Słownik:Język ajniadzki: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 20:10, 28 kwi 2024

Ḥolinara Yeniyatarasseze.

Czytasz artykuł z serii
Cywilizacja ajniadzka.

Mowa: Języki seframańskie · Ajniadzki klasyczny (Słownik) · Cherynejski (Słownik) · Stela Cherynejska · Inskrypcja z Nisary · Inskrypcje Garmajskie · Epos o Framaniszu
Krainy: Lurvagarna · Imperium Świtu (Ťarva · Suvarinda · Bihusêna · Neḥriya · Taŝvetis · Qalaṣma · Tallatâri) · Ceçəḥa · Firâsa · Ŝorlis · Dârṣi · Bism · Kîtra · Çelindra
Miejsca: Qaldonifvoro · Darminy · Nirun · Darḥuvaṣ · Jêytisî · Nisara · Ṕarćuna · Marzaṣu · Ŝar · Tarqaṣu · Zvagritî · Yefâlâkko · Ḥerəne (Świątynie Cherynejskie) · Hir
Kultura i religia:
Ludy i postacie: Ajniadzi ·

Słownik języka ajniadzkiego

Nazwa:	Język ajniadzki
Nazwa własna:	Yeniyatân
Informacje
Twórca:	Borlach
Rok:	2023
Sposoby zapisu:	Pismo praajniadzkie, ajniadzkie pismo linearne, alfabet cherynejski, alfabet łaciński
Klasyfikacja:	Języki seframańskie (proponowane) Język praajniadzki Ajniadzki darchajski Ajniadzki klasyczny
Liczba słów:	około X
Lista conlangów

Słownik języka ajniadzkiego — artykuł ten będzie zawierał wszystkie aktualne słowa klasycznego języka ajniadzkiego. Hasła uszeregowane są alfabetycznie według transkrypcji łacińskiej. Źródłem formy słownika oraz wykorzystanej metodologii jest inspiracja słownikiem języka qin autorstwa Widsiða^[1]. Jest to zarazem próba generalna pod przyszłą przebudowę słownika języka ajdyniriańskiego oraz staroajdyniriańskiego, która naturalnie będzie zadaniem trudniejszym. Na chwilę obecną słownik klasycznego języka ajniadzkiego liczy ~X słów i derywatów.

Skróty

Słownik wykorzystuje określoną liczbę skrótów, które stoją przed tłumaczeniami ajniadzkich słów, precyzując ich znaczenie lub przekazując dodatkowe informacje. Używane są następujące skróty:

rzecz. - rzeczownik
przym. - przymiotnik
przys. - przysłówek, przyimek
czas. - czasownik
spój. - spójnik
zaim. - zaimek
licz. - liczebnik
a. - albo
arch. - archaizm (okres darchajski lub wczesnoklasyczny)
form. - formalny
fraz. - frazeologizm
wys. - wysoki rejestr

Z. - wyraz, wyrażenie poświadczone jedynie w tekstach pochodzących z zachodnich obszarów występowania języka ajniadzkiego
C. - wyraz, wyrażenie poświadczone jedynie w tekstach pochodzących z centralnych obszarów występowania języka ajniadzkiego
W. - wyraz, wyrażenie poświadczone jedynie w tekstach pochodzących ze wschodnich obszarów występowania języka ajniadzkiego

W przypadku rzeczowników oraz niektórych zaimków po ich tłumaczeniu pojawić się może również oznaczenie rodzaju, do którego przynależą ([oż.] lub [o.] dla rodzaju ożywionego, [nieoż.] lub [n.] dla rodzaju nieożywionego).

Hasła

Korpus główny

basti /basti/ • rzecz. potomek, syn, córka [oż.]

befəngîye /befɘŋgʲije/ • czas. jeść, ucztować

celgîye /t͡ʃelgʲije/ • czas. dać, zapewnić

cəlligîye /t͡ʃɘl:igʲije/ • czas. doprowadzać, dostarczać, przekazywać

cəla /t͡ʃɘla/ • spój. jedynie, tylko

ćefvâba /t͡ʃʼefwɐba/ • czas. wstawać, powstawać, wznosić się

ćefvâgîye /t͡ʃʼefwɐgʲije/ • czas. wydobywać, wyciągać

ćenhegîye /t͡ʃʼenxegʲije/ • czas. razić, uderzać

ćiṣa /t͡ʃʼiʃa/ • rzecz. ryba [oż.]
Derywaty: ćaṣân przym. rybny

çarda /θarda/ • rzecz. podczaszy [oż.]

çardo /θardo/ • rzecz. kielich [nieoż.]

darba /darba/ • czas. mieć

daringîye /dariŋgʲije/ • 1. czas. brać, wziąć, uczynić własnym; 2. czas. fraz. uczynić niewolnikiem, wziąć w niewolę

dehnə /dexnɘ/ • rzecz. ziemia, grunt [nieoż.]
Derywaty: dehnərəturgîye czas. fraz. równać z ziemią

dene /dene/ • przys. poprzez

dəran /dɘran/ • spój. lecz, ale

dîro /dʲiro/ • rzecz. klątwa [nieoż.]

dîrengîye /dʲireŋgʲije/ • 1. czas. wziąć, zabrać^[2]; 2. czas. otrzymać, uzyskać
Derywaty: dîrena rzecz. imperium, dominium [oż.]

doveṣe /doveʃe/ • licz. tysiąc
Derywaty: yendovṣas licz. tysięczny, tysięczna [oż.]; yendovṣos licz. tysięczne [nieoż.]

duro /duro/ • rzecz. imię [nieoż.]

fiyeṣgîye /fijeʃgʲije/ • czas. pokonywać

garu /garu/ • rzecz. rzeka [nieoż.]

gâtayo /gɐtajo/ • rzecz. zdrada [nieoż.]

gêqoma /gʲeqʷoma/ • rzecz. talia, pas [oż.]

gran /gran/ • zaim. ten, ta [nieoż.]

greta /greta/ • rzecz. serce [oż.]

han /xan/ • zaim. to [nieoż.]

handas /xandas/ • zaim. który, która [oż.]
Derywaty: handasjêve zaim. którykolwiek, którakolwiek [oż.]

handos /xandos/ • zaim. które [nieoż.]
Derywaty: handosjêve zaim. którekolwiek [oż.]

harugîye /xarugʲije/ • czas. pamiętać

hev /xew/ • spój. w

hevpuro /xewpuro/ • spój. lecz, zamiast tego

hiṣe /xiʃe/ • rzecz. pan [oż.]

hiva /xiwa/ • spój. i

hiviṣ /xʷiʃ/ • licz. sześć^[3]
Derywaty: hiviṣne licz. szósty, szósta [oż.]; hiviṣno licz. szóste [nieoż.]

ḥavzaba /χawt͡saba/ • czas. palić się, płonąć

ḥavzagîye /χawt͡sagʲije/ • czas. palić

ḥeru /χeru/ • licz. jeden

ḥeyen /χejen/ • zaim. ten sam, taki sam

ḥəvə /χɘwɘ/ • rzecz. bitwa [nieoż.]

ḥolina /χʷolina/ • rzecz. chwała, splendor [oż.]

ḥoṣtaba /χʷoʃtaba/ • czas. być otwartym

ḥoṣtagîye /χʷoʃtagʲije/ • czas. otwierać
Derywaty: biḥoṣtagîye czas. otworzyć

ḥta /χta/ • zaim. oni [oż.]

ḥto /χto/ • zaim. oni [nieoż.]

ḥugîru /χʷugʲiru/ • rzecz. piasek [nieoż.]
Derywaty: ḥugîrânnifvo rzecz. pustynia [nieoż.]

ḫamre /ʜamre/ • rzecz. zwierzę [oż.]

ḫarzavə /ʜart͡savɘ/ • rzecz. cyna [nieoż.]

ḫaspo /ʜaspo/ • rzecz. miasto [nieoż.]

ḫəqe /ʜɘqe/ • zaim. ja

ḫbaste /ʜbaste/ • rzecz. niewolnik [oż.]

ḫbasto /ʜbasto/ • rzecz. niewola [nieoż.]

ḫurṣo /ʜurʃo/ • C. W. rzecz. rok^[4] [nieoż.]

jêttu /d͡ʒʲet:u/ • licz. osiem
Derywaty: jêttane licz. ósmy, ósma [oż.]; jêttano licz. ósme [nieoż.]

jər /jɘr/ • rzecz. morze [nieoż.]

jəlsu /d͡ʒɘlsu/ • rzecz. jama, nora [nieoż.]
Derywaty: seffânjəlsuru rzecz. fraz. gniazdo żmij [nieoż.]

jîdalba /d͡ʒʲidalba/ • czas. być zebranym, być razem

jîdalgîye /d͡ʒʲidalgʲije/ • czas. gromadzić, zbierać
Derywaty: jîdalle rzecz. legion, oddział wojskowy [oż.]

ka /ka/ • przys. przeciw, przeciwko

kagmə /kagmɘ/ • rzecz. ruina [nieoż.]

kagmaba /kagmaba/ • czas. być niszczonym
Derywaty: bikagmaba czas. być zniszczonym

kagmagîye /kagmagʲije/ • czas. niszczyć
Derywaty: bikagmagîye czas. zniszczyć; kagmalçi rzecz. niszczenie, zniszczenie [nieoż.]

karəyagîye /karɘjagʲije/ • czas. wymieniać, wspominać, wyliczać
Derywaty: karəyena rzecz. wspomniane wcześniej osoby [oż.]; karəyeno rzecz. wspomniane wcześniej przedmioty [nieoż.]

kâhi /kɐxi/ • zaim. jakiś, żaden

kṣabinu /kʃabinu/ • rzecz. głód, klęska głodu [oż.]

kṣaye /kʃaje/ • rzecz. dowódca [oż.]

ktava /ktawa/ • licz. pięć
Derywaty: ktavnas licz. piąty, piąta [oż.]; ktavnos licz. piąte [nieoż.]

ḱara /kʼara/ • rzecz. moc, siła^[5] [oż.]

ḱorân /kʼʷorɐn/ • przym. jasny

qa /qa/ • zaim. ono [nieoż.]

qaldî /qaldʲi/ • 1. rzecz. nomada [oż.]; 2. rzecz. step [nieoż.]

qahṣ /qaxʃ/ • licz. trzy
Derywaty: qaṣṣune licz. trzeci, trzecia [oż.]; qaṣṣuno licz. trzeci [nieoż.]

qin /qin/ • licz. wy

qudra /qʷudra/ • rzecz. król [oż.]

qusha /qʷusxa/ • rzecz. ojciec [oż.]

lâyṣ /lɐjʃ/ • przys. o, na temat^[6]

lekoyu /lekʷoju/ • rzecz. obowiązek [nieoż.]

leçuygîye /leθujgʲije/ • czas. rozkazywać
Derywaty: leçuyn rzecz. rozkaz [nieoż.]; leçuba czas. dowodzić, przewodzić, władać; leçulçi rzecz. przywództwo [nieoż.]

leçyengo /leθjeŋgo/ • rzecz. kapitan, komendant [oż.]

leya /leja/ • przys. potem, po tym jak

ləku /lɘkʷu/ • 1. rzecz. zasada, norma [nieoż.]; 2. rzecz. wzór [nieoż.]

litagîye /litagʲije/ • czas. sądzić, oceniać
Derywaty: bilitagîye czas. rozsądzić

luva /luwa/ • licz. dwa
Derywaty: luvnas licz. drugi, druga [oż.]; luvnos licz. drugie [nieoż.]; luvara licz. obie, oba

manaçirgîye /manaθirgʲije/ • czas. sadzić, siać

mândrahu /mɐndraxu/ • rzecz. rzepak [nieoż.]

min /min/ • zaim. ty

nafi /nafi/ • rzecz. pani [oż.]

naŝoḥre /naɬʷoχre/ • rzecz. buntownik [oż.]

naŝoḥru /naɬʷoχru/ • rzecz. bunt, rebelia [nieoż.]

nayťo /najtʼo/ • rzecz. brzeg rzeki [nieoż.]

nâyho /nɐjxo/ • rzecz. niebo [nieoż.]
Derywaty: nâyhân przym. niebiański

neyi /neji/ • rzecz. ziemia, kraina [nieoż.]

nissu /nis:u/ • czas. być^[7]

nifvo /nifwo/ • rzecz. dom [nieoż.]

nivetagîye /niwetagʲije/ • czas. mieszkać, zamieszkiwać

pagêba /pagʲeba/ • czas. radować, cieszyć się

pagêgîye /pagʲegʲije/ • czas. rozśmieszać
Derywaty: pagêlçi rzecz. szczęście, radość [nieoż.]

pâḥontu /pɐχʷontu/ • rzecz. umiar [nieoż.]

puro /puro/ • rzecz. miejsce [nieoż.]

ṕadragîye /pʼadragʲije/ • czas. rzec, ogłosić, deklarować

ṕaye /pʼaje/ • zaim. my (inkluzywne^[8])

ṕiçe /pʼiθe/ • zaim. my (podwójne^[9])

ṕule /pʼule/ • zaim. my (ekskluzywne^[10])

raqsanu /raqsanu/ • rzecz. zemsta [nieoż.]

rama /rama/ • rzecz. noworodek [oż.]

ringîye /riŋgʲije/ • czas. iść, pójść

rira /rira/ • licz. dziewięć
Derywaty: rirəŝa licz. dziewiąty, dziewiąta [oż.]; rirəŝo licz. dziewiąte [nieoż.]

rəvagîye /rɘwagʲije/ • czas. pozostawać

sâgravagîye /sɐgrawagʲije/ • czas. zasiedlać, kolonizować, przesiedlić

sakkayn /sak:ajn/ • spój. i, jednakże, ponadto

san /san/ • zaim. co [nieoż.]
Derywaty: sanjêve zaim. cokolwiek [nieoż.]

sankâh /sankɐx/ • zaim. każde [nieoż.]

santḥagîye /santχagʲije/ • czas. maszerować
Derywaty: santḥa rzecz. piechur [oż.]; santḥo rzecz. marsz [nieoż.]

sarn /sarn/ • przys. prócz, oprócz

saya /saja/ • 1. rzecz. mieszkaniec [oż.]; 2. rzecz. lud, plemię [oż.]

sayfeno /sajfeno/ • rzecz. dobrobyt, prosperyta [nieoż.]

seffe /sef:e/ • rzecz. żmija [oż.]

seyânba /sejɐnba/ • czas. rosnąć

seyângîye /sejɐŋgʲije/ • czas. uprawiać

siye /sije/ • zaim. kto [oż.]
Derywaty: siyejêve zaim. ktokolwiek [oż.]

siyekâh /sijekɐx/ • zaim. każdy [oż.]

svaḥa /swaχa/ • licz. siedem
Derywaty: savḥas licz. siódmy, siódma [oż.]; savḥos licz. siódme [nieoż.]

ṣar /ʃar/ • 1. rzecz. zastępca [oż.]; 2. rzecz. cień [nieoż.]

ṣineba /ʃineba/ • czas. stawać się

ṣinegîye /ʃinegʲije/ • czas. robić, czynić, wyrządzać

ṣînha /ʃʲinxa/ • licz. cztery
Derywaty: ṣînhas licz. czwarty, czwarta [oż.]; czwarte licz. trzeci [nieoż.]

taruni /taruni/ • przys. wśród, pośród, między, pomiędzy

taŝave /taɬawe/ • rzecz. bogini [oż.]

taŝiya /taɬija/ • rzecz. bóg [oż.]

taŝuḫo /taɬʷuʜo/ • rzecz. ametyst [nieoż.]

tâsse /tɐs:e/ • rzecz. człowiek [oż.]

têḫb /tʲeʜb/ • 1. rzecz. język [oż.]; 2. rzecz. mowa [nieoż.]

têrləsu /tʲerlasu/ • rzecz. noc [nieoż.]

ti /ti/ • 1. przys. więcej, bardziej; 2. partykuła wzmacniająca

tihu /tixu/ • rzecz. błoto [nieoż.]

tiysə /tijsɘ/ • licz. dziesięć
Derywaty: tiyseṣ licz. dziesiąty, dziesiąta [oż.]; tiyseṣo licz. dziesiąte [nieoż.]

tîyane /tʲijane/ • rzecz. rodzina [oż.]

tîyanu /tʲijanu/ • rzecz. krew [nieoż.]

tîyanân /tʲijanɐn/ • przym. pokrewny, krwawy

ťargîye /tʼargʲije/ • czas. rozmawiać

vakṣêyo /wakʃʲejo/ • rzecz. burza [nieoż.]

varťeba /wartʼeba/ • czas. myśleć
Derywaty: bivarťeba czas. obmyśleć, przemyśleć

vasrə /wasrɘ/ • rzecz. zło, niegodziwość, występek, szkoda^[11] [nieoż.]

veḱagîye /wekʼagʲije/ • czas. cierpieć

vindro /windro/ • rzecz. chwast [nieoż.]

viṣkaba /wiʃkaba/ • czas. wychodzić

viṣkagîye /wiʃkagʲije/ • czas. wyjmować

viyarṣigîye /wijarʃigʲije/ • czas. zapominać
Derywaty: viyarṣelçi rzecz. zapomnienie [nieoż.]

vuraya /wuraja/ • rzecz. dusza, esencja [nieoż.]

yeḱa /jekʼa/ • przys. ponownie, jeszcze raz

yen /jen/ • licz. pierwsze [nieoż.]

yenne /jen:e/ • licz. pierwszy, pierwsza [oż.]

yeniyata /jenijata/ • rzecz. Ajniad [oż.]
Derywaty: yeniyatân 1. przym. ajdyniriański; 2. rzecz. język ajdyniriański [nieoż.]

yergîye /jergʲije/ • czas. pomagać
Derywaty: yero rzecz. pomoc [nieoż.]; yersâ pomocnik [oż.]

yevo /jewo/ • rzecz. łaska [nieoż.]
Derywaty: yevân przym. łaskawy

yihhân /jix:ɐn/ • przym. wielki, wysoki

zandu /t͡sandu/ • rzecz. spisek, konspiracja [nieoż.]

zârmagîye /t͡sɐrmagʲije/ • czas. zwyciężać

zeyettə /t͡sejet:ɘ/ • licz. sto
Derywaty: yenzeyettas licz. setny, setna [oż.]; yenzeyettos licz. setne [nieoż.]

zigurgîye /t͡sigurgʲije/ • czas. tłumić, gnieść, miażdżyć
Derywaty: zigurelçi rzecz. tłumienie, gniecenie, miażdżenie, pacyfikacja [nieoż.]; zigurune rzecz. pacyfikator, ten, który dławi bunty [oż.]

zindralçi /t͡sindralθi/ • rzecz. dzikość [oż.]
Derywaty: zindrân przym. dziki

Aneks: imiona ludzi i bogów

Ḥas /χas/ • [WIP]

Kiḫana /kiʜana/ • [WIP]

Qoyânnafi /qʷojɐn:afi/ • [WIP]

Minduyâta /minduyɐta/ • [WIP]

Ṕetḫanna /pʼetʜan:a/ • [WIP]

Yarrinti /jar:inti/ • [WIP]

Aneks: nazwy miejscowe

Bihusêna /bixʷusʲena/ • [WIP]

Ceçəḥa /t͡ʃeθɘχa/ • [WIP]

Darḥuvaṣ^[12] /darχʷaʃ/ • [WIP]

Dîrena /dʲirena/ • [WIP]

Ḫarzavâ /ʜart͡savɐ/ • [WIP]

Qiźuvatni /qit͡sʼuwatni/ • [WIP]

Lurvagarna /lurwagarna/ • [WIP]

Marzaṣu /mart͡saʃu/ • [WIP]

Nirun, Nirarun /nirun, nirarun/ • [WIP]

Suvarinda /suwarinda/ • [WIP]

Ŝar /ɬar/ • [WIP]

Tallatâri /tal:atɐri/ • [WIP]

Tarqaṣu /tarqaʃu/ • [WIP]

Ťarva /tʼarwa/ • [WIP]

Przypisy

↑ Jeden z oryginalnych założycieli Projektu Kyon, od lat nieaktywny. Odpowiedzialny przede wszystkim za Siedmiomieście.
↑ Szczególnie za pomocą własnej ręki.
↑ Arch. wymowa: /xiwiʃ/.
↑ Na terenach zachodnich spotyka się alternatywny zapis tego słowa: ḫuṣro /ʜuʃro/ Z. rzecz. rok [nieoż.].
↑ Także w znaczeniu "siła zbrojna".
↑ Używane w stosunku do rzeczy oraz wydarzeń, nigdy ludzi.
↑ Czasownik "być" jest jedynym prawdziwie nieregularnym czasownikiem w języku ajniadzkim, nieregularną formę przyjmuję także w bezokoliczniku (nissu).
↑ Odpowiadające frazie my, razem z Tobą.
↑ Odpowiadające frazie my, we dwoje.
↑ Odpowiadające frazie my, bez Ciebie.
↑ W znaczeniu fizycznym, nie moralnym.
↑ Forma arch. pojawiająca się w najstarszych tekstach: Darḥavayiṣ /darχawajiʃ/.

[1] Jeden z oryginalnych założycieli Projektu Kyon, od lat nieaktywny. Odpowiedzialny przede wszystkim za Siedmiomieście.

[2] Szczególnie za pomocą własnej ręki.

[3] Arch. wymowa: /xiwiʃ/.

[4] Na terenach zachodnich spotyka się alternatywny zapis tego słowa: ḫuṣro /ʜuʃro/ Z. rzecz. rok [nieoż.].

[5] Także w znaczeniu "siła zbrojna".

[6] Używane w stosunku do rzeczy oraz wydarzeń, nigdy ludzi.

[7] Czasownik "być" jest jedynym prawdziwie nieregularnym czasownikiem w języku ajniadzkim, nieregularną formę przyjmuję także w bezokoliczniku (nissu).

[8] Odpowiadające frazie my, razem z Tobą.

[9] Odpowiadające frazie my, we dwoje.

[10] Odpowiadające frazie my, bez Ciebie.

[11] W znaczeniu fizycznym, nie moralnym.

[12] Forma arch. pojawiająca się w najstarszych tekstach: Darḥavayiṣ /darχawajiʃ/.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]