Aktualna wersja na dzień 09:53, 21 lip 2017

Język proto-pinu - wspólny prajęzyk wszystkich Pinusów, używany na terenie Pinu. Jest przodkiem wielu języków pinu, a także samego języka pinu.

Dźwięki

Samogłoski

i i: u u: (i ī u ū)
ɛ ɛ: ɔ ɔ: (e ē o ō)
a a: (a ā)

Spółgłoski

m n (m n)
p t k (p t k)
s h (s h)
w r l j (r l y)

Akcent

Akcent jest stały i zawsze pada na pierwszą sylabę.

Gramatyka

Język jest językiem lewogłowowym (przydawka stoi przed określanym słowem), występuje szyk zdania SVO. Podmiot zdania nieprzechodniego ma doklejony sufiks -ne. Zaprzeczenie tworzy się poprzez dodanie sufiksu -le po czasowniku. Występują poimki.

Zmiany fonetyczne

Do proto-zachodniego

nieakcentowane e > 0
h w nagłosie > k
h w wygłosie > 0
h pomiędzy samogłoskami > s
h wszędzie indziej > k
ly, ny, ry, my > y, y, r, m
t, p, k _{t, p, k} > ʔ
nk > ŋ
p {u, o} > w
s {i, r, k} > x
x {i, u} > š
ky, ty, py > kk, tt, pp
i, e > e
ī, ē > ī
o, u > o
ō, ū > ū
a, ā > a, ā
p (w nagłosie) > w
Cl, Cr (C=ptk} > ll, rr

Do pinu

Vkk, Vtt, Vpp > V:k, V:t, V:p
š > s
x > h
āk, āŋ, ah > ēk, ēŋ, ēh
wi > yi
ē > ī
ō > ū
ī, ū, ā > i, u, a
w > 0
h > 0
ll, rr > nl, nr
wypadnięcie wygłosowego e
ʔ > k (w sylabie akcentowanej)
ʔ > 0

Do ayyu

Do lono

Do proto-wschodniego

s, t, k _{y, i} > š, č, č
y (w nagłosie) > dž
č, dž > c, dz
wypadnięcie nieakcentowanego e/o
t > ∅ (przed s)
nagłosowe p, t, k > f, s, h
a, ā > e, ē / _{h, š}
u i > o e (w wygłosie)
skrócenie długich samogłosek w wygłosie
(C)VːCC > (C)VCC (pierwsza sylaba)
pp, tt, kk > p', t', k'
pt, kt, tp, tk, kp, tp > ft, χt, sp, tʔ (> ħ), kʷ, tʷ
ly, ny, my, ry > y, n, n, ž
pʼ, t', k' > ps, c, q
kʷ > xʷ
tʷ > cʷ
xʷ → ɣʷ → ħ (V_V)
tl, dl, cl, dzl > ɬ, ɮ, tɬ, dɮ
Vtɬ, Vdɮ > V:ɬ, V:ɮ
tɬ, dɮ > ɬ, ɮ
r > l (przed o, u)
ō, ū > ū
u, o > u
m > n (w wygłosie)
ay, uy, iy, ey > e, i, e, i

Do kimpu

i, e > e
ī, ē > i
ū > o
ā > o
I przegłos: o, u, a > ä, ö, ü,
ä > e
ü > i
a {l} > o
lC > CC
VCV > VCV (dźwięczne)
cʷ > c
dz > z
ey, iy, öy > e

Do yāmi

e {n, m} > i
q > k
Vmm, Vnn > V:m, V:n
cʷ > č
χ, ħ > χ
ɬ, ɮ > š, ž
np, mp, nt, mt, nk, mk > mb, nd, ng
wygłosowe Vn > V:∅
č > š
h > x
x > χ
ay > ey

Do proto-centralnego

Do hūm

Do yo

Do mīhu

Do lumyā

Do tā

Podstawowy słowniczek

Podstawowy słowniczek polsko-proto-pinuski:

ja - yam
ty - pu
on - sīm
to - nāne
kto - nun yī
co - nun ku
nie - lē
jeden - yoka
dwa - yāti
mężczyzna - tulu
matka - meyi
ojciec - rōyo
drzewo - hūnre
krew - sāru
jajko, jajo - kohe
głowa - punta
ucho - sāro
oko - tommu
nos - pōnyu
ząb - sōmya
język - yēmhu
noga - yuhe
ręka - humo
serce - nimpu
być - yo
mieć - mem
robić - non
pić - tin
jeść - rīn
widzieć - minpe
słyszeć - lēnse
wiedzieć, znać - ninte
umierać, umrzeć - pūmse
zabijać, zabić - rīmyu
iść, chodzić - lūnki
leżeć - rōnke
siedzieć - sinpu
stać - pumni
dawać, dać - kīmna
mówić - rānsu
słońce - mu
księżyc - ninya
woda - sunyo
deszcz - ayo
noc - rontu
dzień - yusa
nowy - pata
przy, u, na - tā
w - hīn
z - lēn
i - sō
imię - lēmpi

@@ Linia 18: / Linia 18: @@
 = Gramatyka =
-Język jest językiem lewogłowowym (przydawka stoi przed określanym słowem), występuje szyk zdania SVO. Podmiot
+Język jest językiem lewogłowowym (przydawka stoi przed określanym słowem), występuje szyk zdania SVO. Podmiot zdania nieprzechodniego ma doklejony sufiks -ne. Zaprzeczenie tworzy się poprzez dodanie sufiksu -le po czasowniku. Występują poimki.
+= Zmiany fonetyczne =
+== Do proto-zachodniego ==
+*nieakcentowane e > 0
+*h w nagłosie > k
+*h w wygłosie > 0
+*h pomiędzy samogłoskami > s
+*h wszędzie indziej > k
+*ly, ny, ry, my > y, y, r, m
+*t, p, k _{t, p, k} > ʔ
+*nk > ŋ
+*p {u, o} > w
+*s {i, r, k} > x
+*x {i, u} > š
+*ky, ty, py > kk, tt, pp
+*i, e > e
+*ī, ē > ī
+*o, u > o
+*ō, ū > ū
+*a, ā > a, ā
+*p (w nagłosie) > w
+*Cl, Cr (C=ptk} > ll, rr
+=== Do pinu ===
+*Vkk, Vtt, Vpp > V:k, V:t, V:p
+*š > s
+*x > h
+*āk, āŋ, ah > ēk, ēŋ, ēh
+*wi > yi
+*ē > ī
+*ō > ū
+*ī, ū, ā > i, u, a
+*w > 0
+*h > 0
+*ll, rr > nl, nr
+*wypadnięcie wygłosowego e
+*ʔ > k (w sylabie akcentowanej)
+*ʔ > 0
+=== Do ayyu ===
+=== Do lono ===
+== Do proto-wschodniego ==
+*s, t, k _{y, i} > š, č, č
+*y (w nagłosie) > dž
+*č, dž > c, dz
+*wypadnięcie nieakcentowanego e/o
+*t > ∅ (przed s)
+*nagłosowe p, t, k > f, s, h
+*a, ā > e, ē / _{h, š}
+*u i > o e (w wygłosie)
+*skrócenie długich samogłosek w wygłosie
+*(C)VːCC > (C)VCC (pierwsza sylaba)
+*pp, tt, kk > p', t', k'
+*pt, kt, tp, tk, kp, tp > ft, χt, sp, tʔ (> ħ), kʷ, tʷ
+*ly, ny, my, ry > y, n, n, ž
+*pʼ, t', k' > ps, c, q
+*kʷ > xʷ
+*tʷ > cʷ
+*xʷ → ɣʷ → ħ (V_V)
+*tl, dl, cl, dzl > ɬ, ɮ, tɬ, dɮ
+*Vtɬ, Vdɮ > V:ɬ, V:ɮ
+*tɬ, dɮ > ɬ, ɮ
+*r > l (przed o, u)
+*ō, ū > ū
+*u, o > u
+*m > n (w wygłosie)
+*ay, uy, iy, ey > e, i, e, i
+=== Do kimpu ===
+*i, e > e
+*ī, ē > i
+*ū > o
+*ā > o
+*I przegłos: o, u, a > ä, ö, ü,
+*ä > e
+*ü > i
+*a {l} > o
+*lC > CC
+*VCV > VCV (dźwięczne)
+*cʷ > c
+*dz > z
+*ey, iy, öy > e
+=== Do yāmi ===
+*e {n, m} > i
+*q > k
+*Vmm, Vnn > V:m, V:n
+*cʷ > č
+*χ, ħ > χ
+*ɬ, ɮ > š, ž
+*np, mp, nt, mt, nk, mk > mb, nd, ng
+*wygłosowe Vn > V:∅
+*č > š
+*h > x
+*x > χ
+*ay > ey
+== Do proto-centralnego ==
+=== Do hūm ===
+=== Do yo ===
+=== Do mīhu ===
+=== Do lumyā ===
+=== Do tā ===
 = Podstawowy słowniczek =
@@ Linia 75: / Linia 185: @@
 *imię - lēmpi
-[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Canis]][[Kategoria:Kyon]][[Kategoria:Języki Kyonu]]
+[[Kategoria:Użytkownik:Henryk Pruthenia]][[Kategoria:Canis]][[Kategoria:Języki Kyonu|Proto-pinu]]