Pytania o etymologie w językach różnych

[Wercyngetoryks]

najmä ,predovšetkým' (od 18. stor.) • Z pôvodného *na jmä < *na jьmę, doslova ,na meno', od psl. *jьmę (⇗ meno) – význam sa ďalej posunul v smere ,na meno' > ,menovite, špeciálne, zvlášť ap.' > ,predovšetkým'; porov. i čes. zejména ,najmä' < ze jména ,z mena'.

zvlášť, staršie i zvlášte (od 15. stor.) • Z čes. zvláště (novšie zvlášť), ktoré vzniklo na základe stčes. zvláščě < z vláščě, doslova asi ,z ojedinela' (z toho ,oddelene, osobitne ap.'), od stčes. vlášč(í), ,vlastný; ojedinelý, jedinečný' (*volst-j-; od rovnakého koreňa ako ⇗ vlasť). Z odvodenín: zvlášt-ny, ob-zvlášť a i.

Interesuje Cię słowacki? Znam go dobrze, używam go na co dzień w pracy.

[dziablonk]

Tak, nawet byłem tam 2 razy na wakacjach w Bańskiej Bystrzycy i na kilka godzin przejazdem w Bratysławie. Pamiętam, że dostałem tam w bibliotece książkę (ale niestety zdekompletowaną ) "Potulky po východnej Afrike". Może znasz jakieś ciekawe książki po słowacku (kryminały, sf, historyczne, podróżnicze), które możesz polecić?

[Wercyngetoryks]

Niestety nie, nie interesowałem się nigdy za bardzo literaturą, a żałuję, bo to by mi dało więcej styczności z tym językiem.

[Dynozaur]

Zkąd wziął się ten popularny w literaturze slawistycznej (szczególnie poganoznawczej) pogląd, że wit, wito- w słowiańskich imionach dwuczłonowych oznacza "pan"? Nie kojarzę żadnego leksemu, który by na takie znaczenie wzkazywał. Czyżby jakieś powiązanie na poziomie ponadsłowiańskim? A może to po prostu było tak, że jakiś wielki "ałtorytet" rzucił takie stwierdzenie (bo mu pasowało do jakiejś tezy, n.p. że Świętowit to "święty pan", albo że Siemiwit to "głowa rodziny") i kolejni bezmyślnie kopjowali? Bo jakiś totalnie z dupy jest dla mnie ten wywód.

Brü wiązał wita z "witaniem" (co pierwotnie znaczyło "przebywać" - to czyniłoby -wita znaczeniowym ekwiwalentem -bąda, a stara słowiańszczyzna lubiła takie pokrewieństwa - Więce-, Bole- i Pacze- znaczą zasadniczo to samo i wszystkie fungowały w imiennictwie), co o wiele bardziej mi pasuje do "poetyki" starosłowiańskich imion, niż ten nieszczęsny "pan".

[dziablonk]

Może wit w znaczeniu 'pana, gospodarza', czyli 'tego, co wita gości'? 

[dziablonk]

"American" to sztuczne słowo, za łaciny Ameryki nie znano, gdyby znano, pewnie by mówiono *americanensis, bo z tego co widzę w źródłach, -anus odnosiło się raczej do miast (cf. Romanus).

Afryka to też nie miasto, a mieli przecież Scipio Africanus Maior? 

[dziablonk]

dlaczego z niemieckiego Elbing zrobiono we Wrocławiu Ołbin, a w Elblągu... no, Elbląg?

Na wikipedii piszą, że mógł pójść od Olba czyli Albina, no ale może chcieli, żeby brzmiał mniej niemiecko, za to bardziej prasłowiańsko?

[dziablonk]

W "częstowaniu" nosówka też jest fałszywa zresztą.

Za to w uczestniku jej brakuje.

[dziablonk]

Ukraińskie роздягати — skunto? Od дяга ,,rzemień"?

Chyba z tego samego co polskie rozdziewać, w -> γ (hiatus?), być może wtórnie skojarzone z 'rzemieniem' (por. też розпрягати 'rozprzęgać')

[dziablonk]

Skąd niem. Staat przez dwa a?

[dziablonk]

Skąd francuskie Noel na Boże Narodzenie?

[Towarzysz Mauzer]

Skąd niem. Staat przez dwa a?

To po prostu jeden z (niekonsekwentnych) sposobów zapisu długości w niemieckim, np. Saal, pojawia się też w rdzennych wyrazach (Waage, Moor, See). Staat jest akurat z łaciny za pośrednictwem dolnoniemieckim i niderlandzkim.

Skąd francuskie Noel na Boże Narodzenie?

Jak większość romańskich, jakiś derywat od natus - tu natalis z elizją /t/ i rozpodobnieniem /a/.

[Siemoród]

Skąd niem. Staat przez dwa a?

To po prostu jeden z (niekonsekwentnych) sposobów zapisu długości w niemieckim, np. Saal, pojawia się też w rdzennych wyrazach (Waage, Moor, See). Staat jest akurat z łaciny za pośrednictwem dolnoniemieckim i niderlandzkim.

Skąd francuskie Noel na Boże Narodzenie?

Jak większość romańskich, jakiś derywat od natus - tu natalis z elizją /t/ i rozpodobnieniem /a/.

Akurat Waage to ciekawy przykład, bo w reformie na początku XX wieku (tej samej od Centrum→Zentrum czy thun→tun) zarzucono pisownię z podwojoną samogłoską, ale po paru dekadach wrócono do niej, bo pozwoliła na odróżnianie Wagen- (pojazdowy) od Waagen- (wagowy) w złożeniach. Niemiecka ortografja lubi tego typu rozróżnienia, por. Stadt i Statt (to drugie szczególnie w złożeniach) albo säen (zam. sähen jak nähen, mähen) dla odróżnienia od sähen (forma czasownika sehen).

Ogólnie te podwójne samogłoski są strasznie z dupy i nie da się ich w większości przypadków wytłumaczyć inaczej niż tradycją wzmocnioną pisownią dolnoniemiecką i niderlandzką, bo czemu zarzucono baar na rzecz bar, zostawiając przytem leer, czy też czemu zdrobnienie od łodzi (Boot) to Bötchen, a nie Böötchen xD

Większy burdel, też u rzekomo lubiących porządek Niemców, jest tylko w niemieckich toponimach i nazwiskach. Na rozgrzewkę proponuję znalezienie wszystkich form (często homofonicznych!) nazwiska Schmidt xD

[Siemoród]

Skąd sch. (h)istorijat 'szczegółowy opis historji pewnego objektu, wydarzenia'? Nie znalazłem podobnego słowa w innych językach europejskich, zresztą nawet znaczenie jest trudne do oddania.

[Todsmer]

Na pewno to ślepy trop, ale moim pierwszym skojarzeniem był turecki sufiks -iyet xDDDDDD (z arabskiego ـِيَّة, ten sam co w cumhuriyet, "republika", od cumhur, "lud").