Słownik:Goszabadzki

Słownik języka goszabadzkiego. Hasła ułożone są wedle zasad goszabadzkich. Jako pierwszą bierze się pod uwagę samogłoskę w pierwszej sylabie wg poniższej kolejności, przy czym samogłoska długa występuje w słowniku po odpowiadającej jej krótkiej.

ө а ә і о у ү и э е

Następnie należy uwzględnić spółgłoskę bezpośrednio przed samogłoską, potem jeszcze wcześniejszą, potem tę po samogłosce, na koniec tę po niej, wszystkie wg poniższej kolejności, przy czym sylaby bez spółgłosek wchodzą na sam początek.

к қ х г һ р л ж д т ҭ ш ф с н ӊ м п ҧ в ѕ

Jako ostatni bierze się pod uwagę ton, najpierw umieszczając sylaby z tonem równym, a potem wedle poniższej kolejności.

й ь ъ

Potem wg tych samych zasad porządkuje się następne sylaby.

Ө

• өъ part – przez, na wskroś
• өьфн cz - nie być
• өьм part - biernik całościowy ożywiony
• шөйҭ cz - kochać, lubić
• шөйҭ ааъ ҧиий rz – miłość, sympatia
• кфөй part - robiący coś zawsze
• ӊөъҭ part - wykładnik pytania, czy
• пмөһ licz - pięć
• пөйсн cz - chować się
• ѕөъ cz - patrzeć
• ѕөъ пеьр cz – widzieć, zobaczyć
• ѕөйӊс rz - ogień, ognisko, pożar

ӨӨ

• өөйш rz - śnieg
• өөйш ееът rz - śnieżna pogoda
• өөьс part - żaden
• шқөөйл part - narzędnik pojazdu
• лөөъ przym - obcy
• лөөъ фәәьһ rz - złoto
• жөөь zaim - to
• жөөь рэьх (мэь) fraza - w domu (używane będąc w domu)
• жөөь мэь zaim – tutaj
• дөөъ cz - szepnąć
• дөөъ дөөъ cz - szeptać
• ҭөөь licz - dwa
• һфөөйӊт rz - drzewo
• ӊөө rz, part - część wewnętrzna, wnętrze; wewnątrz, w, w środku

А

• аърк rz - choroba
• аърк шeъ przym - chory
• айм part - wcześniej niż, zanim
• каһ rz - oczy
• каъж cz - wrócić
• қаъ zaim - ty
• һан rz – robak
• һан һан rz – mnóstwo robaków, pleniące się robactwo
• мһаьмж rz - bezosobowy ogólny wykonawca
• жлаь rz - dziecko
• даьд rz - wyspa
• ртам part – narzędnik (narzędzie, osoba wykonująca coś (bez lub wbrew jej woli))
• файр cz - rozumieć
• файр пеьр cz – zrozumieć, poznać, pojąć, pojmować
• файр пеьр ааъ уьнп rz – dysonans poznawczy
• сайк przym - krótki
• саьрф rz - zapach
• саӊ rz - bławatek
• наъ przysł - od czasu do czasu
• наъ наъ przysł - często
• ӊаъс rz - noga
• пар rz – kobieta
• паьд rz - człowiek
• паьд өөьс ziam - nikt
• паст rz - osada, obozowisko, wieś, miasto; dom
• ѕай part – mianownik

АА

• ааъ part - dopełniacz I
• аас rz, part - wierzch, powierzchnia; na, nad
• қааһс rz - ptak
• лгаар cz - znajdować się
• раам rz - przepaść
• тааӊк rz - wielbłąd polarny
• тсаай zaim – my (cała nasza grupa, społeczność)
• пааъл rz – karzeł
• пааъл ааъ әъӊф rz – czosnek
• ѕаай rz – mleko

Ә

• ә zaim - ja
• әъҭ cz, part – przyjść, przybyć; ruch do
• әъҭ жүъ part – z celem, aby, dla, w celu
• кәъ rz - mąka ze strąków i nasion rośliny ha (hằ)
• лхәг rz – koniczyna
• лхәг ааъ һсоойж rz – Lchegahsod, najjaśniejsza gwiazda widoczna na niebie
• хрәйһ cz - rozmyślać
• һрәйп rz - trucizna
• һрәйп шeъ przym - zatruty
• тә przym - smutny
• тәь cz – przejść; przekroczyć nie wpław [rzekę]
• тәь нжуъ rz – kładka, most, przeprawa
• ҭәъ przym – gęsty
• ҭәъ ѕаай rz – jogurt
• ҭәйхк cz - prosić
• ҭәйхк кфөй rz - ktoś proszący o coś ciągle; żebrak
• хмә zaim - to
• пәь rz - miód
• пәън part - wykładnik pytania, czy
• пәън ӊөъҭ part - wzmocniony wykładnik pytania, czyż
• вәқ rz - mięta
• вәқ шeъ przym - miętowy, zawierającym miętę
• вәйх rz - chmura
• вәйх ееът rz - pochmurne niebo, pochmurna pogoda

ӘӘ

• һәәъҭ przym - zielony
• һәәъҭ шeъ rz – roślinność, ogród
• һәәъҭ шeъ ааъ паст rz – Hetapast, miejscowość
• ләәъ rz - zorza
• шәә cz – jeść
• фәәьһ rz - miedź
• сәәп part - usamodzielnienie przymiotnika (ten, który jest jakiś; to, co jest jakieś)
• сәән part – nagle
• вәәъ rz - wiatr
• вәәъ ееът rz - wietrzna pogoda

І

• ійр part – tylko
• қіьжн part – biernik częściowy nieożywiony
• гіълж rz - mężczyzna
• тіьқм cz – mówić
• тіьқм пеьр cz – powiedzieć, wymówić; rozmawiać
• шіьм cz – spadać, spaść, upaść
• шіьм кфөй һсоойж rz – spadająca gwiazda
• сіъх cz – stać
• ҭмі rz – słońce
• ҭмі ееът rz – słoneczna pogoda, słoneczne niebo
• ҭмі ааъ жлаь rz - głuptasek
• ніъ? zaim – co?
• пійп part – taki jak
• фпіс part – niech nie, oby nie
• віъм cz – szukać
• віъм пеьр cz – znaleźć
• ѕіь rz – państwo
• ѕіь ѕіь rz – imperium

ІІ

• іі part – mianownik różny od tematu
• ііър cz – pić
• жііъӊ rz – ciasto
• ҭііьнл part – niech, oby
• міій rz – me (mȇể), roślina słynna ze swoich kwiatów
• лпііъӊ cz – umierać

О

• қо cz – odgradzać
• қо нжуъ rz – płot, ogrodzenie
• гойш rz, part - tundra; zewnętrze, na zewnątrz (względem budynku)
• гойш ааъ паьд rz – Goszabad
• ро przym – ważny, istotny
• тлоъф przym – dziwny
• фоь zaim – tamto
• фоь рэьх (мэь) rz - w domu (używane będąc poza domem)
• соъ przym – zły
• соъ пааъл rz – Sopal (Sò Paàl), Zły Karzeł, czarny bohater goszabadzkich legend
• ӊоьһ part – w przyszłości, potem
• моьлҭ rz – prawo, skręt w prawo
• ҧноь cz – spać

ОО

• қооьн rz – śmierć
• хооъ rz - ząb, zęby
• хооъ хооъ rz - zęby, uzębienie
• хоойшх rz – dźwięk, głos
• хоойшх ааъ уьнп rz – dysonans
• шоо rz – woda
• шоо ѕэш паьд rz – wodnik
• шоой part – to, co zostało stwierdzone w poprzednim zdaniu, ten fakt
• һсоойж rz – gwiazda
• һсоойж һсоойж rz – gwiazdy, wiele gwiazdy
• һсоойж һсоойж ееът rz – niebo pełne gwiazd, bardzo gwieździsta noc
• һсоойж ееът rz – gwieździste niebo, gwieździsta noc
• мооъҧ cz – leżeć
• ҧооьж cz - kroić

Ү

• үъһ licz - cztery
• күй spój, part – i, wraz z, komitatyw
• гүйр rz - deszcz
• гүйр ааъ қааһс rz – gołąb
• гүйр ааъ ләәъ rz – tęcza
• гүйр ееът rz - deszczowa pogoda
• жүъ rz, part – przyczyna, cel; z przyczyny, w celu
• ҭүь cz – przykryć
• сүйм rz – szkło, okno
• ӊү rz – kurz, pył
• рҧү rz - sanie
• вүъл rz – ranek, rano
• ѕү rz – dzień

ҮҮ

• һүүйхт part – w trakcie, gdy się coś robi
• ржүүъм part – to, co poprzednio było tematem, ale nie podmiotem; ten sam niepodmiot
• мүү rz - księżyc
• мүү ҭөөь ааъ даьд rz – Mutoadad, Wyspa Dwóch Księżyców
• мүүъқ cz, part – odejść, pójść; ruch od
• мүүъқ жүъ part – z przyczyny, ponieważ, z powody

У

• у zaim – my (ty/wy i ja, i nikt więcej)
• уйр rz, part - spód; pod
• уьнп rz – gwałt
• қуьт licz - jeden
• нгур przysł – pięknie
• һуьнҧ przym – szczęśliwy
• руйқ part – tak bardzo jak
• жуй cz – siadać, siedzieć
• нжуъ part – to, co służy do
• фҭуън cz – czatować
• шус rz – noc
• рнуп rz - nos
• ӊуъ zaim – wy (zwrot do wielu osób)
• ӊуй part - biernik całościowy nieożywiony
• ѕуьҧ cz – kruszyć się

УУ

• қууьт rz - futro
• нгууй rz – przeszkoda
• ҭууйш rz - lewo, skręt w lewo
• ҭууйш моьлҭ rz - zakręt; zmiana trasy
• вууф part – biernik niecałościowy, ożywiony

И

• иъқ cz – całować, całować się
• ит rz – pełnik
• схиьҭ part – narzędnik (część ciała, osoba (z jej woli))
• нһийқ rz - wielbłądzina
• диь cz - ogrzewać się
• дийтп rz – ten sam podmiot, co wcześniej
• шиън rz – ramię
• фиь cz – nienawidzić
• фим rz – prawda
• сиь zaim – owo
• мим cz – straszyć
• пиь rz - koc
• пиьл rz – strzała
• ҧий cz – jest, znajduje się
• ҧийҧ przym – zimny
• виъ cz - ukraść
• виъ виъ cz – łupić, grabić, kraść ile wlezie

ИИ

• ииъһҭ rz - ziemia
• ииьш rz, part - bezosobowy nieznany wykonawca; niepewność
• ииъп rz – matka
• гиийӊш cz – czyścić
• лии rz – góra
• лии лии rz – góry, pasmo górskie
• лии һэъ rz – rozchodnik
• жииъдм part – znów, ponownie
• шиийш rz – piorun, błyskawica
• фиий part – w czasie, podczas, gdy coś się dzieje
• фииъф part – biernik niepoliczalny nieożywiony
• ҧиий rz – uczucie

Э

• әъӊф rz - cebula, czosnek
• кэъж part – będący gdzieś (por. tureckie -daki/-deki)
• қэй part – nie
• һэъ rz – ha (hằ), gatunek rośliny o jadalnych strąkach
• һэйф rz - miska
• гэ cz – obserwować, przyglądać się
• гэ пеьр cz – zauważyć, przyjrzeć się
• рэьх rz - kraj, kraina
• срэйф rz – smród, przykry zapach
• лэьмп rz, zaim – rzecz, coś
• лэьмп өөьс zaim – nic
• дэъ part – może, być może tak jest; domysł
• ҭэй zaim – wy (ty i ktoś jeszcze, zwrot do jednej osoby)
• шэь cz – spotkać (przypadkiem)
• фэьт rz – inny, drugi, nie ten
• сэьк rz, przym - ciepło, ciepły
• мэь part - miejscownik
• ѕэш part - dopełniacz II

ЭЭ

• ээш zaim – my (ja i ktośtam, ale nie ty); pluralis modestiae
• қээй rz – nadzieja
• гээрҭ rz, part – tył; z tyłu
• рээън rz, part – otoczenie; przy, obok, w otoczeniu
• пқээйн cz – lecieć, płynąć
• мээт part – taki, który nigdy czegoś nie robi

Е

• ейлж rz – eld (ẻlɖ), rodzaj choroby
• қеҧм licz - trzy
• хей cz – szturchać, kopać (nogą)
• пеьр part – zrobić coś skutecznie; aspekt dokonany
• пейс rz – maść
• ҧей cz – ta sama czynność, co wcześniej

ЕЕ

• ееът rz - niebo
• ееът өөйш zdanie, rz - pada śnieg, padanie śniegu, śnieżna pogoda,
• ееът вәйх zdanie, rz - jest pochmurno, zachmurzenie, pochmurna pogoda
• ееът вәәъ zdanie, rz - wieje wiar, wianie wiatru, wietrzna pogoda
• ееът ҭмі zdanie, rz - świeci słońce, świecenie słońca, słoneczna pogoda
• ееът һсоойж zdanie, rz - widać gwiazdy, pogoda gwieździstej nocy
• ееът һсоойж һсоойж zdanie, rz - widać mnóstwo gwiazd, pogoda bardzo gwieździstej nocy
• ееът гүйр zdanie, rz - pada deszcz, padanie deszczu, deszczowa pogoda
• ееът ииъһҭ rz - świat
• кееьр przym - żółty, pomarańczowy, jasnorudy (o kolorze czegoś żywego)
• кееьр әъӊф rz - cebula
• хӊееъ cz – jest (kimś, jakiś)