Przejdź do zawartości

Benakasemmemii: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Poprawa
Uzupełnienie
Linia 1: Linia 1:
'''Benakasemmem'ii''' - język sztuczny pomocniczy.
'''Benakasemmem'ii''' - język sztuczny pomocniczy. On charakteryzuje się przede wszystkim szykiem zdania ''podmiot-dopełnienie-orzeczenie'', częstym omijaniem słowa ''być'' w czasie teraźniejszym, reduplikacją (całkowitym lub częściowym podwojeniem rdzenia czasownika, przymiotnika lub przysłówka), umieszczaniem przydawki przed słowo określane, brakiem rodzaju gramatycznego, stosunkowo regularnym odmienianiem wyrazów oraz prostą budową sylab głównie w obrębie najbardziej podstawowych i najczęściej używanych wyrazów.


==Fonologia==
==Fonologia==
Linia 93: Linia 93:
! przednie krótkie
! przednie krótkie
! przednie długie
! przednie długie
! centralne
! centralne krótkie
! centralne długie
! tylne krótkie
! tylne krótkie
! tylne długie
! tylne długie
Linia 100: Linia 101:
| [i] '''i'''
| [i] '''i'''
| [iː] '''ii'''
| [iː] '''ii'''
|
|
|
| [u] '''u'''
| [u] '''u'''
Linia 108: Linia 110:
| [eː] '''ei'''
| [eː] '''ei'''
| ([ə])
| ([ə])
|
| [o] '''o'''
| [o] '''o'''
| [oː] '''ou'''
| [oː] '''ou'''
|-
|-
! otwarte
! otwarte
|
|
|
|
|
| [a] '''a'''
| [a] '''a'''
| [aː] '''aa'''
| [aː] '''aa'''
|
| ([ɔː] '''oo''')
|}
|}


Linia 124: Linia 128:
* Akcent jest zazwyczaj na pierwszą sylabę, ale nie wyróżnia się mocno w wyrazie; sylaby są wymawiane z podobnym naciskiem.
* Akcent jest zazwyczaj na pierwszą sylabę, ale nie wyróżnia się mocno w wyrazie; sylaby są wymawiane z podobnym naciskiem.
** Jednak gdy jest przynajmniej jedna samogłoska długa, to właśnie ją się akcentuje, ale gdy jest więcej ich, to pierwszą z nich się akcentuje.
** Jednak gdy jest przynajmniej jedna samogłoska długa, to właśnie ją się akcentuje, ale gdy jest więcej ich, to pierwszą z nich się akcentuje.
===Układ sylab===
Sylaby typowe dla tego języka wyglądają tak: CV, CV(n), CV(l), CV(m), CV(r), CV2×C+V
gdzie:
* ''C'' to spółgłoska
* ''V'' to samogłoska


==Gramatyka==
==Gramatyka==
Linia 227: Linia 238:


Strona jest w budowie...
Strona jest w budowie...


[[Kategoria:Języki_sztuczne_a_posteriori]] [[Kategoria:Języki_pomocnicze]] [[Kategoria:Języki_międzynarodowe_i_logiczne]]
[[Kategoria:Języki_sztuczne_a_posteriori]] [[Kategoria:Języki_pomocnicze]] [[Kategoria:Języki_międzynarodowe_i_logiczne]]

Wersja z 18:03, 13 maj 2023

Benakasemmem'ii - język sztuczny pomocniczy. On charakteryzuje się przede wszystkim szykiem zdania podmiot-dopełnienie-orzeczenie, częstym omijaniem słowa być w czasie teraźniejszym, reduplikacją (całkowitym lub częściowym podwojeniem rdzenia czasownika, przymiotnika lub przysłówka), umieszczaniem przydawki przed słowo określane, brakiem rodzaju gramatycznego, stosunkowo regularnym odmienianiem wyrazów oraz prostą budową sylab głównie w obrębie najbardziej podstawowych i najczęściej używanych wyrazów.

Fonologia

Spółgłoski

wargowe wargowo-zębowe dziąsłowe/zębowe podniebienne/palatalne tylnojęzykowe krtaniowe
nosowe [m] m [n] n [ɲ] ny / przed "j"/"c" jako "n" [ŋ] (n przed głoskami zwartymi tylnojęzykowymi)
zwarte dźwięczne nieprzydechowe [b] b [d] d [d͡ʑ] j [g] g
zwarte dźwięczne przydechowe [bʱ] bh [dʱ] dh [d͡ʑʱ] jh [gʱ] gh
zwarte bezdźwięczne nieprzydechowe [p] p [t] t [t͡ɕ] c [k] k [ʔ] '
zwarte bezdźwięczne przydechowe [pʰ] ph [tʰ] th [t͡ɕʰ] ch [kʰ] kh
szczelinowe ([f] f) [s] s, dźwięczny odpowiednik ([z] z ) ([ɕ] sh) [h] h
drżące [ɾ] r
boczne [l] l
płynne [w] w [j] y
  • te głoski w nawiasach nie są typowe dla tego języka, więc nie wystąpią w onomatopejach
    • sh występuje w wyrazach pochodzenia sanskryckiego
    • f i z występują w wyrazach pochodzenia zachodnioeuropejskiego i arabskiego, rodzimymi odpowiednikami tych głosek będą kolejno ph i j/s, więc te z kolei mogą wystąpić w onomatopejach czy odruchowych wykrzyknikach, np. phei! - fuj!, sisi - zimny/zimno

Samogłoski

przednie krótkie przednie długie centralne krótkie centralne długie tylne krótkie tylne długie
przymknięte [i] i [iː] ii [u] u [u] uu
półprzymknięte [e] e [eː] ei ([ə]) [o] o [oː] ou
otwarte [a] a [aː] aa ([ɔː] oo)
  • W wyrazach pochodzenia sanskryckiego występuje dodatkowa struktura [ɾɯ], np. Krsna [kɾɯ.sna].
  • Istnieją też samogłoski nosowe, tworzone są za pomocą dwuznaku -ng, np. Sangskrta Bhaasaa [sã.skɾɯ.ta bʱaː.saː].
  • Odpowiednikiem angielskiego [ɔː] w zapożyczonych wyrazach z angielskiego jest [ɒː] oo (zaokrąglony odpowiednik aa), np. Oostreiliyaa - Australia
  • Akcent jest zazwyczaj na pierwszą sylabę, ale nie wyróżnia się mocno w wyrazie; sylaby są wymawiane z podobnym naciskiem.
    • Jednak gdy jest przynajmniej jedna samogłoska długa, to właśnie ją się akcentuje, ale gdy jest więcej ich, to pierwszą z nich się akcentuje.

Układ sylab

Sylaby typowe dla tego języka wyglądają tak: CV, CV(n), CV(l), CV(m), CV(r), CV2×C+V gdzie:

  • C to spółgłoska
  • V to samogłoska


Gramatyka

Składnia

Domyślny szyk zdania to: podmiot-dopełnienie-orzeczenie, tak jak w językach hindi, sanskryckim, japońskim, tureckim, łacińskim, tamilskim czy koreańskim. Przydawka zawsze występuje przed słowem określanym, np. iyii nyen - dobry człowiek, bambas-ke khapakii - żywność dla dzieci. Żeby zmienić pozycję przydawki z przedrzeczownikowej na porzeczownikową, to trzeba użyć słowa ya, np. nyen ya iyii (thaare) - dobry człowiek / człowiek, który jest dobry.

Czasowniki

Mają:

  • 5 stron (czynną, bierną, zwrotną, wzajemną, statyczną)
  • 3 tryby (oznajmujący, rozkazujący, przypuszczający)
  • 3 czasy
  • 3 aspekty

Formy podstawowe

  • czas teraźniejszy prosty: -re
  • czas przeszły prosty (historyczny): e--re
  • czas przyszły prosty: -issare
  • tryb przypuszczający: e--issare
  • tryb rozkazujący: -∅
  • bezokolicznik/odsłownik: -meng
  • imiesłów czynny: -∅
  • imiesłów bierny teraźniejszy: -laa
  • imiesłów bierny perfectum: -kiya

Czasowniki czynne

Czasy gramatyczne
aspekt prosty aspekt ciągły aspekt perfectum
czas teraźniejszy -re -∅ thaare -kiyapun (thaare)
czas przeszły e--re -∅ thiya -kiyapun thiya
czas przyszły -issare -∅ thaayissare -kiyapun thaayissare

Czasowniki bierne

  • -laa
  • -kiya

Czasowniki statyczne

Tworzy się je za pomocą konstrukcji rzeczownik uczucia/stanu + thaare lub za pomocą zwykłego przymiotnika. thaare odmienia się przez czasy, ale przez aspekt prosty. One wyrażają stany, uczucia, emocje, doświadczenia. Podmiot poddawany stanowi jest w celowniku. Np.

  • Naal-ke jer thaare. - Słońce się świeci.
  • Men-ke uwan umi (thaare). - Lubię go/ją. (dosłownie: Dla mnie on(a) przyjemn(y/a).)
  • Bamba-ke bel-se arga thaare. - Dziecku boli brzuch. (dosłownie: Dziecku brzucha ból jest.)
  • "Leonardo da Vinci" ityaya-ke di-se aawiskaaras-se wisaya-de baguun mem thiya. (Leonardo da Vinci rozmyślał nad swoimi wynalazkami.)

Rzeczowniki

Odmieniają się przez 8 przypadków i 2 liczby. Liczbę mnogą tworzy się końcówką -s.

Przypadki

nazwa przypadka końcówka/partykuła znaczenie
mianownik -∅ podmiot
dopełniacz -se posiadanie, powiązanie
celownik -ke dopełnienie dalsze, przeznaczenie/cel, (w stronie statycznej) podmiot doświadczający
biernik -ong dopełnienie bliższe, kierunek, długość trwania
narzędnik/ergatyw -nei narzędzie, sposób, wykonawca w stronie biernej
miejscownik -de miejsce, położenie (w przestrzeni lub w czasie)
ablatyw -dou/-doro punkt wyjścia, pochodzenie, przyczyna
wołacz -hei bezpośredni zwrot (z rzeczownikiem ożywionym)

Rodzaj/płeć

Podobnie jak w językach angielskim, esperanckim, japońskim czy indonezyjskim nie ma płci gramatycznej, ale zaimki trzeciej osoby dzielą się na te ożywione (odnoszące się do ludzi, zwierząt i duchów) oraz te nieożywione (odnoszące się do całej reszty).

  • kin/kiin - kto/co (ożywione)
  • ki/kii - co (nieożywione)
  • uwan - on/ona/ono (ożywione)
  • uwa - on/ona/ono (nieożywione)


Strona jest w budowie...