Język kadoński
Wersja z dnia 15:25, 29 sie 2017 autorstwa Henryk Pruthenia (dyskusja | edycje)
Język kadoński, kàdo rà - język z grupy miteńsko-zireskiej. Rozwinął się z języka proto-miteńsko-zireskiego, jego następne stadium proto-miteńsko-kadońskie i ostatecznie wyłonił się z języka proto-kadońskiego.
Zmiany fonetyczne
- ś V_V > ź
- s V_V > z
- w > v
- k, g V_C, V_# > x, ɣ
- ɬ, ɮ > ś, ź
- s, z {r, u, i}_ > š, ž
- tš, št > č
- e pod akcentem > a
- e jako końcówka (krótkie, dwusylabowe) > a
- e _{v, w} > o
- o _{i, j} > e
- wypadnięcie wygłosowe -e
- wygłosowe o > e
- ponowne wypadnięcie e (pojawienie się tonu drugiego)
- wygłosowe v, b, d, g > f, f, s, x
- wygłosowe m, n > 0 (pojawiają się w odmianie)
- h > x (wszędzie, z wyjątkiem nagłosu słowa i V_V)
- x > h (w nagłosie słowa i V_V)
- rozwój rodzajników określonych i zanik deklinacji
- zmiany w odmianie czasownika
Dźwięki
Spółgłoski
- m n
- p b t d k g
- f v s z š ž ś ź x ɣ h
- c dz č dž
- l r j
Samogłoski
- i u
- e o
- a
Akcent
Występują dwa rodzaje akcentu:
- naciskowy: az - Słońce
- melodyjny: àz - siedzieć.
Gramatyka
Zaimek
| Zaimek osobowy | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| 1. | dža | vaja |
| 2. | sa | saja |
| 3. | sàv | kaja |
Rzeczownik
| Deklinacja Ia
ta "mężczyzna" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | ta | tat |
| Obl | tas | tax |
| Deklinacja Ib
hàvov "krew" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | hàvov | hàvovet |
| Obl | hàvoves | hàvovex |
| Deklinacja II
džàj "oko" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | džàj | džàje |
| Obl | džàjs | džàje |
| Deklinacja III
rà(n) "język" | ||
|---|---|---|
| Liczba | Sg | Pl |
| Nom | rà | ràne |
| Obl | ràn | ràne |
Czasownik
| Odmiana Czasowa | ||
|---|---|---|
| Czas | Ndok. | Dok. |
| Ter. | -∅ | |
| Prz. | -ad | š- -ad |
Słownik
- ja - dža
- ty, pan/pani - sa
- on - sàv
- to - tàv
- kto - vaza
- co - daha
- nie - džàj
- jeden - sàj
- dwa - bù(m)
- mężczyzna - ta
- matka - vaba
- ojciec - dà
- drzewo - ga
- krew - hàvov
- jajko, jajo - iźa
- głowa - pàc
- ucho - sàv
- oko - džàj
- nos - džàv
- ząb - vazova
- język - rà(n)
- noga - vaja
- ręka - nulola
- serce - džia
- być - ìja (ìj - )
- mieć - ixta
- robić - và(n)
- pić - saźa
- jeść - hujca
- widzieć - su
- słyszeć - džaha
- wiedzieć, znać - kàr
- umierać, umrzeć - džava
- zabijać, zabić - džuva
- iść, chodzić - rara
- leżeć - džàp
- siedzieć - àz
- stać - ìne(m)
- dawać, dać - co
- mówić - hàt
- słońce - az
- księżyc - nàv
- woda - ìt
- deszcz - imava
- noc - àten
- dzień - śaźa
- nowy - lùr
- przy, u, na - ku
- w - ihu
- z - de
- i - a
- imię - maźox
- vaza - zwierzę