯ (ai âi ei)
- au̯ ɨu̯ ʌu̯ əu̯ (au âu ău ĕu)
Spółgłoski
- m m̥ n n̥ (m mm n nn)
- mʲ m̥ ɲ ɲ̥ (m̧ m̧m̧ ņ ņņ)
- p b t d k g (p b t d k g)
- pʲ bʲ tʲ dʲ c ɟ (ķ ģ)
- f v s z ʃ ʒ x~χ ɣ (f v s z ș z̧ h ǥ)
- fʲ vʲ sʲ zʲ ʃʲ ʒʲ xʲ~χʲ ɣʲ
- ts͡ dz͡ (ț d̦)
- ts͡ʲ dz͡ʲ
- w l l̥ r j (w l ll r i)
- lʲ l̥ʲ rʲ (ļ ļļ ŗ)
Zmiany dźwiękowe
- VbV, VdV, VgV > VvV, VðV, VɣV
- tt, kk > t, k
- bb, dd, gg > b, d, g
- kʷ, kw, gʷ, gw > p, b
- nd, mb > nn, mm
- w- > ∅-
- sɸ > ss
- ɸ > ∅
- sl-, sm-, sn- > l̥, m̥, n̥
- -m > -n
- palatalizacja przed e, i, j
- ou > ʉ > ɨ
- ð > dz
- st, Ds, Dt, ss > ts
- sr, str > χr, χtr
- kT, kS, gT > χT, χS, χT~ɣT
- stabilizacja akcentu na ostatnią długą, lub przedostatnią sylabę
- a, i, u > ɨ _N
- redukcja przed akcentowaną w sylabie otwartej (tuż, lub rzadko CVCVCV):
- sj, si, sk > ʃ
- ei > âi
- au > âu
- oi, ai > ei
- CC > C
- i, u > ai, au _R, _L
- dyftongizacja w akcentowanej sylabie zamkniętej:
- ū > au
- kn, nk, gn, ng, nj > ɲ
- kl, gl, lg, lk. lj > lʲ
- skrócenie długich w wygłosie
- ā > ō
- ī > ei
- V: > V
- sw > w
Gramatyka
Zaimek
I i II osoba
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
II
|
I
|
II
|
Nom.
|
m̧ei
|
tau
|
ņņeis
|
weis
|
Gen.
|
m̧ân
|
tân
|
ânhrân
|
weihrân
|
Dat.
|
m̧ei
|
tei
|
âmău
|
weihrău
|
Acc.
|
m̧e, m̧ĕ
|
te, tĕ
|
ņņeis
|
weis
|
Poss.
|
m̧ân
|
tân
|
ânseir
|
weihr
|
III osoba
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
Nom.
|
eis
|
șei
|
eid
|
șeis
|
Gen.
|
șei
|
șo
|
șei
|
șân
|
Dat.
|
șâi
|
șei
|
șâi
|
șeu
|
Acc.
|
ân
|
șân
|
eid
|
șeis
|
Rzeczownik
meip "syn"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
meip
|
mapaus
|
Gen.
|
mapei
|
mapân
|
Dat.
|
mapei
|
mapău
|
Acc.
|
mapân
|
mapaus
|
Voc.
|
mape
|
mapaus
|
dâunâ "zamek"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
dâunâ
|
dâuna
|
Gen.
|
dâunei
|
dâunân
|
Dat.
|
dâunei
|
dâunău
|
Acc.
|
dâunân
|
dâuna
|
Voc.
|
dâunâ
|
dâuna
|
sauļ "wzrok"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
sauļ
|
sauļeis
|
Gen.
|
sauļâi
|
sauļân
|
Dat.
|
sauļâi
|
sauļĕu
|
Acc.
|
sauļân
|
sauļeis
|
Voc.
|
sauļi
|
sauļeis
|
moŗâ "morze"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
moŗâ
|
măŗo
|
Gen.
|
măŗâi
|
măŗân
|
Dat.
|
măŗâi
|
măŗĕu
|
Acc.
|
moŗân
|
măŗo
|
Voc.
|
moŗâ
|
măŗo
|
Deklinacja II
loma "ręka"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
loma
|
lomos
|
Gen.
|
lomo
|
lomân
|
Dat.
|
lomei
|
lomau
|
Acc.
|
lomân
|
lomos
|
Voc.
|
loma
|
lomos
|
oļo "sokolnik"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
oļo
|
oļos
|
Gen.
|
oļo
|
oļân
|
Dat.
|
oļei
|
oļau
|
Acc.
|
oļân
|
oļos
|
Voc.
|
oļa
|
oļos
|
Deklinacja III
Rzeczowniki deklinacji II mają w liczbie mnogiej rozszerzony temat rzeczownika.
bit "dom"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
Nom.
|
bit
|
bĕtăwaus
|
Gen.
|
bĕtei
|
bĕtowân
|
Dat.
|
bĕtei
|
bĕtăwău
|
Acc.
|
bitân
|
bĕtăwaus
|
Voc.
|
bite
|
bĕtăwaus
|
Przymiotnik
tâus "cichy"
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
Nom.
|
tâus
|
tâusă
|
tâusăn
|
tâusău
|
Gen.
|
tâusĕi
|
tâusas
|
tâusĕi
|
tâusăn
|
Dat.
|
tâusĕi
|
tâusĕi
|
tâusĕi
|
tâusău
|
Acc.
|
tâusăn
|
tâusăn
|
tâusăn
|
tâusău
|
Voc.
|
tâusĕ
|
tâusă
|
tâusăn
|
tâusău
|
Rodzajnik
Rodzajnik określony pełny
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
Nom.
|
ân
|
ma
|
mâ
|
mau
|
Gen.
|
mei
|
mos
|
mei
|
mân
|
Dat.
|
mei
|
mei
|
mei
|
mau
|
Acc.
|
mân
|
mân
|
mâ
|
mau
|
Voc.
|
me
|
ma
|
mâ
|
mau
|
Rodzajnik określony nieakcentowany
Cas.
|
Sg.
|
Pl.
|
m
|
f
|
n
|
Nom.
|
ăn
|
mă
|
măn
|
mău
|
Gen.
|
mĕi
|
mas
|
mĕi
|
măn
|
Dat.
|
mĕi
|
mĕi
|
mĕi
|
mău
|
Acc.
|
măn
|
măn
|
măn
|
mău
|
Voc.
|
mĕ
|
mă
|
măn
|
mău
|
Czasownik
Koniugacja czasowa
Inf.
|
Prs.
|
Imp.
|
Past.
|
Perf.
|
Fut.
|
Subj.
|
Imp.
|
ăr bĕrâu
|
bĕrâu
|
bere
|
beirc
|
brit
|
bĕrswod
|
buiod bĕrâu
|
bĕrei
|
ăr ņĕnau
|
ņĕnau
|
nina
|
nineic
|
ninăt
|
ņĕnswod
|
buiod ņĕnau
|
ņĕnei
|
ăr ăǥâu
|
ăǥâu
|
aǥe
|
eihc
|
aǥĕt
|
âhswod
|
buiod ăǥâu
|
âǥei
|
ăr iĕtâu
|
iĕtâu
|
ite
|
ic
|
itĕt
|
iĕcwod
|
buiod iĕtâu
|
iĕtei
|
ăr m̧ĕlâu
|
m̧ĕlâu
|
mele
|
meilc
|
meļĕt
|
meilswod
|
buiod m̧ĕlâu
|
m̧ĕlei
|
ăr morau
|
morau
|
moro
|
moroc
|
morot
|
morswod
|
buiod morau
|
moro
|
ăr buiâu
|
ies, ĕ
|
ese
|
eic
|
eic
|
eiswod
|
buiod
|
buiei
|
ăr
ăr buiâu "być"
Pers.
|
Sg.
|
Pl.
|
I
|
iĕsau
|
iĕsân
|
II
|
ies
|
iete
|
III
|
ies, ĕ
|
iăndi
|
Tekst
Tonę w morzu
|
Iĕsau’r bodau ăn măŗâi
|
Tonę w morzu moich łez
Dzikie wiatry gną mój maszt
I z każdym ruchem
Pogłębiają moją tęsknotę
Witaj, mój brzegu
Witaj, cicha falo
Tonę w morzu moich łez
|
Iĕsau’r bodau ăn măŗâi ânân m̧ânăn
Iăndi’r treikâu ântaus âid̦ău mâștân m̧ânăn
Pe’r kopau seirăhtaus m̧ânău cân weimei popĕi
Hreihto, m̧ânĕ ore
Hreihto, tâusă tâna
Iĕsau’r bodau ăn măŗâi ânân m̧ânăn
|