Język proto-pinu: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 30: | Linia 30: | ||
== Do proto-wschodniego == | == Do proto-wschodniego == | ||
*s, t, k _{y, i} > š, č, č | |||
*y (w nagłosie) > dž | |||
*č, dž > c, dz | |||
*wypadnięcie nieakcentowanego e/o | |||
*t > ∅ (przed s) | |||
*nagłosowe p, t, k > f, s, h | |||
*a, ā > e, ē / _{h, š} | |||
*u i > o e (w wygłosie) | |||
*skrócenie długich samogłosek w wygłosie | |||
*Cw > C | |||
*(C)VːCC > (C)VCC (pierwsza sylaba) | |||
*pp, tt, kk > p', t', k' | |||
*pt, kt, tp, tk, kp, tp > ft, χt, sp, tʔ, kʷ, tʷ | |||
*ly, ny, my, ry > y, n, n, ž | |||
*pʼ, t', k' > ps, c, q | |||
*kʷ > xʷ | |||
*tʷ > cʷ | |||
*xʷ → ɣʷ → ħ (V_V) | |||
*tl, dl, cl, dzl > ɬ, ɮ, tɬ, dɮ | |||
*Vtɬ, Vdɮ > V:ɬ, V:ɮ | |||
*r > l (przed o, u) | |||
*ō, ū > ū | |||
*u, o > u | |||
* → ɡ / #_VCH | |||
ɣ(w) → ɡ / #_Vx | |||
kʼ(w) → k / #dlV_ | |||
w → ∅ / _C | |||
ʔ → ʕ / #K_r# | |||
p → f | |||
θˤ kˤ → ðˤ q | |||
ɡ → ɡʲ → dʒ | |||
s → {ʃ,h} / in “anaphora and certain derivational prefixes. . .[t]his is common to many other Semitic languages as well” | |||
ʃ → s | |||
ɬ → ʃ | |||
ɬˤ → dɬˤ → dˤ | |||
m → n / “in certain contexts, notably in the nunation” | |||
V{j,w}V → aː / some sequences | |||
θ θˤ ð ɬ ɬˤ → ʃ ʃˤ z s sˤ | |||
x ɣ kˤ → ħ ʕ q | |||
Some mergers involving j and w | |||
Frequent h-dropping | |||
Stressed-vowel correspondences: | |||
— aː → oː / ! _# | |||
— i iː u uː → eə iːə oə uːə / _R | |||
— iː → eː / _# | |||
— a → aː / _$ | |||
— a → {a,ɛ} (not common) | |||
— i u → e a / _R{$,#} (in verbs) | |||
— i u → e o / _C{$,#} (in verbs) | |||
— i → eː oː / else | |||
— aw → aːw | |||
— aj → eː / _$ | |||
— aj → ɛː / _# | |||
Unstressed-vowel correspondences: | |||
— {o,u}(ː) → iː / _$%oː | |||
— oː → uː | |||
— a → ∅ / _# | |||
— a → _$%%(…)” | |||
— a → ə / _R if ə in an adjacent syllable | |||
— a → ə / R_ if ə in an adjacent syllable | |||
— i → ə / _R if a frontal allophone of ə in an adjacent syllable | |||
— i → ə / R_ if a frontal allophone of ə in an adjacent syllable | |||
— u → ə / _R if a backed allophone of ə in an adjacent syllable | |||
— u → ə / R_ if a backed allophone of ə in an adjacent syllable | |||
— i → a / _R | |||
— i → a / R_ | |||
— a i → aː eː / _%” | |||
— u → ɔ / _C{$,#} | |||
— u → ∅ / ! _Cː | |||
— aj aw → eː oː | |||
p b t d k ɡ → b v θ ð x ɣ / non-intial singletons | |||
ʕ → ∅ / _{$,#} | |||
j → ∅ / E_ (not clear whether only short E or long also) | |||
at → aː / _# (in feminine noun endings) | |||
=== Do kimpu === | === Do kimpu === | ||
n → l / #_Vb | |||
n → l / #_(V){s,ʃ,h}V{m,b}# | |||
n → l / #_V{m,b}{s,ʃ,h} | |||
n → l / #_Vk | |||
n → l / mV_C | |||
n → l / CV_m | |||
r → l / #(C)_c(C)# ? | |||
r → l / #o_# | |||
=== Do yāmi === | === Do yāmi === | ||
Wersja z 19:02, 18 cze 2017
Język proto-pinu - wspólny prajęzyk wszystkich Pinusów, używany na terenie Pinu. Jest przodkiem wielu języków pinu, a także samego języka pinu.
Dźwięki
Samogłoski
- i i: u u: (i ī u ū)
- ɛ ɛ: ɔ ɔ: (e ē o ō)
- a a: (a ā)
Spółgłoski
- m n (m n)
- p t k (p t k)
- s h (s h)
- w r l j (r l y)
Akcent
Akcent jest stały i zawsze pada na pierwszą sylabę.
Gramatyka
Język jest językiem lewogłowowym (przydawka stoi przed określanym słowem), występuje szyk zdania SVO. Podmiot zdania nieprzechodniego ma doklejony sufiks -ne. Zaprzeczenie tworzy się poprzez dodanie sufiksu -le po czasowniku. Występują poimki.
Zmiany fonetyczne
Do proto-zachodniego
Do pinu
Do ayyu
Do lono
Do proto-wschodniego
- s, t, k _{y, i} > š, č, č
- y (w nagłosie) > dž
- č, dž > c, dz
- wypadnięcie nieakcentowanego e/o
- t > ∅ (przed s)
- nagłosowe p, t, k > f, s, h
- a, ā > e, ē / _{h, š}
- u i > o e (w wygłosie)
- skrócenie długich samogłosek w wygłosie
- Cw > C
- (C)VːCC > (C)VCC (pierwsza sylaba)
- pp, tt, kk > p', t', k'
- pt, kt, tp, tk, kp, tp > ft, χt, sp, tʔ, kʷ, tʷ
- ly, ny, my, ry > y, n, n, ž
- pʼ, t', k' > ps, c, q
- kʷ > xʷ
- tʷ > cʷ
- xʷ → ɣʷ → ħ (V_V)
- tl, dl, cl, dzl > ɬ, ɮ, tɬ, dɮ
- Vtɬ, Vdɮ > V:ɬ, V:ɮ
- r > l (przed o, u)
- ō, ū > ū
- u, o > u
- → ɡ / #_VCH
ɣ(w) → ɡ / #_Vx
kʼ(w) → k / #dlV_
w → ∅ / _C
ʔ → ʕ / #K_r# p → f
θˤ kˤ → ðˤ q
ɡ → ɡʲ → dʒ
s → {ʃ,h} / in “anaphora and certain derivational prefixes. . .[t]his is common to many other Semitic languages as well”
ʃ → s
ɬ → ʃ
ɬˤ → dɬˤ → dˤ
m → n / “in certain contexts, notably in the nunation”
V{j,w}V → aː / some sequences θ θˤ ð ɬ ɬˤ → ʃ ʃˤ z s sˤ
x ɣ kˤ → ħ ʕ q
Some mergers involving j and w Frequent h-dropping
Stressed-vowel correspondences:
— aː → oː / ! _#
— i iː u uː → eə iːə oə uːə / _R
— iː → eː / _#
— a → aː / _$
— a → {a,ɛ} (not common)
— i u → e a / _R{$,#} (in verbs)
— i u → e o / _C{$,#} (in verbs)
— i → eː oː / else
— aw → aːw
— aj → eː / _$
— aj → ɛː / _#
Unstressed-vowel correspondences:
— {o,u}(ː) → iː / _$%oː
— oː → uː
— a → ∅ / _#
— a → _$%%(…)”
— a → ə / _R if ə in an adjacent syllable
— a → ə / R_ if ə in an adjacent syllable
— i → ə / _R if a frontal allophone of ə in an adjacent syllable
— i → ə / R_ if a frontal allophone of ə in an adjacent syllable
— u → ə / _R if a backed allophone of ə in an adjacent syllable
— u → ə / R_ if a backed allophone of ə in an adjacent syllable
— i → a / _R
— i → a / R_
— a i → aː eː / _%”
— u → ɔ / _C{$,#}
— u → ∅ / ! _Cː
— aj aw → eː oː
p b t d k ɡ → b v θ ð x ɣ / non-intial singletons
ʕ → ∅ / _{$,#}
j → ∅ / E_ (not clear whether only short E or long also)
at → aː / _# (in feminine noun endings)
Do kimpu
n → l / #_Vb
n → l / #_(V){s,ʃ,h}V{m,b}#
n → l / #_V{m,b}{s,ʃ,h}
n → l / #_Vk
n → l / mV_C
n → l / CV_m
r → l / #(C)_c(C)# ?
r → l / #o_#
Do yāmi
Do proto-centralnego
Do hūm
Do yo
Do mīhu
Do lumyā
Do tā
Podstawowy słowniczek
Podstawowy słowniczek polsko-proto-pinuski:
- ja - yam
- ty - pu
- on - sīm
- to - nāne
- kto - nun yī
- co - nun ku
- nie - lē
- jeden - yoka
- dwa - yāti
- mężczyzna - tulu
- matka - meyi
- ojciec - rōyo
- drzewo - hūnre
- krew - sāru
- jajko, jajo - kohe
- głowa - punta
- ucho - sāro
- oko - tommu
- nos - pōnyu
- ząb - sōmya
- język - yēmhu
- noga - yuhe
- ręka - humo
- serce - nimpu
- być - yo
- mieć - mem
- robić - non
- pić - tin
- jeść - rīn
- widzieć - minpe
- słyszeć - lēnse
- wiedzieć, znać - ninte
- umierać, umrzeć - pūmse
- zabijać, zabić - rīmyu
- iść, chodzić - lūnki
- leżeć - rōnke
- siedzieć - sinpu
- stać - pumni
- dawać, dać - kīmna
- mówić - rānsu
- słońce - mu
- księżyc - ninya
- woda - sunyo
- deszcz - ayo
- noc - rontu
- dzień - yusa
- nowy - pata
- przy, u, na - tā
- w - hīn
- z - lēn
- i - sō
- imię - lēmpi