Język 'uyqi
Język uicki ('uyqi, ӏҩӄи) - język ztworzony przez Flawjusza w kwietniu 2021, inspirowany językiem jukagirskim z Kołymy.
pζas01 «'uyqi» | |||
---|---|---|---|
??? > pζas01 | |||
{{{flaga}}} | {{{terytorium}}} | ||
▸ Używany: | {{{w}}} | ||
▸ Użytkownicy: | {{{użyt}}} | ||
▸ Regulacja: | {{{regu}}} | ||
▸ Pismo: | cyrylica, łacińskie, własne? | ||
▸ Cel: | {{{cel}}} | ||
▸ Autor: | {{{autor}}} | ||
▸ Słownik: | brak | ||
▸ Kody: | {{{kody}}} | ||
{{{demo}}} | |||
Kody{{{cc}}}
| |||
|
Fonologja
- p t k q ʔ
- b d ɡ
- s h
- m n
- r l w j
- i u
- ie yø uo
- ɛ œ ɔ
- a
Zapis
А а А а | /а/ |
Б б Б б | /b/ |
Г г Г г | /ɡ/ |
Д д Д д | /d/ |
Е е Е е | /ɛ/ |
Є є Є є | /ie/ |
И и И и | /i/ |
Ј ј Ј ј | /j/ |
К к К к | /k/ |
Л л Л л | /l/ |
М м М м | /m/ |
Н н Н н | /n/ |
О о О о | /ɔ/ |
Ө ө Ө ө | /œ/ |
Ҩ ҩ Ҩ ҩ | /yø/ |
Ѡ ѡ Ѡ ѡ | /uo/ |
П п П п | /p/ |
Р р Р р | /r/ |
С с С с | /s/ |
Т т Т т | /t/ |
У у У у | /u/ |
Ў ў Ў ў | /w/ |
Һ һ Һ һ | /h/ |
Ӄ ӄ Ӄ ӄ | /q/ |
Ӏ ӏ Ӏ ӏ | /ʔ/ |
Zapis łaciński jest identyczny z IPA oprócz liter e /ɛ/ o /ɔ/ y /œ/ uy /yø/ ' /ʔ/.
Gramatyka
Konjugacja
Konjugacja czasowników przechodnich
Czas teraźniejszy | Zwykła | Fokus na dopełnieniu | Fokus na podmiocie |
1sg | aluy | aluy-da | aluy-na |
2sg | aluy-l | aluy-da-d | aluy-na-l |
3sg | aluy-n | aluy-da-d | aluy-na-n |
obv.sg | aluy-h | aluy-da | aluy-na-h |
1pl.incl | aluy-j | aluy-da-s | aluy-na-j |
1pl.excl | aluy-j-na | aluy-da-s | aluy-na-j-na |
2pl | aluy-j-a-l | aluy-da-s-a-d | aluy-na-j-a-l |
3pl | aluy-j-a-n | aluy-da-s-a-d | aluy-na-j-a-n |
obv.pl | aluy-j-a-h | aluy-da-s | aluy-na-j-a-h |
Czas nieteraźniejszy | Zwykła | Fokus na dopełnieniu | Fokus na podmiocie |
1sg | aluy-ta | aluy-ta-da | aluy-ta-na |
2sg | aluy-ta-l | aluy-ta-da-d | aluy-ta-na-l |
3sg | aluy-ta-n | aluy-ta-da-d | aluy-ta-na-n |
obv.sg | aluy-sa | aluy-ta-da | aluy-sa-na |
1pl.incl | aluy-ta-j | aluy-ta-da-s | aluy-ta-na-j |
1pl.excl | aluy-ta-j-na | aluy-ta-da-s | aluy-ta-na-j-na |
2pl | aluy-ta-j-a-l | aluy-ta-da-s-a-d | aluy-ta-na-j-a-l |
3pl | aluy-ta-j-a-n | aluy-ta-da-s-a-d | aluy-ta-na-j-a-n |
obv.pl | aluy-sa-j | aluy-ta-da-s | aluy-sa-na-j |
Konjugacja czasowników nieprzechodnich
Nieczasownikowe formy czasownika
(przykłady na czas. biec)
Forma atrybutywna | -'i | do biegania, związany z bieganiem |
Forma nominalna akcji | -nada | bieg (teraz) |
Forma nominalna wyniku | -sa | bieg, dobiegnięcie, efekt biegu |
Forma nominalna relatywna podmiotu | -ala | biegnący, ten który biegnie |
Forma nominalna relatywna podmiotu nieteraźniejsza | -tala | ten który pobiegnie, muszący biec/ten który biegł, ten który pobiegł |
Forma nominalna relatywna dopełnienia | -agda | brak odpowiednika, tylko w przechodnich |
Forma nominalna relatywna dopełnienia nieteraźniejsza | -tagda | jw. |
Konwerb niedokonany | -d | biegnąc |
Konwerb dokonany | -qa | pobiegszy |
Konwerb warunkowy | -si | jeśli X biegnie (X w acc.) |
Konwerb zwykły | -ad | gdy X biegnie (jw.) |
Deklinacja
X | Pojedyńcza | Mnoga |
Mianownik | jasa | jasa-p |
Biernik | jasa-s | jasa-w-a-s |
Narzędnik | jasa-jan | jasa-w-jan |
Komitatyw | jasa-qan | jasa-w-qan |
Celownik | jasa-d | jasa-w-a-d |
Miejscownik | jasa-na | jasa-w-na |
Allatyw | jasa-wy | jasa-w-a-wy |
Ablatyw | jasa-'a | jasa-w-'a |
Prolatyw | jasa-nak | jasa-w-nak |
Czas nieteraźniejszy rzeczowników
Rzeczowniki mają czas nieteraźniejszy tworzony przez cyrkumfiks 'uy-...-sut. Przykład użycia - jal (mąż) 'uyjalsut - narzeczony (mogłoby też to znaczyć "były mąż" ale Uikowie się nie rozwodzą).
Nierzeczownikowe formy rzeczownika
X | Forma | Znaczenie |
Forma essywna | jasa-h | być X-em |
Forma translatywna | jasa-h-as | stawać się X-em |
Forma egzessywna | jasa-h-sa | przestawać być X-em |
Forma posessywna | jasa-dar | mieć X-a |
Forma atrybutywna | jasa-'i | X-owy |
Oboczności
p zamienia się na w, np. tup (narzędnik) tuw-jan.
q tak samo zamienia się na j, np. aq (egzessyw) aj-'e.
Zabronione gieminaty nieobstruentów, jak również i trzyspółgłoskowe zbitki są rozdzielane GG => GaG, CCC => CaCC.
Liczebniki
W 'uyqi liczebniki są czasownikami, np. as - "być jednym", as-ala - "jeden, ten który jest jednym".