Nazewnictwo chronologiczne Kyonu — zbiór określeń używanych w projekcie Kyon do umieszczenia w czasie wydarzeń z historii zawartej w fabule projektu. Rozgraniczane są pojęcia wspólne oraz pojęcia szczególne, które używane są jedynie przez poszczególnych uczestników projektu lub do opisu konkretnych miejsc i obszarów. Nazewnictwo chronologiczne zawiera również terminy pochodzące z wielu kalendarzy używanych przez różne ludy i cywilizacje zamieszkujące planetę.
Pojęcia wspólne
Pojęcia wspólne stworzone zostały dla użytku każdej osoby będącej częścią projektu Kyon. Są to najpowszechniejsze i najczęściej używane terminy dotyczące historii i chronologii.
Rok wspólny
Rok wspólny Kyonu — rok 8973 w świecie Kyonu. Jest to centralny rok dla opisów projektów od różnych graczy, będący punktem odniesienia dla innych epok. Opisywany na niniejszej Wiki stan państw, czy ich historia, dotyczą okresu do tego roku, o ile nie określono inaczej. Lata zliczane są od daty założenia I Cesarstwa Qin. Nie podaje się miesięcy, jedynie dzień roku. Np. 1244.64 - czyli 64-ty dzień roku 1244-ego. Ze względu na różnice w czasie obiegu Ziemi wokół Słońca i własnej osi, a także w czasie obiegu Kyonu wokół swojego słońca Heliosa oraz własnej osi, kalendarz Kyonu różni się w dużym stopniu od kalendarza ziemskiego. Liczba dni w kyońskim kalendarzu w lata zwykłe liczy sobie 75 dni, za wyjątkiem lat przestępnych. W lata przestępne liczba dni może wahać się od 76 do nawet 78.
EK - Era Kyonu
EK (Era Kyonu) — skrót sygnalizujący rok na Kyonie, używany w datowaniu. Rok 0 EK jest symboliczny i oznacza założenie I Cesarstwa Qin, podczas gdy główna uwaga uczestników projektu Kyon skupia się zazwyczaj na roku 8973 EK, zwanym rokiem wspólnym. Dla najbardziej rozwiniętych państw Kyonu stanowi on odpowiednik cywilizacyjny ważnych krajów Europy w około XIV - XV wieku, co w przybliżeniu odpowiada późnemu średniowieczu oraz epoce Wielkich Odkryć Geograficznych.
Uwagi:
Skrót "EK" pojawia się przede wszystkim w tekstach autorstwa Canisa. Do opisów w czasach znacznie w przyszłości, dalej niż 10 000 EK (okolice upowszechnienia się owoców rewolucji przemysłowej), zazwyczaj stosuje skróty:
Pojedynczy cudzysłów zastępujący pierwsze dwa zera, np. 1"30 EK zamiast 10030 EK,
Apostrof zastępujący pierwsze zero, np. 1'340 EK zamiast 10340 EK.
W wielu artykułach, zwłaszcza tych tworzonych przez Borlacha, zwłaszcza tych odnoszących się do obszarów Ajdyniriany, zamiast skrótu "EK" pojawia się sformowanie rok _ kalendarza wspólnego.
W pewnych przypadkach, zwłaszcza gdy artykuł opisuje czasy i wydarzenia zarówno przed rokiem 0 EK jak i po nim, pojawić może się skrót EA (Era Antyczna). Oznacza on okres przed Erą Kyonu, lata liczone są zaś w tył od 0 EK. Zastępuje to wcześniejszą praktykę podawania w artykułach lat minusowych EK.
Przed rokiem wspólnym
W większości artykułów opisujących kwestie astronomiczne, geologiczne, czasy prehistoryczne lub starożytne, znacznie poprzedzające rok 0 EK, za punkt odniesienia obiera się rok wspólny. W takich wypadkach chronologia przybiera formę wyrażenia _ (lat) przed rokiem wspólnym albo rok _ przed rokiem wspólnym, co następnie skraca się do p.r.w.
Pojęcia szczególne
Pojęcia szczególne odnoszą się do ważnych określeń używanych przez konkretnych graczy, zazwyczaj w ich części świata lub w ich kulturach.
ET (era tangijska) — sposób datowania wydarzeń w państwie tangijskim oparty na wspólnym kalendarzu kyońskim. Stworzenie porządnego kalendarza, jako zadanie matematyczne, przerosło autora projektu. W deskryptywnej nomenklaturze tangijskiej stosuje się trzy skróty: ET czyli era tangijska, EK czyli era kyońska, oraz EZ czyli era ziemska. Zestawienie wszystkich trzech daje odniesienie do wydarzeń w Tangii, do pozostałych państw Kyonu, oraz przybliża czas na Ziemi celem lepszego wyobrażenia sobie wyczucia upływu czasu pomiędzy opisywanymi wydarzeniami.
1 ET = 1 EK, ale rok zerowy jest inny. Rok 0 ET odpowiada założeniu cesarstwa tangijskiego i odpowiada 6911 EK. Przelicznik 1 EZ to 1 EK to 1 EZ = 2,68 EK, i zarazem też 1 EZ = 2,68 ET, ale licząc wartość bazową od innej liczby.
Vezdāŝaular — termin oznaczający ogół ajdyniriańskich kalendarzy oraz sposobów mierzenia czasu. Potocznie odnosi się również do kalendarza używanego w czasach Imperium Żysudrydzkiego, tak zwanego Kalendarza Imperialnego. Vezdāŝaular opiera się na podstawach kalendarza wspólnego (Ery Kyonu), dzieli jednak historię na cztery odrębne Ery. Do ich oznaczania stosuje się skróty:
PE (Pierwsza Era)
DE (Druga Era)
TE (Trzecia Era)
CE (Czwarta Era).
Posiadają one także alternatywne, tradycyjne nazwy, gdzie każdej z er zamiast liczebnika towarzyszy przypisany do nich rzeczownik. Dwie pierwsze ery opisują czasy oraz wydarzenia mitologiczne lub na wpół historyczne. Lata obecnej Czwartej Ery zlicza się od daty założenia miasta Djyazhoar, przypadającej na rok 3613 kalendarza wspólnego (3613 EK). Nowy rok przypada zawsze na równonoc wiosenną.
Dodatkowo, dla wydarzeń i dat odnoszących się do Starożytnej Ajdyniriany stosuje się skrót PZD (Przed Założeniem Djyazhoaru), lata liczone są zaś w tył. W takich przypadkach obok zawsze podana jest również data w odniesieniu do kalendarza wspólnego lub p.r.w., jeśli mowa o czasach przed 0 EK.
Kalendarz truski zasadniczo zgodny jest z datowaniem Ery Kyonu, przy roku początkowym w 7354 EK, będącym rokiem Zjednoczenia Trugów. Daty oznacza się poprzez użycie skrótów AU (przed Zjednoczeniem) i PU (po Zjednoczeniu). Trugowie oznaczają dni w roku na podstawie przesileń (np 6 dni do przesilenia zimowego).
Kalendarz surandralski lub gionowski — użytkowany jest głównie w Surandralu. Daty w nim są zakończone skrótem ES (era surandralska), w odróżnieniu od kalendarza wspólnego. Jest w dużej mierze zbieżny z kalendarzem wspólnym, ale są trzy główne różnice, w tym jedna dość duża. Kalendarz surandralski rozpoczyna się rokiem 1 ES, który odpowiada wspólnemu 5432EK , co jest symbolicznym początkiem Pierwszego Państwa Gjõów. Lata przed nim są latami ujemnymi, ale brak roku zerowego, więc 5431EK = -1 ES. Druga różnica to luźny podział kalendarza na trzy miesiące, które trwają po 25 lub 26 dni i nie są powiązane z cyklami astronomicznymi. Najważniejszy jest jednak brak roku przestępnego z 78 dniami – wypada wtedy 77 dni, co powoduje powolne spóźnianie się tego kalendarza. Na rok wspólny spóźnienie to wynosi jeden dzień.