Język miecki
Język miecki — język z rodziny zachodniogermańskiej, używany w alternatywnej rzeczywistości w środkowej Europie, na terenach między rzeką Łabą a Wisłą.
Historia
Historię języka mieckiego można podzielić na następujące okresy:
- dialekt języka proto-germańskiego — I-V w. n.e.;
- staromiecki — VI-X w. n.e.;
- średniomiecki — XI-XV w. n.e.;
- nowomiecki — XVI-XXI w. n.e.
Fonologia
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Mk-podn. | |
---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m | n | |||
Zwarte bdź. | p | t | k | ||
Zwarte dź. | b | d | ɡ | ||
Szczelinowe | f | s | |||
Półotwarte | ʋ «v» | l | r | j «i» | w «u» |
Uwagi:
- /ɡ/ nie występuje w słowach rodzimych.
- /j w/ są niezgłoskowymi odpowiednikami samogłosek /i u/.
- W większości dialektów (lecz nie odmianie standardowej) /n t d s/ palatalizują do [nʲ tsʲ dzʲ sʲ] lub [ɲ tɕ dʑ ɕ] przed /i i̯/.
Samogłoski
Przednie | Środkowe | Tylne | |
---|---|---|---|
Przymknięte | i u̯i |
ɨ «y» | u i̯u u̯ɯ «û» |
Średnie | e i̯e u̯e |
o i̯o u̯o | |
Średnie centr. | eə̯ «è» i̯eə̯ «iè» u̯eə̯ «uè» |
ə «à» i̯ə «ià» u̯ə «uà» |
oə̯ «ò» i̯oə̯ «iò» u̯oə̯ «uò» |
Otwarte | a i̯a u̯a |
Uwagi:
- /ɨ u̯ɯ/ są wyróżniane tylko w niektórych dialektach. W języku standardowym odpowiadają im /ə u/.
- Wielu użytkowników języka nie czyni różnicy między połączeniami /i̯eə̯ i̯ə i̯oə̯/ oraz między /u̯eə̯ u̯ə u̯oə̯/.
Fonotaktyki
Następujące zbitki spółgłoskowe są dopuszczalne w nagłosie:
-p | -t | -k | -s | -m | -n | -v | -r | -l | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
p- | ps- | pn- | pr- | pl- | |||||
b- | br- | bl- | |||||||
f- | fr- | fl- | |||||||
v- | vr- | vl- | |||||||
t- | tv- | tr- | |||||||
d- | dv- | dr- | |||||||
s- | sp- | st- | sk- | sm- | sn- | sv- | sl- | ||
k- | ks- | kn- | kv- | kr- | kl- | ||||
g- | gn- | gr- | gl- |
Następujące zbitki spółgłoskowe są dopuszczalne w wygłosie:
-p | -t | -k | -b | -d | -g | -s | -m | -n | -v | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
f- | -ft | -fs | ||||||||
s- | -sp | -st | -sk | |||||||
m- n- | -mp | -nt | -nk | -mb | -nd | -ng | -ns | |||
r- | -rp | -rt | -rk | -rb | -rd | -rg | -rs | -rm | -rn | -rv |
l- | -lp | -lt | -lk | -lb | -ld | -ls | -lm | -lv |
Zbitki zaznaczone na szaro występują tylko w zapożyczeniach.
Sandhi
Bardzo częsty przykład sandhi to asymilacja nosowa. Dotyczy ona przyimków, przymiotników i liczebników stojących przed rzeczownikami i kończących się «-è -ò -à»:
- è (przedimek nieokreślony)
- sievò siedem
- evà swój, własny
Przed /m n/ te końcówki zmieniają się w «-e -o -à» (ta ostatnia pozostaje niezmieniona):
- e modar matka (nieokr.)
- sievo modri siedem matek
- evà modar swoja matka
Przed /b p/ te końcówki zmieniają się w «-em -om -àm»:
- em broar brat (nieokr.)
- sievom brori siedmiu braci
- evàm broar swój brat
Przed /d t ɡ k/ te końcówki zmieniają się w «-en -on -àn»:
- en tàt ząb (nieokr.)
- sievon tèti siedem zębów
- evàn tàt swój ząb
Przed samogłoskami te końcówki w większości przypadków również zmieniają się «-en -on -àn», lecz niektóre słowa posiadają własne, oboczne formy:
- iè w → ien arbeste na jesieni
- uè około → uemb arbest około jesieni
Przed /f s ʋ l r/ końcówki zachowują swoją oryginalną formę:
- è valv wilk (nieokr.)
- sievò velvi siedem wilków
- evà valv swój wilk
Morfologia
Przedimki
Przedimek nieokreślony
Przedimek nieokreślony ma formę è i jest nieodmienny. Podlega on asymilacji nosowej (p. wyżej).
- è lèiten wiosna (nieokr.)
- en iar rok (nieokr.)
- em biar piwo (nieokr.)
Przedimek nie występuje w liczbie mnogiej, jest wtedy pomijany:
- lèiteni wiosny (nieokr.)
- iari lata (nieokr.)
- biari piwa (nieokr.)
W języku mówionym formy «em en» są często skracane do «’m ’n», przed spółgłoskami zwartymi wymawiane [m̩ n̩]:
- ’n iar rok (nieokr.)
- ’m biar piwo (nieokr.)
Liczebniki
1. | en | 11. | èlvà | ||
---|---|---|---|---|---|
2. | tve | 12. | tvalv | 20. | tvetie |
3. | try | 13. | trytà | 30. | trytie |
4. | fiar | 14. | fiartà | 40. | fiartie |
5. | fièf | 15. | fièftà | 50. | fièftie |
6. | sias | 16. | siastà | 60. | siastie |
7. | sievò | 17. | sievontà | 70. | sievontie |
8. | ato | 18. | atotà | 80. | atotie |
9. | niavò | 19. | niavontà | 90. | niavontie |
10. | tià | 100. | ondard | ||
1000. | tusend |