Klityka

Klityka jest to element pośredni między oddzielnym wyrazem a morfemem związanym (afiksem). Przeważnie nie posiada takich cech odrębnego wyrazu jak własny akcent (jest atoniczna), a jej pozycja jest determinowana syntaktycznie. Często historycznie klityki były odrębnymi wyrazami, które zaczęły tracić samodzielność i ewoluowały w stronę zostania afiksami (zjawisko gramatykalizacji).

Klityki funkcjonują pod względem składniowym na poziomie fraz i zdań, a nie słów. Często doczepiają się do pierwszego (proklityki) lub ostatniego (enklityki) elementu frazy. Przykładem enklityki jest angielski tzw. dopełniacz saksoński:

my friend's computer - komputer mojego przyjaciela

my friend from London's computer - komputer mojego przyjaciela z Londynu

Na przykładzie widać, że klityka 's doczepia się do całej frazy my friend from London. Gdyby był to sufiks, występowałby on zawsze przy słowie friend.

Przykładem proklityki jest polski przyimek od:

od nart - klityka od normalnie nie posiada własnego akcentu, akcentowany jest rzeczownik

od jego nart - klityka od doczepia się do początku całej frazy rzeczownikowej

Innym przykładem klityki jest znacznik trybu przypuszczającego by:

zjadłby dwie świnie

bo by zjadł dwie świnie

Klityka ta wykazuje tendencje do doczepiania się do 1. elementu zdania (*bo zjadł dwie świnie by jest niegramatyczne), choć jest to opcjonalne (bo zjadłby dwie świnie), co może wskazywać na to, że ewoluuje ona w stronę afiksu.