Język elizejski
| Elysin | |
|---|---|
| Utworzenie: | Spiritus w 2014 |
| Używany w : | Elizjum, Rosja, Chiny, USA |
| Liczba użytkowników | 420 000 000 |
| Sposoby zapisu: | łaciński, cyrylica¹ |
| Typologia: | SOV, SVO² |
| Klasyfikacja: | języki indoeuropejskie
|
| Status urzędowy | |
| Język urzędowy : | Elizjum |
| Język pomocniczy : | Rosja, Chiny |
| Oficjalna regulacja: | ASE³ |
| Kody | |
| Conlanger–3 | dws.els.spr. |
| Przykład | |
| Tytuł jakiś tam wkrótce będzie Tekst jakiś tam wkrótce będzie ¹Używana na terenie Rosji, lecz jedynie oficjalne. Spójrz niżej. ²Dialektalnie. ³Accademia Sansi Elysima | |
| Lista conlangów | |
Język elizejski (els. Sans Elysin /sãs elyzɛ̃/) – język kreolski na bazie języków indoeuropejskich z wpływami z języków tureckich, używany głównie na terenie Federalnego Królestwa Pól Elizejskich.
Geneza
Z uwagi na jego naturę, trudno jednoznacznie wyznaczyć początek istnienia języka elizejskiego. Prometeuszyci, którzy przybyli na teren dzisiejszych Pól Elizejskich w XVII wieku byli mieszkańcami Rzeczypospolitej Obojga Narodów i w 1684 roku świeżo wybrany gubernator Jan z Zamościa podpisał akt posłuszeństwa Rzeczypospolitej, tworząc Kolonię Stepów Wschodnich, której językiem urzędowym był język polski. Gdy w drugiej połowie XVIII wieku zaczęły tam spływać masy z całej Europy, począł tworzyć się wielki tygiel kulturowy, który doprowadził do powstania owego kreola. Na siebie nałożyły się głównie język polski, rosyjski, francuski, hiszpańskie oraz języki miejscowe, głównie język kazachski. W wyniku położenia geograficznego znaleźć można także leksykę zaczerpniętą z języka perskiego, arabskiego i chińskiego.
Gdy w 1772 roku kolonia wypowiedziała posłuszeństwo Rzeczypospolitej, jednocześnie nie przyjmując propozycji dołączenia do Imperium Rosyjskiego i ogłoszono niepodległość kraju, językiem narodowym stał się ówczesny język elizejski. Konstytucja z 1784 roku również została napisana w tymże języku oraz ustanowiła go oficjalnym językiem Królestwa.
Przez niezwykle dynamiczny przyrost imigrantów język elizejski bardzo szybko się zmieniał. Między innymi, w ciągu niecałych 100 lat zanikł iloczas, doszło do Palatalizacji Elizejskiej oraz do mazurzenia. Mimo wszystko, współcześni obywatele Pól Elizejskich nie mają większych problemów ze zrozumieniem tekstów z na przykład XVIII wieku.
Fonologia
Spółgłoski
| Labialne | Koronalne | Dorsalne | ||
|---|---|---|---|---|
| Nosowe | ||||
| Zwarte | dźwięczne | |||
| bezdźwięczne | ||||
| Szczelinowe | dźwięczne | |||
| bezdźwięczne | ||||
| Płynne | ||||
Samogłoski
| Przednie | Centralne | Tylne | |
|---|---|---|---|
| Przymknięte | |||
| Środkowe | |||
| Otwarte |
¹ W niektórych dialektach fonem /y/ realizowany jest jako /ʉ/, co odpowiada jego niegdysiejszej wymowie.
²W wysokich rejestrach fonem /ə/ jest czasami realizowany jako /aə̯/, bazując na zapisie i dawnej wymowie.
³ Różnica pomiędzy /e/, /o/ a /ɛ/, /ɔ/ (które bywają realizowane jako /æ/ i /ɒ/) jest na wpół fonemiczna i na wpół allofoniczna. Pierwsze występują w sylabie otwartej, drugie w sylabie zamkniętej (-l, -t, -s, -d, -z) oraz jako samogłoski nosowe.
Fonotaktyka
Sylaba w języku elizejskim może mieć strukturę (C)(C)(I)V(L), gdzie
- C to dowolna spółgłoska
- CC to zbitka głoski szczelinowej lub zwartej (w dowolnej kolejności) lub geminata spółgłoski nosowej lub spółgłosek/l/, /t/, /s/.
- I to półsamogłoska.
- V to dowolna samogłoska (również nosowa).
- L to spółgłoska płynna lub /t/, /s/.
Morfologia
Rzeczownik i przymiotnik
Rzeczownik w języku elizejskim odmienia się przez 7 przypadków: Activus, Passivus, Dativus, Locativus, Ablativus, Instrumentalis i Vocativus oraz przez 2 liczby: pojedynczą i mnogą. Rzeczownik może mieć rodzaj męski lub żeński. Wyróżniamy 4 deklinacje.
Deklinacja I
Do deklinacji I należą rzeczowniki, zazwyczaj rodzaju żeńskiego, zakończone na -a, -ia lub -e.
| vena "woda" | talia "gwiazda" | more "morze" | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | |
| Act. | ||||||
| Pass. | ||||||
| Dat. | ||||||
| Loc. | ||||||
| Abl. | ||||||
| Ins. | ||||||
| Voc. | ||||||
Deklinacja II
W deklinacji II znajdują się rzeczowniki, zazwyczaj rodzaju męskiego, kończące się na -t, -s lub -o.
| cot "kot" | nos "nos" | oco "oko" | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | |
| Act. | ||||||
| Pass. | ||||||
| Dat. | ||||||
| Loc. | ||||||
| Abl. | ||||||
| Ins. | ||||||
| Voc. | ||||||
Deklinacja III
Pod III deklinację podchodzą rzeczowniki obydwu rodzajów, zakończone na -i oraz -s, -x pochodzące z palatalizacji elizejskiej.
| ceuti "kość" | sans "język" | volis wolność | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | |
| Act. | ||||||
| Pass. | ||||||
| Dat. | ||||||
| Loc. | ||||||
| Abl. | ||||||
| Ins. | ||||||
| Voc. | ||||||
Deklinacja IV
Do deklinacji IV wchodzą rzeczowniki i przymiotniki obydwu rodzajów, zakończone spółgłoską płynną lub -n oraz czasem -o.
| mal "zło" | krai "kraina" | palin "ognisty" | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | Singularis | Pluralis | |
| Act. | ||||||
| Pass. | ||||||
| Dat. | ||||||
| Loc. | ||||||
| Abl. | ||||||
| Ins. | ||||||
| Voc. | ||||||
Czasownik
Czasownik w języku elizejskim odmienia się przez 5 czasów: praesens, aoristus, perfectum, imperfectum, plusquamperfectum i futurum. Wsytępują także 4 osoby: I, II, III i obviativus (IV) oraz 3 tryby: orzekający, rozkazujący i przypuszczający. Wyróżniamy II koniugacje.