Język maszyjski/Problemy w fonetyce

Status <c> /t͡s/

Przez większość istnienia maszyjski nie posiadał afrykaty /t͡s/ na poziomie fonemu, ale występowała jako realizacja zbitki /ts/. Później zapożyczono nagłosowe /t͡s/ z innych języków, a czasem pojawiało się gwaryzm zamiast normalnego <t>. W końcu tak się rozprzestrzeniło, że zaczęto uznawać /t͡s/ za osobny fonem od /t/, /s/ czy /t͡ʃ/ (czego przykładem jest para prawie minimalna cak "buk" oraz csag "ser", które są parami minimalnymi przed obstruentami). Jednak czasem nadal próbuje się uznać to za allofon /ts/, mimo że większość mówców widzi w <c> osobny dźwięk.

Połączenia samogłoska + półsamogłoska

Połączenia typu <aj>, <eŭ> są powszechne w maszyjskim, ale nie różnią się w traktowaniu od połączeń typu <el, ur, ön>. Z tego powodu nie uznaje się ich za dyftongi, chyba że jako dyftong określa się wszystkie połączenia z nieobstruentami w wygłosie (podobnie jak mogło być w prabałtosłowiańskim).

Wybitnym przykładem wspólnego traktowania tych zbitek jest możliwość gieminacji po wszystkich takich spółgłoskach, a także brak zbitek typu <jld>. Dlatego na ogół nie uznaje się obecności dyftongów w maszyjskim.

Status gammy

Spółgłoska [ɣ] jest największą kontrowersją w maszyjskim i nie ma konsensusu w sprawie czy to allofon /x/, czy osobny fonem. Na ogół wydaje się, że zasada jest prosta - przed dźwięcznymi jest [ɣ], a gdzie indziej [x]. Oba dźwięki mają stanowić fonem /x/.

W praktyce, możliwe, że mogą kontrastować w jednej pozycji - przed nosową w nagłosie. Na ogół wymawia się tam [ɣN], ale istnieją też liczne słowa z [xN]. Można porównać to do historycznej sytuacji z <gN> oraz <kN> - dawne <kN> udźwięczniło się, ale połączenie powstało na nowo z zapożyczeń. Tak prawdopodobnie stało się też z dawnym <chN>, chociaż osobnej gammy nie było. Gdyby pojawiła się jakaś para minimalna, gamma stała by się osobnym fonemem - /ɣ/ - a dwuznak <ch> w maszyjskim stałby się, z wyjątkiem <e> w części akcentów, jedynym znakiem znaczącym dwa fonema.

Rozziewy

ibe → ie