Język staroatrypijski

Język staroatrypijski կյւբւ ըդիբը (kyùpù átìpà)
Utworzenie:	Cywil (CivilixXXX) w 2021 roku
Regiony (Kyon):	Atrypia (historycznie)
Liczba użytkowników (Kyon)	brak
Sposoby zapisu:	pismo kejreńskie (ormiańskie), ragul, łacińskie (transkrypcja)
Typologia:	analityczno-fleksyjny, mianownikowo-biernikowy, SOV
Klasyfikacja:	Języki atrypijskie Języki centralnoatrypijskie Język staroatrypijski (†) Język atrypijski
Lista conlangów

Zobacz też słownik tego języka.

Język staroatrypijski (satp. կյւբւ ըդիբը kyùpù átìpà [cùpù átìpà]), także język (staro)centralnoatrypijski był językiem używanym przez przodków Atrypijczyków, żyjących na Granitowych Wzgórzach. Jako dobę staroatrypijską przyjmuje się okres od pierwszych zapisów w piśmie kejreńskim i ragulu (ok. 4000 EK) do inwazji tahareńskiej, ok. 5200 EK, kiedy to przeszedł on spore zmiany, stając się językiem (średnio)atrypijskim. Cechowała go charakterystyczna fonologia, z prostym systemem tonów, głoskami retrofleksyjnymi, nietypowym kontrastem ejektywy-bezprzydechowe-przydechowe-prenasalizowane-geminiaty w fonologii i obecnością głosek szczelinowych bocznych.

ARTYKUŁ NIEAKTUALNY, ZOSTANIE W PRZYSZŁOŚCI GRUNTOWNIE PRZEBUDOWANY - STAN OBECNY POZOSTAWIONY W CELACH ARCHIWALNYCH I JAKO PUNKT ODNIESIENIA DLA AUTORA

Fonologia

Spółgłoski

		wargowe	zębowe	retrofleksyjne	twardopodniebienne	miękkopodniebienne
zwarte	bezprzydechowe	p	t	ʈ	c	k
	przydechowe	pʰ	tʰ	ʈʰ	cʰ	kʰ
	ejektywne	p'	t'	ʈ'	c'	k'
	prenasalizowane	ᵐb	ⁿd	ⁿɖ	ⁿc	ᵑɡ
	geminiaty	pː	tː	ʈː	cː	kː
nosowe		m	n	ɳ	ɲ	ŋ
szczelinowe	dźwięczne		s	ʂ	ɕ	x
	bezdźwięczne	f	z	ʐ	ʑ	ɣ
	dźwięczne boczne		ɮ
	bezdźwięczne boczne		ɬ
aftrykaty	dźwięczne		dɮ
	bezdźwięczne		tɬ
półotwarte		(w)	l		j	(w)
rotyczne			r ~ ɻ

Samogłoski

	przednie	centralne	tylne
wysokie	i iː	ʉ ʉː	u uː
średnie	e eː		o oː
tylne		a aː

Głoski /ʉ/ oraz /ʉː/ są rzadkie, ale ich fonemiczność nie jest przedmiotem sporów.

Dyftongi

przednie	tylne
ai	au

Fonotaktyka

Struktura sylaby to (C1)(l)V(C2).
C2 była kategorią węższą od C1. Obejmowała ona tylko bezdźwięczne szczelinowe, bezprzydechowe zwarte i sonoranty inne od /r/, /w/ i /j/. C1 zawierała w sobie zaś wszystkie spółgłoski języka staroatrypijskiego. Ponadto, geminianty mogły występować tylko w pozycji między dwoma samogłoskami.

Akcent

Akcent w języku staroatrypijskim najprawdopodobniej padał na ostatnią długą samogłoskę lub dyftong, a jeżeli takich elementów w słowie nie było, to na przedostatnią samogłoskę. Jednak możliwym jest, że w tej kwestii występowały spore wahania.

Tony

Staroatrypijski posiadał dwa tony - wysoki i niski. Ten pierwszy występował zwykle po głoskach przydechowych i bezdźwięcznych szczelinowych, a drugi po bezprzydechowych i dźwięcznych (w tym sonorantach). Od tych zasad istniały liczne wyjątki, przez co ton był fonemiczny. Ton występujący po ejektywie był trudny do przewidzenia.

Systemy zapisu

Język staroatrypijski był zazwyczaj zapisywany pismem kejreńskim (ormiańskim), ale istnieje wiele poświadczonych zapisów pismem ajdyniriańskim - ragulem. Poniższa tabela ilustruje systemy zapisu języka staroatrypijskiego.

Litera ormiańska	Litera ragulu	Transkrypcja	Wartość fonetyczna
Ա ա		ā	/aː/
Բ բ		p	/p/
Գ գ		k	/k/
Դ դ		t	/t/
Ե ե		e	/e/
Զ զ		z	/z/
Է է		ē	/eː/
Ը ը		a	/a/
Թ թ		t'	/tʼ/
Ժ ժ		z̧	/ʒ/
Ի ի		i	/i/
Խ խ		h	/h/
Ծ ծ		ɬ	/ɬ/
Կ կ		kh	/kʰ/
Ղ ղ		ɮ	/ɮ/
Ճ ճ		ṭh	/ʈʰ/
Մ մ		m	/m/
Ն ն		n	/n/
Շ շ		ş	/ʃ/
Ո ո		ō	/oː/
Չ չ		ṭ'	/ʈʼ/
Պ պ		ph	/pʰ/
Ջ ջ		ṭ	/ʈ/
Ռ ռ		ḷ	/ɭ/
Ս ս		s	/s/
Տ տ		th	/tʰ/
Ր ր		r	/r/
Ւ ւ		u	/u/
Փ փ		p'	/pʼ/
Ք ք		k'	/kʼ/
Օ օ		o	/o/
Ֆ ֆ		f	/f/