Język lugijski
Język lugijski Lagastia Spriagia | |
---|---|
Sposoby zapisu: | Łacińskie |
Typologia: | Fleksyjny SVO |
Faktycznie | |
Utworzenie: | Henryk Pruthenia w 2019 |
W Adnacie | |
Używany w : | brak |
Klasyfikacja: | j. indoeuropejskie
|
Lista conlangów |
Zobacz też słownik tego języka. |
Dźwięki
Samogłoski
- i iː u uː (i ī u ū)
- e eː o oː (e ē o ō)
- a aː (a ā)
- au (au)
Spółgłoski
- m n (m n)
- p b t d k g (p b t d c g)
- s z x ɣ (s~ss s ch gg)
- w l r j (w l r i)
Zmiany dźwiękowe
- sk > ʃ
- s_ > ʃ {r, l, n, m, t, p, k, w, f}
- z > z
- hr-, hl-, hn-, hm-, hw- > zr, zl, zn, zm, zw
- i, u, e, a > a
- -ô > -e
- -ǭ, -ō > -o, a
- ē > ia
- ī, ō, ū, ā > i, o, u, a
- nd, mb > nn, mm
- kj, gj > tj, dj (nieregularnie)
- b, d, g > w, z, ɣ V_V, R_, N_
- p, t, k > b, d, g V_V, R_, N_
- CC > C (za wyjątkiem S)
- ai > e
- Ṽ > õ > o
- VnS > V̄S
- Vh, Vf > V̄
- h, f > ∅
- þ > s
- -Vt > V̄
- z > s
- gn, ng > nn
- ks, ts > xs
- kw > gw
Zapis
A a | B b | C c | D d | Ð ð | E e | F f | G g | Ǥ ǥ | Gw gw |
[a], [ɒ:] | [b] | [kʰ] | [d] | [ð] | [ɛ]~[e:] | [f] | [g] | [ɣ] | [gʷ] |
Gramatyka
Zaimek
Zaimek osobowy
Cas. | Sg | Pl | Refl. | ||
---|---|---|---|---|---|
I | II | I | II | ||
Nom. | ak | su | wis | ius | |
Gen. | min | sin | ūsarin | iswarin | salin |
Dat. | mas | sas | ūsas | iswas | salas |
Acc. | ma | sa | ūs | iswa | sala |
Ins. | mo | so | ūsas | iswas | salo |
Poss. | minas | sinas | ūsaras | iswaras | salas |
Cas. | Sg | Pl | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
m | f | n | m | f | n | |
Nom. | as | si | i | is | ies | io |
Gen. | ias | sasas | ias | ase | ||
Dat. | ame | sase | ame | amas | ||
Acc. | ano | sio | i | īs | ies | io |
Ins. | ano | saso | ano | amas |
Zaimek nieokreślony
Zaimki nieokreślone tworzone są za pomocą rozszerzenia tematu zaimka o odmienną końcówkę -sannas, np. swas "jaki" > swasannas "jakiś".
Rzeczownik
Cas. | I (a) | II (i) | III (u) | IV (a) | V | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | n | m | n | m | n | f | f | f, m | n | m, f, n | |
Sg | |||||||||||
Nom. | as | o | as | o | as | o | a | o | s | e | e |
Gen. | as | is | aus | as | onas | as | as | Cas | |||
Dat. | e | i | awa | e | ona | a | a | Ca | |||
Acc. | o | o | o | o | ono | o | e | Co | |||
Ins. | o | i | u | o | onia | ia | ia | Cia | |||
Pl | |||||||||||
Nom. | os | os | is | os | awas | awos | es | onas | as | os | Cas |
Gen. | e | e | awo | e | one | e | e | Ce | |||
Dat. | amas | amas | amas | omas | omas | amas | amas | Camas | |||
Acc. | ās | os | īs | os | ūs | awos | os | onūs | ūs | os | Cūs |
Ins. | amas | amas | amas | omas | omas | amas | amas | Camas |
Przymiotnik
Przymiotniki odmieniają się według rzeczownikowych wzorów deklinacyjnych.
Przysłówek
Przysłówek odprzymiotnikowy przyjmuje formę narzędnika lub celownika przymiotnika w rodzaju męskim liczby pojedynczej.
Czasownik
Występują dwa czasy przeszłe. Należy pamiętać, że imiesłów w czasie perfekt zgadza się co do rodzaju z podmiotem zdania.
Czas. | Słabe | Mocne | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Prs | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg | Pl. |
I | esa | esamas | saggia | saggiamas | alba | albamas |
II | esas | esad | saggias | saggiad | albas | albad |
III | esa | esās | saggia | saggiās | alba | albās |
Imp. | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg | Pl. |
I | esas | esasam | saggas | saggasam | alb | albam |
II | esasd | esasasd | saggasd | saggasasd | albad | albasd |
III | esas | esasan | saggas | saggasan | alb | alban |
Perf. | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg | Pl. |
I | awia esasas |
awiamas esasas |
awia saggasas |
awiamas saggasas |
awia albanas |
awiamas albanas |
II | awias esasas |
awiad esasas |
awias saggasas |
awiad saggasas |
awias albanas |
awiad albanas |
III | awia esasas |
awiās esasas |
awia saggasas |
awiās saggasas |
awia albanas |
awiās albanas |
Imper. | ||||||
Pers. | Sg | Pl. | Sg | Pl. | Sg | Pl. |
II | es | esad | sagg | saggiad | alb | albad |
Inf. | esan | saggian | alban | |||
Part. Perf. | esasas | saggasas | albanas | |||
Part. Act. | esannas | saggiannas | albannas |
Czasowniki mocne
W języku lugijskim zachowała się szeroka grupa czasowników mocnych. System alternacji samogłoskowych uległ jednak gruntownej przebudowie, rozwinęła się też dość liczna grupa czasowników nieregularnych. VII koniugacja rozpadła się - dawniej należące czasowniki zasiliły grupę czasowników nieregularnych.
Kl. | Bezokolicznik | Imperfekt | Perfekt. | |
---|---|---|---|---|
I | I | i | e | a |
II | II | au | au | a |
a | au | a | ||
u | au | a | ||
III | III, IV, V, VI | a | a | a |
IV | VI | a | o | a |
Kl. | Bezokolicznik | Imperfekt | Perfekt | Znaczenie |
---|---|---|---|---|
I | widan | wed | wadanas | wiedzieć |
II | kausan | kaus | kasanas | próbować |
lausan | laus | lasanas | rosnąć | |
klauwan | klau | klawanas | pękać, trzaskać | |
srawan | srau | srawanas | martwić się | |
duwan | dau | dawanas | nurkować | |
III | swaman | swam | swamanas | pływać |
alban | alb | albanas | pomagać | |
gwaman | gwam | gwamanas | przyjść | |
awian | ab | abas | mieć | |
baran | bar | baranas | ciągnąć | |
IV | aran | or | aranas | wieźć, jechać |
Czasowniki nieregularne
Bezokolicznik | Imperfekt | Perfekt | Znaczenie |
---|---|---|---|
adan | iad | adanas | jeść |
laggian | lā | lagganas | leżeć |
bragan | brā | braganas | łamać |
drannan | drā | drannanas | pić |
stansan | stos | stasanas | stać |
edan | ies | edanas | nazwyać się |
ausan | iaus | ausanas | czerpać |
dawian | dasau | dawanas | umierać |
awan | iau | awanas | ciosać |
walgan | wawāl | walganas | chodzić |
biaggan | bawiā | biagganas | walczyć |
biān | bawod | biānas | grzać |
blodan | bawlos | blodanas | prosić |
sāwan | sā | sāwanas | widzieć |
draggan | dro | dragganas | dźwigać |
Tekst
Owca i Konie | Siabo anna māros |
---|---|
Na wzgórzu owca, która nie miała wełny, zobaczyła konie: jeden ciągnął ciężki wóz, drugi dźwigał wielki ładunek, a trzeci wiózł szybko człowieka. Owca rzekła do koni: „Serce mnie boli, widząc, co człowiek nakazuje robić koniom”. Konie odpowiedziały: „Słuchaj, owco, serca nas bolą, kiedy widzimy, jak człowiek, pan, zabiera twoją wełnę na płaszcz dla samego siebie. I owca nie ma wełny”. Usłyszawszy to, owca pobiegła przez równinę. | An ali siabo, swaligo na ab walo, sā mārās: enas bar awiggo wanno, āsaras dro graudo osro, anna srasias or gwagwo mano. Siabo saggas māramas: „Arde mino aga ma, sāwanno, swa mans bausa dan māramas”. Māros annaswarasan: „Aus, siabo, ardos ūsaros agās ūs, swania wis sāwamas, swo mans, raus, nama walo sino ara peso salas salawe. Anna siabo na awia walo”. Swania ausas i, siabo slawas ār alono. |