Język pojski: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 01:01, 29 gru 2015

Пой таал język pojski

Sposoby zapisu:	cyrylica
Typologia:	SVO
W Dianie
Utworzenie:	Spiritus w 2015 (pierwsze wersje wcześniej)
Używany w :	Normania
Regiony :	Pojka
Liczba użytkowników	~50 000 000
Klasyfikacja:	języki jakuckie języki ferrskie języki normańskie język pojski
Status urzędowy
Język urzędowy :	Pojka
Język mniejszości :	pojska
Oficjalna regulacja:	Пой Таал ки чө-й-Аак (ПТААК) — Akademia Języka Pojskiego
Kody
conlanger-3	`din.poj.spr`
Przykład
Чө мұҗ-ін фий қа зі Суед фий ка То віжұ чө лээх, сіх чө мұҗ-ін фий қа дэ чө фоох дэ чө пил-ін мїкі, фа жее чи Суед фий ка мі тіс лі.
Lista conlangów

Język pojski (Пой таал [pɔj tɑːʟ]) — język używany w północnej części Normanii. Jest głównym oficjalnym językiem Pojki i de iure jednym z języków urzędowych Normanii (de facto używany jest przede wszystkim język ochyrski). Z liczbą użytkowników na poziomie ok. 50 000 000 jest drugim największym językiem Jakutu po jakubiańskim (~85 000 000) i przed ochyrskim (~45 000 000).

Zapis i wymowa

Samogłoski

Pojski system samogłoskowy składa się łącznie z 36 samogłosek. W standardowej pojszczyźnie znaleźć można 9 podstawowych fonemów samogłoskowych, idących zgodnie ze schematem: otwarte — 2 (/æ/, /ɑ/), średnie — 3 (/e/, /ə/, /o/) przymknięte — 4 (/i/, /ʏ/, /ɨ/, /u/). Historycznie pojski posiadał 5 "klasycznych" samogłosek; nowe powstały w wyniku przegłosu:

/æ/ i /ɑ/ przegłaszają się nawzajem,
/e/ i /o/ przegłaszają się do /ə/ (historycznie dwa osobne dźwięki),
/i/ przegłasza się do /ɨ/, /u/ do /ʏ/.

Poniższa grafika przedstawia podstawowe pojskie fonemy samogłoskowe:

Przednie

Centralne

Tylne

Przymknięte

i

ʏ

ɨ

u

o

e

ə

æ

ɑ

Prawie przymknięte

Półprzymknięte

Średnie

Półotwarte

Prawie otwarte

Otwarte

Oprócz rozróżnienia ze względu na barwę, pojski odróżnia samogłoski również na podstawie przydechu i długości. Oba te procesy są fonemiczne (мі [mi] trzy : мї [miː] spokojny, łagodzić; бе [be] stół, w pewnych kontekstach dwa : бех [be̤] dziób, warga, przygryzać wargę) oraz mogą na siebie zachodzić (маах [mɑ̤ː] robić, tworzyć, praca). Łącznie więc pojski posiada, jak wyżej zostało już napisane, 36 fonemicznych samogłosek.

Spółgłoski

		Labialne	Inter- dentalne	Dentalne	Palatalne	Alweolarne	Welarne	Uwularne
Nosowe		m		n			ŋ~ɴ
Zwarte	dźwięczne	b		d			g	ɢ
Zwarte	bezdźwięczne	p		t			k	q
Szczelinowe	dźwięczne	v~β~ʋ	z̪͆	z	ʑ		ɣ~ʝ	ʁ
	bezdźwięczne	f~ɸ~ʍ	s̪͆	s	ɕ		x~ç	χ
	boczne					ɮ
Afrykaty	dźwięczne			d͡z	d͡ʑ
Afrykaty	bezdźwięczne			t͡s	t͡ɕ
Aproksymanty	ustne	w			j	r
Aproksymanty	boczne					ɫ~ʟ~l

Składnia i morfologia

Język pojski jest zachowuje się ewidentnie izolująco, choć posiada również elementy syntetyczne (strony czasownika, stosunek, czasy proste). Jest to język aktywny.

Składnia

Podstawowym szykiem zdania jest SVO, który właściwie nie ulega zmianie, nawet w celach dodania emfazy. Większość słów w tekstach to jednosylabowe morfemy, mogące mieć znaczenie zarówno rzeczownikowe, czasownikowe, przymiotnikowe, przysłówkowe czy nawet liczebnikowe. Gramatyka pojska opiera się więc przede wszystkim na specjalnych partykułach, zaimkach i przyimkach, które nadają słowom ukierunkowane znaczenie i określają ich funkcję w zdaniu.

On		zjadł		ciastko.
Ти	й	мее	нө	ноок.
3SG.m	PRT.SUB.PRN	jeść-PST	IDF.PRT.OB.	ciastko
PODMIOT	PARTYKUŁA	ORZECZENIE	RODZAJNIK PARTYKUŁA	DOPEŁNIENIE

W powyższym przykładzie:

ти jest zaimkiem 3.os. l.poj. r.oż.m.,
й jest zredukowaną partykułą и służąca do oznaczania jako podmiotu zaimka osobowego I grupy — stoi pomiędzy zaimkiem i czasownikiem,
мее jest czasownikiem мий jeść odmienionym w formie czasu przeszłego dalszego (prostego),
нө jest partykułą oznaczającą nieożywione, nieokreślone dopełnienie bliższe w liczbie pojedynczej — stoi między czasownikiem i rzeczownikiem,
ноок jest rzeczownikiem pospolitym o znaczeniu ciastko.

W czasach złożonych miejsce partykuły podmiotu zajmuje partykuła czasu. Jeśli partykuła podmiotu była ściągnięta z rodzajnikiem, ten "wraca" przed rzeczownik:

	Dziecko		je		ciastko.
Нө	бұс	са	мий	нө	ноок.
IDF	dziecko	PRT.FUT.	jeść-FUT	IDF.PRT.OB.	ciastko
RODZAJNIK	PODMIOT	PARTYKUŁA	ORZECZENIE	RODZAJNIK PARTYKUŁA	DOPEŁNIENIE

@@ Linia 205: / Linia 205: @@
 | style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |мее
 | style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |нө
-| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |ноок
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |ноок.
 |-
 | style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>3SG.m</small>
@@ Linia 222: / Linia 222: @@
 </center>
 W powyższym przykładzie:
-*'''ти''' jest zaimkiem 3.os. l.poj. r.m.,
+*'''ти''' jest zaimkiem 3.os. l.poj. r.oż.m.,
 *'''й''' jest zredukowaną partykułą '''и''' służąca do oznaczania jako podmiotu zaimka osobowego I grupy — stoi pomiędzy zaimkiem i czasownikiem,
 *'''мее''' jest czasownikiem '''мий''' ''jeść'' odmienionym w formie czasu przeszłego dalszego (prostego),
 *'''нө''' jest partykułą oznaczającą nieożywione, nieokreślone dopełnienie bliższe w liczbie pojedynczej — stoi między czasownikiem i rzeczownikiem,
 *'''ноок''' jest rzeczownikiem pospolitym o znaczeniu ''ciastko''.
+W czasach złożonych miejsce partykuły podmiotu zajmuje partykuła czasu. Jeśli partykuła podmiotu była ściągnięta z rodzajnikiem, ten "wraca" przed rzeczownik:
+<center>
+{| align="center" style="-moz-border-radius-bottomleft: 8px; -moz-border-radius-bottomright: 8px; -moz-border-radius-topleft: 8px; -moz-border-radius-topright: 8px; border:solid black 1px;; background:{{{4|#F5F5FF}}}; text-align: center;" cellspacing="0"
+|-
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <font face="quivira"></font>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <font face="quivira">Dziecko</font>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <font face="quivira"></font>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <font face="quivira">je</font>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <font face="quivira"></font>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <font face="quivira">ciastko.</font>
+|-
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |Нө
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |бұс
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |са
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |мий
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |нө
+| style="width: 65px; font-size:150%; padding:1px 6px 1px 6px; line-height:1.25em;" |ноок.
+|-
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>IDF</small>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>dziecko</small>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>PRT.FUT.</small>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>jeść-FUT</small>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>IDF.PRT.OB.</small>
+| style="width: 65px; background: {{{3|#E3E3FF}}}; text-align: center; font-size:100%;" | <small>ciastko</small>
+|-
+| style="width: 65px; background: #D3D8E9; text-align: center; font-size:100%;" | <small>RODZAJNIK</small>
+| style="width: 65px; background: #D3D8E9; text-align: center; font-size:100%;" | <small>PODMIOT</small>
+| style="width: 65px; background: #D3D8E9; text-align: center; font-size:100%;" | <small>PARTYKUŁA</small>
+|style="width: 65px; background: #D3D8E9; text-align: center; font-size:100%;" | <small>ORZECZENIE</small>
+|style="width: 65px; background: #D3D8E9; text-align: center; font-size:100%;" | <small>RODZAJNIK <br/>PARTYKUŁA</small>
+| style="width: 65px; background: #D3D8E9; text-align: center; font-size:100%;" | <small>DOPEŁNIENIE</small>
+|-
+|}
+</center>