Język proto-pinu

Język proto-pinu - wspólny prajęzyk wszystkich Pinusów, używany na terenie Pinu. Jest przodkiem wielu języków pinu, a także samego języka pinu.

Dźwięki

Samogłoski

• i i: u u: (i ī u ū)
• ɛ ɛ: ɔ ɔ: (e ē o ō)
• a a: (a ā)

Spółgłoski

• m n (m n)
• p t k (p t k)
• s h (s h)
• w r l j (r l y)

Akcent

Akcent jest stały i zawsze pada na pierwszą sylabę.

Gramatyka

Język jest językiem lewogłowowym (przydawka stoi przed określanym słowem), występuje szyk zdania SVO. Podmiot zdania nieprzechodniego ma doklejony sufiks -ne. Zaprzeczenie tworzy się poprzez dodanie sufiksu -le po czasowniku. Występują poimki.

Zmiany fonetyczne

Do proto-zachodniego

• nieakcentowane e > 0
• h w nagłosie > k
• h w wygłosie > 0
• h pomiędzy samogłoskami > s
• h wszędzie indziej > k
• ly, ny, ry, my > y, y, r, m
• t, p, k _{t, p, k} > ʔ
• nk > ŋ
• p {u, o} > w
• s {i, r, k} > x
• x {i, u} > š
• ky, ty, py > kk, tt, pp
• i, e > e
• ī, ē > ī
• o, u > o
• ō, ū > ū
• a, ā > a, ā
• p (w nagłosie) > w
• Cl, Cr (C=ptk} > ll, rr

Do pinu

• Vkk, Vtt, Vpp > V:k, V:t, V:p
• š > s
• x > h
• āk, āŋ, ah > ēk, ēŋ, ēh
• wi > yi
• ē > ī
• ō > ū
• ī, ū, ā > i, u, a
• w > 0
• h > 0
• ll, rr > nl, nr
• wypadnięcie wygłosowego e
• ʔ > k (w sylabie akcentowanej)
• ʔ > 0

Do proto-wschodniego

• s, t, k _{y, i} > š, č, č
• y (w nagłosie) > dž
• č, dž > c, dz
• wypadnięcie nieakcentowanego e/o
• t > ∅ (przed s)
• nagłosowe p, t, k > f, s, h
• a, ā > e, ē / _{h, š}
• u i > o e (w wygłosie)
• skrócenie długich samogłosek w wygłosie
• (C)VːCC > (C)VCC (pierwsza sylaba)
• pp, tt, kk > p', t', k'
• pt, kt, tp, tk, kp, tp > ft, χt, sp, tʔ (> ħ), kʷ, tʷ
• ly, ny, my, ry > y, n, n, ž
• pʼ, t', k' > ps, c, q
• kʷ > xʷ
• tʷ > cʷ
• xʷ → ɣʷ → ħ (V_V)
• tl, dl, cl, dzl > ɬ, ɮ, tɬ, dɮ
• Vtɬ, Vdɮ > V:ɬ, V:ɮ
• tɬ, dɮ > ɬ, ɮ
• r > l (przed o, u)
• ō, ū > ū
• u, o > u
• m > n (w wygłosie)
• ay, uy, iy, ey > e, i, e, i

Do kimpu

• i, e > e
• ī, ē > i
• ū > o
• ā > o
• I przegłos: o, u, a > ä, ö, ü,
• ä > e
• ü > i
• a {l} > o
• lC > CC
• VCV > VCV (dźwięczne)
• cʷ > c
• dz > z
• ey, iy, öy > e

Do yāmi

• e {n, m} > i
• q > k
• Vmm, Vnn > V:m, V:n
• cʷ > č
• χ, ħ > χ
• ɬ, ɮ > š, ž
• np, mp, nt, mt, nk, mk > mb, nd, ng
• wygłosowe Vn > V:∅
• č > š
• h > x
• x > χ
• ay > ey

Podstawowy słowniczek

Podstawowy słowniczek polsko-proto-pinuski:

• ja - yam
• ty - pu
• on - sīm
• to - nāne
• kto - nun yī
• co - nun ku
• nie - lē
• jeden - yoka
• dwa - yāti
• mężczyzna - tulu
• matka - meyi
• ojciec - rōyo
• drzewo - hūnre
• krew - sāru
• jajko, jajo - kohe
• głowa - punta
• ucho - sāro
• oko - tommu
• nos - pōnyu
• ząb - sōmya
• język - yēmhu
• noga - yuhe
• ręka - humo
• serce - nimpu
• być - yo
• mieć - mem
• robić - non
• pić - tin
• jeść - rīn
• widzieć - minpe
• słyszeć - lēnse
• wiedzieć, znać - ninte
• umierać, umrzeć - pūmse
• zabijać, zabić - rīmyu
• iść, chodzić - lūnki
• leżeć - rōnke
• siedzieć - sinpu
• stać - pumni
• dawać, dać - kīmna
• mówić - rānsu
• słońce - mu
• księżyc - ninya
• woda - sunyo
• deszcz - ayo
• noc - rontu
• dzień - yusa
• nowy - pata
• przy, u, na - tā
• w - hīn
• z - lēn
• i - sō
• imię - lēmpi