Język kadoński
Język kadoński, kàdo rà - język z grupy miteńsko-zireskiej. Rozwinął się z języka proto-miteńsko-zireskiego, jego następne stadium proto-miteńsko-kadońskie i ostatecznie wyłonił się z języka proto-kadońskiego.
Zmiany fonetyczne
- ň > dž
- ŏ ĕ ă > Ø (w pozycji słabej + tonem na poprzedniej samogłosce)
- ŏ ĕ ă > e, ʲe, o (w pozycji mocnej)
- sr > cr
- ś V_V > ź
- s V_V > z
- ɬ, ɮ > ś, ź
- s, z {r, u, i}_ > š, ž
- tš > č
- akcent na pierwszą sylabę
- ü ǖ > ʲi ʲī
- ö ȫ > e ē
- ä ǟ > ʲe ʲē
- Skrócenie długich:
- V́_Vː > V᷄_Vː
- ī ū > ʲe u
- ē ō > ʲa o
- ā > o
- m, n > Ø (w wygłosie)
- tʲ dʲ > ć dź
- kʲ gʲ > č dž
- hʲ > š
- h > x
Dźwięki
Spółgłoski
- m mʲ n nʲ (m ḿ n ń)
- p pʲ b bʲ t d k g (p ṕ b b́ t d k g)
- f fʲ v vʲ s z ɕ ʑ ʃ ʒ x ɣ (f f́ v v́ s z ś ź š ž ch h)
- t͡s t͡sʲ d͡z d͡zʲ t͡ʃʲ d͡ʒʲ (c ć dz dź č dž)
- r rʲ ɫ lʲ j (r ŕ l ĺ j)
Samogłoski
- i u (i u)
- ɛ ɔ (e o)
- a (a)
Akcent
Samogłoska akcentowana może przyjąć jeden z dwóch tonów:
- ˈǎ - wzrastający;
- ˈa᷈ - wzrastająco-opadający.
Gramatyka
Zaimek
| Forma | Sg. | PL | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I | II | III | I | II | III | |||
| m | f | n | ||||||
| Nom. | ḿe | še | vos | veš | vec | mos | ša | vóš |
| Gen. | ḿeš | šeš | veš | vechoš | vec | ḿem | šem | vem |
| Dat. | ḿeś | šeś | veḿ | vešeḿ | vešeḿ | mev | šev | vev |
| Acc. | ḿeń | šeń | već | vešeć | većeć | meć | cheć | mešeć |
Rzeczownik
| Deklinacja Ia
ta "mężczyzna" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | ta | tat |
| Obl | tas | tax |
| Deklinacja Ib
hàvov "krew" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | hàvov | hàvovet |
| Obl | hàvoves | hàvovex |
| Deklinacja II
džàj "oko" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | džàj | džàje |
| Obl | džàjs | džàje |
| Deklinacja III
rà(n) "język" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | rà | ràne |
| Obl | ràn | ràne |
Czasownik
| Odmiana Czasowa | ||
|---|---|---|
| Czas | Ndok. | Dok. |
| Ter. | -∅ | |
| Prz. | -ad | š- -ad |
Słownik
- ja - dža
- ty, pan/pani - sa
- on - sàv
- to - tàv
- kto - vaza
- co - daha
- nie - džàj
- jeden - sàj
- dwa - bù(m)
- mężczyzna - ta
- matka - vaba
- ojciec - dà
- drzewo - ga
- krew - hàvov
- jajko, jajo - iźa
- głowa - pàc
- ucho - sàv
- oko - džàj
- nos - džàv
- ząb - vazova
- język - rà(n)
- noga - vaja
- ręka - nulola
- serce - džia
- być - ìja (ìj - )
- mieć - ixta
- robić - và(n)
- pić - saźa
- jeść - hujca
- widzieć - su
- słyszeć - džaha
- wiedzieć, znać - kàr
- umierać, umrzeć - džava
- zabijać, zabić - džuva
- iść, chodzić - rara
- leżeć - džàp
- siedzieć - àz
- stać - ìne(m)
- dawać, dać - co
- mówić - hàt
- słońce - az
- księżyc - nàv
- woda - ìt
- deszcz - imava
- noc - àten
- dzień - śaźa
- nowy - lùr
- przy, u, na - ku
- w - ihu
- z - de
- i - a
- imię - maźox
- vaza - zwierzę