Tekst źródłowy strony Język jakubiański

{{język
| kolor = red
| nazwa = Język jakubiański
| nazwa własna = ''Iαvטбıαח φʒαц''
| alfabet u = alfabet kubuski
| typologia u = SVO, w pytaniach VSO
| kodyfikacja = tak
| conlanger3 = dnl.jkb.spr
| fikcyjnie = tak
| conworld Msc = Dianie
| twórca = Spiritus
| rok = ~2006
| cel = Język dla Jakubii
| państwa = Jakubia, Kübek, Findeja, Ferrerro, Tapania, Rüssia, Konfederacja Stanów Północnych, Albërta
| mówiący = ~15 000 000<ref>Przewiduje się, że do roku 5236 liczba mówiących wzrośnie do 20 000 000.</ref>
| klasyfikacja = języki nadpsilańskie
*języki jakubiańskie
**język jakubiański
| kraje = Jakubia, Kübek
| pomocniczy = Ferrerro, Tapania, Konfederacja Stanów Północnych, Albrëchta
| regulowany = Lakedemon d' Jakubian Frall, autor
| tekst jaki = Çlevé e çlün’i
| tekst u = Â verßé çlevé, çë vell ma-pa lenné vell vid çlün’i; in vell nez hull kar, rent nez ßandell fak e trent vell kar fervë. Çlevé vell ßod kü çlün’i: ‘Diké nall më, kej vida, çë fervë maronâ feßé nur çlün’i. Çlün’i vëll ankori: ‘Ekôtré, çlevé – dikëll näll nôll, kej vidoh, kej fervë, môll ßâ ta lenné nur kot nur en ill. E çlevé mâ-pa lenné.’. Çlevé vell ekôt çe e vell var prë plant-nëßé.}}
'''Język jakubiański''' (jkb. ''Iαvטбıαл φʒαц'' [jakubʲã fʁaj]) - należący, wraz z spyroplitańskim i forgockim, do nadpsilańskiej rodziny językowej, język stworzony przez Spiritusa w ~2006r.

Język jakubiański jest językiem fleksyjnym. Podstawowy szyk zdania to SVO, a w pytaniach VSO.

==Historia tworzenia==

Historię tworzenia jakubiańskiego dzielimy na 8 etapów:

1. Okres stworzenia (~2005/2006) - szybki rozwój noobowatych słówek i podstaw gramatyki.

2. I okres wegetacji (~2006-2008/2009) - praktyczne zapomnienie, rzadkie zmiany.

3. Okres nooblangu (2008/2009-2011) - okres tworzenia francuzikowo-polskawego potworka, nierządzącego się żadnymi konkretniejszymi zasadami. Autor do dzisiaj pamięta, jak płynąc statkiem po morzu śródziemnym, robił starszemu bratu kartkówki z tego języka. Z tego okresu zachowały się najstarsze pisane źródła na temat jakubiańskiego (jkb. 1.0)

4. II okres wegetacji (2011- VIII 2013) - praktyczne zapomnienie, rzadkie zmiany.

5. I Okres odrodzenia (VIII 2013-XII 2013) - zapisanie jakubiańskiego IPA'ą, ustandaryzowanie gramatyki, rozwój słownictwa, sztuki, historii i kultury. Z tym okresem wiąże się pozbycie większości noobowatego słownictwa, ale z niektórymi autor nie mógł się rozstać (kavall - kawa, alell - ulica), niektóre po prostu pozmieniał za pomocą procesów fonetycznych(1kb 2.0).

6. II Okres (XII 2013-I 2014) - Wywalenie lenicji, standaryzacja fonetyki i gramatyki, reset ortografii, rozwój palatalizacji, powstanie słownika, szybki rozwój literatury.

7. III okres wegetacji (I 2014-IV 2014) - Ponowne zapomnienie, początek tworzenia po kolei nowych niewypalonych pomysłów na conlangi, z których obecny jakubiański wiele czerpie.

8. Jakubiański współczesny (IV 2014-obecnie) - restart projektu na podstawie kilku ciekawych spostrzeżeń podczas robienia conlangów.

==Powstanie i rozwój==

==Fonetyka==

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Samogłoski'''
|-
!
! colspan=2| Przednie
! colspan=2| Tylne
|-
!
! Niezaokrąglone
! Zaokrąglone
! Niezaokrąglone
! Zaokrąglone
|-
! Przymknięte
| /i/ <i>
| /y/ <ú>
| /ɯ/ <í>
| /u/ <u>
|-
! Środkowe
| /ɛ/ <e>, <ai>
| /ø~œ/ <ó>
| /ʌ/ <é>
| /ɔ/ <o>, <au>
|-
! Środkowe nosowe
| colspan=2| /ɛ̃/ <nowiki><em></nowiki>, <en>, <im>, <in>, <aim>, <ain>
| colspan=2| /ɔ̃/ <om>, <on>, <um>, <un>, <aum>, <aun>
|-
! Otwarte
| colspan=4| /a/ <a>
|-
! Otwarte nosowe
| colspan=4| /ã/ <am>, <an>
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Spółgłoski'''
|-
!
! Wargowe
! Zębowe
! Zadziąsłowe
! Podniebienne
! Miękkopodniebienne
! Języczkowe
! Krtaniowe
|-
! <small>Nosowe<small>
| /m/ <m>
| /n/ <n>
|
|
|
|
|
|-
! <small>Zwarte<small>
| /p/ <p> /b/ <b>
| /t/ <t>, /d/ <d>
|
|
| /k/ <k> /g/ <g>
|
|
|-
! <small>Szczelinowe<small>
| /f/ <f> /v/ <v>
| /s/ <nowiki><s></nowiki>, <ç> /z/ <z>, <c>
| /ʃ/ <çh> /ʒ/ <ch>
| /ç~ɕ/ <ś> /ʝ~ʑ/ <ź>
| /x/ <ck>
| /ʁ/ <r>
| /ɦ/ <h>
|-
! <small>Półotwarte<small>
|
|
|
| [j] <j>, <ll>
|
|
|
|-
! <small>Boczne szczelinowe<small>
|
| /ɬ/ <sl>, /ɮ/ <zl>
|
|
|
|
|
|-
! Boczne aproksymanty
|
| /l/ <l>
|
|
|
|
|
|-
! Drżące
|
| /r/ <rr>
|
|
|
|
|
|}

===Fonetyka dialektyczna===

====Samogłoski====

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dialekt z Jakuba'''
|-
!
! colspan=2| Przednie
! colspan=2| Tylne
|-
! Przymknięte
| /i/ <i>
| /y/ <ú>
| /ɯ/ <í>
| /u/ <u>
|-
! Przymknięte nosowe
|
|
| colspan=2| /ʊ̃/ <om>, <on>, <um>, <un>, <aum>, <aun>
|-
! Środkowe
| /ɛ/ <e>, <ai>
| /ø/ <ó>
| /ʌ/ <é>
| /ɔ/ <o>, <au>
|-
! Otwarte
| colspan=4| /a/ <a>
|-
! Otwarte nosowe
| colspan=2| /æ̃/ <nowiki><em></nowiki>, <en>, <im>, <in>, <aim>, <ain>
| colspan=2| /ɒ̃/ <am>, <an>
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dialekt z Kúbeçu'''
|-
! colspan=2
|}

====Porównanie====

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
! Przykład
! Wymowa standardowa
! Z Jakuba
! Ze Spyropolis
! Południowa
! Północna
! Z Kúbeçu
! Amfiańska
! Findejska
! Znaczenie
|-
! alell
| /aˈlɛj/
| /aˈlɛj/
| /ɑːˈlɛj/
| /ˈaːlɛʎ/
| /aˈlej/
| /ˈɑːlɛʎ/
| /ˈɑːləʎ/
| /aˈleɪ̯/
| ulica
|-
! Kúbeç
| /kyˈbɛs/
| /cyˈbɛs/
| /kʏˈbɛs/
| /ˈkyβɛz/
| /kyˈβes/
| /kʏˈbɛt͡s/
|  /kyˈβɛsː/
| /kyˈbes/
| Państwo w Amfiatrii
|-
! solançè
| /sɔˈlãs/
| /soˈlɒ̃s/
| /soːˈlɐ̃s/
| /ˈsoːlãs/
|  /soˈlãs/
| /ˈsoːlãs/
| /ˈsoːlʊ̃z/
| /soˈlə̃s/
| taczka
|-
! impatronat
| /ɛ̃patʁɔˈnat/
| /ẽpatʁoˈnat/
| /ẽːpatʁoːˈnat/
| /ˈɛ̃patroːnat/
| /ẽpatʁoˈnat/
| /ˈẽːpatʁoːnat/
| /ˈẽpatʁoːnat/
| /ə̃patrʌˈnat/
| ustrój polityczny Jakubii
|-
|}

==Alfabet i ortografia==

{| align="center" border="1" cellspacing="0" cellpadding="8" bgcolor="#EFEFEF" style="font-size:20px; text-align:center;"
|-
| Aa || Ää || Ââ || Pp || Tt || Kk || Ee || Ëë || Êê || Ff || Ss || Ii || 
|}

Litery ä ë ï ö ü wzięły się od dyftongów ae, ee, ie, oe, ue. Litery â ê î ô û pochodzą zaś od au, eu, iu, ou, uu.

Litery ç, ß i ş to ligatury т', ʒ' i c', które przeszły wiele zmian.

==Rzeczownik==

Rzeczownik jakubiański odmienia się przez liczbę i przypadek. Teoretycznie istnieje rodzaj męski i żeński, który jednak zanikł, choć ma znaczenie przy wybieraniu sufiksów przypadków, liczby mnogiej i przymiotników.

===Deklinacja rzeczowników===

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -C tematowa z samogłoską akcentowaną przednią'''
|-
!
! <small>liczba pojedyncza</small>
! <small>liczba mnoga</small>
|-
! Nominativus
| -
| -'i
|-
! Accusativus
| -an
| -an'i
|-
! Locativus
| -all
| -äll
|-
! Instrumentalis
| -en
| -en'i
|-
! Vocativus
| -eßé
| -erëll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -V tematowa z samogłoską akcentowaną przednią'''
|-
!
! <small>liczba pojedyncza</small>
! <small>liczba mnoga</small>
|-
! Nominativus
| -
| -ell
|-
! Accusativus
| -ll
| -ell
|-
! Locativus
| -ll
| -ell
|-
! Instrumentalis
| -n
| -n'i
|-
! Vocativus
| -ßé
| -rëll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -é tematowa z samogłoską akcentowaną przednią'''
|-
!
! <small>liczba pojedyncza</small>
! <small>liczba mnoga</small>
|-
! Nominativus
| -
| -ell
|-
! Accusativus
| -nné
| -nnëll
|-
! Locativus
| -ll
| -ell
|-
! Instrumentalis
| -nné
| -nnëll
|-
! Vocativus
| -ßé
| -rëll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -C tematowa z samogłoską akcentowaną tylną'''
|-
!
! <small>liczba pojedyncza</small>
! <small>liczba mnoga</small>
|-
! Nominativus
| -
| -'i
|-
! Accusativus
| -on
| -on'i
|-
! Locativus
| -oll
| -ôll
|-
! Instrumentalis
| -on
| -on'i
|-
! Vocativus
| -oßé
| -orêll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -V tematowa z samogłoską akcentowaną tylną'''
|-
!
! <small>liczba pojedyncza</small>
! <small>liczba mnoga</small>
|-
! Nominativus
| -
| -ull
|-
! Accusativus
| -ll
| -ull
|-
! Locativus
| -ll
| -ull
|-
! Instrumentalis
| -n
| -n'i
|-
! Vocativus
| -ßé
| -rêll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -é tematowa z samogłoską akcentowaną tylną'''
|-
!
! <small>liczba pojedyncza</small>
! <small>liczba mnoga</small>
|-
! Nominativus
| -
| -ull
|-
! Accusativus
| -nné<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''nné.</ref>
| -nnêll<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''nnêll.</ref>
|-
! Locativus
| -ll<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''ll.</ref>
| -ull
|-
! Instrumentalis
| -nné<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''nné.</ref>
| -nnêll<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''nnêll.</ref>
|-
! Vocativus
| -ßé<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''ßé.</ref>
| -rêll<ref>oboczność e > o - kut'''é''' > kut'''o'''rêll.</ref>
|}

==Przymiotnik i przysłówek==

Przymiotniki i przysłówki jakubiańskie tworzy się za pomocą odpowiednich sufiksów.
===Deklinacja przymiotników===

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -C tematowa z samogłoską akcentowaną przednią'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>Nominativus<small>
| -et
| -eçi
|-
! <small>Accusativus<small>
| -en
| -en'i
|-
! <small>Locativus<small>
| -ell
| -ëll
|-
! <small>Instrumentalis<small>
| -en
| -en'i
|-
! <small>Vocativus<small>
| -eßé
| -erëll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -V tematowa z samogłoską akcentowaną przednią'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>Nominativus<small>
| -ll
| -ell
|-
! <small>Accusativus<small>
| -ll
| -ell
|-
! <small>Locativus<small>
| -ll
| -ell
|-
! <small>Instrumentalis<small>
| -n
| -n'i
|-
! <small>Vocativus<small>
| -ßé
| -erëll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -C tematowa z samogłoską akcentowaną tylną'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>Nominativus<small>
| -ot
| -oçi
|-
! <small>Accusativus<small>
| -on
| -on'i
|-
! <small>Locativus<small>
| -oll
| -ôll
|-
! <small>Instrumentalis<small>
| -on
| -on'i
|-
! <small>Vocativus<small>
| -ßé
| -orêll
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Deklinacja -V tematowa z samogłoską akcentowaną tylną'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>Nominativus<small>
| -ll
| -ull
|-
! <small>Accusativus<small>
| -ll
| -ull
|-
! <small>Locativus<small>
| -ll
| -ull
|-
! <small>Instrumentalis<small>
| -n
| -n'i
|-
! <small>Vocativus<small>
| -ßé
| -rêll
|}

===Przysłówki===

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Wybór przyrostka przysłówkowego'''
|-
!
! <small>Samogłoska akcentowana przednia</small>
! <small>Samogłoska akcentowana tylna</small>
|-
! <small>Temat na -C<small>
| -ë
| -e
|-
! <small>Temat na -V<small>
| -ê
| -u
|}

===Stopniowanie przymiotników i przysłówków===

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|-
!
! <small>Przymiotnik</small>
! <small>Przysłówek</small>
|-
! <small>Stopień równy<small>
| vadet
| vadë
|-
! <small>Stopień wyższy ogólny<small>
| vadet-trë
| vadë-trë
|-
! <small>Stopień równy poszczególny<small>
| vadet-trëz
| vadë-trëz
|-
! <small>Stopień najwyższy ogólny<small>
| nadervadet
| nadervadë
|-
! <small>Stopień najwyższy poszczególny<small>
| nadervadetez
| nadervadëz
|}

==Czasownik==

Czasownik w jakubiańskim odmienia się przez:

*3 osoby
*2 liczby
*4 tryby
*8 czasów (2 fleksyjne i 6 analitycznych)

===Czas===

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Trankell Cemblell - Czas Teraźniejszy Prosty'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| mova
| movoh
|-
! <small>2. os.<small>
| movë
| movë
|-
! <small>3. os.<small>
| movâ
| movi
|}

Używany:

-Przy omawianiu ogólnych stałych stanów i czynności. ''Ëredi vïra<ref>Słowo te jest o tyle ciekawe, iż oznacza dosłownie wschodzić. Anologicznie iść spać, kłaść się to ''lïvré''</ref> â 8:00.'' - Codziennie wstaję o 8:00.

-Gdy mowa jest o ogólnych prawidłach, prawach i zasadach. ''Nena â mßeße ámâ suhall.'' - Woda w morzu jest słona.

-Opcjonalnie, przy opisywaniu ogólnych prawd historycznych, gdy z kntekstu wynika, że mówimu o przeszłości. ''Erïk XVII ámâ kron â 5226 an.'' - Eryk XVII zostaje w królem w 5226 roku.

-Czasami przy mówieniu o przyszłości. ''Vegë va kü miredoh.'' - Wkrótce idę do biblioteki.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Trankell Ovell - Czas Teraźniejszy Współczesny'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| am mov/ám mov<ref>Jeśli stosujemy z zaimkiem ''ßa''.</ref>
| amoh mov/ámoh mov<ref>Jeśli stosujemy z zaimkiem ''Nad'i''.</ref>
|-
! <small>2. os.<small>
| amë mov
| amë mov/ámë mov<ref>Jeśli stosujemy zaimkiem ''Vad'i''.</ref>
|-
! <small>3. os.<small>
| amâ mov/ámâ mov<ref>Jeśli stosujemy z zaimkiem ''Etté''.</ref>
| ami mov/ámi mov<ref>Jeśli stosujemy z zaimkiem ''Itt'i''.</ref>
|}

Używany:

-Gdy mówi się o czynnościach wykonywanych w tym momencie. ''Am va kü vlêredoh'' - Idę do kwiaciarni.

-Gdy mówi się o czynnościach jednorazowych, pierwszych w życiu. ''Int am vid, çet kal cë.'' - Pierwszy raz coś takiego widzę.

-Przy mowie o naszych chwilowych zajęciach. ''Am krir magistermiré.'' - Jestem w trakcie pisania pracy magisterskiej.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Pironnell Damblell Enkorell - Czas Przeszły Określony dokonany'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| movemmé
| movemmé
|-
! <small>2. os.<small>
| movenné
| movenné
|-
! <small>3. os.<small>
| mov
| movi
|}

Używany:

-Gdy mówi się o przeszłości dokonanej w konkretnym czasie i ewentualnie miejscu. ''Tudi ßaçetemmé plen'i.'' - Kupiłem dzisiaj masło.

-Przy dokonanych czynnościach historycznych. ''Eßé Plü bonemmé â 5142 an.'' - Eßé Plü urodziła się w 5142 roku.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Pironnell Damblell Enkorell-pa - Czas Przeszły Określony Niedokonany'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| vellemmé mov
| vellemmé mov
|-
! <small>2. os.<small>
| vellenné mov
| vellenné mov
|-
! <small>3. os.<small>
| vell mov
| vëll mov
|}

Używany:

-Gdy mówi się o przeszłości niedokonanej w konkretnym czasie i ewentualnie miejscu. ''Â 7:00 vellemmé miß tent'i.'' - O 7:00 myłem zęby.

-Przy niedokonanych czynnościach historycznych. ''Â 4982 an â Jakubia vell vë ßogé nur kron.'' - W 4982 roku w Jakubii panowała niechęć wobec króla.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Pironnell Damblell-pa Enkorell - Czas Przeszły Nieokreślony Dokonany'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| hädemmé mov
| hädemmé mov
|-
! <small>2. os.<small>
| hädenné mov
| hädenné mov
|-
! <small>3. os.<small>
| häd mov
| hädi mov
|}

Używany:

-Gdy mówi się o przeszłości ogólnie dokonanej. ''Ferë dü ta masfer?'' - Zrobiłeś zadanie?

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Pironnell Damblell-e-Enkorell-pa - Czas Przeszły Nieokreślony niedokonany'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| hädemmé vë mov
| hädemmé vë mov
|-
! <small>2. os.<small>
| hädenné vë mov
| hädenné vë mov
|-
! <small>3. os.<small>
| häd vë mov
| hädi vë mov
|}

Używany:

-Gdy mówi się o przeszłości ogólnie niedokonanej. ''Häd vë va e häd vë vid alell.'' - Szedłem i oglądałem ulicę.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Sivoll Enkorell - Czas Przyszły Dokonany'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| venemmé mov
| venemmé mov
|-
! <small>2. os.<small>
| venné mov
| venné mov
|-
! <small>3. os.<small>
| ven mov
| veni mov
|}

Używany:

-Przy mowie o dokonanych planach na przyszłość i ogólnie o przyszłości dokonanej. ''Kej vennemmé vë ßandet, venemmé vé spisonaser.'' - Gdy będę duży, zstanę austronautą.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Dasé Sivoll Enkorell-pa - Czas Przyszły Niedokonany'''
|-
!
! <small>Liczba pojedyncza</small>
! <small>Liczba mnoga</small>
|-
! <small>1. os.<small>
| venemmé vë mov
| venemmé vë mov
|-
! <small>2. os.<small>
| venné vë mov
| venné vë mov
|-
! <small>3. os.<small>
| ven vë mov
| veni vë mov
|}

Używany:

-Przy mowie o dokonanych planach na przyszłość i ogólnie o przyszłości niedokonanej. ''Venemmé vë kü ßaçetoh.'' - ''Pójdę do sklepu.

===Tryb===

*Tryb oznajmujący - Podstawowy tryb w zdaniu. Np. ''Μirë miré'' - Czytasz książkę.
*Tryb rozkazujący - Wyraża rozkaz, życzenie. Tworzony za pomocą zaimka osoby i bezokolicznika, jednak zaimek można pominąć, jeśli odbiorca rozkazu wynika kontekstu. Np.: ''Mairé tuplacé!'' - Przyjdź tutaj!
*Tryb życzący - Wyraża chęć, pragnienie, życzenie. Tworzony poprzez partykułę ''Net''. Np.: ''Net sant amâ ta nom'' - Święć się imię twoje.
*Tryb przypuszczający - Wyraża przypuszczenie, tezę. W przeciwieństwie do polszczyzny nie jest używana w charakterze rozkazu (Przeczytałbyś jakąś książkę!) lub prośby (Chciałbym powiedzieć...), ponieważ w tych zdaniach użyty zostanie tryb życzący. Tworzymy go poprzez partykułę ''mer''. Np.: ''Mer am vôllmôßé, mer vida sôçi.'' - Gdybym był nietoperzem, widziałbym dźwięki.

==Imiesłów==

W jakubiańskim występują 4 imiesłowy - czynny i bierny dokonany oraz czynny i bierny niedokonany.

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Wybór sufiksu imiesłowu czynnego dokonanego'''
|-
!
! <small>Samogłoska akcentowana przednia</small>
! <small>Samogłoska akcentowana tylna</small>
|-
! <small>Temat na -C<small>
| -evé
| -ové
|-
! <small>Temat na -V<small>
| -vé
| -vé
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Wybór sufiksu imiesłowu czynnego niedokonanego'''
|-
!
! <small>Samogłoska akcentowana przednia</small>
! <small>Samogłoska akcentowana tylna</small>
|-
! <small>Temat na -C<small>
| -even
| -ovon
|-
! <small>Temat na -V<small>
| -ven
|v -von
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Wybór sufiksu imiesłowu biernego dokonanego'''
|-
!
! <small>Samogłoska akcentowana przednia</small>
! <small>Samogłoska akcentowana tylna</small>
|-
! <small>Temat na -C<small>
| -a
| -o
|-
! <small>Temat na -V<small>
| -lla
| -llo
|}

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Wybór sufiksu imiesłowu biernego niedokonanego'''
|-
!
! <small>Samogłoska akcentowana przednia</small>
! <small>Samogłoska akcentowana tylna</small>
|-
! <small>Temat na -C<small>
| -an
| -on
|-
! <small>Temat na -V<small>
| -llan
| -llon
|}

==Słowotwórstwo==

===Sufiksy słowotwórcze===

{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|+ '''Sufiksy słowotwórcze'''
|-
!
! <small>Zaczenie</small>
! <small>Przykład</small>
|-
! <small>-at<small>
| Narzędzie, przedmiot służący do czegoś, owoc pracy
| kopré - kopać, kopat - łopata; ßodré - mówić, ßodat - język (część ciała)
|-
! <small>-ver<small>
| Zbiór czegoś, duża liczba
| dir - drzewo, dißev - las; mäsdoh - dom, mäsdohver - osiedle
|-
! <small>-ian<small>
| Mieszkaniec, przymiotnik własny<ref>odmienia się, jak rzeczownik</ref>
| Jakub - (miasto) Jakub, Jakubian - Jakubianin, jakubiański; Polia - Polska, Polian - Polak, polski
|-
! <small>-ia<small>
| Nazwa własna, państwo, kraina
| Jakub - (miasto) Jakub, Jakubia - Jakubia; Psil - Psil, Psilia - Nadpsilania
|-
! <small>-e<small>
| Sufiks feminizujący
| senlé - płeć, senlë - kobieta;
|}

==Przypisy==

<references></references>